14/11/2025
Poniżej znajdziesz opis ,,LUSTRA,, z dzieciństwa a na końcu ćwiczenie, które pomoże Ci lepiej zrozumieć siebie oraz wzorce zachowań, którymi się posługujesz.
Przez wzorce / lustro - Wzorce jako lustro / wyniesione z dzieciństwa uczymy się reagować, myśleć i czuć w określony sposób. Często te dawne „ustawienia” sprawiają, że jesteśmy nieszczęśliwi, choć nawet nie wiemy dlaczego. Zamiast przyglądać się sobie, winę zrzucamy na partnera, kolegę czy koleżankę a nawet własnym dzieciom ,nie zauważając, że problem leży w naszym wewnętrznym ukształtowaniu, a nie w innych ludziach.
Wzorce wyniesione z domu (co widziałaś/eś, czego Cię uczono)
W dzieciństwie uczymy się „jak działa świat” poprzez obserwację dorosłych. To tworzy nasze pierwsze ustawienia:
➤ Jak okazywano emocje?
Jeśli w domu nie rozmawiało się o uczuciach — jako dorosły możesz mieć trudność w ich nazywaniu lub w proszeniu o wsparcie.
Jeśli było dużo krzyku lub chłodu — możesz nieświadomie wchodzić w podobne relacje albo panicznie reagować na konflikt.
➤ Jak wyglądała bliskość?
Jeśli bliskość była niestabilna (np. raz ciepło, raz zimno) — dorosłe związki mogą wydawać się „niepewne”, nawet gdy obiektywnie są dobre.
Jeśli trzeba było „zasłużyć” na miłość — możesz dziś czuć, że nie jesteś „wystarczający/a”.
➤ Jak uczono Cię miłości?
Dzieci często chłoną:
„Muszę być grzeczny/a, żeby mnie kochali.”
„Lepiej nie potrzebować zbyt wiele.”
„Miłość musi boleć.”
Te przekonania później stają się filtrem w dorosłych relacjach.
Mechanizmy obronne z dzieciństwa (to, co chroniło Cię kiedyś, a teraz szkodzi)
Dziecko nie ma dojrzałych strategii radzenia sobie, więc wytwarza proste „obrony”, które miały sens wtedy — ale w dorosłym życiu mogą działać przeciwko Tobie.
Najczęstsze:
➤ Unikanie emocji
Jeśli w domu emocje były zagrażające, dziś możesz zamrażać się, odcinać lub udawać, że „nic się nie stało”.
➤ Przywiązanie lękowe
Jeśli opiekun był nieprzewidywalny, możesz bać się, że Cię porzucą — i bardzo mocno przeżywać rozstania.
➤ Przywiązanie unikające
Jeśli emocje były odrzucane, możesz nauczyć się: „nie potrzebuję nikogo”, a potem cierpieć w samotności.
➤ Przesadne branie odpowiedzialności
Dzieci, które „muszą być dorosłe za wcześnie”, później biorą odpowiedzialność za wszystko — także za rozpad związku, nawet gdy to nie ich wina.
➤ Zadowalanie innych
Jeśli jako dziecko ratowałeś/aś atmosferę, dziś możesz stawiać innych ponad siebie, bojąc się odrzucenia.
3. System rodzinny (relacje, role, lojalności, „niewidzialne ustawienia”)
Tu chodzi o głębsze, często nieuświadomione rzeczy:
➤ Role rodzinne
„Opiekun rodziny”
„Niewidzialne dziecko”
„Zbyt dobre dziecko”
„Buntownik”
Te role później powtarzamy w relacjach.
➤ Lojalności
Nawet nieświadome:
„Nie mogę być szczęśliwszy/a niż mama.”
„W naszej rodzinie ludzie się rozstają, więc ja też.”
„Muszę ratować innych, bo zawsze tak robiłem/am.”
➤ Powtarzanie schematów
To, czego nie przepracowaliśmy, wraca w związkach — aż zauważymy wzór.
➤ Brak wzorców zdrowej relacji
Jeśli w domu brakowało zdrowej bliskości, dorosły nie ma instrukcji obsługi relacji — i uczy się jej dopiero później.
Jak to wszystko łączy się z rozstaniem?
Jeśli ból po rozstaniu jest bardzo silny, może to dotykać nie tylko teraźniejszości, ale również:
dawnej potrzeby bycia kochanym,
lęku z dzieciństwa,
poczucia bycia niewystarczającym,
wczesnych ran związanych z odrzuceniem lub opuszczeniem.
Rozstanie wtedy nie jest tylko utratą partnera — jest dotknięciem starej, bardzo głębokiej rany.
Co możesz zrobić, żeby zacząć leczyć te „ustawienia”?
1. Nazwać swoje schematy
To już robimy — i to duży krok.
2. Odczuć emocje, których nie wolno Ci było czuć jako dziecku
Smutek, złość, żal… to jest uzdrawiające.
3, Zobaczyć, które zachowania są z przeszłości, a nie z teraźniejszości
Np. lęk przed odrzuceniem to echo dawnych doświadczeń, a nie dowód, że ktoś Cię „nie chciał”.
4. Uczyć się nowych sposobów bliskości i stawiania granic
Tego można się nauczyć – krok po kroku.
5. Jeśli możesz: praca z terapeutą
Przy takich tematach daje ogromne wsparcie i skraca proces.
__________________________________________________________________
Ćwiczenie: Moje wzorce z dzieciństwa i moje wzorce dziś
Instrukcja:
Podziel kartkę pionowo na dwie kolumny. To ćwiczenie jest tylko dla Ciebie — wpisuj to, co naprawdę czujesz i pamiętasz, bez oceniania.
LEWA STRONA: „WZORCE Z DZIECIŃSTWA”
Wypisz wszystko, czego nauczyłeś/aś się jako dziecko, np.:
Jak okazywało się emocje?
Jak reagowano na Twój płacz, złość, potrzeby?
Czego uczono Cię o miłości i relacjach?
Czy było miejsce na rozmowę?
Jak wyglądały konflikty?
Czy czułeś/aś się ważny/a, widziany/a?
Jak traktowano Twoje granice?
Jak wyglądała atmosfera w domu?
Możesz wpisać zarówno konkretne sytuacje, jak i ogólne odczucia.
PRAWA STRONA: „WZORCE, KTÓRYMI POSŁUGUJĘ SIĘ DZIŚ”
Teraz spójrz na prawą kolumnę i odpowiedz:
Które z tamtych wzorców powtarzam w dorosłości?
W jaki sposób reaguję dziś na emocje — swoje i cudze?
Jak zachowuję się w relacjach, w bliskości, w konfliktach?
Czy bronię się tak, jak broniłem/am , zachowuję się jako dziecko?
Co robię automatycznie, bez zastanowienia — bo „tak się nauczyłem/am”?
Jakie przekonania o sobie wciąż noszę? („Nie jestem wystarczający/a”, „Muszę wszystko sam/a”, „Nie mogę prosić o pomoc”, itp.)
Zapisz uczciwie — bez krytykowania siebie.
Na końcu zadaj sobie jedno pytanie:
Które z tych wzorców nadal mi służą, a które mnie ranią? Bądź uczciwy/uczciwa ! Miłego dnia.