Сэтгэл засалч эмч М.Далайцэрэн

Сэтгэл засалч эмч М.Далайцэрэн Хүний их эмч, Сэтгэл засалч эмч,Танин мэдэхүй судлаач, контент бүтээгч, +7 жил ажлын туршлагатай, дэлхийгээр аялагч 🇲🇳🇮🇹🇹🇷🇨🇭🇸🇪🇩🇪🇨🇳🇺🇸🇭🇺🇦🇹

Маш сонирхолтой тохиолдол гарчээ. 🧐🧐59 настай эрэгтэйд хийж байсан бүдүүн гэдэсний дурандалтын үеэр эмч нар огт санаанд ...
01/12/2025

Маш сонирхолтой тохиолдол гарчээ. 🧐🧐
59 настай эрэгтэйд хийж байсан бүдүүн гэдэсний дурандалтын үеэр эмч нар огт санаанд оромгүй бяцхан цох (ladybug)-ыг олж илрүүлжээ.

УХААЛАГ ХҮНИЙ 5 ШИНЖ:1. Та бусдыг ойлгож, өөрийгөө оронд нь тавьж чаддаг. Хүний оюуны чадвар зөвхөн IQ-аар хэмжигдэхгүй...
30/11/2025

УХААЛАГ ХҮНИЙ 5 ШИНЖ:

1. Та бусдыг ойлгож, өөрийгөө оронд нь тавьж чаддаг.
Хүний оюуны чадвар зөвхөн IQ-аар хэмжигдэхгүй бөгөөд энэ нь тухайн хүнийг амьдрал дээр амжилттай явахад 20% л нөлөөтэй бөгөөд үлдсэн 80%-д хүн сэтгэл хөдлөлөө хэр зэрэг үр дүртэй удирдаж ашиглаж чадаж байгаагаас хамаардаг. Эргэн тойрны хүмүүстэйгээ мэдрэмжтэй харилцаж, ойлголцож чадна гэдэг бусад хүмүүстэй холбогдох чадвар сайтай ухаалаг байгааг илэрхийлнэ.

2. Та юу юуг мэдэхгүй гэдгээ сайн мэддэг.
Хүн мэдэхгүй зүйлсээ хүлээн зөвшөөрнө гэдэг цаашдаа тухайн хүн сурч боловсорч, шинэ санаа шинэ зүйлсийг сурч эзэмших боломжтойг илэрхийлдэг. Хүн оюун санаагаа шинэ зүйлсэд нээлттэй байлгаж тасралтгүй суралцсанаар хөгжиж дэвшисээр байдаг.

3. Та өөрийгөө хэт доогуур эсвэл хэт дээгүүр үнэлдэггүй.
Хүн өөрийн чаддаг зүйлс, мэддэг зүйлс, өөрийн нийгэмд эзлэх байр сууриа мэдэрч нийгмийн баримжаа сайн байх нь мөн л танин мэдэхүйн үйл ажиллагаа сайн байгааг илэрхийлнэ.

4. Та хошин шогийн мэдрэмж өндөртэй.
Хошин мэдрэмж сайн байх нь асуудлыг илүү хөнгөн амархан байдлаар даван туулж стресс дарамт бага мэдэрч сэтгэл зүйг гэмтэхээс хамгаалж байдаг. Алиа хошин мэдрэмж ухаантай сийрэг хүний толгойноос гардаг гэдгийг санах хэрэгтэй.

5. Шөнийн цагаар илүү бүтээмжтэй болдог.
Энэ нь бага зэрэг хачирхалтай сонсогдож болох ч, олон алдартай зохиолчид яруу найрагчид шөнийн цагаар илүү сайн төвлөрч бүтээл туурвил хийдэг байсныг сонсож байсан байх, гэсэн хэдий ч шар шувуу хэлбэрийн нойрны хэв маягтай байсан ч шөнө нь унтаад өглөөд чухал ажлаа амжуулах нь зүйтэй.

🧠 Хүний Тархины Хөгжлийн 5 Үе Шат (Кембрижийн Судалгаа)Энэхүү судалгааг хийхдээ эрдэмтэд нийт 100 гаруй эрүүл хүний тарх...
28/11/2025

🧠 Хүний Тархины Хөгжлийн 5 Үе Шат (Кембрижийн Судалгаа)

Энэхүү судалгааг хийхдээ эрдэмтэд нийт 100 гаруй эрүүл хүний тархийг, төрснөөс 100 нас хүртэлх хугацаанд, тогтмол хугацаанд MRI-аар шинжилж, тархины бүтцийн томоохон өөрчлөлтүүд явагддаг "эргэлтийн цэгүүд" дээр үндэслэн үе шатуудыг ангилжээ.

1. 👶 Хүүхэд Үе (Төрснөөс 9 нас хүртэл)
Энэ бол тархины сүлжээний суурь тавигдах хамгийн хурдацтай үе юм.
• Онцлог:
• Өсөлт: Тархины хэмжээ маш хурдацтай томордог.
• Бэхжилт: Мэдрэлийн эсүүдийн хоорондын холбоосууд (синапс) үүсэж, бэхжиж эхэлдэг.
• Саарал ба Цагаан Бодис: Саарал бодис (мэдээлэл боловсруулах хэсэг) болон цагаан бодис (мэдээлэл дамжуулах холбоос) хоёулаа эрчимтэй хөгждөг.
• Суурь Чадвар: Хэл яриа, хөдөлгөөн, танин мэдэхүйн үндсэн чадварууд бий болдог.

2. 🧑‍🎓 Залуу Үе (9-өөс 32 нас хүртэл)
Энэ үе шат нь суралцах, дасан зохицох чадварыг сайжруулдаг. Судалгаагаар энэ үеийн төгсгөл буюу 32 нас нь тархины бүтцийн хувьд хамгийн том өөрчлөлтийн цэг байсан.
• Онцлог:
• Холбоосны Нарийсалт: Тархины холбоосууд илүү нарийн, хурдан, үр дүнтэй болдог. Энэ нь шаардлагагүй холбоосуудыг хасаж, чухал холбоосуудыг бэхжүүлдэг үе.
• Өсвөр Нас: 9 нас орчимд тархины бүтэц том өөрчлөлтөд орж, өсвөр насны шилжилтийг эхлүүлдэг.
• Төгс Хөгжил: Энэ үеийн төгсгөлөөр (32 нас орчим) тархины сүлжээний зохион байгуулалт дээд цэгтээ хүрч, танин мэдэхүйн чадварууд бүрэн төлөвшдөг.

3. 🧑 Насанд Хүрэх Үе (32-оос 66 нас хүртэл)
Энэ бол тархины бүтцийн хувьд хамгийн урт бөгөөд тогтвортой үе шат юм.
• Онцлог:
• Тогтворжилт: Тархины бүтэц болон үндсэн сүлжээнүүд харьцангуй тогтвортой байдалд ордог.
• "Ухаан Суух": Энэхүү тогтвортой байдал нь хуримтлагдсан мэдлэг, туршлага, ухаан бодол тогтвортой байхад нөлөөлдөг. Энэ үед шинэ зүйл сурах чадвар хэвээр үлддэг ч, өөрчлөлтүүд нь өмнөх үе шиг огцом биш болдог.
• Сэтгэл Зүй: Мэргэжил, гэр бүл, нийгэмд байр сууриа эзлэхтэй холбоотойгоор сэтгэл зүйн хувьд ч харьцангуй тогтвортой байдаг.

4. 👵 Эрт Хөгшрөлт (66-оос 83 нас хүртэл)
66 нас нь тархины сүлжээ дахин зохион байгуулагдаж, бүтэц нь доройтож эхлэх дараагийн эргэлтийн цэг юм.
• Онцлог:
• Бүтцийн Өөрчлөлт: Тархины тодорхой хэсгүүдэд (ялангуяа саарал бодисын хэмжээ) бага зэргийн бууралт ажиглагдаж эхэлдэг.
• Сүлжээний Уян Хатан Байдал: Тархины сүлжээний холбоосууд аажмаар суларч эхэлдэг.
• Эрсдэл: Ой тогтоолт, танин мэдэхүйн чадварт бага зэргийн өөрчлөлтүүд гарч эхэлдэг.

5. 👴 Хожуу Хөгшрөлт (83-аас дээш)
Энэ үед тархины бүтцийн өөрчлөлт илүү тодорхой болж, амьдралын туршид хуримтлуулсан мэдлэгээ ашиглахад илүү найдах болдог.
• Онцлог:
• Цагаан Бодис: Цагаан бодис (холбоос) их хэмжээгээр багасдаг нь мэдээлэл дамжуулах хурд, үр дүнг бууруулдаг.
• Бүсчилсэн Үйл Ажиллагаа: Тархи нь нэгэн зэрэг олон бүсээ ашиглахын оронд, тодорхой, илүү дагнасан бүсүүддээ найдаж эхэлдэг.
• Танин Мэдэхүй: Ой тогтоолт болон боловсруулах хурд илүү мэдэгдэхүйц удааширдаг. Гэсэн хэдий ч, энэ үеийн хүмүүс өндөр мэргэн ухаан (wisdom) болон хуримтлагдсан мэдлэгээрээ давуу талтай байдаг.

Энэ судалгаа нь хүний насыг "хүүхэд", "насанд хүрсэн" гэх мэт ерөнхий ойлголтоос илүү нарийн, тархины бүтцийн бодит өөрчлөлтөөр ангилсан нь анагаах ухаан, боловсрол, нийгмийн бодлогод чухал ач холбогдолтой юм.

ХАВДАРТ ДИЙЛДДЭГГҮЙ ГУРВАН ТӨРЛИЙН ХҮН1. ЭНЭ АМЬДРАЛД ТОДОРХОЙ ҮҮРЭГ ДААЛГАВАРТАЙ ИРСЭН ХҮМҮҮС“Хамгийн хүнд өвчтөнүүд бо...
28/11/2025

ХАВДАРТ ДИЙЛДДЭГГҮЙ ГУРВАН ТӨРЛИЙН ХҮН

1. ЭНЭ АМЬДРАЛД ТОДОРХОЙ ҮҮРЭГ ДААЛГАВАРТАЙ ИРСЭН ХҮМҮҮС

“Хамгийн хүнд өвчтөнүүд бол хэдэн арван жил бусдын амьдралаар амьдарсан хүмүүс байдаг” гэж П. А. Герцены нэрэмжит москвагийн Хавдар судлалын хүрээлэнгийн тасгийн эрхлэгч хэлсэн байдаг. Хоббигоор биш, ажлын шаардлагаар биш, өөрөө хүсээд өглөө 5 цагт ямар ч сэрүүлэггүй босдог тэр хүмүүс.

15 жилийн турш гудамжинд хаягдсан амьтадыг аварч байгаа эмэгтэй хавдар онош тавигдсан ч химийн эмчилгээгүй идэвхтэй амьдарсаар байсан. Хөдөө хол сургууль барьж байгаа залуу хавдар туссан ч 2 жил хэвийн, өвчин нь сэдрэхгүй явсаар байсан.

Утга учиртай ажил дээр төвлөрсөн хүний сэтгэл зүй хохирогч болж хувирдаггүй юм.

2. ӨӨРИЙН УУР ХИЛЭН, ДУРГҮЙЦЛИЙГ НЭЭЛТТЭЙ ИЛЭРХИЙЛДЭГ ХҮМҮҮС

Гэр бүлсэг, тэвчээртэй, байнга найрсаг байдаг хүмүүс хамгийн түрүүнд үхдэг. Хатуу ч гэсэн баримт. Жилийн дотор ходоодоо бүрэн алдсан 44 настай эмэгтэй 18 жил “хүүхдүүдээ бодож” гэр бүлийн хүчирхийлэл дунд амьдарсан. Тэр дээрэлхэдэг нөхрийнхөө өөдөөс нэг ч удаа хэрэлдээгүй! Гэтэл дотор нь өрөвсөл явагдсаар байсан. Архаг. Тэр дуугүй л байсан. Гэхдээ уур хилэн нь алга болоогүй. Тэр нь зүгээр л дотогшоо шилжсэн. Түүний бие махбод өөрийгөө довтолсон.

3. БОДИТОЙ, ГҮНЗГИЙ ХАРИЛЦААНД ОРШДОГ ХҮМҮҮС

Зүгээр нэг хэн нэгэнтэй хүмүүс биш. Тухайн хүнтэйгээ гүнзгийн сэтгэлийн холбоотой хүмүүс. Изралийн хавдарын эмч нар үүнийг “сүнсний дархлаа” гэдэг. ЯМАР Ч АЙДАСГҮЙГЭЭР БҮРЭН ӨӨРИЙНХӨӨРӨӨ ХАМТ БАЙЖ БОЛДОГ ХҮНТЭЙ ХҮМҮҮС. Ийм харилцаатай хүмүүс 2 - 4 дахин хурдан нөхөн сэргэдэг. “Хэнийг ч зовоомооргүй байгаа хүн”, үг дуугүй хүн, ичиж санаа зовдог хүн соёлтойгоор хорвоог орхидог.


ХҮН ӨӨРӨӨРӨӨ БАЙХАА БОЛИХ ҮЕД ХАВДАР ЭХЭЛДЭГ.

Энэ бол гоё үг биш. Энэ бол биологи.

-Бодож байгаагаа ярихгүй байгаа бол
-Хүсч байгаагаа хийхгүй байгаа бол
-Итгэл үнэмшлээрээ амьдрахгүй байгаа бол

ЭНЭ БҮХ ХУДАЛ ХУУРМАГААС БИЕ МАХБОД ЗАЛХАЖ ЧАДАХ ГАНЦ ЮМАА Л ХИЙДЭГ. УНТАРДАГ.

Орчуулагч: Н. Ачиймаа

27/11/2025

“Aphorisms on the Wisdom of Life” бүтээлд Шопенхауэр хүний аз жаргалын үнэлэмжийг гурван ангиллаар тайлбарладаг: бидний “хэн” болох (бие, эрүүл мэнд, зан чанар), “юу” эзэмших (эд хөрөнгө), “ямар” нөхцөлд байх (нэр хүнд, харилцаа). Үүнээс хамгийн чухал нь эрүүл мэнд буюу хүний биеийн байдал гэж тэр тодорхойлдог. Яагаад гэвэл эд хөрөнгө, алдар нэр, амжилт нь хүнийг богино хугацаанд баясгаж болох ч эрүүл мэнд муудсан үед тэдгээр нь ямар ч үнэ цэнгүй болдог. Тиймээс эрүүл мэндээ “аз жаргал” гэж итгэсэн түр зуурын таашаал, амжилт, эд хөрөнгийн төлөө золино гэдэг бол ухамсаргүй сонголт бөгөөд эцэстээ илүү их зовлон авчирдаг. Шопенхауэрийн логикоор эрүүл мэнд бол бүх баяр баясгалангийн үндэс, амьдралын бусад сайн сайхныг эдлэх цорын ганц суурь нөхцөл. Орчин үеийн сэтгэл судлал ч үүнийг баталж, субъектив аз жаргалын 40 хувийг биеийн эрүүл мэнд тодорхойлдог гэж үздэг. Иймээс энэхүү эшлэл нь эрүүл мэндээ үл тоох нь амьдралын сууриа нурааж буйтай адил гэсэн анхааруулга билээ.

Англи хувилбар:
“It is the greatest folly to sacrifice your health for any other kind of happiness.”

Philosophy App татах: https://onelink.to/242tvq

📵 Утас дуугараагүй байхад чичирч мэдрэгдэж байсан уу? Нийт хүмүүсийн 90% нь амьдралдаа дор хаяж нэг удаа мэдэрдэг энэ со...
27/11/2025

📵 Утас дуугараагүй байхад чичирч мэдрэгдэж байсан уу?

Нийт хүмүүсийн 90% нь амьдралдаа дор хаяж нэг удаа мэдэрдэг энэ сонирхолтой үзэгдлийг "Phantom Vibration Syndrome" гэж нэрлэдэг.

Та утсаа халаасандаа эсвэл ширээн дээр байхад чичирч байгаа юм шиг санагдаж, шалгаад үзэхэд юу ч ирээгүй байх тохиолдол хэр олон гардаг вэ?

🤔 Тэгвэл эдгээрээс шалтгаалж үүсдэг байх нь:

Энэ нь таны утасны хамааралтай холбоотой сэтгэл зүйн үзэгдэл бөгөөд тархины хэт ачаалал, хүлээлтээс үүсдэг:

1. Хүлээлт ба Сэтгэл Түгшилт: Утас байнга мэдээлэл авч, харилцаа үүсгэдэг учраас тархи маань дараагийн мэссэж, дуудлагыг байнга хүлээж байдаг.

2. Тархины "Ачаалал": Тархи бусад мэдрэхүйн дохиог (хувцас үрэгдэх, булчин татвалзах, гаднаас ирэх чимээ) "буруу орчуулж", үүнийг утсаар ирсэн чичиргээ хэмээн ойлгодог.

3. Мэдрэмжийн Хүлээн авах Хэсэг: Гар утас ихэвчлэн байрладаг гуя эсвэл халаасны орчмын арьсны мэдрэлийн эсүүд энэ төрлийн дохионд хэт мэдрэг болж, бусад жижиг дохиог ч "чичиргээ" гэж андуурах болдог байх нь ээ.

Энэ зурган дээр харагдаж буй 2 могой хоёул үхжээ. Нэг могой нь боомилуулж амьсгалын дутагдалд орсон бол нөгөө нь хазуулж...
27/11/2025

Энэ зурган дээр харагдаж буй 2 могой хоёул үхжээ. Нэг могой нь боомилуулж амьсгалын дутагдалд орсон бол нөгөө нь хазуулж үхжээ.

Хүмүүс бид ч ЭГО-ндоо баригдаж найз нөхдөөсөө илүү гарах гэж, хосууд маргаанд ялах гэж, хамаатан саднууд хөрөнгө бэлээрээ өрсөлдөх үедээ хэн хэнийгээ хорлож орхидог.

Хайр, энэрэл, үнэнч шударга, сайхан сэтгэлийг сонгодог байгаарай. Гомдлыг удаан тээвэл үзэн ядалт, хорзыг нэрвэл ХОР болно. Хүнийг уучиллаа гээд өөрөө доош орчиж байгаа юм биш өөрийнхөө сэтгэлийн ачааг хөнгөлж байгаа хэрэг юм шүү.

Эцгийн Стресс Үр Хүүхдэд нь Удамшдаг уу?😱Таны бага насанд мэдэрсэн стресс одоо ч таны эр бэлгийн эсэд "хадгалагдаж" байж...
27/11/2025

Эцгийн Стресс Үр Хүүхдэд нь Удамшдаг уу?😱

Таны бага насанд мэдэрсэн стресс одоо ч таны эр бэлгийн эсэд "хадгалагдаж" байж магадгүй!
"Молекулын эмгэг судлал" (Molecular Psychiatry) сэтгүүлд нийтлэгдсэн маш сонирхолтой шинэ судалгааны үр дүнгээс хуваалцъя. Энэ нь бидний "стресс" гэж үздэг зүйл зүгээр л сэтгэл зүйн асуудал биш, харин биологийн түвшинд гүн гүнзгий ул мөр үлдээдэг болохыг харуулж байна.
🤔 Судалгаа юуг тогтоов?
30-40 насны 58 эрэгтэйг хамруулсан уг судалгаанд:
* Стрессийн "Ул Мөр": Бага насандаа сэтгэлзүйн дарамт, их хэмжээний стресс мэдэрсэн эрчүүдийн эр бэлгийн эсийн эпигенетикт (Генийн үйл ажиллагааны өөрчлөлт) мэдэгдэхүйц ялгаа ажиглагджээ.
* Эпигенетик гэж юу вэ? Энэ нь таны ДНХ-ийн дараалал өөрчлөгдөөгүй ч, генийн идэвхжил хэрхэн ажиллах нь өөрчлөгдөж байгааг хэлнэ.
* Зан Үйл нөлөөлөх нь: Эдгээр өөрчлөлт нь тамхи татах, архи хэтрүүлэн хэрэглэх зэрэг зан үйлтэй уялдаж байж болзошгүй гэнэ.

Лабораторийн харханд хийсэн туршилтууд стрессийн ул мөр эсийн түвшинд хадгалагдаж, цааш дамжих боломжтойг харуулсан нь энэ таамаглалыг улам сонирхолтой болгож байна.

Бидний амьдралын туршлага, туулсан стресс нь зөвхөн бидний бие, сэтгэлд нөлөөлөөд зогсохгүй, ирээдүйн үр удамд маань ч нөлөөлөх "мэдээллийг" үүсгэж байж болох юм. Өөрийгөө болон сэтгэл зүйн эрүүл мэндийг анхаарах нь гэр бүл, үр хүүхдийн ирээдүйн эрүүл мэндэд хийж буй хамгийн том хөрөнгө оруулалт гэдгийг санаарай.

Та энэ талаар юу бодож байна вэ? Сэтгэгдлээ хуваалцаарай 😉😉😉

Сэтгэл зүйн мэдээ алдалт (Emotional numbness)Сэтгэл зүйн мэдээ алдалт гэдэг бол хүчтэй сөрөг сэтгэл хөдлөлүүд болох айда...
27/11/2025

Сэтгэл зүйн мэдээ алдалт (Emotional numbness)

Сэтгэл зүйн мэдээ алдалт гэдэг бол хүчтэй сөрөг сэтгэл хөдлөлүүд болох айдас, уй гашуу, үзэн ядалт, атаархал зэрэг мэдрэмжүүдээс хүний сэтгэлийг гэмтэхээс хамгаалж байгаа нэг төрлийн хамгаалах механизм юм. Хүн эдгээр сөрөг мэдрэмжүүдийг мэдрэхгүй болсон ч, эерэг сайхан мэдрэмжүүдийг ч мэдрэх боломжгүй болдог юм.

Хүүхэд насны сэтгэл зүйн гэмтэл, сэтгэлийн өвдөлтийг мэдрэхгүйн тулд орчин тойрон, дурсамжууд, мэдрэхүй, өөрийн мөн чанар зэргээсээ өөрийгөө тусгаарлахад хүргэдэг. Линкен Парк хамтлагийн Честер Беннингтоны “Numb” дууг сонсоход эдгээр зүйлсийг мэдэрсэн мэдрэмжээ шингээсэн байдаг.

Мэдээ алдах үед илрэх шинжүүд:
1. Эерэг болон сөрөг сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлж чадахгүй байх
2. Бодит байдлаас өөрийгөө хэт тусгаарлаж, өөрт таашаал өгдөг зүйлдээ автах
3. Амьдрал бодит биш зүүд зэрэглээ мэт мэдрэгдэх
4. Хүмүүсээс хол хөндий байхыг эрмэлзэх
5. Сэтгэл хөдлөл ихтэй хүмүүст дургүй болох зэвүүцэх
6. Бусад хүмүүсийн сэтгэл хөдлөл мэдрэмжийг ойлгохгүй, ойшоохгүй байх
7. Аюултай, хүчтэй стресс өгөхөөр үйл явдалд болж байхад юу ч мэдрэхгүй байх
8. Дотор хоосон мэдрэмж байнга мэдрэгдэх
9. Амьдралд оролцогч биш, алсаас ажиглагч шиг мэдрэмж давамгайлах

Сэтгэл зүйн хувьд мэдээ алдах нь хэвийн үзэгдэл биш бөгөөд яваандаа сэтгэл гутрал, донтолтын эрсдэлийг өндөр болгодог учир сэтгэл засалч эсвэл сэтгэл зүйчид хандах зүйтэй юм. Мөн хүүхэд насны сэтгэл зүйн гэмтэл, хүчирхийлэлтэй холбоотой бол “Дотоод хүүхдийн засал” эмчилгээний багцыг санал болгож байна.

Дотоод хүүхдийн тухай: (Inner Child)Дотоод хүүхэд гэдэг нь тухайн хүн өөрийн дотор хадгалж явдаг бага насны мэдрэмж, тур...
27/11/2025

Дотоод хүүхдийн тухай: (Inner Child)

Дотоод хүүхэд гэдэг нь тухайн хүн өөрийн дотор хадгалж явдаг бага насны мэдрэмж, туршлага, айдас, сэтгэл зүйн хэрэгцээ, сэтгэлийн шарх зэргийг төлөөлүүлдэг сэтгэлзүйн ойлголт юм.
Энэ “хүүхэд” бодит хүн биш — харин таны дотор үлдсэн бага насны дуу хоолой, мэдрэмжийн санах ой юм. Та хэдэн ч настай байсан таны дотор байгаа энэ хэсэг, насанд хүрэлгүй хүүхэд чигээрээ үлдсэн байдаг.

Хүн том болсон ч багадаа мэдэрч байсан:
• хайрлуулах хүсэл
• хамгаалуулах хэрэгцээ
• аюулгүй байдлын мэдрэмж
• хэцүү дурсамжууд
• айдас
• ганцаардал
• магтаал, анхаарал хүсэх мэдрэмж зэрэг нь дотоод хүүхдэд хадгалагддаг.

🌱 Яагаад энэ чухал вэ?

Багадаа хэн нэгэнд загнуулах, үл тоох, орхигдох мэдрэмжийг авч өссөн хүүхэд:
• “Намайг хэн ч хайрладаггүй”
• “Би хангалттай сайн биш”
• “Хүмүүст итгэж болохгүй”
• “Би буруу зүйл хийсэн юм шиг
зэрэг итгэл үнэмшил, сэтгэл хөдлөлийн суурь болж, тухайн хүний өөртөө итгэх итгэл, шийдвэр гаргалтуудад ч гэсэн нөлөөлдөг. Тийм учраас дотоод хүүхэдтэйгээ холбоо тогтоож сурснаар өөрийгөө олж авдаг ба хосын харилцаа, сэтгэл зүйн тогтвортой байдал гээд амьдралын бүхий л талбарт эерэг өөрчлөлт гарч эхэлдэг.

29/10/2025

“Journal of Affective Disorders” сэтгүүлд нийтлэгдсэн сүүлийн үеийн судалгаагаар обсессив-компульсив эмгэг (OCD) нь тархины үйл ажиллагааны алдагдал бус, харин гэдэсний бичил биетний тэнцвэргүй байдалтай холбоотой байж болохыг тогтоосон байна. Судлаачид гэдэс доторх “сайн” ба “муу” нянгийн харьцаа алдагдвал айдас, түгшүүр, давтагдсан зан үйлтэй холбоотой мэдрэлийн замууд өөрчлөгддөг болохыг илрүүлжээ. Тиймээс ирээдүйд OCD болон түгшүүрийн эмчилгээнд зөвхөн эм бус, пробиотик, хооллолтын өөрчлөлт, гэдэсний тэнцвэрийг сэргээх арга ч чухал үүрэг гүйцэтгэж магадгүй ажээ.

19/10/2025

Шүүмж гэж юу вэ?

Шүүмж гэдэг нь аливаа зүйлд бодлоготой, баримттай, шударга, ухамсартай хандсан дүгнэлт юм. Шүүмжлэл гэдэг нь муулах, доромжлох, гомдоох гэсэн үг огт биш. Харин тухайн хүн, үйл явц, бүтээл, шийдвэрийг задлан шинжлэх, ойлгох, сайжруулах боломжийг олгох зорилготой үйлдэл юм.

Харамсалтай нь өнөөдөр “шүүмж” нэрийн дор олон хүн бусдыг хэл амаар дайрч, хувь хүнийг нь үгүйсгэж, элдэв үгээр цохиж унагадаг болсон. Энэ бол шүүмж биш. Энэ бол уур, бухимдал, ойлгомжгүй байдал, боловсролын дутмаг байдлын илэрхийлэл юм.

Шүүмжлэх нь ур чадвар, хүмүүжил шаарддаг

#Шүүмжлэлд дараах зүйлс зайлшгүй байх ёстой.

1. Мэдээлэлтэй байх. Юуны тухай ярьж байгаагаа ойлгохгүйгээр шүүмжлэл хийх нь хий хоосон дайралт л болдог.

2. Баримттай байх. Хэн нэгнийг шүүмжлэхдээ таамаг, цуурхал бус бодит нөхцөл, нотолгоо, жишээг үндэслэл болгох хэрэгтэй.

3. Үйлдэлд төвлөрөх. Хувь хүнийг нь шүүмжлэх бус, хийсэн үйлдэл, шийдвэр, үр дүнд дүн шинжилгээ хийх хэрэгтэй.

4. Хүндлэл хадгалах. Хэн нэгний алдаа, сул тал, дутагдал бол түүний хүн чанарыг нь үгүйсгэх үндэслэл биш.

5. Санал, шийдэл хэлэх. Зүгээр “муу” гэж хэлэх нь хангалтгүй. Харин яаж илүү сайн байж болох талаар шийдэл хуваалцах нь жинхэнэ шүүмж болно.

#Шүүмжлэх нь соёлтой нийгмийн илэрхийлэл.

Шүүмжлэлийн соёл байхгүй газар хөгжил удааширдаг. Учир нь алдааг олж харах, засах, хөгжих боломж үгүй болдог. Харин шүүмжлэлийг зөв ойлгож, зөв ашиглаж чаддаг хүн, байгууллага, нийгэм илүү тэнцвэртэй, илүү цэгцтэй хөгжинө.

#Шүүмжлэл хийхээс өмнө өөрөөсөө асуух ёстой асуултууд:

– Би энэ хүний үйлдлийг бүрэн ойлгосон уу?
– Миний хэлэх үг бусдын сэтгэлд яаж нөлөөлөх бол?
– Би зөвхөн шүүмжлээд орхиод явах уу, эсвэл сайжруулах санаа хэлж чадах уу?

Шүүмж бол хүчирхэг зэвсэг. Харин түүнийг хэрхэн ашиглах нь таны боловсрол, хүмүүжил, ёс зүйг илэрхийлнэ.

Шүүмжилж сурах нь хөгжиж сурахтай ижил. Бид бүгдээрээ сурч байгаа. Тиймээс хэн нэгнийг, үр хүүхдээ шүүмжлэхдээ ч хүн чанар, оюун бодлоо хамт хөгжүүлье.

#ШүүмжлэхСоёл
#БодлоготойХандлага
#ХүнээХүндэл

ЭС: Минухатун

Indirizzo

Messina

Sito Web

Notifiche

Lasciando la tua email puoi essere il primo a sapere quando Сэтгэл засалч эмч М.Далайцэрэн pubblica notizie e promozioni. Il tuo indirizzo email non verrà utilizzato per nessun altro scopo e potrai annullare l'iscrizione in qualsiasi momento.

Contatta Lo Studio

Invia un messaggio a Сэтгэл засалч эмч М.Далайцэрэн:

Scelte rapide

Condividi

Share on Facebook Share on Twitter Share on LinkedIn
Share on Pinterest Share on Reddit Share via Email
Share on WhatsApp Share on Instagram Share on Telegram

Digitare