https://www.facebook.com/119978931190806/

Dr. Gayan, Anuradhapura (2025)

03/11/2025

ඉස්සර මම පෞද්ගලික රෝහලක OPD Doctor විදියට වැඩ කරා. එක දවසක් අම්ම කෙනෙක් දුව එක්ක බෙහෙත් ගන්න ආවා.
අම්මා හරිම ලැජ්ජාවකින්, "Doctor.. දුවගේ ඇඟ උණු කරලා යනවා..." කියලා කිව්වා.
ඒ අම්මා මේ ලැජ්ජාවෙන් මේ කියන්න හදන්නේ සුද යාම (Vaginal Discharge) ගැන. ඒ වගේ ස්වාභාවික දෙයක් ගැන පවා කතා කරන්න කාන්තාවන් ලැජ්ජයි.

ඉතින්, අද අපි මේ සුද යාම ගැන කතා කරමු.
මේක ලෙඩක්ම නෙවෙයි, සමහර වෙලාවට ඔයාගේ නිරෝගීකම පෙන්වන ලක්ෂණයක් වෙන්නත් පුළුවන්.

🤔 සුද යාම කියන්නේ මොකක්ද? - ඇයි මේක පිටවෙන්නේ?
සුද යාම, එහෙමත් නැත්නම් යෝනි ශ්‍රාවය (Vaginal Discharge) කියන්නේ හැම කාන්තාවකටම, විශේෂයෙන්ම ඔසප් වීම පටන් ගත්තාට පස්සේ ස්වාභාවිකවම සිදුවන ක්‍රියාවලියක්.
• මේ ශ්‍රාවය යෝනි මාර්ගය සහ අවට ප්‍රදේශය පිරිසිදුව තබා ගැනීමට උපකාරී වෙනවා.
• යෝනි මාර්ගයේ තෙතමනය සහ නිවැරදි pH අගය පවත්වා ගෙන, නරක බැක්ටීරියා වර්ධනය වීම පාලනය කර ආසාදන වලින් ආරක්ෂා කරනවා.
• ලිංගික උත්තේජන වගේම හෝමෝන වෙනස්කම් අනුවත් මේ ශ්‍රාවය පිටවීම සාමාන්‍යයි.

🟢 සාමාන්‍යයෙන් සුද යාම ගැන බය වෙන්න දෙයක් නැහැ.
ගොඩක් වෙලාවට මේ ශ්‍රාවය පිටවීම ගැන කාන්තාවන් අනවශ්‍ය විදිහට බය වෙනවා. හැබැයි මේ වගේ ලක්ෂණ තියෙනවා නම්, ඔයා බය වෙන්න ඕනේ නෑ.
✔️වර්ණය - පැහැදිලි (වතුර වගේ) හෝ සුළු කිරි වැනි සුදු පැහැය.
✔️සුවඳ - සුවඳක් නැති හෝ ඉතා සුළු සුවඳක් තිබීම.
✔️ස්වභාවය - දියර ගතියට හෝ ඇලෙන සුළු ගතිය තිබිය හැකියි.
✔️කාලය - ඔසප් චක්‍රයේ මැද (ඩිම්බ මෝචනය වන විට) සහ ඔසප් වීමට පෙර වැඩිපුර පිටවීම සාමාන්‍යයි.

✅ මේ වගේ සාමාන්‍ය සුද යාම පිට වුණා කියලා ඔබේ ඇඟේ ශක්තිය අඩු වෙන්නේ නැහැ.

🔴 අසාමාන්‍ය සුද යාම
ගොඩක් වෙලාවට සුද යාම සාමාන්‍ය දෙයක් වුණාට, සමහර වෙලාවට ආසාදනයක හෝ රෝගයක ලක්ෂණයක් වෙන්න පුළුවන්. මේ වගේ වෙනස්කම් තියෙනව නම් අනිවාර්යයෙන්ම වෛද්‍යවරයෙක් හමුවෙන්න ඕනේ.
✔️වර්ණය වෙනස් වීම (කහ, කොළ හෝ අළු පැහැති වීම)
✔️දුර්ගන්ධය (මාළු වැනි දැඩි දුර්ගන්ධයක් පැවතීම)
✔️කැසීම සහ දැවිල්ල (යෝනි මාර්ගය අවට දැඩි කැසීමක් හෝ දැවිල්ලක් තිබීම)
✔️ඝනකම වෙනස් වීම (තද, චීස් වැනි සුදු ශ්‍රාවයක් පිටවීම)
✔️මgʻvලේ මිශ්‍ර වීම (ඔසප් චක්‍රයෙන් පිටත යෝනි ශ්‍රාවය සමඟ ලේ මිශ්‍ර වීම

මේ වගේ අසාමාන්‍ය තත්වයන් දිලීර (Yeast Infection), බැක්ටීරියා ආසාදන (Bacterial Vaginosis) හෝ ලිංගාශ්‍රිත රෝග (STIs) වැනි හේතු නිසා ඇති වෙන්න පුළුවන්.

ගොඩක් කාන්තාවන් ලැජ්ජාව නිසා මේ තත්වය හංගගෙන ඉන්නවා. සමහර අය "අත් බෙහෙත්" කරලා තත්වය තවත් දරුණු කරගන්නවා.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 28k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.

,

03/11/2025

පහුගිය දවසක මගේ යාළුවෙක් මාව හම්බ වෙලා මගෙන් ගැස්ට්‍රයිටිස් වලට හොඳ බෙහෙතක් ඇහුවා.
යාලුව K.
මට එක එක වයස් වල යාලුවො ඉන්නවා. K ට වයස 42 ක්. K ට දැනට දවස් දෙක තුනක ඉදලා බඩ පපුව දැවිල්ලයි උගුරට එන ගතියයි තිබිලා තියෙනවා. Office එකේ වැඩ කරන අයගෙන් ඇහුවම Gastritis කිව්ව නිසා pharmacy එකෙන් Gastritric කරල් ඉල්ලගෙන බිව්වට අඩු උනේ නෑලු. ඒ නිසා මගෙන් බෙහෙත් අහල තියෙන්නේ.
K තමන්ගේ අසනීපය Gastritis කියලා වටින් පිටින් අහල තහවුරු කරගත්තට මට sure නෑ. ඒ නිසා කෝකටත් ECG එකක් කරලා බලමු කියලා කිව්වම "යකෝ Gastritis වලට මොකටද බං ECG කරන්නේ" කියලා මට හිනා උනා.
අන්තිමට මගේ බලකිරීමේ ප්‍රතිඵලයක් විදියට K ECG එකක් ගත්තා.
ECG එකේ වෙනස් කම් බලනකොට Heart Attack එකක්.

🤔 මේ දෙක පටලව ගන්නේ ඇයි?
හදවතයි, ආමාශය, ගලනාලය කියන්නේ ඇඟ ඇතුළේ ළඟ ළඟ තියෙන අවයව. හාට් ඇටෑක් එකක් එනකොට, හැමෝටම පපුව මැදින්ම කැක්කුමක් විදියට එන්නේ නෑ. සමහර විට පපුවේ දැවිල්ලක් විදියට එන්න පුලුවන්

සමහරුන්ට එන ලක්ෂණ මෙන්න මේවා:
• බඩේ උඩ කොටසේ දැවිල්ල(මේක ගැස්ට්‍රයිටිස් වගේම දැනෙනවා)
• වමනේ යන්න වගේ දැනීම / ඔක්කාරය.
• අධික දාඩිය දැමීම.

අපි කතා කරන විදිහට, හෘදයාබාධයකදී සාමාන්‍යයෙන් එන රෝග ලක්ෂණ මෙන්න මේවා,
1. 🥵 පපුවේ අපහසුතාව
මේක සාමාන්‍ය පපුවේ කැක්කුමක් වගේ නෙවෙයි. මේක විවිධ ආකාරයෙන් දැනෙන්න පුළුවන්:
• තදවීම/පීඩනය (පපුව මැදට බර දෙයක් තියලා තද කළා වගේ දැනෙන්න පුලුවන්)
• හැකිලීම/මිරිකීම (පපුව ඇතුළේ මොකක්දෝ මිරිකනවා වගේ දැනෙන්න පුලුවන්)

💡 වැදගත්ම දේ මේ අපහසුතාවය විනාඩි කිහිපයකට වඩා තියෙනව නම්, එහෙම නැත්නම් ගිහින් ආයෙත් එනවා නම්, ඒක අවදානම්.

2. හදවතේ වේදනාව පපුවේ විතරක් නතර වෙන්නේ නෑ. ඒක පැතිරෙන්න පුලුවන්
• වම් අත දිගේ වේදනාව ගමන් කිරීම.
• බෙල්ල හෝ හනු වලට වේදනාව ගමන් කිරීම.
• බඩේ උඩ කොටසේ වේදනාව හෝ දැවිල්ල (මේක තමයි ගැස්ට්‍රයිටිස් කියලා වැරදිලා හිතන ප්‍රධානම හේතුව)

3. 😵 අනෙක් ලක්ෂණ
පපුවේ වේදනාවට අමතරව මේ ලක්ෂණත් එන්න පුළුවන්
• හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතාව.
• ඔක්කාරය/වමනය
• අධික දහදිය දැමීම

K hospital admit කරලා ප්‍රතිකාර කරන්න උනා.

තත්පරයක ප්‍රමාදයක් කියන්නේ ජීවිතේ අවසානය වෙන්න පුළුවන්. ඒ නිසා, සැකයක් තියෙන හැම වෙලාවෙම ඩොක්ටර් කෙනෙක් හම්බවෙන්න.

🗣ඔයාට මේ ගැන ප්‍රශ්න තියෙනව නම් Comment එකක් දාන්න. පුලුවන් විදියට reply කරන්නම්.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 28k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.

,

27/10/2025

අද කතා කරන්නේ පොඩි අයට හැදෙන බඩේ කැක්කුමට හේතුවක් වෙන ලෙඩක් ගැන. බඩවැලේ කොටසක් තව කොටසක් ඇතුළට රිංගන තත්ත්වයක් ගැන අහලා තියෙනවද?. එහෙම ලෙඩක් තියෙනවා. ඒකට කියන්නේ Intussusception කියලා.
Intussusception ගොඩක් වෙලාවට පොඩි ළමයින්ට (මාස 3-36 අතර) හැදෙන්න තියෙන අවදානම වැඩියි. ඒත් වැඩිහිටි අයටත් හැදෙන්න පුළුවන්.

ඇයි Intussusception හැදෙන්නේ?
ළමයින්ටයි ලොකු අයටයි හැදෙන හේතු වෙනස් වෙනවා.

👶ළමයින්ට
පොඩි ළමයින්ගේ ආහාර මාර්ග පද්ධතිය ආශ්‍රිතව ඇතිවෙන වෛරස් ආසාදන නිසා බඩවැල ඉදිමීම හෝ බඩවැල් ආශ්‍රිතව තියෙන වසා ගැටිති විශාල වීම නිසා Intussusception ඇතිවෙන්න පුලුවන්.

👴වැඩිහිටියන්ට
බඩවැලේ ඇතිවෙන ගෙඩි (පිළිකාමය හෝ පිළිකාමය නොවන) වගේ තත්ත්වයන් වගේම හේතුවක් නැතිව උනත් Intussusception හැදෙන්න පුලුවන්.

Intussusception වල රෝග ලක්ෂණ
✔️බඩේ තද වේදනාව - පොඩිම ළමයින් අඬන එක තමයි කරන්නේ, ටිකක් ලොකු පොඩි ළමයි බඩ අල්ලගෙන අඬනවා.
සාමාන්‍යයෙන් බඩේ කැක්කුම විනාඩි 15කට 20 කට වතාවක් එනවා.

✔️වමනේ යෑම.
✔️රතු පාටට ජෙලි වගේ මලපහ පිටවීම.

✅️ හරියටම ලෙඩේ හොයාගන්නේ කොහොමද?
✔️Ultrasound scan එකකින් හදුනාගන්න පුළුවන්
✔️CT scan කරන්න වෙන අවස්ථාත් තියෙනවා. (විශේෂයෙන්ම වැඩිහිටියන්ට - Intussusception ඇතිවෙන්න හේතුව හොයන්න)

# # # # **ප්‍රතිකාර (Treatment)**
✔️Hydrostatic Reduction
මේකෙදි බඩවැල ඇතුලට සේලයින් යවලා බඩවැල යථා තත්ත්වයට පත් කරනවා.

✔️ Surgery කරලා බඩවැල් කපලා ආපහු හදන්න වෙන අවස්ථා තියෙනවා.

Intussusception කියන්නේ හදිසි තත්ත්වයක්. ළමයෙක් හරි වැඩිහිටියෙක් බඩේ තද වෙලා එන වේදනාවක් එක්ක රතු පාටට ජෙලි වගේ මලපහ පිටවෙනව නම් වෛද්‍යවරයෙක් හමුවෙන්න.

🗣ඔයාට මේ ගැන ප්‍රශ්න තියෙනව නම් Comment එකක් දාන්න. පුලුවන් විදියට reply කරන්නම්.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 28k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.

,

22/10/2025

ලොකූව ගන්න ඉස්කෝලේ ළග ඉන්නකොට මම දැකපු දෙයක්. ගොඩක් ළමයි අයිස් පැකට් කන්න පුරුදු වෙලා. සමහර ළමයි ගෙනියන්න එනකල් අයිස් පැකට් දෙක තුන කනවා.

ඔයාලා දන්නවද තරුණ වයසේ ඩයබටිස් (Type 2 Diabetes) හැදෙන එක දැන් බහුල වෙලා තියෙනවා කියලා? තවදුරටත් මේක වැඩිහිටියන්ගේ ලෙඩක් විතරක් නෙවෙයි.

✅️තරුණ වයසේ ඩයබටිස් එන්න හේතු

1️⃣ ළමා වියේ සීනි අධික ආහාර ගැනීම
ළමයින් බිස්කට්, චොකලට්, බීම වර්ග, අයිස්ක්‍රීම්, අයිස් පැකට් වගේ කෑම වලට ගොඩක් ආසයි. ඒත් මේවායේ තියෙන සීනි ප්‍රමාණය ගොඩක් වැඩියි.
ළමා කාලයේ ඉඳලා සීනි අධික කෑම වැඩිපුර ගත්තම ශරීරයේ ඉන්සියුලින් වලට ප්‍රතිරෝධයක් ඇති වෙනවා. ඒ කියන්නේ, රුධිරයේ සීනි control කරන්න ශරීරයට ටික ටික අමාරු වෙනවා. ඒක තරුණ වයසට එද්දි ඩයබටිස් එන්න ලොකු හේතුවක් වෙනවා.

❤️ළමයෙක්ට දවසකට සීනි කොච්චර ගන්න පුළුවන්ද❤️
World Health Organization (WHO) එකට අනුව, ළමයෙක් (වයස 2-18) දවසකට සීනි ග්‍රෑම් 25ට (තේ හැඳි 6කට වඩා) අඩුවෙන් ගන්න ඕනේ. නිකමට chocolate biscuits පැකට් එකක 100g ක සීනි තියෙනවද කියලා හොයලා බලන්න. බීම බෝතලයක සීනි කොච්චර තියෙනවද කියලා බලන්න.

2️⃣ ජීවන රටාව
මේ කාලේ ළමයින්ට ව්‍යායාම අඩුයි. අපි ඉස්සර පයින් ඇවිද්දා, වැවේ පැනලා නෑවා. වෙල් පිටි වල සෙල්ලම් කරා.
ඒත් දැන් ළමයින්ට....
Physical exercises නැති තරම්. උදේ ඉස්කෝලෙ, හවස් වරුවෙම class. Physical exercises නැති උනාම ඉන්සියුලින් වලට හරියට වැඩ කරන්න බැරි වෙනවා. ඉතින් ඩයබටිස් එන්න චාන්ස් එක වැඩි වෙනවා.

3️⃣ ස්ට්‍රෙස් එක
exams, tuition class, විවේකය මදි කම ළමයින්ගේ ජීවිතේ stress එක වැඩි වෙන්න හේතු වෙනවා. මේ stress එක නිසා හෝමෝන ටික අවුල් කරලා, ඉන්සියුලින් වැඩ කරන විදියට බාධා කරන්න පුලුවන්.

4️⃣ පවුලේ ඉතිහාසය
ගෙදර අම්මට තාත්තට ඩයබටිස් තියෙනව නම්, ළමයින්ටත් ඩයබටිස් එන්න තියෙන චාන්ස් එක ටිකක් වැඩියි.

ඉතින් අපිට මොනවද කරන්න පුලුවන්..?
🟢 ළමයින්ට සීනි අධික ආහාර දෙන එක අඩු කරන්න.
ඒ වෙනුවට පලතුරු, ගෙදර හදපු ජූස්, රටකජු වගේ දේවල් දෙන්න.

🟢ළමයින්ට දවසට මිනිත්තු 30ක් වත් ඇවිදින්න, බයිසිකල් පදින්න, දෙන්න

🟢ළමයින්ට රෑට පැය 7-8ක් නිදාගන්න දෙන්න.

ඔයාගේ ළමයින්ගේ අනාගතය තියෙන්නේ ඔයාගේ අතේ.
දරුවන්ට තරුණ වයසෙ දි ඩයබටිස් එන්නේ අපි ගන්න තීරණවලින්. ළමා වියේ ඉඳලා sugary food අඩු කරලා, ලස්සන ජීවන රටාවක් හදාගන්න ඔයාට තවම බලය තියෙනවා.

මේ වෙනකොටත් තරුණ පරම්පරාවට ඩයබටිස් හැදෙන අවදානම වැඩි නම් අපේ දරුවන් ලොකු වෙනකොට...

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 28k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

,

15/10/2025

ඔයාට කෑම කනකොට හිර වෙනවද?
එහෙම වෙන්න හේතු ගොඩක් බලපානවා. ඒ අතරින් Achalasia cardia ගැන අද කතා කරමු.

ගලනාලය තමයි කටෙන් ආමාශයට ආහාර ගෙනියන නලය. ගලනාලයේ පහළ තියෙන කපාටයක් (valve වගේ) ආහාර එනකොට ලිහිල් වෙලා ආමාශයට යන්න ඉඩ දෙනවා.

🟢Achalasia Cardia එකේදි මොකද වෙන්නේ?
මේක ගලනාලයේ ස්නායු හරියට වැඩ කරන්නේ නැති නිසා ඇතිවෙන රෝගයක්. ඒ නිසා පහළ කපාටය ලිහිල් වෙන්නේ නැතිව ආහාර ආමාශයට යන්න බැරිවෙනවා. එතකොට ආහාර ගලනාලයේ එකතු වෙලා තදබදයක් ඇතිවෙනවා. ගලනාලයේ මාංශපේශිත් හරියට ආහාර තල්ලු කරන්නේ නෑ.

🟢මේ රෝගය හඳුනාගන්නේ කොහොමද?
Achalasia Cardia හඳුනාගන්න පරීක්ෂණ කීපයක් කරනවා.
1. Barium Swallow X-ray
ඔයාට බේරියම් තියෙන බීමක් බොන්න දෙනවා, ඒක ගිලිනකොට X-ray එකකින් ගලනාලය බලනවා. Achalasia එක තියෙනවා නම්, ගලනාලය උඩ තදවෙලා පහළින් කපාටය වැසිලා තියෙනවා පේනවා (bird’s beak sign).

2. Endoscopy
මේකෙන් ගලනාලයේ තදබදයක් හෝ වෙන ගැටලුවක් තියෙනවද කියලා බලන්න පුළුවන්.

3. Manometry
මේක තමයි ගොඩක් වැදගත් පරීක්ෂණය. ගලනාලයට සිහිල් නලයක් දාලා මාංශපේශි වල බලය බලනවා. . Achalasia වලදි පහළ කපාටය ලිහිල් වෙන්නේ නැති එකයි මාංශපේශි ක්‍රියාකාරී නැති එකයි ඒකෙන් හොයාගන්න පුලාවන්

🟢Treatment කරන්නේ කොහොමද?
1. බෙහෙත් වලින්
Calcium channel blockers වගේ බෙහෙත් දෙනවා කපාටය ලිහිල් කරන්න. ඒත් ඒවා ගොඩක් ඵලදායී නෑ.

2. Balloon Dilatation
ගලනාලයේ පහළ කපාටය බැලුන් එකකින් stretch කරනවා. මේක ගොඩක් අයට හොඳට වැඩ.

3. ශල්‍යකර්ම
Heller Myotomy කියලා surgery එකක් තියෙනවා, ඒකෙන් කපාටයේ මාංශපේශි cut කරලා ලිහිල් කරනවා. Laparoscopic එකක් එහෙමත් කරන්න පුළුවන්.

4. POEM
Peroral Endoscopic Myotomy කියලා ශල්‍යකර්මයක් තියෙනවා, ඒකෙදි ගලනාලය ඇතුලෙන් මාංශපේශි cut කරනවා. මේක ලංකාවේ තාම එතරම් common නැති වුණත් ඵලදායී.

⚠️⚠️මේ ලිපිය Achalasia cardia ගැන සරල අවබෝධයක් ලබා ගැනීම සඳහා විතරයි. රෝගය ගැන හරියට තේරුම් ගන්න ඩොක්ටර් කෙනෙක් හම්බවෙන්න.

🗣ඔයාට මේ ගැන ප්‍රශ්න තියෙනව නම් "Dr.Gayan" page එකේ post එකට Comment එකක් දාන්න. පුලුවන් විදියට reply කරන්නම්.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 27k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.

,

12/10/2025

රෝගයක් මුල් අවස්ථාවේදීම හදුනාගැනීමට නම් ඔබට රෝග ලක්ෂණ ගැන අවබෝධයක් තියෙන්න ඕනේ. මා පල කරන ලිපි වල රෝග ලක්ෂණ ගැන විස්තර කරලා තියෙනවා. ප්‍රතිකාර ක්‍රම ගැන සරලව විස්තර කරලා තියෙන්නේ. (ප්‍රතිකාර ක්‍රම දැනගත්තා කියලා තනියම කරගන්න බෑනේ..😁)
ඔබට රෝග ලක්ෂණ තියෙනව නම් වෛද්‍ය වරයෙකු වෙත යොමුවන්න.
Messenger, WhatsApp inbox තුල මා ප්‍රතිකාර නොකරන බව කරුණාවෙන් සලකන්න.

Doctor කෙනෙක් උනාම මෙහෙම ලිපි ලියලා හරි වෙනත් ක්‍රමයකින් හරි සමාජය දැනුවත් කරන්න ඕනේ කියලා දෙයක් නෑ. මගේ විනෝදාංශයක් විදියට මේ ලිපි ලියන්නේ.
වෙනත් වෛද්‍යවරයෙකුට චෝදනා එල්ල. කිරීමට මෙම Page එක භාවිතා කරන්න එපා.

Dr. ගයාන්.

12/10/2025

ලොකු අම්මා.....
එයා හොරු අරන් ගියා වගේ....
ලොකු අම්මා නැතිවෙලා අවුරුද්දකට වැඩියි.
එයා නැති වෙන්නෙ පිළිකාවකින්. ඇත්තටම එයාට පිළිකා දෙකක් හැදුනා.
පළවෙනි එක ගර්භාෂයේ...

දවසක් අම්ම මට රහසින් වගේ කියනවා
"ලොකු අම්මට පොඩි අසනීපයක් තියෙනවලු පුතේ. පුතාට කියාගන්න බැරුව ඉන්නේ"

"මොකක්ද"

"ගෑණු ඇඟ පැත්තෙන් වතුර වගේ යනවලු.

මම අනිත් පැත්තට ලොකු අම්මට call කරනවා...
මාස තුනක විතර ඉදන් යෝනි මාර්ගයෙන් ලේ යනවලු..

ඒ වෙනකොට ලොකු අම්මට වයස අවුරුදු 60 ක් විතර. ආර්තවහරණය ( මාස්ශුද්ධිය නතර වෙලා) වෙලා තිබුනේ. ඒත් මාස තුනක ඉදන් ලේ යනවලු.
"මාස තුනක් යනකල් කියන්නේ නැතුව හිටියේ ඇයි ?
මම ලොකු අම්මගෙන් අහනවා.

මුලින්ම හිතුවලු ඒක බය වෙන්න දෙයක් නෙවෙයි කියල.
ටික දවසක් ගියාම ලේ නතර වෙන්නේ නැති නිසා private බෙහෙත් දෙන තැනකට ගිහින් බෙහෙත් අරගත්තලු. ඒ බෙහෙත් වලට අසනීපේ අඩු උනාලු. ඔහොම දෙපාරක් බෙහෙත් අරන් තියෙනවා.

මම ලොකු අම්මව ප්‍රසව හා නාරිවේදය පිළිබඳ Doctor කෙනෙක්ට (VOG කෙනෙක්ට) පෙන්නුවා. ඒක ගර්භාෂයේ පිළිකාවක්. Operation කරලා ගර්භාෂය අයින් කලා. පස්සේ radiotherapy, Chemotherapy එහෙමත් දුන්නා. එයා ගර්භාෂයේ පිලිකාවෙන් 100% ක් සුව උනා 🙂.

ලොකු අම්මා නැති වෙන්නෙත් cancer එකකින්මයි. ඒ කතාව වෙන දවසක ලියන්නම්.

💥අපි ගැන දන්නේ වෙන කවුරුවත් නෙවෙයි අපිමයි. ඔබේ සිරුරේ වෙනස්කමක් තියෙනවනම් හෝ ඔබට දැනෙනවනම් වහාම වෛද්‍යවරයෙකු වෙතට යොමු වෙන්න.

💥සුදුසුකම් සහිත වෛද්‍යවරයෙකු වෙතට යොමු විය යුතුයි. (ළඟම ඇති රජයේ රෝහලට යන්න)

අද ගර්භාෂයේ පිළිකා ගැන.....

මොනවද මේ ගර්භාෂයේ පිළිකා (endometrial cancer) කියන්නේ? ගර්භාෂයේ එන්ඩොමෙට්‍රියම කියලා හඳුන්වන පටකයෙන් හැදෙන පිළිකා මේ විදියට හදුන්වනවා.

ගර්භාෂයේ පිළිකා ඇතිවෙන්න හේතු මොනවද?
හරියටම මේක තමයි කියලා හේතුවක් තවම හොයාගෙන නැති උනත් සමහර දේවල් තියෙනවා අවදානම වැඩි කරන්න පුලුවන්. ඒවා තමයි...

1. හෝර්මෝන අසමතුලිතතාවය
හෝමෝන මට්ටමේ වෙනස්වීම්, විශේෂයෙන් ඉහල ඊස්ට්‍රජන් හෝමෝන මට්ටම එන්ඩොමෙට්‍රියමේ පිළිකා හැදෙන්න හේතුවක් වෙන්න පුලුවන්.

2. තරබාරුකම
අධික මහත නිසා ඊස්ට්‍රජන් හෝමෝන මට්ටම වැඩි වෙන්න පුලුවන්. මෙම පිළිකා අවදානම වැඩි කරනවා.

3. දියවැඩියාව
දියවැඩියාව තියෙන කාන්තාවන්ට වැඩි අවදානමක් තියෙනවා.

4. වයස
විශේෂයෙන්ම මාස්ශුද්ධිය නතර වූ කාන්තාවන්ට ගර්භාෂයේ පිලිකා අවදානම වැඩියි. ඒ වගෙම වයස වැඩි වන කොට පිලිකා අවදානම වැඩිවෙනවා.

5. පවුල් ඉතිහාසය
පවුලේ ළඟම නෑයෙකුට (අම්මාට, සහෝදරියකට, දුවට) ගර්භාෂයේ පිළිකාවක් තිබුන නම් ඔබට ගර්භාෂයේ පිළිකාවක් හැදෙන්න තියෙන අවදානම වැඩියි.

ගර්භාෂයේ පිළිකාවක රෝග ලක්ෂණ මොනවද?

⚠️ අසාමාන්‍ය රුධිර වහනය
ඔබ ආර්තවහරණය උන කෙනෙක් නම්; යෝනි මාර්ගයෙන් රුධිර වහනයක් වෙනවා නම් ඒ ගර්භාෂයේ පිළිකාවක් වෙන්න පුලුවන්.
ආර්තවහරණය නොවුන කෙනෙක් නම්
ඔසප් වීම අතර රුධිර වහනයක් වෙනව නම් හරි අසාමාන්‍ය ලෙස වැඩි රුධිර වහනයක් වෙනව නම් ඒ ගර්භාෂයේ පිළිකාවක් වෙන්න පුලුවන්.

⚠️යටි බඩේ වේදනාව
ගර්භාෂයේ පිලිකාව යටි බඩේ වේදනාවට හේතුවක් වෙන්න පුලුවන්.

⚠️අසාමාන්‍ය ශ්‍රාවයන්
අසාමාන්‍ය යෝනි ශ්‍රාවයන් පිළිකාවක රෝග ලක්ෂණයක් වෙන්න පුලුවන්.

⚠️පැහැදිලි කල නොහැකි බර අඩුවීම.
කෙටි කාලයක් ඇතුලත විශාල ලෙස බර අඩු වෙනවා නම් (හේතුවක් නැතුව) ඒ පිලිකාවක් නිසා වෙන්න පුලුවන්.

මේ රෝග ලක්ෂණ තියෙනව නම්, වෛද්‍යවරයෙකු හමුවීම ඉතා වැදගත් වෙනවා.

රෝග විනිශ්චය
ඔබේ වෛද්‍යවරයා ඔබව පරීක්ෂා කර ඔබේ වෛද්‍ය ඉතිහාසය සාකච්ඡා කරනු ඇත.

1. බයොප්සි පරීක්ෂණ
මේකෙදි පිළිකා සෛල තියෙනවද බලන්න ගර්භාෂයෙන් කුඩා පටක සාම්පලයක් අරන් පරීක්ෂා කරනවා

2. Scan පරීක්ෂණ:
අල්ට්‍රා සවුන්ඩ්, MRI ස්කෑන්, හෝ CT ස්කෑන් මගින් පිළිකාවේ ප්‍රමාණය තීරණය කරන්න පුලුවන්.

ගර්භාෂයේ පිලිකා වලට ප්‍රතිකාර
පිලිකාව පැතිරී ඇති ස්වභාවය අනුව ප්‍රතිකාර රඳා පවතිනවා. ප්‍රතිකාර විදියට ශල්‍යකර්ම, විකිරණ චිකිත්සාව, රසායනික චිකිත්සාව, හෝර්මෝන චිකිත්සාව තියෙනවා.

ඔබත් ගර්භාෂයේ පිළිකා අවදානමක සිටිනවා වෙන්න පුලුවන්. රෝග ලක්ෂණ ගැන අවධානයෙන් සිටීම සහ රෝග ලක්ෂණ තියෙනව නම් වෛද්‍යවරයෙකු වෙත යොමු වීම මගින් මුල් අවස්ථාවේදීම රෝගය හඳුනාගන්න පුලුවන්.

ගොඩාක්ම කාන්තාවන් රෝග ලක්ෂණ කියන්න ලැජ්ජයි. ඒ නිසා වෛද්‍ය වරයෙක් ළගට යන්න පරක්කු වෙනවා. ඒකෙන් වෙන්නේ පිළිකාව පැතිරෙනවා. ගර්භාෂයේ පිළිකා කියන්නේ තවත් එක රෝගයක් විතරයි. මුල් අවස්ථාවේදීම හදුනාගෙන නිසි ප්‍රතිකාර කළොත් නිට්ටාවට සුව කරන්න පුලුවන් රෝගයක්.

🗣ඔයාට මේ ගැන ප්‍රශ්න තියෙනව නම් "Dr.Gayan" page එකේ post එකට Comment එකක් දාන්න. පුලුවන් විදියට reply කරන්නම්.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 26k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.
,

12/10/2025

ටිකක් දිග කතාවක්....
IBD තියෙන රෝගීන් අපේ clinic එකේ ඕන තරම් ඉන්නවා. හරි විදියට බෙහෙත් අරන් රෝගය පාලනය කරගෙන ඉන්නේ. මේක පාලනය කරන්න පුලුවන් රෝගයක්.

Inflammatory Bowel Disease (IBD) ගැන ඔබ දැනුවත්ද?

අපි අද කතා කරන්නේ බඩවැල්වල ඇතිවන ගැටලුවක් ගැන Inflammatory Bowel Disease (IBD). මේක ගැන අපේ රටේ ගොඩක් අය දන්නේ නැහැ. ඒත් ඒ ගැන දැනුවත් වෙන එක වැදගත්.

IBD කියන්නේ බඩවැල්වල ඇතිවන දිගුකාලීන ප්‍රදාහ (inflammation) තත්ත්වයක්. මේ inflammation එක නිසා බඩවැල්වල බිත්ති රතු වෙනවා, ඉදිමෙනවා, ඒ වගේම බඩවැල්වලට හානි වෙනවා. IBD එක බෝවෙන රෝගයක් නෙවෙයි, ඒත් ඒක ජීවිත කාලය පුරාම බලපාන රෝගයක්.

✅️IBD ඇතිවෙන්න හරි හැටි හේතුව තාම හොයාගෙන නැහැ. ඒත් මේකට හේතු ගොඩක් එකතු වෙලා බලපානවා කියලා තමයි හිතන්නේ.

- ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය: බඩවැල් වල බැක්ටීරියා හෝ වෙනත් දේවල් එක්ක අපේ ආරක්ෂක පද්ධතිය වැරදිලා ගැටෙනවා. මේ නිසා බඩවැල්වල inflammation එක ඇතිවෙනවා.
- ජානමය හේතු : ඔබේ පවුලේ ගති ලක්ෂණ එක්කත් IBD එක ඇතිවෙන්න පුළුවන්.
- පරිසර හේතු : ආහාර රටාව, ආතතිය, හෝ පරිසරයේ ඇති රසායනික ද්‍රව්‍යත් බලපාන්න පුළුවන්.

✅️IBD වල පොදු රෝග ලක්ෂණ:
- බඩේ කැක්කුම: බඩේ එක තැනක හෝ විටින් විට රිදීමක්.
- මලපහ කිරීමේ වෙනස්කම් : දවසකට වැසිකිලි යන වාර ගණන වැඩි වීම, ගොඩක් වෙලාවට ලේ හෝ ශ්ලේෂ්මල(සීදං) යන එක.
- බර අඩුවීම : ආහාර අවශෝෂණය අඩු වෙන නිසා බර අඩු වෙනවා.

මේ රෝග ලක්ෂණ එක දිගට තියෙන්නේ නැති වෙන්නත් පුළුවන්. ඒ කියන්නේ, රෝගය උත්සන්න වෙන කාලයකුත් (flare-ups), සුව වෙලා තියෙන කාලයකුත් (remission) තියෙනවා.

✅️IBD Diagnose කරන්නේ කොහොමද?
1️⃣රෝග ඉතිහාසය බලනවා : ඔයාගේ බඩේ කැක්කුම, වැසිකිලි යාමේ වෙනසක්, ලේ යන එක, බර අඩුවීම වගේ ලක්ෂණ තියෙනවද බලනවා. තව පවුලේ ඉතිහාසයත් (family history) බලනවා.

2️⃣ලේ පරීක්ෂාව : ලේ වල inflammation markers තියෙනවද, රතු රුධිරාණු අඩුද (anemia) කියලා බලනවා.

3️⃣කොලනොස්කොපි (Colonoscopy): මේක තමයි main test එක. බඩවැල ඇතුළ බලන්න කැමරාවක් තියෙන tube එකක් ගුද මාර්ගයෙන් ඇතුළු කරනවා. බයොප්සි (biopsy) ගන්න එකත් කරන්න පුලුවන්.

4️⃣CT, හෝ MRI : බඩවැලේ ගැටලු තියෙන තැන් බලන්න පුලුවන්.

✅️IBD සඳහා ප්‍රතිකාර මොනවද?
IBD 100% සුව කරන්න බැරි උනත්, රෝගය හොඳින් පාලනය කරන්න පුළුවන්. ඒකට ඖෂධ භාවිතය, ජීවන රටාව වෙනස් කිරීම, සමහර විට surgery කරන්න වෙනවා.

🚨IBD කියල පොදුවේ කිව්වට IBD වල ප්‍රධාන රෝග දෙකක් තියෙනවා. Ulcerative Colitis (UC) සහ Crohn’s Disease. මේ දෙකේ වෙනස සරලව කිව්වොත්, UC එක විශාල බඩවැලට විතරයි බලපාන්නේ, ඒත් Crohn’s Disease එක ආහාර මාර්ගයේ ඕනෑම තැනකට බලපාන්න පුළුවන්.

🔥IBD එකෙන් පිළිකා අවදානමක් තියෙනවද?
IBD එක තිබුණොත්, විශේෂයෙන් Ulcerative Colitis එක, බඩවැල් වල පිළිකා හැදෙන්න තියෙන අවදානම ටිකක් වැඩියි. ඒත් බය වෙන්න එපා! මේ අවදානම අඩු කරන්න පුළුවන්.

IBD ටිකක් බය හිතෙන රෝගයක් වුණත්, නිසි diagnose එකකින් සහ ප්‍රතිකාරවලින් ඔබට සාමාන්‍ය ජීවිතයක් ගත කරන්න පුළුවන්. රෝග ලක්ෂණ තියෙනවා නම්, බලන් ඉන්න එපා. ඉක්මනින් වෛද්‍යවරයෙක් (gastroenterologist කෙනෙක් හරි/ GI surgeon කෙනෙක් හරි) හමුවෙන්න.

🗣ඔයාට මේ ගැන ප්‍රශ්න තියෙනව නම් "Dr.Gayan" page එකේ post එකට Comment එකක් දාන්න. පුලුවන් විදියට reply කරන්නම්.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 26k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.
,

12/10/2025

ඔයාගේ මලපහ රෝග ලක්ෂණයක් වෙන්න පුලුවන් කියලා දන්නවද?

🟢මලපහ පිටවෙන විදියේ වෙනස් වීම්
🟢මලපහ වල වර්ණය (ඒ ගැන කලින් ලිපියක් ලිව්වා- පළවෙනි comment එක බලන්න)
🟢මලපහ පිටවෙන වාර ගණනේ වෙනස් වීම්
රෝග ලක්ෂණ වෙන්න පුලුවන්

Bristol Stool Chart එක කියලා ලෝකයේ පිළිගන්න මලපහ වර්ගීකරණයක් තියෙනවා. අද ඒ ගැන කතා කරනවා.
ඔයාගේ මලපහ වල හැඩය අනුව ඒවා වර්ග 7 කට බෙදනවා. එක එක මලපහ වර්ගය එක ඔයාගේ බඩවැලේ තියෙන ජලය ප්‍රමාණය, ආහාර වල තියෙන කෙඳි සහිත බව, හෝ ලෙඩ ගැන ඉඟි කරනවා.

Type 1
එළු බෙටි වගේ. ගොඩක් ඝනයි, වැසිකිලි යන්න අමාරුයි.
එහෙම වෙන්න හේතුව වතුර බොන එක අඩු කම, කන ආහාර වල කෙදි අඩුයි නම් හෝ බඩවැල් වැඩ කරන්නේ හෙමින්.

අපි මොකද කරන්න ඕනේ ?
වතුර වැඩිපුර බොන්න, එළවළු, පලතුරු, ඇට වර්ග, කෙඳි සහිත ආහාර වැඩිපුර ගන්න.

Type 2
එලු බෙටි වගේම තමයි. ඒත් මිදි පොකුරක් වගේ එක ගුලියට තමයි මලපහ පිටවෙන්නේ. එහෙම වෙන්න type 1 වල හේතුම තමයි බලපාන්නේ.

මේකෙදිත්
වතුර වැඩිපුර බොන්න, එළවළු, පලතුරු, ඇට වර්ග, කෙඳි සහිත ආහාර වැඩිපුර ගන්න.

Type 3
සොසේජස් එකක් වගේ ඒත් පුපුරලා වගේ ඉරි තියෙනවා.
ගොඩක් වෙලාවට හොඳ මලපහ වර්ගයක් කියලා කියන්න පුලුවන්.

Type 4
සොසේජස් එකක් වගේ මතුපිට සිනිදුවට තියෙනවා.😁 මලපහ පිට වීම හොඳටම හොඳයි.

Type 5
මේකෙදි බෝල බෝල යන්නේ. මෘදුයි. ලේසියෙන් මලපහ යනවා.
මේකත් Normal තමයි, ඒත් diarrhea වෙන්න ආසන්නයි.

Type 6
මලපහ පොඩි පොඩි කෑලි විදියට ටිකක් දියර ගතියට යන්නේ. එහෙම වෙන්නේ බඩවැලෙන් වතුර උරා ගන්නේ නැති නිසා.
ආසාධන, ආහාර විෂවීම්, IBS, හෝ IBD හේතු වෙන්න පුළුවන්.

Type 7
සම්පූර්ණයෙන්ම දියර විදියට යන්නේ. වතුර වැඩි කරලා හදපු පරිප්පු හොද්දක් වගේ
මෙහෙම වෙන්නත් ආසාධන, ආහාර විෂවීම්, IBS, හෝ Crohn’s disease හේතු වෙන්න පුළුවන්.

Type 1, 2 හරි 6, 7 හරි විදියට එක දිගට මලපහ යනවා නම්, ඒක රෝගයක් නිසා වෙන්න පුළුවන්. (සමහර විට පිළිකාවක්, IBS, IBD, ආසාදනයක් වෙන්න පුලුවන්) ඒ නිසා වෛද්‍යවරයෙක් හම්බවෙන්න.

📢 දැන් ඉතින් මේක කියවලා ඔයාගේ මලපහ වල photo එවලා normal ද අවුලක් තියෙනවද අහන්න එපා. වෙනසක් තියෙනව නම් වෛද්‍යවරයෙක් හම්බවෙන්න.

🗣ඔයාට මේ ගැන ප්‍රශ්න තියෙනව නම් "Dr.Gayan" page එකේ post එකට Comment එකක් දාන්න. පුලුවන් විදියට reply කරන්නම්.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 26k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.

,

09/10/2025

අද අපේ එන්ඩොස්කොපි දවස.
රෝගීන්ගේ බාසාවෙන් කැමරා පරීක්ෂණ කරන දවස...
Colonoscopy එකක් කරන්න හිටියා අම්මා කෙනෙක්.
ටික දවසක ඉදන් මලපහ යන විදිහේ වෙනසක් නිසා ඒ අම්ම අපේ clinic එකට ඇවිත් තිබුනේ.

Colonoscopy කියන්නේ ගුද මාර්ගයෙන් කැමරාවක් තියෙන උපකරණයක් ඇතුල් කරලා මහ බඩවැල බලන පරීක්ෂණයකට. ඔය පරීක්ෂණයට කලින් බඩවැල සුද්ද වෙන්න බෙහෙත් බොන්න ඕනේ. ඒ බෙහෙත් එක්ක වතුර ලීටර 4 ක් වත් බිව්වොත් තමයි බඩවැල හරියට සුද්ද වෙන්නේ.
මම colonoscope එක දානකොටම මලපහ තියෙනවා.
හරියට පරීක්ෂණයට සූදානම් උනානම් එහෙම තියෙන්න විදියක් නෑ.

"අම්මා බෙහෙත් වතුර හරියට බිව්වේ නෑ නේද? "

"නෑ මං ඔක්කොම මහත්තයා කිව්ව විදියටම බිව්වා."

"ඒ උනාට බඩ වැල සුද්ද වෙලා නෑනේ. කක්කා තියෙනවනේ තව."

"මං කිව්ව විදියටම බිව්වනේ. "

තව ටිකක් ඉස්සරහට යනකොට මලපහ හොදටම තියෙනවා.
දැන් මගේ රතු කට්ට පැනලා. ඒ කියලා ලෙඩාට බනින්නයැ..
ඇයි යකෝ ඔය පරීක්ෂණේ private කරගන්න ගියානම් රුපියල් හතලිස් දාහක් විතර වෙනවා.
මට මල පනින වෙලාවට "අම්ම සිල් ගන්නවද?" කියලා අහනවා. සිල් ගන්න අය බොරු කියන්න බයයි.

"ඔව් මහත්තයෝ මං හතර පෝයටම සිල් ගන්නවා. "

"එහෙනම් අය සිල් ගන්න එපා. මේ බොරු කියන විදියට කොහොමත් අපායේ යනවා. "

අන්න දැන් අර අම්මට බය දැනුනා.

"නෑ මහත්තයෝ වතුර ඔක්කොම බොන්න බැරි උනා. "

පරීක්ෂණය නොකර වෙන දවසක් දීලා ගෙදර යවන්න තිබුනා.
ඒත්......

අර කක්කා අතරින් පීනලා මහ බඩ වැලේ කෙලවරට ගියපු අපිට හම්බ වෙන්නේ cancer එකක්. 😪😪😪

ගොඩාක් වෙලාවට අපි ලෙඩ ගැන රෝගීන්ට වඩා බයයි...

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න.

පරණ එකක්...
ඒ අම්මගේ පිළිකාව මුල් අදියරේ කියලා CT පරීක්ෂණයෙන් තහවුරු උනා. අපි operation එකකින් පිළිකාව අයින් කලා. Operation එකෙන් පස්සේ පිළිකා ප්‍රතිකාර ( Chemotherapy) සම්පූර්ණ කරලා දැන් හොඳින් ඉන්නවා.

03/10/2025

කිරි, අයිස්ක්‍රීම්, චීස් වගේ දේවල් කෑවම බඩේ ගෑස්, බඩේ ඉදිමුම්, බඩේ අමාරුව එනවද? ඒකට හේතුව මේක වෙන්න පුළුවන්!

කිරිවල ප්‍රධාන සංඝටක විදියට ජලය, ලැක්ටෝස්, ප්‍රෝටීන, මේදය විටමින් සහ ඛනිජ ලවණ අඩංගු වෙනවා. ලැක්ටෝස් කියන්නේ කිරිවල තියෙන සීනි වර්ගය. අපි කෑම ගත්තට පස්සේ ඒක ජීරණය වෙලා අපේ ඇගට උරා ගන්නේ.
ලැක්ටෝස් කුඩා බඩවැලෙන් උරාගන්නේ නෑ. ලැක්ටෝස් අපේ කුඩා බඩවැලේදි ග්ලුකෝස් සහ ගැලැක්ටෝස් වලට බිඳෙනවා. ඒක වෙන්න ලැක්ටේස් කියන එන්සයිමය තියෙන්න ඕනේ.

දැන් අපි එමු කිරි ආහාර දිරවන්නේ නැති ලෙඩේට...

ඒකට කියනවා ලැක්ටෝස් ඉන්ටොලරන්ස් කියලා. මේකෙදි වෙන්නේ කිරිවල තියෙන ලැක්ටෝස් (lactose) ජීර්ණය වෙන්නේ නෑ. ලැක්ටෝස් ජීර්ණය කරන්න ඕන ලැක්ටේස් enzyme එක අඩුයි.

Lactose intolerance වර්ග කීපයක් තියෙනවා.
1️⃣Primary Lactose intolerance
ලමා කාලයේ ලැක්ටේස් enzyme එක තිබුණත්, වැඩිහිටි වෙද්දී ඒක අඩු වෙනවා. ලංකාව වගේ ආසියානු රටවල 70-90%කට මේක තියෙනවා.

2️⃣Secondary Lactose intolerance
බඩේ ආසාදන (ගැස්ට්‍රයිටිස්), සෙලියැක් රෝගය, හෝ surgery එකක් නිසා ලැක්ටේස් enzyme එක තාවකාලිකව අඩු වෙන්න පුළුවන්.

3️⃣Congenital Lactose intolerance
උපතින්ම ලැක්ටේස් enzyme එක නැති, කලාතුරකින් හමුවන තත්ත්වයක්. එහෙම උනාම බබාලට කිරි ජීර්ණය කරන්න බැරි වෙනවා.

රෝග ලක්ෂණ මොනවද?
කිරි ආහාර අරගෙන විනාඩි 30 කට පැය 2කට පස්සේ මේ ලක්ෂණ එන්න පුළුවන්.
- බඩ පිපුම (abdominal bloating)
- අධෝවාතය පිටවීම (flatulence)
- බඩේ කැක්කුම (abdominal pain)
- බඩ බුරුලට යාම (diarrhea)
- බඩේ ගුරුගුරු සද්ද (rumbling sounds)
- සමහරුන්ට වමනය තියෙන්න පුලුවන්

මේකට ප්‍රතිකාර මොනවද තියෙන්නේ?
✔️ලැක්ටෝස් නැති ආහාර ගන්න එක (Lactose-free milk, සමහර යෝගට්වල ලැක්ටෝස් ජීර්ණය වෙලා තියෙනවා, සෝයා කිරි)
✔️ලැක්ටේස් supplements (කිරි ආහාර ගන්න කලින් ලැක්ටේස් tablets ගන්න)
✔️කිරි ආහාර පොඩි පොඩි ප්‍රමාණ ගන්න (ලැක්ටෝස් ටික ටික ගත්තොත් අපේ ආහාර මාර්ගය අනුවර්තනය වෙන්න පුළුවන්)

🗣ඔයාට මේ ගැන ප්‍රශ්න තියෙනව නම් "Dr.Gayan" page එකේ post එකට Comment එකක් දාන්න. පුලුවන් විදියට reply කරන්නම්.

📢 සමාජය දැනුවත් කිරීම යුතුකමක් කියලා මම හිතන නිසා කාර්ය බහුල උනත් මේ වගේ දෙයක් ලියන්න වෙලාව වෙන් කරගන්නවා. මට පුලුවන් ලියලා දාන්න විතරයි. මගේ facebook පිටුවේ ඉන්නේ 23k ක විතර followers ගානක්. ඒ අය මේක දකී. මේ ලිපිය තව අයට දකින්න share කරන්න. කාටමහරි වැදගත් වේවි.

වෛද්‍ය ගයාන් සෙනෙවිරත්න

© Dr. Gayan Senevirathne
🗣Please share, not copy-paste, to keep the info accurate and updated.
🗣නිවැරදි තොරතුරු සඳහා Share කරන්න. Copy paste කරන්න එපා.

,

Dr. Gayan

03/11/2025

03/11/2025

27/10/2025

22/10/2025

15/10/2025

12/10/2025

12/10/2025

12/10/2025

12/10/2025

09/10/2025

03/10/2025

Address

Telephone

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category