17/09/2025
#जागतिक_रुग्ण_सुरक्षा_दिन_आरोग्यसेवेची_महत्त्वाची_पायरी
जागतिक रुग्ण सुरक्षा दिन दरवर्षी १७ सप्टेंबर रोजी साजरा केला जातो. या दिवसाचे उद्दिष्ट म्हणजे आरोग्यसेवांमध्ये रुग्णांच्या सुरक्षिततेला प्राधान्य देणे आणि त्यासाठी सर्व स्तरांवर जनजागृती करणे. रुग्ण सुरक्षा ही जगभरातील आरोग्यसेवांमधील एक महत्त्वाची बाब आहे, ज्यामुळे रुग्णांना उच्च प्रतीची, सुरक्षित आणि विश्वासार्ह आरोग्य सेवा मिळू शकते.
जागतिक रुग्ण सुरक्षा दिनाची सुरुवात:
वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशनने (WHO) २०१९ साली पहिल्यांदा जागतिक रुग्ण सुरक्षा दिनाची सुरुवात केली. यामागील उद्दिष्ट म्हणजे आरोग्यसेवांमध्ये होणाऱ्या चुका, अपघात, आणि इतर धोक्यांपासून रुग्णांचे संरक्षण करणे. या दिवशी विविध आरोग्य संस्था, रुग्णालये, आणि वैद्यकीय कर्मचारी एकत्र येऊन रुग्ण सुरक्षिततेसाठी उपाययोजना करतात.
रुग्ण सुरक्षेचे महत्त्व:
आरोग्यसेवा ही एक गुंतागुंतीची प्रक्रिया आहे आणि यामध्ये लहान मोठ्या चुका होण्याची शक्यता असते. या चुका किंवा अपघातांमुळे रुग्णांचे आरोग्य धोक्यात येऊ शकते. काही वेळा या चुकांमुळे गंभीर परिणाम होऊ शकतात, जसे की अनावश्यक शस्त्रक्रिया, औषधांच्या चुकीच्या मात्रांचा वापर, संक्रमण, किंवा योग्य निदान न होणे. यामुळे रुग्णांचे शारीरिक, मानसिक, आणि आर्थिक नुकसान होऊ शकते.
रुग्ण सुरक्षेची काळजी घेणे हे आरोग्यसेवा देणाऱ्यांचे प्रमुख कर्तव्य आहे. प्रत्येक रुग्णाला योग्य माहिती देणे, औषधांच्या योग्य वापराची हमी देणे, आणि स्वच्छता तसेच संक्रमण नियंत्रणाचे योग्य पालन करणे हे आवश्यक आहे. यासाठी प्रशिक्षित कर्मचारी, आधुनिक उपकरणे, आणि नियमानुसार काम करणे याचा समावेश होतो.
२०२४ थीम – “Engaging Patients for Patient Safety”
या वर्षीच्या जागतिक रुग्ण सुरक्षा दिनाची थीम आहे – *”रुग्णांच्या सहभागाद्वारे रुग्ण सुरक्षा.”* याचा उद्देश रुग्णांनाही त्यांच्या आरोग्यसेवांमध्ये अधिक सक्रियपणे सहभागी करणे हा आहे. जेव्हा रुग्ण आपल्या आरोग्याबाबत जागरूक राहतात, योग्य माहिती विचारतात, आणि उपचारांबाबत प्रश्न विचारतात, तेव्हा आरोग्यसेवेतील चुका कमी होऊ शकतात.
रुग्ण सुरक्षा वाढवण्यासाठी काही उपाय:
1. स्वच्छता आणि संक्रमण नियंत्रण:योग्य स्वच्छतेचे पालन करणे, विशेषतः रुग्णालयातील वातावरणात, अत्यंत महत्त्वाचे आहे. संक्रमण नियंत्रणासाठी योग्य उपाययोजना करणे आवश्यक आहे.
2. प्रशिक्षित कर्मचारी:डॉक्टर, परिचारिका, आणि इतर आरोग्य कर्मचारी यांना योग्य प्रशिक्षण मिळाल्यामुळे आरोग्यसेवेत चुकांची शक्यता कमी होते.
3. रुग्णांचे शिक्षण: रुग्णांना त्यांच्या आजाराबाबत योग्य माहिती देणे, औषधांचे योग्य प्रमाण, आणि उपचार पद्धती याबाबत सांगणे हे आवश्यक आहे.
4. तंत्रज्ञानाचा वापर:आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून औषधांचे व्यवस्थापन, रिपोर्ट्सचे व्यवस्थापन, आणि ऑपरेशन थेट रेकॉर्डिंग सारख्या गोष्टींमुळे चुकांचा धोका कमी होतो.
निष्कर्ष:
जागतिक रुग्ण सुरक्षा दिन हा आरोग्यसेवेतील एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे, जो रुग्णांच्या सुरक्षिततेला प्राधान्य देतो. आरोग्य सेवा पुरवणाऱ्यांनी आणि रुग्णांनी एकत्रितपणे काम केल्यास आरोग्य सेवा अधिक सुरक्षित होऊ शकते. या दिवसाच्या निमित्ताने आपण सर्वांनी रुग्णांच्या सुरक्षेच्या बाबतीत अधिक जागरूक होण्याचे आणि आरोग्यसेवा अधिक सुरक्षित करण्याचे वचन दिले पाहिजे.
