01/12/2025
Αιτίες Χαμηλής Οπτικής Οξύτητας Ανά Ηλικία και Προτάσεις Αντιμετώπισης
Η μείωση της οπτικής οξύτητας μπορεί να έχει πολλές αιτίες που ποικίλουν ανάλογα με την ηλικία. Στο παρακάτω κείμενο θα σας περιγράψω τις πιο συχνές αιτίες χαμηλής όρασης ανά ηλικία, καθώς και προτάσεις για την πρόληψη ή την αντιμετώπισή τους.
1. Βρέφη και Παιδιά
Συχνές Αιτίες Χαμηλής Οπτικής Οξύτητας
Αμβλυωπία ("τεμπέλικο μάτι"): Το ένα μάτι δεν αναπτύσσεται σωστά και δεν συνεργάζεται με τον εγκέφαλο.
Συγγενής καταρράκτης: Γεννιούνται με θόλωση του φακού.
Αναξιοποίητη διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός).
Προωρότητα και αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας (ROP): Παρουσία προβλημάτων στην ανάπτυξη του αμφιβληστροειδούς στα πρόωρα βρέφη.
Προτάσεις Αντιμετώπισης
Τακτικοί οφθαλμολογικοί έλεγχοι από τη γέννηση για έγκαιρη διάγνωση.
Διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών με γυαλιά ή φακούς επαφής.
Πρώιμη διάγνωση και θεραπεία της αμβλυωπίας (π.χ. με κάλυψη του πιο ισχυρού ματιού).
2. Έφηβοι και Νέοι Ενήλικες
Συχνές Αιτίες Χαμηλής Οπτικής Οξύτητας
Προοδευτική μυωπία: Συχνή στους εφήβους καθώς αυξάνεται η μήκος του οφθαλμού.
Αστιγματισμός: Ανώμαλη καμπυλότητα του κερατοειδούς.
Κερατόκωνος: Εκφυλιστική πάθηση του κερατοειδούς που παραμορφώνει την όραση.
Ξηροφθαλμία από υπερβολική χρήση οθονών: Η συνεχής χρήση υπολογιστών και κινητών προκαλεί ξηρότητα και θολή όραση.
Προτάσεις Αντιμετώπισης
Τακτική εξέταση όρασης και παρακολούθηση των διαθλαστικών ανωμαλιών.
Διόρθωση με γυαλιά ή φακούς επαφής ή σε προχωρημένες περιπτώσεις με χειρουργική επέμβαση (π.χ. LASIK).
Διαχείριση του κερατόκωνου μέσω φακών επαφής σκληρών ή χειρουργικών μεθόδων.
Περιορισμός της χρήσης οθονών και εφαρμογή τακτικών διαλειμμάτων (κανόνας 20-20-20: κάθε 20 λεπτά κοιτάμε κάτι σε απόσταση 20 ποδιών για 20 δευτερόλεπτα).
3. Μέση Ηλικία
Συχνές Αιτίες Χαμηλής Οπτικής Οξύτητας
Πρεσβυωπία: Δυσκολία να δούμε κοντά λόγω γήρανσης του φακού του ματιού.
Αρχόμενος καταρράκτης: Θόλωση του φακού που επηρεάζει τη διαύγεια.
Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια: Πρόβλημα στον αμφιβληστροειδή λόγω διαβήτη.
Υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια: Βλάβες στα αγγεία του αμφιβληστροειδούς λόγω υπέρτασης.
Προτάσεις Αντιμετώπισης
Τακτική εξέταση του βυθού του ματιού για πρώιμη διάγνωση καταρράκτη ή αμφιβληστροειδοπάθειας.
Διόρθωση της πρεσβυωπίας με γυαλιά ή φακούς επαφής για κοντινές αποστάσεις.
Διαχείριση του διαβήτη και της υπέρτασης για την πρόληψη αμφιβληστροειδικών παθήσεων.
Χειρουργική επέμβαση για τον καταρράκτη όταν επηρεάζει την όραση.
4. Ηλικιωμένοι
Συχνές Αιτίες Χαμηλής Οπτικής Οξύτητας
Ηλικιακή Εκφύλιση Ωχράς Κηλίδας (AMD): Εκφυλιστική πάθηση της ωχράς κηλίδας που μειώνει την κεντρική όραση.
Προχωρημένος καταρράκτης: Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι πάσχουν από καταρράκτη.
Γλαύκωμα: Βλάβη στο οπτικό νεύρο λόγω αυξημένης πίεσης του ματιού.
Αγγειακές παθήσεις του αμφιβληστροειδούς (π.χ. οίδημα ωχράς κηλίδας λόγω διαβήτη ή υπέρτασης).
Προτάσεις Αντιμετώπισης
Ετήσιες εξετάσεις του βυθού του ματιού για ανίχνευση πρώιμων σημαδιών της AMD ή άλλων εκφυλιστικών παθήσεων.
Επέμβαση για καταρράκτη (φακοθρυψία).
Παρακολούθηση και έλεγχος της πίεσης του ματιού για την πρόληψη του γλαυκώματος.
Αγγειακή θεραπεία για διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή υπερτασική αμφιβληστροειδοπάθεια (π.χ. laser θεραπεία ή ενέσεις).
Επιπλέον Αιτίες Χαμηλής Οπτικής Οξύτητας:
🔹 Νευρολογικές Αιτίες
Οπτική νευροπάθεια (π.χ. οπτική νευρίτιδα από σκλήρυνση κατά πλάκας).
Νευρολογικές βλάβες του εγκεφάλου ή του οπτικού χίασμα λόγω όγκων, εγκεφαλικών ή άλλων παθήσεων.
🔹 Φλεγμονές ή λοιμώξεις
Ραγοειδίτιδες (πρόσθια ή οπίσθια φλεγμονή του οφθαλμού).
Λοιμώξεις του αμφιβληστροειδούς από ιογενείς ή βακτηριακές αιτίες.
🔹 Τραύματα
Σοβαρά τραύματα που προκαλούν βλάβες στον κερατοειδή ή τον αμφιβληστροειδή.
🔹 Φαρμακευτικές ή τοξικές επιδράσεις
Οπτική νευροπάθεια από φάρμακα όπως η αιθαμβουτόλη (που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της φυματίωσης).
Γενικές Προτάσεις για Προστασία της Όρασης σε Όλες τις Ηλικίες:
Τυπικοί οφθαλμολογικοί έλεγχοι για πρώιμη διάγνωση και πρόληψη.
Ασφαλής χρήση οθονών και εφαρμογή τεχνικών προστασίας της όρασης (π.χ. διαλείμματα, φωτισμός).
Προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία με γυαλιά ηλίου που προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία.
Υγιεινός τρόπος ζωής: καλή διατροφή, άσκηση και αποφυγή του καπνίσματος.