05/01/2025
Dziecko z ASD potrzebuje wychowania. To, że ma autyzm, nie oznacza, że może bić, kopać czy być słownie agresywnym. Często takie zachowania są efektem trudności w regulacji emocji, w komunikacji, w rozumieniu norm społecznych. Ale to nie znaczy, że mamy je ignorować. Wręcz przeciwnie – dzieci z ASD potrzebują granic, jasnych zasad, wsparcia i konsekwencji.
Wychowanie to proces, a dla dziecka z autyzmem – często proces bardziej wymagający.
Co Ci może?
1. Jasne granice i konsekwencje.
Zasady muszą być konkretne i czytelne. Dziecko powinno wiedzieć, co jest dozwolone, a co nie, oraz jakie będą konsekwencje. Na przykład: „Nie bijemy, bo to sprawia komuś ból. Jeśli kogoś uderzysz, od razu zatrzymujemy zabawę.” Jasne, proste, zrozumiałe.
2. Zamiana „złego” zachowania na akceptowalne
Dziecko bije, bo jest sfrustrowane? Naucz je mówić „stop” albo używać prostego gestu. Powtarza niemiłe słowa? Zamiast tego pokaż, jak powiedzieć: „Jestem zły”. Dziecko potrzebuje alternatywy. Na samym zakazie nie „ujedziesz”. Złość niewyrażona przejdzie w agresję.
3. Modelowanie zachowań
Dzieci z ASD uczą się przez obserwację. Pokaż, jak rozwiązywać konflikty, jak wyrażać emocje, jak przepraszać. Jeśli dziecko powie coś niemiłego, zamiast krzyczeć, powiedz spokojnie: „To nie było miłe. Spróbuj powiedzieć inaczej: ‘Nie lubię tego’.”
4. Doceń i zauważaj dobre zachowania.
Każda próba lepszego zachowania zasługuje na pochwałę. Nawet mały krok, nawet niezgrabne słowa. Powiedz: „Świetnie, że powiedziałeś: ‘Nie podoba mi się’ zamiast krzyczeć”
Wychowanie dziecka z ASD to ciągłe balansowanie między zrozumieniem jego trudności a dawaniem mu narzędzi do życia w społeczeństwie. To nauka granic, ale też empatii. I tak, czasami jest to trudne. Czasami wymaga więcej cierpliwości, więcej kreatywności.
I wiem, część osób boi się słowa „wychowanie”, lepiej jest „towarzyszyć w rozwoju” - w towarzyszeniu jest jakby mniej odpowiedzialności 😉.
Ps. Wychowanie to NIE TYLKO naprawianie błędów. To budowanie relacji i wzajemnego zaufania.
Fot. Własna. Wczorajsza zima ♥️♥️
