14/11/2025
Γιατί κάποιες συμπεριφορές θυμίζουν απλά μικρότερο παιδί;; 🤓👇
Όλες οι πρώιμες συμπεριφορές έχουν κοινή “νευροεξελικτική ρίζα”
Στην τυπική ανάπτυξη, ένα παιδί πχ 1-2 ετών περνά φάσεις έντονης αισθητηριακής διερεύνησης, επανάληψης, ρουτίνας, στερεοτυπιών και δυσκολιών στη ρύθμιση. Αυτές είναι φυσιολογικές εκδηλώσεις ενός αναπτυσσόμενου εγκεφάλου.
Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις (flapping, rocking) σχετίζονται με τη νευροπλαστικότητα και την αναζήτηση αισθητηριακής συνέπειας και ισορροπίας.
Οι εμμονές και τα έντονα ενδιαφέροντα είναι αποτέλεσμα εκτελεστικής ανωριμότητας και ανάγκης για προβλεψιμότητα.
Τα tantrums επίσης δείχνουν ότι τα εγκεφαλικά κυκλώματα αυτορρύθμισης είναι ακόμα ανώριμα.
👉 Άρα, δεν είναι ξένες συμπεριφορές· είναι ενισχυμένες μορφές ανθρώπινων μοτίβων.
🔵 2. Τι αλλάζει στον Αυτισμό; Όχι οι συμπεριφορές — αλλά η “αρχιτεκτονική” τους
Η διαφοροποίηση δεν είναι ποιοτική (“άλλες συμπεριφορές”), αλλά αλλάζουν ως προς:
🔹 Συχνότητα
Οι ίδιες συμπεριφορές εμφανίζονται πολύ πιο σταθερά.
🔹 Ένταση
Η αισθητηριακή επεξεργασία μπορεί να είναι υπερ- ή υπο-ανταποκρινόμενη, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη ανάγκη για αυτορρύθμιση μέσω στερεοτυπιών.
🔹 Αντοχή στη μετάβαση
Η ανάγκη για ρουτίνα πρέπει να εξισορροπήσει έναν εγκέφαλο που επεξεργάζεται το νέο ως πιθανή απειλή.
🔹 Συνδεσιμότητα νευρώνων
Φαίνεται ότι στον Αυτισμό υπάρχουν διαφορετικά μοτίβα συνδεσιμότητας (υπέρ ή υπό-συνδεσιμότητα).
Αυτό δημιουργεί έναν εγκέφαλο που αναζητά έντονες λεπτομέρειες και δυσκολία στη γενίκευση.
👉 Άρα ο Αυτισμός δεν παράγει “άλλες” συμπεριφορές — παράγει διαφορετική σταθερότητα, λειτουργία και οργάνωσή τους.
Οφείλουμε να καταλάβουμε ότι οι βάσεις των συμπεριφορών σε κάθε νευροδιαφορετικότητα είναι ανθρώπινες.
Αν δούμε τις συμπεριφορές ως:
εργαλεία ρύθμισης,
εκφράσεις ανάγκης,
νευροαναπτυξιακή στρατηγική,
…για να δουλεύουμε με το παιδί, όχι εναντίον του.
Ο Αυτισμός δεν είναι “σύνολο ανεξήγητων συμπεριφορών”.
Είναι διαφορετικός τρόπος οργάνωσης προσοχής, αισθητηριακής επεξεργασίας, κοινωνικής σηματοδότησης και εκτελεστικών λειτουργιών.
Αυτό αλλάζει τον τρόπο που μιλάμε για τον Αυτισμό.-
Γιάννης Μπούγος, Ψυχολόγος Δ/ντής "Σύναψις"
@κορυφαίοι θαυμαστές
Σύναψις - Υπηρεσίες Ειδικής Εκπαίδευσης και Λογοθεραπείας