11/08/2025
Η Δύναμη της Τελετουργίας: Δημιουργώντας Ρουτίνες Επιστροφής στο Σχολείο που Ενισχύουν την Συναισθηματική Ανθεκτικότητα
Υπάρχει κάτι ιδιαίτερα καθησυχαστικό στη γνώριμη καθημερινότητα. Μια πρωινή αγκαλιά. Η μυρωδιά των pancakes τα Σαββατοκύριακα. Ένα ξεχωριστό αντίο στην πύλη του σχολείου. Αυτές οι μικρές τελετουργίες μπορεί να φαίνονται απλές, όμως για τα παιδιά έχουν βαθύ νόημα. Καθώς πλησιάζει η περίοδος της επιστροφής στο σχολείο, αυτές οι στιγμές προβλεψιμότητας γίνονται αγκυλώσεις που βοηθούν τα παιδιά να νιώσουν ασφαλή, ήρεμα και έτοιμα να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές που έρχονται.
Οι μεταβάσεις, και ειδικά η επιστροφή στο σχολείο, προκαλούν έντονα συναισθήματα. Ακόμα και τα παιδιά που φαίνονται ενθουσιασμένα μπορεί να κρύβουν μέσα τους αθόρυβες ανησυχίες. Καινούριοι δάσκαλοι, νέες τάξεις, νέοι συμμαθητές – όλα μαζί είναι πολλά για να τα διαχειριστούν. Αν και δεν μπορούμε να αφαιρέσουμε κάθε άγχος, μπορούμε να προσφέρουμε κάτι εξίσου σημαντικό: έναν σταθερό ρυθμό που βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται υποστηριγμένα.
Γιατί οι Τελετουργίες Έχουν Σημασία
Οι τελετουργίες δεν είναι απλώς ρουτίνες. Είναι δράσεις με νόημα που δημιουργούν αίσθηση σύνδεσης και δομής. Όταν συμμετέχουμε σε μια τελετουργία με το παιδί μας – είτε πρόκειται για το παραμύθι πριν τον ύπνο, ένα κοινό γεύμα ή μια σταθερή ρουτίνα αφήγησης στο σχολείο – στέλνουμε το μήνυμα: Είσαι ασφαλής. Σε βλέπουμε. Δεν είσαι μόνος.
Η θεωρία του δεσμού μας θυμίζει πως τα παιδιά ανθίζουν όταν νιώθουν μια ασφαλή σύνδεση με τους φροντιστές τους. Οι προβλέψιμες τελετουργίες είναι ένας τρόπος να ενισχύσουμε αυτή τη σύνδεση. Σηματοδοτούν στον εγκέφαλο του παιδιού ότι ο κόσμος δεν είναι χαοτικός, ακόμα κι αν τα πράγματα αλλάζουν. Και όταν ο κόσμος μοιάζει ασφαλής, ο εγκέφαλος είναι ελεύθερος να μάθει, να εξερευνήσει και να αναπτυχθεί.
Οι τελετουργίες συνδέονται επίσης με όσα ξέρουμε από την έρευνα στη δημιουργία συνηθειών. Ο εγκέφαλός μας αγαπά τα μοτίβα. Όταν κάνουμε κάτι με τον ίδιο τρόπο κάθε μέρα, γίνεται πιο εύκολο, πιο ομαλό και απαιτεί λιγότερη ενέργεια. Για ένα παιδί που ζει σε έναν κόσμο συχνά απρόβλεπτο, οι τελετουργίες προσφέρουν μια ηρεμιστική αίσθηση για το τι έρχεται μετά.
Δημιουργώντας Σημαντικές Τελετουργίες Επιστροφής στο Σχολείο
Καθώς ξεκινά η σχολική χρονιά, ακολουθούν μερικές απλές τελετουργίες που μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να νιώσουν πιο γερά στο μεταβατικό αυτό στάδιο:
Ξεκινήστε και Τελειώστε την Ημέρα με Σύνδεση: Μια πρωινή τελετουργία μπορεί να είναι απλά πέντε λεπτά αγκαλιάς, να ακούσετε μαζί ένα αγαπημένο τραγούδι ή να πείτε μια επιβεβαίωση πριν φύγετε από το σπίτι. Το βράδυ, αφιερώστε χρόνο για να ξανασυνδεθείτε – ακόμα και δέκα λεπτά αδιάσπαστης προσοχής μπορούν να γεμίσουν το συναισθηματικό «ποτήρι» του παιδιού.
Χρησιμοποιήστε Μεταβατικά Αντικείμενα: Τα μικρότερα παιδιά συχνά ωφελούνται όταν έχουν μαζί τους κάτι που τους συνδέει, όπως ένα σημείωμα στο τάπερ, ένα ξεχωριστό βραχιόλι ή μια μικρή πέτρα που έχουν μαζέψει μαζί σας. Αυτά τα αντικείμενα λειτουργούν ως σταθερές αναφορές σε στιγμές αβεβαιότητας.
Διατηρήστε Σταθερότητα στους Αποχαιρετισμούς : Είτε είναι ένα νεύμα από το παράθυρο, ένα αστείο χειραψία ή ένα ψιθυριστό «τα καταφέρνεις», η συνέπεια στον τρόπο που λέτε αντίο είναι εξαιρετικά ανακουφιστική. Βοηθά τα παιδιά να αποχωρίζονται πιο εύκολα γιατί ξέρουν τι να περιμένουν.
Δημιουργήστε μια Εβδομαδιαία Τελετουργία: Μια παράδοση, όπως η βραδιά πίτσας κάθε Παρασκευή, η Κυριακάτικη ώρα περισυλλογής ή τα pancakes το Σάββατο το πρωί, δίνουν ρυθμό στη σχολική εβδομάδα και κάτι που τα παιδιά ανυπομονούν να ζήσουν.
Εμπλέξτε τα Παιδιά στη Δημιουργία του Ρυθμού: Τα παιδιά συμμετέχουν πιο πρόθυμα όταν αισθάνονται ότι έχουν λόγο. Αφήστε τα να επιλέξουν τη μουσική το πρωί, να διαλέξουν την επιβεβαίωση ή το βιβλίο πριν τον ύπνο. Η φωνή τους μετράει.
Τελετουργίες στην Τάξη
Οι εκπαιδευτικοί μπορούν επίσης να ενσωματώσουν τελετουργίες στην τάξη για να καλλιεργήσουν αίσθημα ασφάλειας και ανήκειν. Το να χαιρετούν κάθε παιδί με το όνομά του, να ξεκινούν την ημέρα με μια προβλέψιμη κυκλική δραστηριότητα ή να κλείνουν την εβδομάδα με μια ανασκόπηση, προσφέρουν σταθερά σημεία που δείχνουν στα παιδιά ότι αυτός ο χώρος είναι ασφαλής, αυτή η ομάδα έχει σημασία και εκεί έχουν θέση.
Δεν Πρόκειται για Τελειότητα
Η ζωή είναι γεμάτη και τα πρωινά σπάνια κυλούν ομαλά από την αρχή μέχρι το τέλος. Ο στόχος δεν είναι να δημιουργήσουμε τέλειες ρουτίνες, αλλά να στήσουμε σημεία σύνδεσης και προβλεψιμότητας μέσα στο χάος. Ακόμα και μια μικρή τελετουργία, επαναλαμβανόμενη με ζεστασιά, μπορεί να γίνει κάτι που το παιδί σας περιμένει με ασφάλεια.
Τελευταίες Σκέψεις
Καθώς ξεκινά η νέα σχολική χρονιά, ας θυμηθούμε τη σιωπηλή δύναμη της τελετουργίας. Αυτές οι στιγμές δεν χρειάζεται να είναι μεγάλες ή περίπλοκες. Αρκεί να είναι αληθινές. Όταν ενσωματώνουμε τη σύνδεση στον ρυθμό της καθημερινότητάς μας, βοηθάμε τα παιδιά να χτίσουν συναισθηματική ανθεκτικότητα. Τους προσφέρουμε μια μαλακή προσγείωση και μια γερή βάση για να αναπτυχθούν.
Το παιδί σου μπορεί να μην έχει λόγια για να το εκφράσει, αλλά αυτές οι τελετουργίες διαμορφώνουν την ιστορία που κουβαλά για την ασφάλεια, το ανήκειν και την αγάπη.
Ευ Ομιλείν Λογοθεραπεία- Κέντρο Ειδικής Αγωγής Κυπαρισσία Φιλιατρά
Tania Johnson | August 5th 2025 There is something incredibly comforting about the familiar. A morning hug. The smell of pancakes on the weekend. A
