16/12/2025
🔔„ Ma jeszcze CZAS na logopedę” słowo, które ma konsekwencje
Coraz częściej spotykam się na konsultacjach logopedycznych z sytuacją, w której rodzice dzieci z opóźnionym rozwojem mowy (ORM) lub z podejrzeniem / diagnozą spektrum autyzmu słyszą od innych specjalistów, że konsultacja logopedyczna nie jest na tym etapie potrzebna albo powinna zostać odłożona 🙈🤔
⭐️Jako logopeda chcę to jasno uporządkować. Sama, kiedy widzę taką potrzebę, zalecam rodzicowi konsultację u innego specjalisty: lekarza laryngologa, alergologa, ortodonty, psychologa, terapeuty integracji sensorycznej. Czynię to z myślą o dobru dziecka i spójności oddziaływań terapeutycznych.
📢Dlatego mówię o tym głośno i jednoznacznie:
Odradzanie rodzicowi konsultacji logopedycznej przez innych specjalistów jest przekraczaniem kompetencji.
Słowa „ma jeszcze czas”:
- nie są diagnozą
-nie są zaleceniem opartym na ocenie logopedycznej
-mają realne konsekwencje terapeutyczne
🔔Rodzic, który słyszy sprzeczne komunikaty nie podejmuje decyzji świadomie. Odkłada działania, błądzi między opiniami i zostaje sam z odpowiedzialnością za
„czekanie”.
Współpraca specjalistów nie polega na wzajemnym blokowaniu oddziaływań.
Polega na:
- szacunku do granic swojej specjalizacji
-niewypowiadaniu się w obszarze, ktorego nie diagnozujemy
-zostawieniu miejsca na konsultację u innego specjalisty
Konsultacja logopedyczna nikomu nie szkodzi. Może jedynie potwierdzić, że rozwój mowy przebiega prawidłowo albo wskazać obszary, które wymagają wsparcia.
❗️Logopeda nie zajmuje się wyłącznie wymową.
❗️Logopeda nie jest tylko od artykulacji głosek.
❗️Logopeda jest jednym z podstawowych specjalistów w ocenie rozwoju mowy dziecka.
Jak mówi ekspert językoznawstwa i logopedii profesor Jolanta Panasiuk :
”Logopeda to konstruktor, architekt ludzkiego umysłu i jego sprawności w mówieniu, nie tylko mowy, nie tylko połykania, tylko w ogóle językowego, komunikacyjnego funkcjonowania człowieka, bo od tego jest język”
W pracy z małym dzieckiem – zarówno z ORM, jak i w kontekście spektrum autyzmu – kluczowa jest ocena:
• rozwoju mowy i komunikacji,
• rozumienia języka,
• intencji komunikacyjnej,
• funkcji mowy,
• jakości kontaktu i interakcji.
Opóźniony rozwój mowy (ORM) zawsze wymaga konsultacji logopedycznej.
ORM nie jest diagnozą „do przeczekania”. Wymaga rzetelnej oceny, różnicowania normy rozwojowej od zaburzeń oraz zaplanowania odpowiedniego wsparcia.
Zaburzenia komunikacji są jednym z głównych obszarów trudności w spektrum autyzmu, dlatego konsultacja logopedyczna jest niezbędnym elementem procesu diagnostycznego, a nie dodatkiem czy etapem „na później”.
Przy utrzymującym się ORM lub podejrzeniu spektrum autyzmu konieczne jest również badanie słuchu (konsultacja laryngologiczna i audiologiczna). Zaburzenia słuchu mogą powodować opóźnienie rozwoju mowy i trudności komunikacyjne, które mogą błędnie sugerować inne trudności rozwojowe.
Terapia integracji sensorycznej jest ważnym elementem wsparcia, jednak nie zastępuje diagnozy logopedycznej.
Każdy specjalista ma określone kompetencje, a najlepszym standardem pomocy dziecku jest współpraca interdyscyplinarna, nie rezygnacja z któregoś z obszarów diagnozy.
Cenię sobie współpracę świadomych specjalistów, którzy rozumieją znaczenie interdyscyplinarnego podejścia i działają z myślą o realnym dobru dziecka.
➡️ Konsultacja logopedyczna jest konieczna, jeśli dziecko:
• nie mówi lub mówi bardzo mało,
• ma opóźniony rozwój mowy (ORM),
• nie rozumie mowy adekwatnie do wieku,
• ma trudności w komunikacji,
• nie reaguje adekwatnie na imię lub polecenia.
*️⃣Tak jak w przypadku bólu zęba naturalnie zgłaszamy się do dentysty, tak przy braku mowy lub opóźnionym rozwoju mowy pierwszym krokiem powinna być konsultacja logopedyczna.
❗️Rozwój mowy i komunikacji dziecka zawsze wymaga oceny logopedycznej – zarówno przy ORM, jak i w procesie diagnozy spektrum autyzmu. Pomijanie tego etapu nie jest zgodne z aktualną wiedzą o rozwoju mowy dziecka.
