Sushrut- Clinic Gamat Shala गंमत शाळा Akola

23/09/2025

स्वार्थी आणि मतलबी पालक
(सुश्रुत क्लिनिक गमत शाळा प्रस्तुत)

स्वार्थी आणि मतलबी पालक म्हणजे कोण?
स्वार्थी किंवा मतलबी पालक हे त्यांचे स्वतःचे हित, सोय आणि फायद्याला प्राधान्य देणारे असतात. ते मुलांच्या गरजांपेक्षा आपल्या स्वार्थासाठी विचार करतात, जिथे मुलांचा विकास किंवा भावना कमी महत्त्वाच्या वाटतात.

स्वार्थी पालकांची वर्तणूक कशी असते?
मुलांच्या गरजांकडे फारसा लक्ष न देता, स्वता:च्या उद्दिष्टांवर लक्ष केंद्रित करतात.

मुलांकडून अपेक्षा अत्यंत जास्त असतात, फक्त स्वतःच्या फायद्यासाठी निर्णय घेतात.

सहकार्य, प्रेम याऐवजी मुलांना फक्त आदेश देतात आणि अपेक्षा करतात की मुलं त्यांचे फायदे पाहतील.

मुलांच्या भावनांचा किंवा मनोवृत्तीचा विचार करत नाहीत.

स्वतःची वेळ, वेळापत्रक, आर्थिक निर्णय यांच्यावर जास्त कंट्रोल ठेवतात.

मुलांना वापरून स्वतःच्या सामाजिक, आर्थिक अथवा प्रतिष्ठेच्या गरजा भागवतात.

उदाहरण
श्री. देशमुख ही व्यक्ती आपल्या करिअर आणि सामाजिक सन्मानावर विक्षिप्त असलेले पालक आहेत. त्यांनी मुलाला सतत टीका करायची, मुलाला स्वतःच्या गरजांपेक्षा जास्त दबाव देऊन आपले व्यापार, प्रतिष्ठा आणि सामाजिक स्थान वाढवायचे. मुलाचा स्वप्नांचा, आवडीनिवडींचा विचार कमी आणि स्वतःचा स्वार्थ जास्त होता. मुलं त्यांच्याशी मोकळेपणाने बोलण्याऐवजी दबावाखाली राहायला लागली.

स्वार्थी पालकत्वाचा मुलांवर परिणाम
मुलांच्या मनात कमी आत्मविश्वास व अधिक असुरक्षितता निर्माण होते.

मुलं स्वतःच्या गरजा, इच्छांतर्गत वागू शकत नाहीत.

भावना व भावना व्यक्त करण्याचा अभाव निर्माण होतो.

संबंधात ताण आणि दूरावा निर्माण होतो, घरातील प्रेम कमी होते.

मुलांच्या स्वावलंबनात बाधा येते, कारण त्यांच्या विकासाला पठड पडतो.

सुधारणा कशी करता येईल?
पालकांनी मुलांच्या भावना आणि गरजांना समजून घ्यायला हवं.

आपला स्वार्थ बाजूला ठेवून मुलांच्या हितासाठी निर्णय घ्यावे.

मुलांच्या स्वप्नांना, आवडीना महत्व द्यावे आणि त्यांना प्रोत्साहित करावे.

संवाद सुधारा – मुलांना आपले विचार मोकळेपणाने सांगा आणि त्यांच्या विचारांनाही ऐका.

प्रेम व सहकार्याने मुलांना सामोरा जा; स्वार्थाच्या भावनेपेक्षा सहानुभूती वाढवा.

निष्कर्ष
स्वार्थी पालकत्व मुलांच्या मनोबलाला कमी करते आणि त्यांच्या विकासाला आळा घालते. पालकतेत स्वार्थ कमी करून प्रेम, समजूत व सहकार्य यावर भर दिला पाहिजे. त्यामुळे मुलं अधिक सशक्त, स्वावलंबी आणि आनंदी होतात.

हा लेख सुश्रुत क्लिनिक गमत शाळा यांच्या क्रिएटिव्ह उपक्रमांतर्गत तयार केला असून पालकत्वातील स्वार्थी आणि मतलबी वर्तन ओळखण्यासाठी आणि सुधारण्यासाठी मार्गदर्शन करतो.

23/09/2025

शिस्तबद्ध पालकत्व -
मुलांच्या जीवनातील नियम आणि प्रेमहीनतेत समतोल
हा लेख खास सुश्रुत क्लिनिक गमत शाळा यांच्याकडून तयार करण्यात आला आहे. पालकत्वाच्या वेगवेगळ्या शैलींचा अभ्यास करताना, सर्वप्रथम आपण "शिस्तबद्ध पालक" या प्रकाराचा सखोल विचार करणार आहोत. त्यांना मुलांच्या आयुष्यात कसे नियम लावायचे, त्यांचा प्रभाव काय होतो, आणि सुधारणा कशी करता येईल, याचा अभ्यास या लेखातून होईल.

शिस्तबद्ध पालक म्हणजे काय?
शिस्तबद्ध पालक म्हणजे असे आई-वडील ज्यांचे पालकत्व नियम, कडक मर्यादा आणि नियंत्रण यावर आधारित असते. ते मुलांनी प्रत्येक गोष्ट त्यांच्या आदेशांप्रमाणेच करावी असे अपेक्षित करतात, ज्यामध्ये संवादाचा अभाव आणि कठोर शिस्त पाहायला मिळते.

शिस्तबद्ध पालकांची वैशिष्ट्ये
मुलांसाठी स्पष्ट आणि काटेकोर नियम असतात.

पालक आदेश देतात आणि मुलं त्यांचे पालन करतात, या विचाराने चालतात.

मुलांशी संवाद मर्यादित असतो, त्यामुळे त्यांना आपले मत मोकळेपणाने मांडता येत नाही.

चुका झाल्यास तीव्र शिक्षा किंवा डांट होते, ज्यामुळे मुलांमध्ये भीती निर्माण होतो.

मुलांच्या भावनांकडे फारसा विचार केला जात नाही.

मुलांना स्वातंत्र्य मिळत नाही, सर्व निर्णय पालक घेतात.

शिस्तबद्ध पालकत्वाचा मुलांवर परिणाम
शिस्तबद्धता आवश्यक असली तरीही तिचा परिणाम मुलांच्या मानसिक आरोग्यावर ताण देऊ शकतो. मुलांचा आत्मविश्वास कमी होतो, वागणुकीत तणाव दिसतो, आणि मुलं काय बोलावं आणि कसं वागावं याचा भय वाटू लागतो. यामुळे पालक-मुलांमधील संवादात दूरावा येतो आणि घरातील वातावरण तणावयुक्त होते.

सुधारणा करण्याचे मार्ग
शिस्तबद्ध पालकत्व अधिक सशक्त आणि प्रेमळ करण्यासाठी काही बदल आवश्यक आहेत:

मुलांना नियमांची गरज आणि कारण समजावून सांगा, संवाद वाढवा.

कठोरतेत लवचीलपणा आणा, मुलांना थोडं स्वातंत्र्य द्या.

चुका लक्षात घेऊन डांटण्याऐवजी त्यांना दुरुस्तीचा मार्ग दाखवा.

मुलांच्या भावना समजून घ्या आणि त्यांना व्यक्त व्हायला प्रोत्साहित करा.

मुलांना निर्णय घेण्याची संधी द्या, ज्यामुळे त्यांचा आत्मविश्वास वाढेल.

शिस्तबद्ध पालकत्त्व हा मुलांच्या विकासासाठी गरजेचा भाग आहे, पण तो कट्टरतेऐवजी प्रेम आणि संवादाने भरलेला असायला हवा. तसेच पालक आणि मुलांमध्ये एक विश्वासाचं आणि आदराचं नातं वाढवणं गरजेचं आहे.

सुश्रुत क्लिनिक गमत शाळा या लेखाद्वारे पालकांना त्यांच्या पालकत्व प्रवासात मदत करणार आहे, ज्यामुळे ते आपल्या मुलांसाठी अधिक सुंदर आणि प्रभावी वातावरण तयार करू शकतील.

23/09/2025

गमत शाळेच्या ग्रुपवरील सर्व पालकांनो,

पालकत्व म्हणजे आपल्या मुलांना फक्त वाढवण नसून त्यांच व्यक्तिमत्व घडवण, त्यांना जीवनातील योग्य दिशा दाखवण होय. प्रत्येक पालकाची स्वतःची एक वेगळी शैली असते. काही पालक कडक नियमांचे पालन करणारे असतात तर काही थोडे मोकळे किंवा निरोपदायक असतात. आपला पालकत्वाचा प्रकार कोणता आहे, ते जाणून घेण आणि त्यातील चुकांवर काम करण हे फार महत्त्वाच असत.

आपण पालक होण्याआधी सर्वजण स्वतःही पाल्य असतो, जो स्वभावाने आणि कुटुंब संस्कृतीनुसार वाढला आहे. पूर्वी ज्या प्रकारे आपल्याला मोठे केले गेले, त्या संस्कृतीचा ठसा आपल्यावरही पडतो. पूर्वी एकत्र कुटुंब पद्धत होती, ज्यामध्ये लोकांनी विविध प्रकारे मुलांना शिकवल, संभाळल. त्यामुळे मुलांना विविधतेतून समाजाची समज येत असे. परंतु आता एकत्र कुटुंब व्यवस्था कमी होत चालली आहे, घरातून आई-वडील हे दोन लोक आणि मुलगा किंवा मुलगी एवढच साध कुटुंब असल्याने विविधतेची जागा कमी पडते.

यामुळेही पालकांना अनेकदा वेगवेगळ्या समस्या आणि आव्हानांना सामोर जाव लागत. या गोष्टी लक्षात घेऊन, गमत शाळेत आम्ही पालकत्वाचे विविध प्रकार, म्हणजेच आई-वडिलांच्या वेगवेगळ्या पेरेंटिंग स्टाईल्ज यावर छोट्या-छोट्या लेखांद्वारे प्रकाश टाकणार आहोत.

हे लेख तुम्हाला तुमच्या स्वतःच्या पालकत्वाचा प्रकार ओळखून घेण्यास मदत करतील, कुण्या प्रकारात तुम्ही मोडता आणि तुमच्या पालकत्वात कोणत्या चुका असू शकतात हे समजू शकाल. तसेच, जर कुणाला त्रास होत असेल किंवा त्याच्या वागण्यात सुधारणा करायची असेल तर त्याला कसे मदत होऊ शकते हे देखील या लेखांमधून समजेल.

हा उपक्रम आपल्याला पालकत्वात छोटे छोटे बदल करून मुलांसाठी अधिक सुखी, प्रेमळ आणि सुसंस्कृत वातावरण तयार करण्यासाठी प्रेरित करेल. आपला हा प्रवास प्रेम आणि समजूतदारपणाने परिपूर्ण होईल आणि आपल्या कुटुंबांच्या आयुष्यात नवे उजाडे आणेल.

चला तर मग, या कर्तव्याच्या प्रवासाला एकत्र सुरूवात करूया!

हा लेख गरजेनुसार ऑडिओ स्वरूपातही उपलब्ध करून देण्याचा प्रयत्न केला जाईल.

28/08/2025