14/11/2025
టిఫిన్లలో వాడే రకరకాల చట్నీలు, తయారీ విధానం & పోషక విలువలు...
ఇడ్లీ, దోశ, పూరీ, ఉప్మా లాంటి టిఫిన్లకు చట్నీ లేకుండా పూర్తి రుచి రాదు. చట్నీలు రుచిని మాత్రమే కాకుండా, ఆరోగ్యానికి కూడా పలు పోషకాలు అందిస్తాయి. ఇప్పుడు మనం ఎక్కువగా వాడే కొన్ని ప్రసిద్ధ చట్నీల తయారీ విధానం, వాటి పోషక విలువలను తెలుసుకుందాం.
1️⃣ కొబ్బరి చట్నీ (Coconut Chutney)...
కొబ్బరి తురుము, పచ్చిమిరపకాయలు, అల్లం, ఉప్పు, నిమ్మరసం కలిపి రుబ్బి చివర తాలింపు వేస్తారు. ఈ చట్నీలో మంచి కొవ్వు (Good Fat), ఫైబర్, ఐరన్, మాంగనీస్ ఉంటాయి. ఇది మెదడు పనితీరును మెరుగుపరుస్తుంది. శరీరానికి తక్షణ శక్తిని ఇస్తుంది. కానీ అధికంగా తింటే కొవ్వు పెరుగుతుంది కాబట్టి పరిమితంగా తినాలి.
2️⃣ పల్లీ చట్నీ (Peanut Chutney)...
వెపిన పల్లీలు, పచ్చిమిరపకాయలు, వెల్లుల్లి, ఉప్పు రుబ్బి చట్నీ చేస్తారు. పల్లీలు ప్రోటీన్, విటమిన్ E, మెగ్నీషియం, ఫైబర్ సమృద్ధిగా ఇస్తాయి. ఇది హార్ట్ హెల్త్కు మేలు చేస్తుంది. రక్తంలో చక్కెర స్థాయిలను స్థిరంగా ఉంచుతుంది. దీన్ని వారానికి 3–4 సార్లు వాడినా హానీ లేదు.
3️⃣ టమాటా చట్నీ (Tomato Chutney)...
టమాటాలు, ఉల్లిపాయలు, మిరపకాయలు వేయించి రుబ్బి చట్నీ చేస్తారు. ఇందులో లైకోపెన్, విటమిన్ C, యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు అధికంగా ఉంటాయి. ఇది చర్మ ఆరోగ్యానికి మంచిది. రక్తపోటు నియంత్రణలో సహకరిస్తుంది. దోశ, పూరీ, ఉప్మా లకు రుచిగా సరిపోతుంది.
4️⃣ అల్లం చట్నీ (Ginger Chutney)...
అల్లం, చింతపండు, బెల్లం, మిరపకాయలు వేయించి చట్నీగా చేస్తారు. అల్లం జీర్ణక్రియను మెరుగుపరుస్తుంది. శరీరంలోని ఇన్ఫ్లమేషన్ తగ్గిస్తుంది. ఇది జలుబు, గొంతు నొప్పి నుంచి ఉపశమనం ఇస్తుంది. చలికాలంలో అల్లం చట్నీ ఉత్తమమైన ఎంపిక.
5️⃣ పుదీనా చట్నీ (Mint Chutney)...
పుదీనా ఆకులు, కొత్తిమీర, నిమ్మరసం, మిరపకాయలు కలిపి రుబ్బి చట్నీ చేస్తారు. పుదీనా శరీరాన్ని చల్లగా ఉంచుతుంది. జీర్ణక్రియను సులభతరం చేస్తుంది. ఇందులో ఐరన్, కాల్షియం, విటమిన్ A ఉంటాయి. దోశ లేదా రోటిలకు ఇది బాగా సరిపోతుంది.
6️⃣ కొత్తిమీర చట్నీ (Coriander Chutney)...
కొత్తిమీర ఆకులు, పచ్చిమిరపకాయలు, నిమ్మరసం, ఉప్పు రుబ్బి తయారు చేస్తారు. కొత్తిమీరలో యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు, విటమిన్ C, ఐరన్ సమృద్ధిగా ఉంటాయి. ఇది రక్త శుద్ధికి సహాయపడుతుంది. జీర్ణక్రియకు మేలు చేస్తుంది. ఇది ప్రతి రోజు వాడదగిన చట్నీ.
7️⃣ వంకాయ చట్నీ (Brinjal Chutney)...
వేపిన వంకాయ, ఉల్లిపాయలు, మిరపకాయలు, చింతపండు రుబ్బి చట్నీ చేస్తారు. వంకాయలో ఫైబర్, పొటాషియం, ఐరన్ ఉంటాయి. ఇది గుండె ఆరోగ్యానికి మేలు చేస్తుంది. కొలెస్ట్రాల్ను తగ్గిస్తుంది. దోశ, అన్నం రెండింటికీ సరైన సైడ్ డిష్.
8️⃣ కందిపప్పు చట్నీ (Toor Dal Chutney)...
కందిపప్పు, ఎర్రమిరపకాయలు వేయించి చట్నీ చేస్తారు. ఇది ప్రోటీన్ రిచ్ చట్నీ. శక్తిని ఎక్కువకాలం నిలుపుతుంది. జీర్ణక్రియకు మంచిది. నూనె తక్కువగా వాడితే డయాబెటిస్ ఉన్నవారికి కూడా అనుకూలం.
9️⃣ వెల్లుల్లి చట్నీ (Garlic Chutney)...
వెల్లుల్లి, మిరపకాయలు, చింతపండు, నువ్వులు కలిపి రుబ్బుతారు. వెల్లుల్లిలో సల్ఫర్ కంపౌండ్లు ఉంటాయి. ఇవి రక్తపోటును తగ్గిస్తాయి. రోగనిరోధక శక్తిని పెంచుతాయి. శీతాకాలంలో ఈ చట్నీ ఎక్కువ ప్రయోజనం ఇస్తుంది.
🔟 నువ్వుల చట్నీ (Sesame Chutney)...
వేపిన నువ్వులు, ఎర్రమిరపకాయలు, చింతపండు రుబ్బి చట్నీ చేస్తారు. నువ్వులు కాల్షియం, మెగ్నీషియం, ఐరన్ సమృద్ధిగా ఇస్తాయి. ఎముకలను బలపరుస్తాయి. ఇది మహిళలకు, వృద్ధులకు ప్రత్యేకంగా ఉపయోగకరం.
ముగింపు...:
చట్నీలు చిన్న వంటకం అయినా, వాటి పోషక విలువలు చాలా పెద్దవి. రోజువారీ ఆహారంలో చట్నీలను మార్చుకుంటూ వాడితే విభిన్న విటమిన్లు, ఖనిజాలు సహజంగానే లభిస్తాయి. రుచికి మాత్రమే కాకుండా ఆరోగ్యానికి కూడా చట్నీలు మన వంటింటి సూపర్ ఫుడ్గా నిలుస్తాయి.
