27/11/2025
Πολλοί, αν όχι όλοι, έχετε ακούσει για τα νέα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας. Τα GLP1. Τις ενέσεις. Που όπως δείχνουν οι μελέτες παρακολούθησης, δίνουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Όχι όμως πάντοτε χωρίς παρενέργειες.
Τα σημαντικά θετικά στοιχεία της χρήσης τους, είναι η απώλεια βάρους αλλά και η βελτίωση κρίσιμων δεικτών υγείας (ζάχαρο, υπεριλιπιδαιμίες κλπ). Τι γίνεται όμως όταν τα σταματήσουμε; Για αυτό και πραγματοποιήθηκε έρευνα με σχετικά μεγάλη διάρκεια που έδειξε αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία.
1. Η διακοπή των φαρμάκων της κατηγορίας GLP-1, είτε για απώλεια βάρους είτε ή και για ρύθμιση του σακχάρου, σχετίζεται με σημαντική επαναπρόσληψη βάρους και απώλεια των μεταβολικών «ωφελειών» που είχαν επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της αγωγής.
2. Σύμφωνα με μετανάλυση 8 τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων μελετών (RCT), η μέση επαναπρόσληψη βάρους μετά από διακοπή του GLP-1 ήταν ~ 9.7 kg για ασθενείς που έλαβαν νεότερα GLP-1 (π.χ. semaglutide / tirzepatide) και ~ 2.2 kg για όσους έλαβαν παλαιότερα/λιγότερο ισχυρά σκευάσματα (π.χ. liraglutide).
3. Παρουσιάσεις σε συνέδρια αλλά και πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι με τη διακοπή το βάρος μπορεί να επιστρέψει σχεδόν στο αρχικό μέσα σε 1 έως 2 χρόνια.
4. Δεν είναι πάντα δεδομένο ότι θα διατηρηθούν οι θετικές μεταβολικές βελτιώσεις πχ μειωμένα επίπεδα γλυκόζης, καλύτερο λιπιδαιμικό προφίλ, χαμηλότερη πίεση. Συχνά αντιστρέφονται με την επαναπρόσληψη λίπους.
Όλα δείχνουν ότι η αγωγή με GLP-1 φέρνει ναι μεν σημαντικά οφέλη αλλά αυτά φαίνεται πως εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη διαρκή χρήση ή από πολύ σταδιακή, υποστηριζόμενη «έξοδο» από την αγωγή.
Γιατί όμως συμβαίνει αυτή η αρνητική αντιστροφή;
1. Οι GLP-1 αγωνιστές καταστέλλουν την όρεξη, καθυστερούν την κένωση του στομάχου, μειώνουν τις λιγούρες και το απροσδιόριστό συναίσθημα πείνας, συχνά προερχόμενο από την ανάγκη κατανάλωσης τροφής για συναισθηματικούς λόγους. Με το που διακόπτονται, τα ορμονικά και νευροβιολογικά σήματα πείνας επανέρχονται, μερικές φορές ισχυρότερα από πριν.
2. Η γρήγορη απώλεια βάρους οδηγεί σε μεταβολικές προσαρμογές (μειωμένο βασικό μεταβολισμό) άρα και μικρότερη θερμιδική δαπάνη.
3. Χρήση GLP-1 μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μυϊκής μάζας. Όταν σταματά το φάρμακο, η επαναπρόσληψη βάρους γίνεται κυρίως ως λίπος κάτι που επιδεινώνει το μεταβολικό προφίλ.
4. Πολλοί βασίζουν τη προσπάθειά τους στην καταστολή της όρεξης από το φάρμακο. Όταν αυτή σταματά, οι παλιές διατροφικές/συμπεριφορικές συνήθειες (π.χ. υπερφαγία, λάθος χειρισμό της τροφής, συναισθηματική πρόσληψη τροφής) επανεμφανίζονται με την ίδια ένταση.
Στην πράξη, πολλοί «παραιτούνται» μέσα στο πρώτο έτος: μελέτες δείχνουν ότι μεγάλο ποσοστό ανθρώπων (ειδικά όσοι δεν έχουν διαβήτη τύπου 2 ) διακόπτουν τη θεραπεία μέσα στους 12–24 μήνες.
Η διακοπή δεν είναι απλώς «μεταβολική» αλλά συχνά συνοδεύεται από ψυχολογική πίεση (πείνα, επιδείνωση συμπεριφορών που ήταν κατεσταλμένες κατά τη διάρκεια της αγωγής).
