Μπαλαφούτη Αλεξάνδρα Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια

23/11/2025

Το χάσμα ανάμεσα στην ατομική θεραπεία και το συλλογικό τραύμα. Είναι η ψυχοθεραπεία η λύση❓

Η σύγχρονη ψυχοθεραπεία αναδύθηκε στο πλαίσιο μιας δυτικής, υπερ-ατομικιστικής κοινωνίας που συχνά παρουσιάζει τη δυσφορία ως προσωπικό πρόβλημα που πρέπει να λυθεί μέσα στο άτομο.

Πηγαίνουμε στη θεραπεία για να “φτιάξουμε τον εαυτό μας” αντί να αμφισβητήσουμε τα συστήματα που μας κάνουν να αισθανόμαστε αγχωμένοι, αποσυνδεδεμένοι και εξαντλημένοι.

Αυτό το πλαίσιο μπορεί να είναι τόσο δυνατό όσο και περιοριστικό:
⚡ Δυνατό, γιατί δίνει στους ανθρώπους εργαλεία για αυτοκατανόηση, συναισθηματική ρύθμιση και ενδυνάμωση μέσα στο σύστημα όπως είναι.

🚫 Περιοριστικό, γιατί κινδυνεύει να ενισχύσει τον ίδιο τον ατομικισμό που συμβάλλει στην οδύνη, υπονοώντας ότι ΕΣΥ πρέπει να αλλάξεις, αντί να χρειάζεται να αλλάξουμε τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και σχετιζόμαστε.

🌍 Το βαθύτερο ζήτημα:
Ο υπερ-ατομικισμός απομονώνει τους ανθρώπους.

Διαλύει τους κοινοτικούς δεσμούς, αντικαθιστά τη συλλογική ευθύνη με προσωπική ενοχή και εξυψώνει την παραγωγικότητα πάνω από τη σύνδεση.

Πολλά από τα “συμπτώματα” που βλέπουμε στα θεραπευτικά πλαίσια — όπως κατάθλιψη, άγχος και μοναξιά — μπορούν να ειδωθούν ως λογικές αντιδράσεις σε μια παράλογη κουλτούρα.

Με αυτή την έννοια, η ψυχοθεραπεία γίνεται ένα είδος πολιτισμικής στρατηγικής συγκράτησης, βοηθώντας τους ανθρώπους να αντέξουν αρκετά ώστε να συνεχίσουν να λειτουργούν μέσα σε συστήματα που ίσως στην πραγματικότητα τα κάνουν να δυσφορούν.

💡 Τι μπορεί λοιπόν να είναι η λύση;

Ένας συνδυασμός από:
🤝 Ψυχοθεραπεία που αναγνωρίζει το συστημικό πλαίσιο (σχεσιακές, σωματικές, κοινοτικές, τραυματοκεντρικές προσεγγίσεις).
👐 Συλλογικά και κοινοτικά μοντέλα θεραπείας που αποκαθιστούν τη σύνδεση και την αίσθηση του ανήκειν.
🙌 Κοινωνική αλλαγή. Πολιτικές και δομές που αντιμετωπίζουν την ανισότητα, την υπερκόπωση, την αποξένωση και την κατάρρευση της κοινοτικής ζωής.

Με λίγα λόγια, η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ένα βάλσαμο για τις πληγές που προκαλεί μια υπερ-ατομικιστική κοινωνία, αλλά για να θεραπεύσουμε την αιτία, χρειαζόμαστε κοινότητα, όχι μόνο καναπέδες.

Photo: https://www.apa.org/monitor/2025/07-08/guidelines-treating-ptsd-trauma

03/10/2025

Η σωματοποίηση συναισθημάτων είναι το φαινόμενο κατά το οποίο τα ψυχικά ή συναισθηματικά βιώματα εκδηλώνονται με σωματικά συμπτώματα. Με απλά λόγια, το σώμα «μιλάει» όταν το συναίσθημα δεν εκφράζεται ή δεν αναγνωρίζεται πλήρως σε ψυχολογικό επίπεδο.

🧠 Τι είναι η σωματοποίηση;
Ο όρος προέρχεται από τη λέξη «σώμα» και αναφέρεται στη μετατροπή ψυχολογικών καταστάσεων σε σωματικές εκδηλώσεις. Δεν σημαίνει ότι το άτομο «φαντάζεται» τα συμπτώματα — τα σωματικά συμπτώματα είναι πραγματικά, αλλά δεν έχουν οργανική αιτία που να τα εξηγεί πλήρως.

Παραδείγματα:
➖Σφίξιμο στο στομάχι όταν υπάρχει άγχος.
➖Πονοκέφαλοι ή ημικρανίες λόγω έντασης.
➖Πόνοι στην πλάτη ή στον αυχένα από συσσωρευμένο στρες.
➖Ταχυκαρδία ή δύσπνοια σε περιόδους έντονου φόβου ή πανικού.
➖Δερματικά προβλήματα που επιδεινώνονται με το άγχος.

💬 Γιατί συμβαίνει η σωματοποίηση;
Το σώμα και το μυαλό είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Όταν δεν εκφράζουμε ή δεν επεξεργαζόμαστε επαρκώς τα συναισθήματά μας, αυτά αναζητούν άλλους τρόπους να «βγουν» προς τα έξω.

Κύριοι λόγοι:
➖Καταπίεση ή άρνηση συναισθημάτων (π.χ. «δεν πρέπει να θυμώνω»)
➖Πολιτισμικοί παράγοντες
➖Τραυματικές εμπειρίες που δεν έχουν επεξεργαστεί
➖Παρατεταμένο άγχος ή ψυχική πίεση

🧍 Συναισθήματα που συχνά σωματοποιούνται:
Άγχος ➡️Ταχυπαλμία, ιδρώτας, στομαχόπονοι, ζάλη
Θλίψη➡️Κόπωση, βάρος στο στήθος, χαμηλή ενέργεια
Θυμός➡️Πίεση, αυξημένοι παλμοί, μυϊκή ένταση
Ενοχή/Ντροπή➡️Σφίξιμο στο στομάχι, αίσθημα καψίματος
Φόβος➡️Δύσπνοια, «κόμπος» στον λαιμό, τρέμουλο

Η σωματοποίηση δεν είναι «αδυναμία», αλλά ένας φυσικός τρόπος του οργανισμού να δείξει ότι κάτι χρειάζεται προσοχή. Όταν κατανοήσουμε τη σύνδεση σώματος–συναισθήματος, μπορούμε να φροντίσουμε πιο ολοκληρωμένα τον εαυτό μας.

11/06/2025

🟠Τι να ΜΗΝ πεις σε κάποιον που έχει κατάθλιψη
🟠Και τι μπορείς να πεις, αν θέλεις πραγματικά να τον βοηθήσεις.

Δεν ξέρουμε ακόμα τι ακριβώς προκαλεί την κατάθλιψη, όμως αυτό που ξέρουμε είναι ότι κανείς δεν ξυπνά απλώς ένα πρωί και επιλέγει να μην εκτιμά όλα τα καλά που έχει στη ζωή του.

🔴Αυτά τα άτομα ακούν συχνά από φίλους ή μέλη της οικογένειάς τους, φράσεις, όπως: «Μα έχεις τόσα πολλά! Θα έπρεπε να είσαι ευγνώμων!».
Είναι από τις χειρότερες απαντήσεις που μπορείς να δώσεις σε κάποιον που σου μιλάει για τα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζει. Η φράση αυτή υπονοεί ότι η ευγνωμοσύνη θα έπρεπε να θεραπεύσει ή να καταστείλει την κατάθλιψη, ενώ ο εγκέφαλος και το νευρικό σύστημα απλώς δεν λειτουργούν έτσι. Μπορεί να νιώθεις μουδιασμένος/η και ταυτόχρονα να είσαι ευγνώμων. Μπορεί να έχεις επιτυχίες και να σκέφτεσαι θετικά για ορισμένα πράγματα και παρ’ όλα αυτά να έχεις κατάθλιψη. Οι δύο αυτές αληθινές καταστάσεις συχνά συνυπάρχουν, και όταν δεν αφήνουμε χώρο και για τις δύο, μπορεί να αποτρέψουμε κάποιο κοντινό μας άτομο που έχει ανάγκη την υποστήριξή μας από το να μας μιλήσει.

⚫️Κατάθλιψη δεν σημαίνει μόνο ότι κάποιος δεν τρώει, δεν κοιμάται, δεν πηγαίνει στη δουλειά και δεν κάνει μπάνιο. Πολλά άτομα που πάσχουν καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για να κρύψουν τα συμπτώματά τους, εξαιτίας του στίγματος και της ντροπής ή από φόβο μη γίνουν βάρος στους δικούς τους.
Δεν είναι, όμως, η μόνη λανθασμένη αντίδραση. Δείτε μερικές ακόμα, και τι μπορείς να πεις αντί γι’ αυτές:

🟡 «Υπάρχουν και χειρότερα».
Όταν λες σε κάποιον ότι η κατάστασή του θα μπορούσε να είναι χειρότερη, ουσιαστικά του λες ότι ο πόνος του δεν είναι σημαντικός αν δεν φτάνει κάποιο αυθαίρετο όριο. Αυτό μπορεί να κάνει κάποιον να πιστέψει πως δεν αξίζει βοήθεια και να αυξήσει τις ενοχές που συχνά συνοδεύουν την κατάθλιψη.
✅Τι μπορείς να πεις αντί γι’ αυτό: «Φαίνεται πως περνάς κάτι πολύ δύσκολο. Αν θες να μιλήσεις, είμαι εδώ».

🟡 «Έχεις δοκιμάσει γιόγκα;»
Το να κάνεις γιόγκα ή να πας μια βόλτα δεν πρόκειται να θεραπεύσει την κλινική κατάθλιψη. Ωστόσο, όσοι παλεύουν με την ψυχική τους υγεία ακούνε συχνά απλοϊκές και στερεοτυπικές συμβουλές από φίλους και γνωστούς, σαν να μην έχουν ήδη δοκιμάσει ή σκεφτεί αυτές τις επιλογές. Αυτές οι συμβουλές υπονοούν ότι η κατάθλιψη είναι ζήτημα έλλειψης προσπάθειας και όχι υπαρκτό θέμα ψυχικής υγείας.
✅Τι μπορείς να πεις αντί γι’ αυτό: «Θα βοηθούσε να μιλήσουμε γι’ αυτό;»

🟡 «Ξεκόλλα!»
Το να φωνάζεις σε κάποιον να «ξεκολλήσει» είναι πιο βλαβερό από ό,τι μπορείς να φανταστείς. Υπονοεί ότι το άτομο επιλέγει να νιώθει έτσι και αυτό οδηγεί σε εσωτερικευμένη ντροπή.
✅Τι μπορείς να πεις αντί γι’ αυτό: «Δεν ξέρω ακριβώς τι να πω, αλλά είμαι εδώ».

🟡«Είσαι υπερβολική».
Το να κατηγορείς κάποιον που έχει κατάθλιψη ότι είναι υπερβολικός/ή είναι μια «κλασική» απορριπτική αντίδραση και βλάπτει ιδιαίτερα τις γυναίκες, που ήδη παίρνουν από παντού το μήνυμα ότι το συναίσθημα ισοδυναμεί με παραλογισμό. Από την άλλη, το να προσφέρεις βοήθεια για εύρεση επαγγελματικής υποστήριξης είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να στηρίξεις κάποιον.
✅Τι μπορείς να πεις αντί γι’ αυτό: «Θες βοήθεια για να βρεις κάποιον επαγγελματία;»

🟡«Όλοι έτσι νιώθουμε κάποιες φορές».
Είναι μια καλοπροαίρετη αντίδραση που συχνά προέρχεται από την επιθυμία να κάνεις τον άλλο να νιώσει καλύτερα, αλλά στην ουσία υποβαθμίζει την κατάστασή του. Επιπλέον, η κατάθλιψη δεν είναι απλώς λύπη. Μπορεί να έχει σωματικά συμπτώματα όπως κόπωση, θολούρα και αυξομειώσεις βάρους αλλά οδηγεί και σε επικίνδυνες καταστάσεις, όπως η κοινωνική απομόνωση και οι αυτοκτονικές σκέψεις.
✅Τι μπορείς να πεις αντί γι’ αυτό: «Ακούγεται πολύ δύσκολο. Είμαι εδώ για να σε στηρίξω όπως μπορώ».

🟡«Εμένα μια χαρά μου φαίνεσαι».
Κατάθλιψη δεν σημαίνει μόνο ότι κάποιος δεν τρώει, δεν κοιμάται, δεν πηγαίνει στη δουλειά και δεν κάνει μπάνιο. Πολλά άτομα που πάσχουν καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια για να κρύψουν τα συμπτώματά τους, εξαιτίας του στίγματος και της ντροπής ή από φόβο μη γίνουν βάρος στους δικούς τους. Όταν προσεγγίζουμε κάποιον που έχει κατάθλιψη με ενσυναίσθηση αντί για κριτική ή συμβουλές, τότε γινόμαστε μέρος του θεραπευτικού του περιβάλλοντος. Και αυτό μπορεί πραγματικά να αλλάξει τη ζωή του.
✅Τι μπορείς να πεις αντί γι’ αυτό: «Χαίρομαι που μου το είπες. Δεν χρειάζεται να προσποιείσαι μαζί μου».

🟢🟢🟢🟣🟣🟣🟡🟡🟡
https://www.lifo.gr/tropos-zois/health-fitness/ti-na-min-peis-se-kapoion-poy-ehei-katathlipsi?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=11%2f06%2f2025

24/05/2025

Μητρική τελειομανία

Η πολιτισμική επιμονή ότι οι μητέρες πρέπει να είναι τα τέλεια μέσα αγάπης και φροντίδας, να είναι υπεύθυνες και να ελέγχουν όλες τις πτυχές της συμπεριφοράς και της έκβασης του παιδιού τους.

Οι γυναίκες εξακολουθούν να επωμίζονται τη μερίδα του λέοντος της συναισθηματικής, υλικοτεχνικής και σωματικής εργασίας της γονικής μέριμνας. Και κάθε μορφή τελειομανίας είναι πρωτίστως μια στρατηγική αντιμετώπισης.

Υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία γονικών συμβουλών που χρησιμεύει στην αναπαραγωγή αυτών των μη ρεαλιστικών προτύπων για τις μητέρες, γεμάτη με δίλεπτα TikToks αυτοπεποίθησης, με εύκολες νίκες με τα παιδιά.

18/05/2025

Το μυστικό των υγιών σχέσεων δεν είναι η τύχη, αλλά η ευθύνη και η καθημερινή προσπάθεια. Αυτό υποστηρίζει ο Mark Groves, ο οποίος, ύστερα από προσωπικά του αδιέξοδα, αφιερώθηκε στη μελέτη της ανθρώπινης σύνδεσης.

Σε ηλικία 27 ετών, μετά από έναν επώδυνο χωρισμό, ο Groves συνειδητοποίησε ότι η επιτυχία στις σχέσεις δεν έρχεται αυθόρμητα. «Αναρωτιόμουν γιατί κανείς δεν μας διδάσκει πώς να έχουμε καλές σχέσεις. Όλα αυτά έπρεπε να τα μάθω μόνος μου», αναφέρει. Έκτοτε, μέσα από βιβλία, μαθήματα και προσωπική αυτογνωσία, άρχισε να μοιράζεται τις εμπειρίες και τις γνώσεις του με άλλους.

Όπως εξηγεί, το πιο σημαντικό μάθημα που αποκόμισε είναι ότι «ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει εξαιρετικές σχέσεις — είναι δεξιότητες που μαθαίνονται». Υγιείς σχέσεις, σημειώνει, δεν βασίζονται στην τύχη, αλλά στη συνεχή δουλειά με τον εαυτό μας και στη διάθεση να αναλάβουμε πλήρως την ευθύνη του δικού μας ρόλου.

Στο άρθρο του «The Responsibility of Loving», τονίζει πως «η ποιότητα των σχέσεων που επιλέγουμε να ανεχθούμε είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα στάνταρ που έχουμε θέσει για τον εαυτό μας». Η αλλαγή ξεκινά όταν κάποιος δηλώσει: «Αναλαμβάνω 100% την ευθύνη για το τι θα επιτρέψω στη ζωή μου από εδώ και πέρα».

Για όσους θέλουν να χτίσουν υγιείς σχέσεις, ο Groves προτείνει:

- Να αναγνωρίσουν τι κάνουν ή ανέχονται που τους πληγώνει.
- Να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματα που προκύπτουν από τις μέχρι τώρα επιλογές τους.
- Να μετατρέψουν συναισθήματα όπως ο φόβος ή η απογοήτευση σε κινητήρια δύναμη για αλλαγή.

«Δεν μπορείς να αλλάξεις κάτι στο οποίο πιστεύεις ότι δεν έχεις καμία επιρροή», γράφει χαρακτηριστικά.
Ο Mark Groves υπενθυμίζει πως η ευτυχία στις σχέσεις δεν είναι έμφυτη, αλλά αποτέλεσμα προσωπικής εξέλιξης — και αυτό είναι ένα μήνυμα που αξίζει να ακουστεί περισσότερο από ποτέ.

13/03/2025

People often describe failure as a teachable moment— a necessary stumble on our way to improvement. But learning from our mistakes isn't always easy, especially when those failures are demoralizing, overwhelming, or just downright confusing. So what prevents us from turning our mistakes into maste...

07/08/2024

Stress isn't always a bad thing; it can be handy for a burst of extra energy and focus, like when you're playing a competitive sport or have to speak in public. But when it's continuous, it actually begins to change your brain. Madhumita Murgia shows how chronic stress can affect brain size, its str...

07/11/2021

11/02/2021

Πως το μακροχρόνιο άγχος επηρεάζει το μυαλό μας.

Stress isn't always a bad thing; it can be handy for a burst of extra energy and focus, like when you're playing a competitive sport or have to speak in public. But when it's continuous, it actually begins to change your brain. Madhumita Murgia shows how chronic stress can affect brain size, its str...

18/06/2020

Λίγα λόγια για το πώς η συνεργασία με ψυχολόγο μπορεί να βοηθήσει σε ζητήματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου!

Ποιος είναι ο στόχος της θεραπείας με LGBT άτομα και πως μπορεί να βοηθήσει η συνάντηση με κάποιο ψυχολόγο;