Διδάκτωρ Ψυχολόγος Ζέφη Κόλλια

Διδάκτωρ Ψυχολόγος Ζέφη Κόλλια Ατομική Συμβουλευτική, Συμβουλευτική Ζεύγους, Οικογεν

Κατάθλιψη, Άγχος, Βουλιμία, Τραυματικές Εμπειρίες, Πένθος, Διαζύγιο, Αυτοεκτίμηση, Φοβίες, Σχέσεις ζευγαριού, Οικογενειακές σχέσεις

04/07/2014

Σύντομος Οδηγός Διακοπών
Πώς μπορούμε να επωφεληθούμε στο μέγιστο από τις καλοκαιρινές μας διακοπές; Διαβάστε έξι συμβουλές που μπορεί να σας φανούν χρήσιμες :
1. Να χρησιμοποιήστε όλο το χρόνο της καλοκαιρινής σας άδειας. Μη φυλάτε μέρες για αργότερα. Ο οργανισμός μας χρειάζεται χρόνο για να ξεσυνηθίσει τους ρυθμούς της εργασίας και να προσαρμοστεί στο ρυθμό των διακοπών. Όλοι χρειαζόμαστε 1-2 μακρόχρονες διακοπές το χρόνο, καθώς μερικές ανάπαυλες ενδιάμεσα.
2. Προσπαθήστε, κάθε μέρα των διακοπών σας, να κάνετε κάτι διαφορετικό. Ο χρόνος, φαίνεται να κυλά πιο γρήγορα, όταν μπαίνουμε σε μια ρουτίνα κάνοντας κάθε μέρα τα ίδια πράγματα. Αυτός είναι και ο λόγος που, τις πρώτες μέρες των διακοπών έχουμε την αίσθηση ότι «θα διαρκέσουν για πάντα». Αυτό το καινούργιο που κάνουμε, το συναρπαστικό θα κάνει τις διακοπές μας αξέχαστες αναμνήσεις.
3. Πηγαίνετε κάθε χρόνο σε διαφορετικό μέρος. Είναι καλό να αποφεύγετε να πάτε και δεύτερη φορά για διακοπές στο ίδιο μέρος (εκτός, φυσικά, του εξοχικού σας σπιτιού). Είναι βέβαιο ότι ένα γνώριμο μέρος, μας κάνει να αισθανόμαστε άνετα, και πολλοί από εμάς το προτιμάμε αυτό. Ωστόσο, να θυμάστε ότι τότε, οι αναμνήσεις αρχίζουν να συγχωνεύονται, λόγω της ομοιότητας και της ρουτίνας, οπότε η καθημερινότητα θα καταστήσει τις διακοπές μας λιγότερο συναρπαστικές και μοναδικές.
4. Είναι προτιμότερο να μη φωτογραφίζετε “τα πάντα” στη διαδρομή σας. Έρευνες έχουν δείξει ότι η λήψη φωτογραφιών, δεν αφήνει την μνήμη μας ελεύθερη να δημιουργήσει εικόνες που θα έχουν διάρκεια στο μυαλό μας. Πάρτε φωτογραφίες, λοιπόν, από τα υπέροχα και αξέχαστα μέρη που συναντάτε στο δρόμο σας, αλλά περιορίστε τις. Χρησιμοποιήστε, εξίσου με το «μάτι» της φωτογραφικής μηχανής, και το «μάτι» του μυαλού σας.
5. Ζήστε τη στιγμή! Απολαύστε την εμπειρία! Ένας σημαντικός τρόπος για να απολαύσετε τις διακοπές σας και να τις κάνετε να μοιάζουν να διαρκούν περισσότερο, είναι να ζήσετε την κάθε στιγμή. Προσπαθήστε να περιορίσετε την ανυπομονησία σας. Βιώστε και απολαύστε την κάθε στιγμή, όσο το δυνατόν περισσότερο.
6. Αποσκοπείτε από την εργασία σας. Πολλοί άνθρωποι κρατούν επαφή με την εργασία τους ή εργάζονται και στις διακοπές μέσω Η/Υ. Σκοπός, όμως, των διακοπών είναι να «διακόψουμε», να «το σκάσουμε», να φύγουμε μακριά από την πίεση της εργασίας μας και να ξε-αγχωθούμε! Αν είναι απολύτως απαραίτητο να έρχεστε, κατά διαστήματα, σε επαφή με την εργασία σας, τουλάχιστον περιορίστε το χρόνο αυτό στο ελάχιστο. Είναι καλό να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι, το όφελος των διακοπών, τόσο για εμάς, όσο και για τον εργοδότη μας, θα είναι να επιστρέψουμε από τις διακοπές μας ξεκούραστοι, αποφορτισμένοι, γεμάτοι ενέργεια και ικανοποιημένοι.
Διακοπές είναι, «διακόψτε» από ότι σας φορτίζει και απλά απολαύστε τις!

Δρ. Ζέφη Λ. Κόλλια
Αθήνα, Ιούλιος 2014

25/04/2014

Διαζύγιο και Παιδιά (μέρος α΄)
Διαζύγιο, χωρισμός, αποχωρισμός, απώλεια…
Δεν αποτελούν ποτέ εύκολη υπόθεση, ούτε για το ζευγάρι που χωρίζει, ούτε για τα παιδιά, τα οποία θα πρέπει να προσαρμοστούν σε μια νέα κατάσταση.
Και το ερώτημα είναι : «Ένα διαζύγιο είναι πάντα τραυματικό για τα παιδιά;». Η απάντηση είναι ότι, εξαρτάται από τον τρόπο που θα χειριστούν οι δυο γονείς την κατάσταση. Βέβαια, ο τρόπος που θα τη χειριστούν, εξαρτάται από το νόημα που έχει, για τον καθέναν από αυτούς το διαζύγιό τους. Το θέλουν και οι δύο; Το έχουν αποδεχτεί και οι δυο; Υπήρξε τρίτο πρόσωπο στη σχέση, το οποίο έκανε τον έναν από τους δυο να αισθάνεται προδομένος; Βρίσκεται κάποιος από τους δυο ή και οι δυο σε κρίσιμη ηλικία;… Και πόσα άλλα ερωτήματα, που όμως δεν θα μας απασχολήσουν εδώ, γιατί στόχος μας είναι να επικεντρώσουμε στο παιδί.
«Η μαμά και ο μπαμπάς χωρίζουν!». Όπως κάθε χωρισμός, έτσι και το διαζύγιο μπορεί να προκαλέσει άγχος, λύπη, σύγχυση, αβεβαιότητα και θυμό στο παιδί. Ωστόσο, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να βιώσει με τον ελάχιστο ψυχικό πόνο, τόσο αυτή τη διαδικασία, όσο και τις επιπτώσεις της.
Κάθε παιδί χρειάζεται από τους γονείς του να το φροντίζουν, να το προστατεύουν, να καλύπτουν τις ανάγκες του, να έχουν θετικό κλίμα στο σπίτι και να εξασφαλίζουν σταθερότητα στο περιβάλλον του. Θέλει οι γονείς του να το καθησυχάζουν, να το στηρίζουν στις δυσκολίες και να ακούν με προσοχή αυτό που σκέφτεται και αισθάνεται για τα πράγματα γύρω του. Πάνω από όλα, κάθε παιδί χρειάζεται την ΑΓΑΠΗ των γονιών του.
Όταν οι γονείς χωρίζουν, το παιδί θέλει να ξέρει ότι θα συνεχίσουν, και οι δυο τους, να το αγαπούν και να ενδιαφέρονται γι αυτό. Οι γονείς, θα χρειαστεί να οπλιστούν με υπομονή μέχρι το παιδί τους να καταφέρει να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση.
Η προσαρμογή αυτή μπορεί να γίνει πιο εύκολη, αν οι γονείς καταφέρουν να διατηρήσουν μια καλή σχέση μεταξύ τους, γιατί σε αυτή την περίπτωση το παιδί τους δεν θα βιώσει το άγχος που, φυσιολογικά, αισθάνεται, όταν τους βλέπει να μαλώνουν.
Οι μεταβατικές φάσεις, ποτέ δεν περνούν χωρίς δυσκολίες! Ωστόσο, κανείς μπορεί να μειώσει σημαντικά τον πόνο του παιδιού του, θέτοντας την ευτυχία του ως κύρια προτεραιότητα και βάζοντας στην άκρη τον προσωπικό του πόνο ή/και εγωισμό!
Ας σκεφτούμε λίγο, τι είναι αυτό που θέλει ένα παιδί που χωρίζουν οι γονείς του, από τη μαμά και από τον μπαμπά :
-θέλει να παραμείνουν και οι δυο γονείς μέσα στη δική του ζωή!
Να ενδιαφέρονται γι αυτό, να το ρωτούν για ότι το αφορά. Έτσι αισθάνεται ότι είναι σημαντικό γι αυτούς και ότι το αγαπούν ειλικρινά. Θέλει και οι δυο τους να το μεγαλώσουν, να του διδάξουν πράγματα και να το βοηθήσουν στις δυσκολίες που θα αντιμετωπίζει στη ζωή.
-θέλει να μη μαλώνουν μεταξύ τους!
Οι γονείς που χωρίζουν, σίγουρα δε συμφωνούν σε πολλά πράγματα μεταξύ τους. Ωστόσο, σε ότι αφορά το παιδί τους, θα πρέπει να προσπαθήσουν να συμφωνήσουν. Όταν μαλώνουν για το παιδί, εκείνο καταλαβαίνει ότι φταίει, ότι έκανε κάτι κακό και αισθάνεται ένοχο...
-θέλει να μπορεί να αγαπά και να χαίρεται τον χρόνο που περνά με καθένα από τους γονείς του!
Όταν το παιδί που περνά χρόνο με τον ένα γονιό, αισθάνεται ότι ο άλλος ζηλεύει, ή πονάει, ή πληγώνεται, ή ταράζεται, κ.α., τότε δεν μπορεί να εκφράσει την αγάπη του στον γονιό με τον οποίο βρίσκεται ή να περάσει καλά μαζί του. Νομίζει ότι πρέπει να πάρει το μέρος ενός από τους δυο και να αγαπήσει τον έναν περισσότερο από τον άλλο...
-θέλει να επικοινωνούν οι γονείς του απευθείας μεταξύ τους!
Οι γονείς πρέπει να αποφεύγουν να βάζουν το παιδί τους στη δύσκολη θέση να μεταφέρει μηνύματα από τον έναν στον άλλο...
-θέλει να λένε μόνο καλά πράγματα ο ένας για τον άλλο, ή αν δεν μπορούν, να μη λένε τίποτα για τον άλλο γονιό!
Όταν ο ένας γονιός λέει στο παιδί άσχημα πράγματα για τον άλλο, το κάνει να αισθάνεται ότι περιμένει από αυτό να πάρει το δικό του μέρος...
Η ανακοίνωση του διαζυγίου θέλει, επίσης, προσοχή.
Οι γονείς θα πρέπει να προετοιμαστούν για τη συζήτηση αυτή από πριν, να έχουν σκεφτεί πιθανές ερωτήσεις του παιδιού και να έχουν συμφωνήσει τις απαντήσεις που θα του δώσουν.
Η ειλικρίνεια είναι πολύ σημαντική όταν μιλούν με το παιδί τους, όμως είναι καλό να αποφεύγονται λεπτομέρειες που θα το μπερδέψουν, δεν το αφορούν ή δεν αρμόζουν στην ηλικία του. Αρκεί να πουν «Χωρίζουμε γιατί δεν μπορούμε πλέον να ζήσουμε μαζί». Μπορούν να θυμίσουν στο παιδί ότι, και μαζί του μερικές φορές μαλώνουν, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν αγαπιούνται.
Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουν ότι και οι δυο γονείς θα συνεχίσουν να το αγαπούν και να το φροντίζουν. Ωστόσο, θα πρέπει να αναφέρουν τις αλλαγές που θα γίνουν στη ζωή του (σχετικά με το σπίτι που θα μένει, την αλλαγή σχολείου, γειτονιάς, το ποιος θα το πηγαίνει στις δραστηριότητές του, με ποιόν θα περνά τις γιορτές, κ.α.), και να του πουν ότι, τις λεπτομέρειες θα τις δουν, στην πορεία, όλοι μαζί.
Επίσης, οι γονείς πρέπει να αποφύγουν να αλληλοκατηγορούνται, να επικρίνουν τον/την σύζυγο. Δεν είναι πάντα εύκολο, ειδικά αν έχουν προηγηθεί επώδυνα γεγονότα (π.χ. απιστία). Ωστόσο, στο παιδί κάνει καλό να δείχνουν ότι είναι και οι δυο από την ίδια πλευρά.
Προσοχή! Δεν αρκεί να κάνουν οι γονείς την ανακοίνωση του διαζυγίου τους με σωστό τρόπο. Εξίσου σημαντικό είναι να ακούσουν προσεκτικά τι έχει να πει και το παιδί σχετικά! Πρόκειται για επικοινωνία και όχι για μονόλογο. Έτσι πρέπει να δώσουν χώρο στο παιδί να μιλήσει, να εκφράσει τα συναισθήματά του, τους φόβους του, τις απορίες του και οι ίδιοι, να είναι ανοιχτοί στη συζήτηση και όχι αμυντικοί.
Αφού ακούσουν το παιδί τους, είναι καλό να το καθησυχάσουν, να λύσουν τυχόν παρεξηγήσεις και να του δείξουν την άνευ όρων ΑΓΑΠΗ τους! Στο παιδί, θα πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι, το διαζύγιο δεν είναι δικό του λάθος, κάτι που σκέφτονται πολύ συχνά τα παιδιά, βασιζόμενα σε κάποιες αρνητικές στιγμές τους (π.χ. καβγάδες με τους γονείς και τα αδέρφια τους, κακούς βαθμούς, αταξίες, ή άλλα μπλεξίματα). Είναι καλό λοιπόν να του θυμίζουν συχνά : «Και οι δυο μας θα συνεχίσουμε να σε αγαπάμε. Εσύ δεν ευθύνεσαι καθόλου για το διαζύγιο μας!».
Όπως αναφέρθηκε στην αρχή, το παιδί μπορεί να βιώσει το διαζύγιο των γονιών του σαν μια απώλεια: την απώλεια ενός γονιού, την απώλεια του τρόπου ζωής που μέχρι τώρα γνωρίζει… Θα χρειαστεί, λοιπόν, να βοηθηθεί να «πενθήσει» και να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες. Με ποιόν τρόπο;
-να ενθαρρυνθεί να μοιραστεί με τους γονείς του τα συναισθήματα που του προκαλεί αυτή η κατάσταση: θλίψη, θυμό, απώλεια ή απογοήτευση;…
-να βοηθηθεί να βρει λέξεις για τα συναισθήματά του. Τα παιδιά δυσκολεύονται στην έκφρασή τους.
-να του επιτραπεί να μιλήσει με ειλικρίνεια. Ενδέχεται να μη θέλει να μοιραστεί τα συναισθήματά του, από φόβο μήπως πληγώσει τους γονείς του. Πρέπει, λοιπόν, να το διαβεβαιώσουν ότι, δεν πειράζει ό,τι και αν πει! Αν δεν μοιραστεί μαζί τους τα ειλικρινή του αισθήματα, θα δυσκολευτεί πολύ να τα ξεπεράσει.
-να του αναγνωρίσουν τα συναισθήματά του. Έτσι του δείχνουν σεβασμό και του εμπνέουν εμπιστοσύνη, δείχνοντάς του ότι το καταλαβαίνουν.
-να το αγκαλιάσουν, να το φιλήσουν να το χαϊδέψουν, να τα αγγίξουν στην πλάτη… Το άγγιγμα καθησυχάζει!
Τα παιδιά έχουν μεγάλη ικανότητα να επουλώνουν τις πληγές τους, όταν τους δίνεται η υποστήριξη και η ΑΓΑΠΗ που χρειάζονται. Οι γεμάτες ΑΓΑΠΗ λέξεις, πράξεις και η συνέπεια των γονιών, θα το βοηθήσουν σημαντικά.
Οι γονείς πρέπει να κάνουν το παιδί ους να πιστέψει ότι όλα θα πάνε καλά. Ότι τα πράγματα δεν θα είναι πάντα εύκολα, αλλά ότι στο τέλος θα τα καταφέρουν! Κάτι που πρέπει, βέβαια, να πιστέψουν πρώτα οι ίδιοι….
Δρ. Ζέφη Λ. Κόλλια
Αθήνα, Απρίλιος 2014

28/03/2014

Κρίσεις Πανικού & Διαταραχή Πανικού
Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό και πολύ έντονο κύμα άγχους και φόβου. Είναι τόσο έντονο που κανείς αισθάνεται ότι πεθαίνει ή ότι τρελαίνεται! Αν δεν θεραπευτεί, υπάρχει κίνδυνος να οδηγήσει σε Διαταραχή Πανικού. Ωστόσο, με τη σωστή θεραπεία, σταδιακά μειώνονται ή και εξαλείφονται τα συμπτώματα πανικού και τελικά, το άτομο ξανακερδίζει τον έλεγχο της ζωής του.
Η κρίση, συχνά, εμφανίζεται χωρίς καμιά προειδοποίηση, χωρίς εμφανή αιτία, σχεδόν από το πουθενά… δεν αποκλείεται να κάνει την εμφάνισή της ακόμα και όταν είναι κανείς αρκετά χαλαρός ή και όταν κοιμάται.
Υπάρχει το ενδεχόμενο να βιώσει κανείς μια μόνο κρίση πανικού στη ζωή του. Ωστόσο, οι περισσότεροι που θα εμφανίσουν μια τέτοια κρίση, θα βιώνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια πανικού. Αυτά, συχνά προκαλούνται από μια συγκεκριμένη κατάσταση, για παράδειγμα όταν κανείς μπαίνει σε ένα ασανσέρ ή μιλάει μπροστά σε κοινό.
Οι πιθανότητες εμφάνισης μιας κρίσης πολλαπλασιάζονται, όταν η συγκεκριμένη κατάσταση έχει και στο παρελθόν προκαλέσει μια κρίση πανικού. Συνήθως, πρόκειται για καταστάσεις στις οποίες κανείς αισθάνεται ότι απειλείται ή ότι είναι ανίκανος να τις αποφύγει.
Οι κρίσεις πανικού μπορεί να αποτελούν μέρος κάποιας διαταραχής, όπως της Διαταραχής Πανικού, της Κοινωνικής Φοβίας ή της Κατάθλιψης.
Συμπτώματα της κρίσης μπορεί να εμφανιστούν όταν κανείς είναι έξω από το σπίτι δηλ. στο δρόμο, στο αυτοκίνητο, στα καταστήματα, αλλά και όντας ξαπλωμένος στο κρεβάτι του σπιτιού του.
Συνήθως, τα συμπτώματα της κρίσης αναπτύσσονται και φτάνουν στο αποκορύφωμά τους μέσα σε 10’μόλις λεπτά! Οι περισσότερες κρίσεις πανικού θα ολοκληρωθούν σε 20’ με 30’ λεπτά. Πολύ σπανιότερα, μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο από 1 ώρα.
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα μιας κρίσης πανικού;
Δυσκολία στην αναπνοή ή υπεραερισμός (δηλαδή γρήγορη και βαθιά αναπνοή που συμβαίνει σε καταστάσεις άγχους ή πανικού, «σα να κόβεται η ανάσα»). Ταχυκαρδία, πόνος στο στήθος ή δυσφορία, τρόμος, αίσθημα πνιγμού, αίσθηση ότι κανείς ξεκόβεται από το περιβάλλον, ότι απομονώνεται, εφίδρωση, ναυτία ή διαταραχές στο στομάχι, ζαλάδα, λιποθυμία, μούδιασμα ή «μυρμήγκιασμα», έντονος φόβος ότι κανείς πεθαίνει, χάνει τον έλεγχο, ή τρελαίνεται.
Δεδομένου ότι τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα είναι σωματικά και μοιάζουν με εκείνα της καρδιακής προσβολής, οι επισκέψεις αυτών των ατόμων σε γιατρούς και στα επείγοντα περιστατικά, είναι συχνότατες. Βεβαίως, θα πρέπει καταρχήν να έχει αποκλειστεί, από κάποιον ειδικό, η οργανική αιτία π.χ. του πόνου στο στήθος, των παλμών, της δυσκολίας στην αναπνοή και κατόπιν να διερευνηθεί αν όντως πρόκειται μόνο για συμπτώματα πανικού.
Μία ή δύο κρίσεις πανικού, δεν είναι ανησυχητικές.
Πότε, λοιπόν μιλάμε για Διαταραχή Πανικού και όχι για κρίση πανικού;
Στη Διαταραχή Πανικού, κανείς :
-βιώνει συχνές και απροσδόκητες κρίσεις πανικού,
-ανησυχεί πολύ ότι θα ξαναπάθει κρίση,
-αλλάζει συμπεριφορά λόγω των κρίσεων (π.χ. αποφεύγει να ξαναπάει σε μέρη στα οποία είχε παλαιότερα εμφανίσει μια τέτοιου είδους κρίση).
Το άτομο εμφανίζει προκαταβολικό άγχος («φόβος του φόβου» να του ξανασυμβεί η κρίση) και φοβική αποφυγή (αποφεύγει τόσο τις καταστάσεις που του είχαν προκαλέσει μια προηγούμενη κρίση, όσο και τους χώρους, από τους οποίους, αν βίωνε μια κρίση, θα ήταν δύσκολο να διαφύγει ή να αναζητήσει βοήθεια. Η φοβική αποφυγή μπορεί να γίνει αγοραφοβία).

Συμβουλές αυτο-βοήθειας
Η επαγγελματική βοήθεια είναι απαραίτητη, ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που μπορεί κανείς να κάνει για να βοηθήσει τον εαυτό του προσωρινά :
-να μάθει σχετικά με τον πανικό (η γνώση, μπορεί να ανακουφίσει σε μεγάλο βαθμό το άγχος, αφού για παράδειγμα θα μάθει κανείς ότι αυτά που αισθάνεται όταν πανικοβάλλεται, είναι φυσιολογικά και όχι ένδειξη ότι τρελαίνεται).
-να αποφύγει το κάπνισμα, την καφεΐνη, τα διεγερτικά φάρμακα (που μπορεί να προκαλέσουν κρίσεις πανικού σε ευαίσθητα άτομα).
-να μάθει πως να ελέγχει την αναπνοή του (ο υπεραερισμός προκαλεί ζαλάδα, σφίξιμο στο στήθος κ.α. Μια βαθιά αναπνοή μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα).
Ας μην ξεχνάμε : ανεξάρτητα από την αιτία τους, οι κρίσεις πανικού θεραπεύονται!

Δρ. Ζέφη Λ. Κόλλια
Αθήνα, Μάρτιος 2014

14/02/2014

Δημιουργώντας μια σχέση ζωής….
Κάθε χρόνο, στις 14 Φεβρουαρίου, την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, του Αγίου που θεωρείται προστάτης του έρωτα, πολλοί από εκείνους που έχουν πρόσφατα χωρίσει, εκείνους που βρίσκονται σε μια σχέση που πλέον δεν τους ικανοποιεί, ή εκείνους που δεν έχουν ακόμα κάποιον στο πλάι τους, μελαγχολούν και ελπίζουν του χρόνου, τέτοια μέρα, να είναι από τους «τυχερούς» της ζωής, εκείνους που ετοιμάζονται να περάσουν μια βραδιά τρυφερή, ερωτική, ρομαντική, γεμάτη υποσχέσεις, φιλιά, δώρα σε κόκκινα βελούδινα κουτάκια με σχήμα καρδιάς και όρκους αιώνιας αγάπης.
Θα ήθελαν πολύ να βρεθούν σε αυτή τη θέση, αλλά κάπου μέσα τους δεν πιστεύουν ότι ποτέ θα υπάρξουν τόσο τυχεροί. Τόσο τυχεροί, που να αγαπήσουν ξανά ή για πρώτη φορά, πολύ, να αγαπηθούν τρελά και να βρεθούν ερωτευμένοι και ευτυχισμένοι δίπλα σε έναν σύντροφο που όχι μόνο θα τους γεμίζει, θα τους αξίζει, θα τους ταιριάζει, αλλά και που… θα μείνει πλάι τους!
Υπάρχει αυτή η σχέση; Υπάρχει αυτή η σχέση που διαρκεί στο χρόνο; Μπορεί κανείς να διατηρήσει μια σχέση αγάπης και όχι απλά συνήθειας;
Πώς είναι η σχέση που μας κάνει να νιώθουμε ψυχικά ισορροπημένοι, συναισθηματικά ευτυχισμένοι και γεμάτοι και σωματικά ικανοποιημένοι; Με άλλα λόγια, πως είναι μια υγιής σχέση, ικανή να διαρκέσει μια ζωή;
Ας ξεκινήσουμε από μια συμβουλή : κανείς δεν θα πρέπει να απελπίζεται, επειδή, πιθανότατα, «κουβαλά» πάνω του ένα ιστορικό αποτυχημένων σχέσεων, σχέσεων που δεν άντεξαν στο χρόνο και που δεν κάλυψαν ένα μεγάλο μέρος των αναγκών και των προσδοκιών του.
Υγιής είναι μια σχέση αγάπης μέσα στην οποία ο ένας σύντροφος σέβεται τον άλλο, τις επιθυμίες του, τα όνειρά του, την προσωπικότητά του και τις αξίες του. Εμπιστεύεται τον άλλο γιατί τον εκτιμά και επικοινωνεί μαζί του με ειλικρίνεια και ως ίσος προς ίσο. Μέσα σε μια τέτοια σχέση, ο καθένας διεκδικεί αυτό που για εκείνον είναι σημαντικό, αλλά παραμένει δίκαιος με τις επιθυμίες του συντρόφου. Καθένας στηρίζει τον άλλο, τον ανυψώνει, τον βοηθά να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, χωρίς ωστόσο να «θυσιάζει» τα δικά του ή να χάνει την προσωπική του ταυτότητα. Και ας μην ξεχνάμε, κάτι ακόμα που συμβαίνει αρκετά συχνά όταν αναφερόμαστε σε μακροχρόνιες σχέσεις, όταν υπάρχει ικανοποιητική, και για τους δυο συντρόφους, σεξουαλική επαφή και ακόμα περισσότερο όταν η σχέση τους αποπνέει ερωτισμό!
Ακούγεται δύσκολο να συνδυαστούν όλα αυτά σε μια σχέση. Και είναι δύσκολο. Δεν είναι όμως ακατόρθωτο, εάν προσπαθούν και οι δυο διαρκώς!
Η περίοδος που περνά κανείς μόνος του, δεν είναι μια «χαμένη» περίοδος της ζωής του. Είναι διαφορετικό να είναι κανείς μόνος, από το να είναι μοναχικός! Θα λέγαμε ότι αυτή η περίοδος της μοναξιάς μπορεί να αποτελέσει έναν προθάλαμο, ένα σκαλοπάτι απαραίτητο, στο οποίο κανείς μπορεί να μάθει πολύ σημαντικά πράγματα για τη ζωή και κυρίως να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό και να χτίσει μαζί του μια υγιή σχέση, προτού «συστηθεί» σε κάποιον άλλο, προτού εμπλακεί σε μια σχέση…
Όταν, πάλι, κανείς έχει φτάσει στο σημείο να αισθάνεται έτοιμος να μοιραστεί τη ζωή του με κάποιον, η μοναχική ζωή μπορεί να τον απογοητεύει και να τον μελαγχολεί.
Η εύρεση του σωστού συντρόφου είναι συχνά ένα δύσκολο ταξίδι, το οποίο θα πρέπει να είναι κανείς διατεθειμένος να κάνει, για να φτάσει στον προορισμό του. Και είναι σημαντικό, στην πορεία του αυτή, να πιστεύει ειλικρινά ότι υπάρχει και για εκείνον μια υγιής, ρομαντική σχέση κάπου εκεί έξω…
Ωστόσο, δεν υπάρχουν τέλειες σχέσεις. Δεν υπάρχουν σχέσεις τόσο ιδανικές που όλα να είναι ταιριαστά. Καμιά φορά, πιστεύει κανείς ότι το «ιδανικό» ταίρι, είναι και φαίνεται, από την αρχή κιόλας, ιδανικό. Είναι ένας σύντροφος με τον οποίο, από το ξεκίνημα της σχέσης, ταιριάζει σε όλα, συμφωνεί σε όλα, τον κατανοεί και τον αποδέχεται σε όλα… Ρομαντικό, αλλά ουτοπικό!
Όλων των ειδών οι σχέσεις, που κανείς δημιουργεί, απαιτούν πολλή δουλειά, απαιτούν ένα βαθμό προσαρμογής του ενός στον άλλο και απαιτούν προθυμία, ώστε να επιλύονται οι συγκρούσεις, που φυσιολογικά θα υπάρξουν, με θετικό τρόπο.
Επιπλέον, είναι σημαντικό, να αντιμετωπίζει κανείς με θάρρος την αποτυχία μιας σχέσης που νόμιζε ιδανική, φεύγοντας από αυτήν. Δεν χρειάζεται και δεν έχει νόημα να την υπομένει, μόνο και μόνο για να μην ξαναβρεθεί μόνος. Ελάχιστοι άνθρωποι αγαπούν τη μοναξιά, αλλά όταν κανείς τα έχει καλά με τον εαυτό του, μπορεί να την αντέξει για αρκετό διάστημα και να την μετουσιώσει σε μια θετική περίοδο για τη ζωή του, όταν αυτό είναι αναγκαίο.
Από την άλλη μεριά, πολλές φορές, άνθρωποι βρίσκονται χωρίς κάποιο σύντροφο στο πλάι τους, γιατί δεν δίνουν την ευκαιρία σε κάποιες σχέσεις που δεν θεωρούν ότι μπορεί να πετύχουν, να αναπτυχθούν και αυτό γιατί έχουν κάποια στερεότυπα στο μυαλό τους, που τους εμποδίζουν να «δουν» και να πλησιάσουν τον άλλο.
Ψάχνοντας κανείς τη σχέση ζωής, θα πρέπει να έχει ρεαλιστικές προσδοκίες και ανοιχτό μυαλό. Πώς θα μοιάζει αυτό το άτομο; Πώς θα συμπεριφέρεται; Με ποιόν τρόπο θα πρέπει να προχωρήσει η σχέση; Ποιους ρόλους θα πρέπει να παίξει ο καθένας τους;
Όλα δείχνουν τόσο προκαθορισμένα στο μυαλό, που κανείς δεν δίνει τον απαιτούμενο «χώρο» για να γνωρίσει τον άλλο. Προσπαθεί να τον προσαρμόσει σε αυτό που έψαχνε. Και είναι φυσιολογικό, δεδομένου ότι η σχέση, είναι ο τόπος στον οποίο προσπαθεί κανείς να ξαναβιώσει την προσωπική του ιστορία, τις σχέσεις που είχε με τους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής του και αυτή τη φορά να τη «διορθώσει», να την «ελέγξει», να της βάλει άλλο τέλος….
Διατηρώντας, λοιπόν, μη ρεαλιστικές προσδοκίες, κάνει οποιονδήποτε δυνητικό σύντροφο, να φαίνεται ανεπαρκής και κάθε νέα σχέση, να μοιάζει απογοητευτική.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι η αληθινή αγάπη μένει σταθερή, δεν αλλάζει. Η αλήθεια είναι ότι η αγάπη μπορεί να χαθεί, μπορεί να εξασθενίσει, αλλά μπορεί και να εξελιχθεί. Όσο για την σεξουαλική έλξη του ζευγαριού που ζει χρόνια μαζί, δεν φθίνει απαραίτητα με την πάροδο του χρόνου. Το πάθος μπορεί να γίνει πιο δυνατό, γιατί και το συναίσθημα μεγαλώνει.
Ξεκινώντας μια σχέση μπορεί κανείς να σκεφτεί, βλέποντας τα στοιχεία του χαρακτήρα του άλλου που δεν του αρέσουν, ότι θα μπορέσει να τα αλλάξει. Είναι μεγάλο λάθος! Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει κανέναν! Καθένας αλλάζει μονάχα, αν και όταν το θελήσει.

Τι είναι στ’ αλήθεια, ουσιαστικό όταν κανείς αναζητά μια σχέση ζωής;
Να ξεχνά τι φαίνεται σωστό, τι νομίζει ότι θα ήταν σωστό, τι πιστεύουν οι φίλοι του, οι γονείς του και οι γύρω του για σωστό και να αναρωτιέται αν αισθάνεται να είναι σωστή αυτή η σχέση για τον ίδιο.
Να διακρίνει αυτά που θέλει, από εκείνα που έχει ανάγκη από τον άλλο. Γιατί αυτά που κανείς «θέλει» από κάποιον (π.χ. να είναι πλούσιος, ωραίος, ψηλός, έξυπνος, λεπτός, ξανθός...) είναι διαπραγματεύσιμα. Αντίθετα, αυτά που κανείς «έχει ανάγκη» από τον άλλο (π.χ. φιλοδοξίες, στόχοι, αξίες…) δεν είναι!

Αναζητώντας, λοιπόν, μια σχέση ζωής, είναι καλό :
Να μην εστιάζει κανείς στην αναζήτηση συντρόφου. Είναι προτιμότερο να επικεντρώνεται σε δραστηριότητες που μπορεί να απολαύσει ο ίδιος (π.χ. την καριέρα, την υγεία, τις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους του). Μόνο όταν εστιάζει κανείς στο να κρατά τον εαυτό του ευχαριστημένο, η ζωή του θα είναι ισορροπημένη και να τον κάνει να είναι και ο ίδιος πιο ενδιαφέρον πρόσωπο για εκείνο το ξεχωριστό άτομο που θα γνωρίσει.
Να θυμάται κανείς ότι οι πρώτες εντυπώσεις που έχει από κάποιον δεν είναι, πάντα, αξιόπιστες. Ανεξάρτητα από το τόπο ή τον τρόπο που θα συναντήσει τον άλλο, χρειάζεται πάντα χρόνος για να τον γνωρίσει πραγματικά και να τον παρατηρήσει σε διαφορετικές καταστάσεις (π.χ. πως αντιδρά σε πιεστικές καταστάσεις, όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά ή όταν είναι κουρασμένος, απογοητευμένος, κ.α.).
Να είναι ειλικρινής, δείχνοντας τις δικές του αδυναμίες και ελλείψεις. Καθένας έχει κάποιο ελάττωμα και με την προοπτική μιας σχέσης ζωής, θα πρέπει ο ένας να αγαπήσει τον άλλο όπως είναι, γι’ αυτό που πραγματικά είναι και όχι γι’ αυτό που θα ήθελε να είναι, ή γι’ αυτό που πιστεύει ότι μπορεί ο άλλος να γίνει. Άλλωστε, κάτι που κανείς ενδεχομένως θεωρεί ελάττωμά του, πιθανά κάποιος άλλος να το βρίσκει ελκυστικό. Η ειλικρίνεια ενδέχεται να ενθαρρύνει και τον άλλο να κάνει το ίδιο και να οδηγήσει σε μια ουσιαστική σχέση ζωής.
Να δώσει κανείς χρόνο για να γνωρίσει τον άλλο, να μην βιάζεται να ολοκληρώσει τη σχέση μαζί του. Επενδύοντας στη μακροχρόνια σχέση θα οδηγηθεί σε μια πιο ικανοποιητική σεξουαλική επαφή.
Να αρχίσει να συμμετέχει σε καινούργιες δραστηριότητες τις οποίες να βρίσκει ενδιαφέρουσες, αντί να κάθεται μόνος του στο σπίτι. Σε ένα καινούργιο περιβάλλον, είναι πολύ πιο πιθανό να συναντήσει κανείς καινούργιους ανθρώπους, οι οποίοι να μοιράζονται παρόμοια ενδιαφέροντα με εκείνον. Μπορεί κανείς να γραφτεί σε μαθήματα χορού, μαγειρικής, να παρακολουθήσει μια Σχολή, να γραφτεί σε ένα γυμναστήριο, να ξεκινήσει ποδηλασία, τρέξιμο ή άλλο άθλημα σε ομάδα, να γίνει εθελοντής σε κάτι που να τον ενδιαφέρει, να γίνει μέλος θεατρικής ομάδας, μέλος μιας ομάδας φωτογραφίας, βιβλίου, κ.α. Θα μπορούσε επίσης να κάνει κάτι που και ο ίδιος δε θα φανταζόταν ποτέ, ότι θα μπορούσε να κάνει….
Τελειώνοντας, να υπογραμμίσουμε ότι, όλοι έχουν το δικαίωμα να γιορτάσουν απόψε την «Αγάπη»! Εκείνη την αγάπη που έφυγε, εκείνη που είναι δίπλα τους, εκείνη που θα έρθει…
Και είναι καλό να μην ξεχνά ότι, το να βρει κανείς το κατάλληλο πρόσωπο είναι μόνο η αρχή του ταξιδιού, όχι ο προορισμός…
Καλό ταξίδι, λοιπόν, και Χρόνια Πολλά σε όλους!

Δρ. Ζέφη Λ. Κόλλια
Αθήνα, Φεβρουάριος 2014

06/02/2014

Βιώνοντας το πένθος και την απώλεια
Πόσοι άνθρωποι μπορούν να υποστηρίξουν ότι δεν έχουν βιώσει μια μεγάλη απώλεια στη ζωή τους; Πόσοι μπορούν να υποστηρίξουν ότι δεν έχουν νιώσει αυτά τα εξαιρετικά επώδυνα συναισθήματα που νιώθει κανείς, χάνοντας κάποιον ή κάτι, για το οποίο νοιαζόταν υπερβολικά;
Όταν η απώλεια είναι πολύ σημαντική, όχι μόνο κανείς βιώνει τα περισσότερα από τα αρνητικά συναισθήματα, αλλά επιπλέον μπορεί να πιστέψει πως ο πόνος και η θλίψη του δεν θα τον αφήσουν πλέον ποτέ! Φυσιολογική σκέψη και φυσιολογικές αντιδράσεις για μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.
Ωστόσο, δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος για να πενθήσει κανείς. Υπάρχει μόνο υγιής τρόπος για να αντιμετωπίσει τον πόνο του και με το πέρασμα του χρόνου να μπορέσει να προχωρήσει.
Το πένθος είναι, λοιπόν, μια φυσιολογική αντίδραση στην απώλεια. Είναι ο συναισθηματικός πόνος που αισθάνεται κανείς, όταν φύγει από τη ζωή του (από επιλογή του ή όχι) κάποιος που αγαπούσε πολύ.
Όσο πιο σημαντική είναι η απώλεια, τόσο πιο έντονη θα είναι και η θλίψη. Η πιο συχνή αιτία πένθους είναι ο θάνατος αγαπημένου προσώπου. Δεν είναι όμως η μοναδική.
Κανείς μπορεί να βιώσει πένθος για το διαζύγιό του ή για τη διάλυση μιας σημαντικής σχέσης της ζωής του, για την απώλεια της υγείας ή της εργασίας του (ανεργία, συνταξιοδότηση…), για τη σοβαρή ασθένεια αγαπημένου του προσώπου, για την απώλεια μιας φιλίας, για την απώλεια του πατρικού του σπιτιού… ακόμα και για την απώλεια ενός πολύτιμου ονείρου του….
Το πένθος είναι μια πολύ προσωπική υπόθεση! Κάθε άνθρωπος πενθεί με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την προσωπικότητά του, τον τρόπο που αντιμετωπίζει τα πράγματα γενικότερα στη ζωή του, τις εμπειρίες του, την δύναμη της πίστης του, καθώς και τη φύση της απώλειάς του.
Η διαδικασία του πένθους παίρνει χρόνο!
Σταδιακά, κανείς θα αισθανθεί καλύτερα και τελικά θα θεραπευτεί. Είναι καλό να μην πιέζει κανείς τον εαυτό του και να μη βιάζεται. Δεν υπάρχει «φυσιολογικό» ή μη, χρονικό διάστημα πένθους.
Κάποιοι άνθρωποι αρχίζουν να αισθάνονται καλύτερα μέσα σε λίγες εβδομάδες ή λίγους μήνες. Για άλλους, η διαδικασία του πένθους μπορεί να κρατήσει και χρόνια. Πρέπει, λοιπόν, να είναι κανείς υπομονετικός και να αφήσει τη διαδικασία να εξελιχθεί φυσιολογικά. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει να αφεθεί. Σημαίνει μόνο ότι το πένθος θέλει σεβασμό!
Όταν κανείς πενθεί, συχνά οι γύρω του τον συμβουλεύουν, από άγνοια ή φόβο μήπως βυθιστεί σε αυτό, να αγνοήσει τον πόνο του, έτσι ώστε να του περάσει πιο γρήγορα. Αν, όμως, τον αγνοήσει και δεν τον αφήσει να βγει στην επιφάνεια, τότε αυτός θα παραμείνει μέσα του. Είναι προτιμότερο να έρθει αντιμέτωπος ενεργά με τον πόνο αυτό.
Δε χρειάζεται να προσπαθεί κανείς να δείχνει «δυνατός» απέναντι στην απώλεια που βιώνει. Η λύπη, ο φόβος, η μοναξιά είναι φυσιολογικές αντιδράσεις σε αυτήν. Πρέπει να επιτρέπει στον εαυτό του να κλάψει, αν το επιθυμεί. Το κλάμα δεν είναι αδυναμία. Είναι έκφραση του πως αισθάνεται κανείς. Και βέβαια, ούτε το αντίθετό του, δηλαδή η έλλειψη αυτής της έκφρασης δείχνει ότι κάποιος δεν πενθεί. Το κλάμα αποτελεί φυσιολογική αντίδραση στο πένθος, αλλά δεν είναι η μόνη! Όποιος δεν κλαίει, δεν είναι απαραίτητα λιγότερο θλιμμένος. Πιθανά θα το εκφράσει με άλλον τρόπο.
Θεωρητικά, το πένθος έχει πέντε στάδια :
-Άρνηση : "Δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό σ’ εμένα…"
-Θυμό: "Γιατί συμβαίνει σε εμένα; Ποιος φταίει;… "
-Διαπραγμάτευση: "Ας μην είναι αλήθεια αυτό και εγώ σε αντάλλαγμα θα…"
-Κατάθλιψη: "Είμαι πολύ λυπημένος, δεν μπορώ να κάνω τίποτα..."
-Αποδοχή: "Δέχομαι αυτό που μου συνέβη..."
Αυτές οι αντιδράσεις, μετά από μια απώλεια, είναι φυσιολογικές και με το πέρασμα του χρόνου θα ξεπεραστούν. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο, όποιος πενθεί, να περάσει από όλα αυτά τα στάδια για να επουλωθεί η πληγή του, ούτε να τα περάσει με αυτή τη συγκεκριμένη σειρά. Γι αυτό και δεν έχει νόημα να ψάχνουμε να βρούμε πώς θα "έπρεπε" να αισθάνεται κάποιος μια δεδομένη χρονική στιγμή ή σε ποιο στάδιο υποτίθεται ότι θα έπρεπε «φυσιολογικά» να βρίσκεται.
Το πένθος έχει, λοιπόν, πολλά σκαμπανεβάσματα. Στην αρχή, οι στιγμές που αισθάνεται κανείς πολύ άσχημα είναι περισσότερες και πιο βαθιές. Όσο περνά ο χρόνος, οι δύσκολες περίοδοι γίνονται λιγότερο έντονες και πιο μικρές.
Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που θρηνούν μια απώλεια εμφανίζουν τα παρακάτω συμπτώματα :
Θλίψη: θλίψη, αίσθημα κενού, απελπισίας, μεγάλης μοναξιάς. Μπορεί να κλαίει κανείς συχνά και να παρουσιάζει συνεχείς συναισθηματικές μεταπτώσεις.
Σοκ: αμέσως μετά την απώλεια, μπορεί να είναι δύσκολο να αποδεχθεί κανείς τι του συνέβη. Μπορεί να αισθάνεται «μουδιασμένος», μπορεί να περιμένει ακόμα να εμφανιστεί το άτομο που έχασε, ενώ ξέρει ότι αυτό δεν είναι δυνατό.
Θυμός: μπορεί κανείς να είναι θυμωμένος με το Θεό, τον γιατρό, τον εαυτό του… ακόμα και με τον ίδιο τον θανόντα που τον «εγκατέλειψε»! Αισθάνεται την ανάγκη να βρει κάποιον να ευθύνεται για την μεγάλη αδικία που βιώνει.
Ενοχή: πιθανό να αισθάνεται ένοχος για πράγματα που έκανε ή δεν έκανε. Γι’ αυτά που είπε ή δεν πρόλαβε να πει... Η ενοχή μπορεί επίσης να αφορά συναισθήματά του, όταν για παράδειγμα νιώθει κανείς ανακουφισμένος για το θάνατο κάποιου που υπέφερε… Τέλος, μπορεί η ενοχή να αφορά κάτι που θα έπρεπε κανείς να κάνει για να αποτρέψει το θάνατο του αγαπημένου του προσώπου, αλλά δεν πρόλαβε…
Φόβος: κανείς αισθάνεται φοβισμένος και ανήμπορος. Ο θάνατος του αγαπημένου του προσώπου, μπορεί να προκαλέσει φόβο για τον δικό του θάνατο, φόβο για το πώς θα ζήσει χωρίς αυτό το πρόσωπο και φόβο για τις ευθύνες που θα πρέπει να αναλάβει πλέον μόνος του.
Άλλα σωματικά συμπτώματα: κούραση, ναυτία, εξασθένιση του οργανισμού, απώλεια ή αύξηση βάρους, διαταραχές στον ύπνο, διάφοροι σωματικοί πόνοι, θα εμφανιστούν στη διάρκεια του πένθους.
Να θυμάστε : Δεν υπάρχει τυπική αντίδραση στην απώλεια, γιατί δεν υπάρχει τυπική απώλεια! Το πένθος μας είναι, τόσο ξεχωριστό, όσο ξεχωριστός είναι και ο καθένας από εμάς...
Δρ. Ζέφη Λ. Κόλλια
Αθήνα, Φεβρουάριος 2014

Address

Athens
18535

Opening Hours

Monday 16:00 - 21:00
Tuesday 16:00 - 21:00
Wednesday 16:00 - 21:00
Thursday 16:00 - 21:00
Friday 16:00 - 21:00

Telephone

6979982550

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Διδάκτωρ Ψυχολόγος Ζέφη Κόλλια posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Contact The Practice

Send a message to Διδάκτωρ Ψυχολόγος Ζέφη Κόλλια:

Shortcuts

Featured

Share

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram

Category