22/11/2025
सावधान : मूल लवकर बर व्हावं म्हणून तुम्ही 'हे' उपाय करताय का?
Special Child : आई- बाबा होणं हा आनंद कोणत्याच मोजमापात मोजता येत नाही. जगातलं सगळं सुख एकीकडे आणि आई- बाबा होणं एकीकडे. बाळाची चाहूल लागण्यापासून ते बाळ जन्माला येईपर्यंत प्रत्येक आई वडिलांना आपलं बाळ हेल्दी व्हावं असं वाटतं. यासाठी औषधोपचार,, डायट याची काळजी घेतली जाते. हे सगळं करून देखील दिव्यांग मुलं जन्माला आलं तर पालक नैसर्गिकरित्या घाबरतात, चिंतेत पडतात. परिणामी "आपलं मूल लवकर बरे व्हावं" हीच भावना, तीव्र इच्छेत बदलते. ह्याच भावनेचा गैरफायदा घेऊन अनेकजण भोंदू, बनावट डॉक्टर, थेरपीस्ट किंवा समाजातील अज्ञानी लोकांची मदत घेतात आणि यातून मग फसवणूतिच्या जंजाळात अडकतात. त्यामुळे पालकांनी काही गोष्टी ठामपणे लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे.त्या कोणत्या आज हे जाणून घेऊया. निर्मल हॉस्पिटलच्या डॉ. माधुरी वांगपाटी यांनी फसवणूक टाळण्यासाठी कोणते उपाय केले पाहिजेत याविषीयी माहिती दिली आहे.
फसवणूक टाळण्यासाठी उपाय*
1. वैद्यकीय माहिती पडताळून घ्या
केवळ सरकारी मान्यताप्राप्त किंवा नोंदणीकृत डॉक्टर (MBBS, MD, Pediatrician, Neurologist, Psychiatrist इ.) कडेच सल्ला घ्या.
डॉक्टरांचे नाव, नोंदणी क्रमांक व हॉस्पिटलची नोंद तपासा (Medical Council of India / राज्य वैद्यकीय परिषद वेबसाइटवर तपासता येते).
2. थेरपी व उपचार केंद्रांची नोंद तपासा
Occupational therapy, Physiotherapy, Speech therapy देणाऱ्या थेरपिस्टकडे मान्यताप्राप्त पदवी व अनुभव असणे आवश्यक आहे.
“फक्त १० दिवसात बरे होईल” किंवा “चमत्कारिक औषध / उपचार” असे सांगणाऱ्यांवर विश्वास ठेवू नका.
3. भोंदूगिरी ओळखा
चमत्कार, ताईत, झाडफळ, मंत्र-तंत्र, तेल, चूर्ण, देवदर्शनाने बरे होईल अशी वचने देणाऱ्यांपासून सावध राहा.
कोणतीही थेरपी वैज्ञानिक आधारावर असावी.
कोणत्याही स्पेशल एज्युकेटरकडे गेल्यावरती त्यांची डिग्री, त्यांचे सर्टिफिकेट तिथे भिंतीवर लावणे गरजेचे आहे ते पहिले चेक करा, बघा खरंच ती व्यक्ती तुम्हाला मदत करू शकणार आहे का? त्यांच्याकडे जाण्यापूर्वी सर्व माहिती घ्या आणि मगच पुढील ट्रीटमेंट सुरू करा.
4. समर्थन गटात सामील व्हा. पालकांसाठी तयार केलेले विविध गट आहे त्यासोबत कॉन्टॅक्ट ठेवा, काही घटना घडल्यास त्वरित ग्रुप वर शेअर करा, यातून मार्गदर्शन मिळते, भावनिक आधार मिळतो, त्वरित मदत मिळते.
इतर पालकांच्या अनुभवातूनही मार्गदर्शन मिळते.
5. सरकारी योजना वापरा
सरकारी रुग्णालयांमध्ये आणि जिल्हा दिव्यांग कार्यालयात मोफत किंवा कमी दरात थेरपी व मार्गदर्शन सेवा मिळतात.
दिव्यांग प्रमाणपत्र, UDID कार्ड, शैक्षणिक सुविधा, आर्थिक योजना इत्यादींबद्दल फक्त सरकारी स्रोतांवर विश्वास ठेवा. आता पीसीएमसी मध्ये दिव्यांग भवन आहे. जिथे आपल्याला बऱ्याच सोयी सवलती आहेत.
स्वतः शिक्षित व्हा
“दिव्यांगता म्हणजे आजार नाही, ती एक स्थिती आहे” हे समजून घ्या.
मुलाच्या क्षमतेनुसार प्रगतीसाठी थोडं-थोडं शिकवणं, प्रोत्साहन देणं आणि धैर्य ठेवणं हेच सर्वात मोठं औषध आहे. आपण मुलांना थेरपीला नेतो तेव्हा थेरपीस्ट, स्पेशल एज्युकेटर यांच्याकडून स्वतः शिकून घ्या आपल्या मुलासोबत थेरपीला बसा, तज्ञ व्यक्ती बसू देत नसतील तर त्यांना रिक्वेस्ट करा आणि सांगा की आम्हाला शिकायचे आहे आम्ही घरी आमच्या मुलासोबत काम करणार आहोत.
भावनिक आधार
पालकांनी एकमेकांना दोष न देता, मुलावर प्रेम व आत्मविश्वास वाढवावा.
“मुल बरे होणार नाही” या भीतीतून बाहेर येऊन “मुलाला शक्य तेवढं स्वावलंबी बनवणं” हे उद्दिष्ट ठेवा.
#ऑटिझमलक्षणे