24/11/2016
Η ελευθερία που προσφέρει ο νεοφιλελευθερισμός είναι μια ψεύτικη ελευθερία. Το μεταμοντέρνο υποκείμενο, αντιμέτωπος με τη βεβαιότητα της απογοήτευσης μιας υπόσχεσης που ο καπιταλισμός έχει στηρίξει τα τελευταία διακόσια χρόνια, επιλέγει να εγκαταλείψει τα ιδανικά της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφότητας του μοντερνισμού. Πλέον δεν πιστεύει σε αυτά.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν έχει εκπληρώσει την υπόσχεσή του. Εμφανίζεται ανίκανος και ασυνεπής, σαν τον πατέρα που δεν ξέρει να κρατάει το λόγο του, που δεν ξέρει τι να κάνει με τον ευνουχισμό του, αλλά που επιμένει στο να δείχνει πλήρης. Το ζήτημα είναι ότι ο γιος δεν ανέχεται την ασυνέπεια του πατέρα. Ο λόγος του κυρίου είναι στο ασυνείδητο και απαιτεί να πραγματοποιηθεί. Αν δεν είναι με έναν κύριο, θα είναι με άλλο.
Σε αυτές τις συνθήκες, ο φασισμός γίνεται επιλογή. Το μεταμοντέρνο υποκείμενο αναζητά τον καινούριο κύριό του. Ο φασισμός αναδεικνύεται ως μια επιλογή με υπόσταση, υπόσχεται να τελειώσει με τη διαφθορά του νεοφιλελευθερισμού, του ανήθικου και ανίκανου πατέρα. Αναζητά καινούριες αξίες, αλλά κυρίως, αναζητά έναν καινούριο κύριο που να εγγυάται την ικανοποίηση επιθυμιών που εκκρεμούν και που να παρέχει τα ίδια όνειρα μεγαλοπρέπειας και επιτυχίας.
Είναι εύκολο τότε να έρχεται στην εξουσία κάποιος όπως ο Trump. Εκείνος υπόσχεται να βάλει τάξη στο χάος. Αυτή η καινούρια τάξη, όμως, θα έχει ένα κόστος. Μπορεί να σου ταΐζει άφθονα και να σου κάνει να πιστέψεις ότι όλα είναι εντάξει, υπό έλεγχο και εγγυημένα, απλώς οι εγγυήσεις του ισχύουν όσο δεν επαναστατεί κανείς εναντίον αυτού που ο καινούριος κύριος επιβάλει. Αυτό είναι ο ολοκληρωτισμός.
Ο λόγος του κυρίου έρχεται ξανά να διεκδικήσει τη θέση που του άρπαξε ο δελεαστικός καπιταλιστικός λόγος. Του υπονομεύει τα θεμέλιά του εκεί που ο δεύτερος αποδεικνύεται παρηκμασμένος.
Φαίνεται τελικά πως η έξοδος από τον καπιταλιστικό λόγο δεν είναι παρά μια παλινδρόμηση στο λόγο του κυρίου, τουλάχιστον όσο δεν θα ξέρουμε να επιλέγουμε τον αναλυτικό λόγο ως διέξοδο.
Οι κουβανοί που ψήφισαν με πεποίθηση τον Τrump, απογοητευμένοι από τη νεοφιλελεύθερη υπόσχεση, απογοητευμένοι από το φλερτ της με ένα σοσιαλισμό που έχει αποδείξει τη μην αποτελεσματικότητά του, θα έχουν την ευκαιρία να απογοητευθούν ξανά από τη νέα ελπίδα τους κατατεθειμένη σε έναν νέο αυταρχικό κύριο. Αυτός μπορεί να τους χαρίσει το αμερικάνικο όνειρο -αν δεν τους βάζει στο ίδιο σάκο με τους υπόλοιπους λατινοαμερικάνους- αλλά θα είναι το όνειρο που εκείνος θα θέλει να ονειρευτούν. Δεν θα αφήσει χώρο σε όποιον δεν θα είναι δυνατός, φιλόδοξος, πετυχημένος, λευκός, άντρας και ετεροφυλόφιλος. Δεν θα αναγνωρίζει όποιον δεν θα αναπαράγει αυτές τις αξίες και δεν θα επιδιώκει μέσω αυτών των αξιών την επικράτηση του κύρους, ανεξαρτήτως σε ποιό επίπεδο ασκείται. Όλοι οι αυταρχικοί συμπίπτουν σε αυτό το σημείο. Στην εποχή των δικτατοριών οι μεγαλομανείς θέλανε την εξουσία μόνο για τον εαυτό τους, τώρα οι νέου τύπου υπόσχονται μια κοινωνία των ισχυρών, των αλλοτριωμένων ισχυρών.