Arogya

07/03/2023

29/05/2022

දරුවා කතා කරන විට වචන හරියට ශබ්ද කරන්නේ නැහැ

දරුවකුගේ උපතේදී හඳුනාගත හැකි සෞඛ්‍ය ගැටලු විවිධය. ඒ සමහර ඒවා යම් කායික ගැටලු විය හැකි අතර සමහර ඒවා මානසික ගැටලු ද විය හැකිය. එසේම ඒ සමහර ඒවා යම් පමණක සංකීර්ණ තත්ත්වයන් පෙන්නුම් කළ හැකි අතර සමහර ඒවා ඉතා සුළු නොමැති නම් සරල පිළියම් මඟින් යථා තත්ත්වයට පත් කරගත හැකි වේ.
දරුවකුගේ උපතත් සමඟ දිවේ හඳුනා ගන්නා එබදු තත්ත්වයක් වන්නේ ටන්ග් ටයි ඊධදඨභඥ ඊඪඥ නමැති ගැටලුකාරී තත්ත්වය ය. දරුවකු උපදින අවස්ථාවේදී දරුවාගේ දිව මුඛයේ යට කොටසට සවි වී ඇත්තේ සියුම් පටලයක් ආකාර වූ පටකයකිනි.
දරුවකු උපදින අවස්ථාව වනවිට දිව ඕනෑම දිශාවකට නැවීමට, හැරවීමට හැකි වන අයුරින් සැකසෙන්නේ මෙම පටලය ක්‍රමයෙන් ක්ෂය වීමෙනි. ඒ සමඟ දරුවාගේ දිව මුඛයේ පතුලට තිබූ සම්බන්ධතාවෙන් නිදහස් වන අතර දිව නැවීමට, හැරවීමට, මුඛය ඇතුළත ඕනෑම කොටසක ස්පර්ශ කිරීමේ හැකියාව ලබා ගනී. නමුත් කලාතුරකින් දරුවකුට මෙය මෙසේ නොවී තිබිය හැකිය. එබඳු අවස්ථාවකදී දරුවාට තම දිව හොඳින් මුඛයෙන් පිටතට දැමීමට ද අපහසුතාවක් පවතිනු ඇත. බොහෝවිට මෙවන් තත්ත්වයක් දරුවකුගේ උපතේදීම හඳුනා ගැනීමට පුළුවන. යම් අවස්ථාවල උපතේදී හඳුනා නොගෙන තිබීමට ද පුළුවන.
දරුවාට මෙබඳු ගැටලුවක් වේ නම් ඇතිවිය හැකි ගැටලු
බොහෝවිට මෙවන් තත්ත්වයක් හට ගැනීමට අදාළ නිශ්චිත හේතුවක් හඳුනාගෙන නැත. තවද එය ගැහැනු දරුවන්ට සාපේක්ෂව පිරිමි දරුවන් අතර වැඩිපුර දැකගත හැකි වේ. මෙම තත්ත්වය ඉංගී‍්‍රසියෙන් Tongue Tie ලෙස හඳුන්වයි.
තවද මෙබඳු තත්ත්වයක් තිබුණ ද බොහෝ දරුවන්ට ඉන් විශාල ගැටලු මතු නොවේ. නමුත් සුළු පිරිසකට යම් අවස්ථාවකදී මින් ගැටලු ඇතිවිය හැකි වේ.
ඒ අතරින් මූලිකව බලපෑ හැකි ගැටලුවක් නම් මුල් අවදියේ දරුවාට කිරි උරා බීමේ ගැටලු ඇති වීමය. මේ නිසා දරුවාගේ වර්ධනයට යම් බාධා ද ඇතිවිය හැකිවේ. තවද මේ හේතුව නිසා දරුවා කිරි උරා බීම වෙනුවට මවගේ තනපුඩුව විකීමට පටන්ගත හැකි අතර එයින් තනපුඩුව තුවාල වීමට මෙන්ම දරුවා නිසි ලෙස කිරි උරා නොබීම නිසා මවගේ තනපුඩුව ආශි‍්‍රතව කිරි සිරවීමක් ආදිය විය හැකිවේ. එබඳු අවස්ථාවක ඊට හේතු සොයා බැලීමේදී දරුවාට ඇත්තේ මෙවන් ගැටලුවක් යැයි හඳුනාගත්තේ නම් ඒ සඳහා ප්‍රතිකර්ම කළ යුතු වේ.
එසේම මෙවැනි තත්ත්වයක් ඇති දරුවකුගේ කථනයේදී යම් ශබ්ද හෝ අක්ෂර උච්චාරණයේ ගැටලු මතුවිය හැකි වේ. මේ නිසා දරුවාට බලපෑ හැකි තවත් ගැටලුකාරී තත්ත්වයක් වන්නේ හොඳින් දිව එහා මෙහා කර මුඛය තුළ රැඳුණු දේ ඉවත් කර ගැනීමේ ඇති ගැටලුය.
මේ නිසා දත් දිරා යෑමේ ගැටලු හට ගැනීමට ප්‍රවණතාවක් මතු විය හැකි අතර මුඛයේ ආහාර කැබලි රැඳීම නිසා මුඛය ගඳ ගැසීම ආදි සඳහා නැඹුරුවක් ඇතිවිය හැකිය. එසේම මෙබඳු දරුවන්ගේ වර්ධනයත් සමඟ දත්වල හිඩැස් ඇති වීමට හැකියාවක් ද තිබිය හැකිය. මේ ගැටලුව සමඟ දරුවාට තම දිව මුඛයෙන් පිටතට ගැනීම ද අපහසු වන අතර දිව ගා ආහාර පාන බුක්ති විඳීමේදී බාධා ඇති වේ.
මීට ඇති පිළියම
ඉතා සුළු සැත්කමක් සිදු කිරීමෙන් මීට පිළියම් යෙදිය හැකි වේ. සුළු කැපුමක් යොදා දිව හා මුඛයේ යට කොටස යා කරන පටලය ඉවත් කිරීමෙන් මේ තත්ත්වය යථා තත්ත්වයට පත් කළ හැකි වේ. විශේෂයෙන්ම දරුවාට මෙයින් ගැටලුකාරී තත්ත්වයක් හෝ බාධාවක් ඇති වේ නම් පමණක් මෙවන් සැත්කමක් කරනු ඇත.
මෙබඳු සැත්කමකින් පසු සංකූලතා ආදිය තිබේද?
නැත. එබඳු සංකූලතා මේ සැත්කම නිසා ඇති නොවේ. සැත්කමක් සිදු කළ පසු ආහාරපාන ගැනීම පිළිබඳ ද විශාල ගැටලු මතු නොවේ. බිලිඳකු නම් මව්කිරි උරා බීමේ ගැටලුවක් ද ඇති නොවේ.
වැඩුණු දරුවකු කෙරෙන් මේ තත්ත්වය හඳුනා ගතහොත්?
එබඳු අවස්ථාවකදී වුවත් දරුවාට එය බාධාකාරී තත්ත්වයක් ඇති කරන්නේ නම් පෙර කී ආකාරයේ සැත්කමක් සිදු කිරීමෙන් එම තත්ත්වය යථා තත්ත්වයට පත් කරගත හැකි වේ. එයට වයස බාධාවක් නොවන අතර රජයේ රෝහල් ආශි‍්‍රතව එම සැත්කම සිදු කර ගැනීමේ පහසුකම් පවතී.
මේ පිළිබඳ පවතින ප්‍රධාන වැරැදි මතයක් වන්නේ
මෙබඳු තත්ත්වයක් ඇති දරුවකුගේ කථනය ප්‍රමාද වන බවට ඇති මතය සමාජයේ පවතින වැරැදි මතයක් වේ.
මෙම මතය සත්‍යයෙන් තොරය. එනම් දරුවකුගේ කථනයේ ප්‍රමාදයට මෙය හේතුවක් නොවේ. මෙහි බලපෑම ඇත්තේ වචන උච්චාරණය කෙරෙහිය.
සාමාන්‍යයෙන් දරුවකුගේ දිවෙහි වර්ධනයත් සමඟ මෙය යම් පමණකට යථා තත්ත්වයට පත් වනු ද හඳුනාගත හැකි වේ. එනම් කාලයත් සමඟ මෙය යම් පමණකට මඟහැරීමක් ද විය හැකිය.

සමුද්‍රිකා වර්ණකුල

28/05/2022

මන්කිපොක්ස් monkeypox අලුත් ලෙඩක් ද ?

එක් වසංගතයක් අවසන් වීමට පෙර තවත් රෝගයක් ලොවට ගැටලුවක් වෙමින් පවතියි. ඒ ආසාදිතයන් දස දෙනකුගෙන් එක් අයකු මිය යන මන්කිපොක්ස් රෝගයයි. රටවල් දොළහක් මන්කිපොක්ස් රෝගීන් 80 දෙනකු සිටින බව තහවුරු කර තිබෙන බව බීබීසී පුවත් සේවාව වාර්තා කර තිබෙයි. බෙල්ජියම මේ වන විට රෝගීන්ට දින 21ක නිරෝධායන කාලයක් පනවා ඇත.
එක්වර ම කතා බහට ලක්වුණු මන්කිපොක්ස් කෙබඳු රෝගයක්ද ? මෙය ද නව කොරෝනා වාගේ ම වයිරස රෝගයකි. වසූරියට නෑකම් කියන මන්කිපොක්ස් වයිරසය ආසාදනය වීමට තිබෙන ඉඩ අඩු ය. ඒ වාගේම වැලඳුණු විට දරුණු වන්නේත් අඩුවෙනි.
අලුත් රෝගයක් කියා අපට සිතුණ දමෙය මුලින් ම හඳුනා ගෙන තිබෙන්නේ 1958 දීයි. පර්යේෂණයකට තබා ගෙන සිටි වඳුරන් සරම්ප වැනි රෝගයකට ගොදුරුවී සිටින බව පර්යේෂකයන් හඳුනා ගෙන තිබෙයි. ලේනුන් මීයන් වැනි කෘදන්තයන්ගෙන් මිනිසාට වයිරසය ශරීරගත වීමට හැකි බව වැඩිදුරටත් කළ පර්යේෂණවලින් හෙළිවිය. සතුන් සපා කෑමෙන් සීරීමෙන් හෝ තුවාලයකට විසබීජ සහිත ස්‍රාවයන් මිශ්‍රවීමෙන් වයිරසය ආසාදනය වෙයි. පළමු මන්කිපොක්ස් රෝගියා 1970 දී කොංගෝ රටෙන් වාර්තා වී තිබෙයි. ඉන්පසු වරින් වර මධ්‍යම හා බටහිර අප්‍රිකානු රටවලින් මෙබඳු රෝගීන් ගැන වාර්තා විය. දකුණු අප්‍රිකාවෙන් කෘදන්තයන් ගෙන්වූ පසු 2003 දී අමෙරිකාවෙන් ද මන්කිපොක්ස් රෝගීන් වාර්තා වී තිබෙයි. මිනිසුන්ට පමණක් නොව සුරතල් බල්ලන්ට ද රෝගය බෝවී ඇත.
ආසාදිත පලු ඇති පුද්ගලයන් සමඟ කායික සබඳතා පැවැත්වීමේදී ඇඳුම් මාරුකර ගෙන ඇඳීමේදී වයිරස ඇති ශ්ලේෂ්මල ගෑවුණු ඇඳ රෙදි ආදිය භාවිත කිරීමේදී රෝගය බෝවීමට පුළුවන. මෙය ද ස්වසන මාර්ගයෙන්, ඇසෙන්, නාසයෙන්, මුවින් බෝ වීමට හැකි බව සොයා ගෙන තිබෙයි.
රෝග ලකුණු වන්නේ, උණ, හිසරදය, මාංසපේශි වේදනාව, කොන්දේ කැක්කුම, සීතල
විඩාබර බව වසා ගැටිති ඉදිමීම ය. (කිහිලි, ඉකිළි වැනි තැන්වල ඇති වසා ගැටිති ඉදිමීමට පුළුවන.) රෝග ලකුණක් ලෙස පලු හටගන්නා අතර මුලින් මුහුණේ පලු හටගෙන එය සිරුරේ අන් කොටස් කරා පැතිරෙයි. උණ හට ගන්නේ මුහුණේ සහ සිරුරේ පලු හට ගැනීමට පෙර ය. විසබීජය ආසාදනය වී දින 1 - 3 අතරදී පලු මතු වීමට ගනියි.
විශේෂයෙන් අත්පාවල සුලබව පලු දක්නට ලැබෙයි. මුලින් සාමාන්‍ය පලුවක් මතුවී පසුව පැසවා පුපුරා යයි. පලු වේදනාකාරීය. කසනසුලුය.
රෝගයට ප්‍රතිකාර ඇත.
මන්කිපොක්ස් ආසාදනය වී දින 14 - 21 කදී ඉබේ ම සුව වෙයි. රෝගය වැලඳී සති හතරක් යනතුරු රෝගය පැතිරවීමේ හැකියාව පවතියි.
කෘදන්තකයන් ඇල්ලීමෙන් වැළකීමෙන් උන් හුදකලා කිරීමෙන් නිතර සබන් ගා දෑත් සේදීමෙන් රෝගයෙන් බේරී සිටීමට පුළුවන.
පැපොල හා මනිපොක්ස් අතර යම් නෑකමක් පැවතුණත් වෙනස්කම් ද පවතියි. රෝග දෙක ම සෙම් බිඳීති මඟින් පැතිරීමට පුළුවන. පලු ස්පර්ශ වීමෙන් රෝගය පැතිරෙයි. පැපොල තරම් සීග්‍රයෙන් පැතිරෙන්නේ නැති මන්කිපොක්ස් එතරම් සුලබ ද නැත.
වසූරියට දෙන එන්නත ලබා දීමෙන් මන්කිපොක්ස් රෝගයෙන් සියයට 85ක පමණ රැකවරණය ලැබෙන බවත් සොයාගෙන තිබෙයි. ප්‍රතිවයිරස ඔසුත් රෝගයට ලබා දෙයි.

බීබීසී පුවත් හා මේල්ඔන්ලයින් ඇසුරිනි.

චමිපිකා දීපානි රණසිංහ

27/05/2022

ආහාරමය වටිනාකමක් ඇති ඖෂධීය පැළෑටියක් අක්කපාන

ආහාරමය වටිනාකමක් ඇති ඖෂධීය පැලෑටියක් ලෙස අක්කපාන හැඳින්විය හැකිය. අපේ ආහාර රටාවට අයත් වන හොද්ද, නියඹලාව, ඇඹුල ව්‍යංජනය, සම්බෝලය, මාළුව ආදී, වූ බත රස කරන පිරිවැරුම් ආහාර අතරින් අක්කපාන සම්බලයට විශේෂ ඉඩක් ඇත. ලංකාවේ බොහෝ ප්‍රදේශවල වැවෙන අක්කපාන අප්‍රිකානු රටවල්වලින් මෙරටට පැමිණි පැළෑටියක් ය යන විශ්වාසයක් ඇත. බහු වාර්ෂික පැළෑටියක් වන මෙය ගල්තලාවල ඉතා හොඳින් ගාලක් ලෙස වැවෙයි. පෝච්චියක වුව වවාගත හැකිය. පත්‍ර මාංශල ගතියකින් යුක්තය. මෙම පැළෑටියෙහි රෝස පාට අලංකාර මලක් ද හට ගනියි. අක්කපාන ප්‍රභේද දෙකකි. එක් වර්ගයක පත්‍ර සිහින්ය. අනෙක් වර්ගයෙහි පත්‍ර ලොකුය. ඇතැම් වර්ගයක නාරටිය රත් පැහැතිය. ආයුර්වේදයට අනුව අක්කපානවල රසය ක්ෂාය හා අම්ල ය. ගුණයෙන් ලඝු සහ රූක්ෂය විපාකයෙන් මධුරය වීර්යයෙන් ශීත ය.
ආයුර්වේදයෙහි පාෂාණ ඛෙදන යන නමින් හඳුන්වන මෙම පැළෑටි මුත්‍රාශයෙහි හටගන්නා ගල් දියකර හැරීමේ ගුණයෙන් යුක්තය. අක්කපාන බොහෝ රෝග තත්ත්ව වලදී අත් බෙහෙතක් ලෙස යොදාගත හැකි වීම මෙහි ඇති විශේෂත්වයකි. කැඩුම් බිඳුම් තැලීම් වලදීද හන්දි ඉදිමුම් හෙවත් සරල ආතරයිටීස් තත්ත්වයන් හිදී ද අත් බෙහෙතක් ලෙස යොදාගත හැකිය. අක්කපාන කොළ මිටක් ඇල්දියෙන් අඹරා අදාළ තැන ආලේපයෙන් ඉදිමුම් අඩු කරගත හැකිය. සුළු අස්ථි පුපුරායෑම් තත්ත්වයක් පෑහීමේ හැකියාව ද අක්කපාන වලට ඇත. අක්කපාන එළඟිතෙලෙන් අඹරා තුවාල මත ආලේපයෙන් තුවාල සුව වේ. එම පල්පය විසර ගෙඩි මත ආලේපයෙන් සැරව ඉවත් වේ. දත් එන අවස්ථාවේ දැනෙන වේදනාව සමනය සඳහා අක්කපාන කොළ මී පැණියෙන් අඹරා ගෑම හොඳය. සමේ ඇතිවන කැසීම්, වණ, තුවාල අක්කපාන තැම්බූ දියෙන් සේදීමෙන් සුවයක් ලැබෙයි. නටන උණු වතුරට අක්කපාන කොළ කිහිපයක් පොඩිකර දමා තබා පෙරා එම වතුර බීමෙන් අම්ල පිත්ත රෝග බඩ පිපුම, බඩ දැවිල්ල සුවකරගත හැකිය.
කාන්තාවන්ට ඇතිවන ඔසප් වේදනාවට මෙන්ම පුරුෂයින්ගේ පුරස්ථිග්‍රන්ථි ඉදිමීමට ද අක්කපාන හොඳ ඖෂධයකි. රක්ත අර්ශස් රක්තප්‍රදරය ඇති අය අක්කපාන කොළ වණ්ඩුවේ තම්බා මිරිකා මී පැණි සමඟ පානය යහපත්ය. කාන්තාවන්ට ඇතිවන ප්‍රදර රෝග වලදී අතීසාරයේදී අක්කපාන කොළ, තැඹිලි මල් සමඟ තම්බා එම වතුර පානයෙන් සුවය ලැබෙයි. රක්තධාතුව පිත් ධාතුව දූෂ්‍ය වීමෙන් ඇතිවන තත්ත්ව වලදී අක්කපාන දලු මිටක් පොඩිකර තම්බා බීම යහපත්ය. අක්මාවේ එකතු වූ විෂ ඉවත් කිරීමටද එම පානය සුදුසු ය. අක්කපාන කොළ ඉස්ම තල තෙල් හා මිශ්‍රකර හිසෙහි ගැල්වීමෙන් අකලට හිසකෙස් පැසීම වළකාගත හැකිය. අක්කපාන යනු ඉතා හොඳ වේදනා නාශකයකි. හිසරදයට ඉරුවාරදයට අක්කපාන කොළ රත්කර සිසිල් වීමට පෙර නළල මත කිහිප වරක් තැබීමෙන් සහනය ලද හැකිය. පාදවල ඇතිවන දිලීර ආසාදනවලදී උණු වතුරට අක්කපාන කොළ කිහිපයක් දමා එයට දෙපා දමා සිට පසුව කකුල්වල තෙත මාත්තුකර නින්දට යෑමෙන් සහනයක් ලැබෙයි. සම අව් රශ්මියෙන් පිළිස්සුන විට එම තැන්වලට අක්කපාන කොළ අඹරාගත් තලපය තැබීමෙන් එම සමෙහි අලංකාරය සඳහා ද අක්කපාන කදිම ඖෂධයකි. පිළිස්සුම් තත්ත්වය සුවකරගත හැකිය. මෙම ප්‍රතිකර්මය කිහිපවරක් කිරීම යහපත්ය. අක්කපාන කොළ යුෂ මේස හැන්දකට මී පැණි තේ හැන්දක් පමණ එක්කර සකස් කරගෙන එය පානයෙන් හා සමේ ආලේපයෙන් සමෙහි ඇදෙන සුළු බව පවත්වා ගත හැකිය. එමඟින් සම මත රැළි ඇතිවීම පාලනය වෙයි.
කැළේට කොළේට හැදෙන මේ වටිනා පැළැටියෙහි ගුණ පමණක් නොව එම පැළෑටිය පවා නූතන පරපුරෙහි බොහෝ දෙනා හඳුනන්නේ නැත. එනමුත් මේ බිමෙහි වැවෙන මෙම අගනා ඖෂධ පිළිබඳ දැනුවත් භාවය ලබා ගැනීම ඉතා වටිනා කාරණයකි. මීට දශක තුන හතරකට පෙර නම් අක්කපාන යනු කුඩා ළමුන් ඉතා ප්‍රියකළ පත්‍ර විශේෂයක් විය. මන්දයත් මෙම පත්‍ර පොත් පිටු අස්සේ තබා මුල් ඇද්දවීම ඔවූහු ඉතා ප්‍රියජනක කාරණයක් සේ කළ දෙයකි. අක්කපාන ඔසු පැළයක් ලෙස සේම ආහාරයට ගත හැකි ගෙවතු අලංකරණය කරන පැළෑටියක් ලෙස ද යොදාගත හැකිය. අතීතයෙහි ගැමි ගෘහණියෝ ඉඳහිට අක්කපාන කොළ සම්බලය සාදා සිය නිවැසියන්ගේ බත් පත රස කළේ බතට තව එක් ව්‍යංජනයක අඩුව සම්පූර්ණ කිරීමටම පමණක් නොව නිවැසියන් පෙළන බොහෝ රෝග පීඩාවන් නිවාරණය කර නිරෝගී බව සිය පවුල තුළ සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ අරමුණ ද ඇති විය. අක්කපාන මිටක් ගෙන සිහින්ව ලියා එයට රතුලූණු, අමු මිරිස්, දෙහි යුෂ පදම අනුව ලුණු ද මිශ්‍රකර ගත්විට රසයද ගුණයද යහමින් ලබාදෙන අක්කපාන සම්බලය සූදානම්ය. අක්කපාන කොළ මිරිකා එයට දෙහි යුෂ මිශ්‍ර කළ විට රසවත් පානයක් සකසාගත හැකිය.
අක්කපාන බොහෝ රෝග සඳහා ගුණ දෙන පැළැටියක් සේම අක්කපාන නොගත යුතු අවස්ථා ද ඇත. අක්කපානවල ගුණ මෙන් ම එකී තත්ත්ව පිළිබඳ ද ඔබ දැනුවත් විය යුතුමය. ගැබිණි අය අක්කපාන කොළ භාවිත නොකළ යුතු අතර හෘදයාබාධ ඇති අය වෛද්‍ය උපදෙස් මත පමණක් මෙය භාවිත කළ යුතුය. එසේම අක්කපාන අධික මාත්‍රවෙන් ගැනීම ද නොකළ යුතුය.

ධම්මිකා සුරංජි පතිරණ

26/05/2022

කාන්තා සිතට වද දෙන යෝනිදාහය මේ විදියට වළක්වා ගන්න

යෝනිදාහය (වැජිනයිටිස්) ලෙස හැඳින්වෙන්නේ කාන්තාවකගේ යෝනියෙහි ඇතිවන ප්‍රදාහමය තත්ත්වයටය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස යෝනි මාර්ගයෙහි කැසීම, එයින් ස්‍රාවය ගැලීම, එම ප්‍රදේශය ඉදිමීම ඇති වෙයි. යෝනිදාහය ඇති වීමට ප්‍රධාන වශයෙන් බලපාන හේතු දෙකකි. ඉන් පළමුවැන්න එම ප්‍රදේශයේ ඇතිවන ආසාදන ( ඉන්ෆෙක්ෂන්) තත්ත්වයකි. දෙවැන්න අදාළ අවයවයෙහි පවත්නා බැක්ටීරියා සමතුලිතතාවයේ බිඳ වැටීමය. අර්තවහරණය නැතිනම් ඔසප් වීම නතර වීමත් සමඟ ඇතිවන ඊස්ට්‍රජන් හෝර්මෝන මට්ටම පහළ යෑමද සමහර සමේ රෝග තත්ත්වයන් නිසාද යෝනිදාහය ඇති වීමට පුළුවන.
යෝනිදාහය ඇතිවන ආකාරය ප්‍රධාන වශයෙන් තෙආකාරය.
බැක්ටීරියානු යෝනිදාහය
මෙයට මුල් වන්නේ ස්වාභාවික වශයෙන් යෝනි මාර්ගයෙහි පවතින බැක්ටීරියා සංඛ්‍යාව අසාමාන්‍ය ලෙස ඉහළ ගොස්, ස්වාභාවික බැක්ටීරියානු ප්‍රමාණය ඇති කරගෙන තිබූ තුල්‍යතාව බිඳවැටීමය.
යීස්ට් ආසාදනය
කැන්ඩිඩා ඇල්බිකන්ස් ලෙස හඳුන්වන ස්වාභාවිකව පවතින දිලීරයක් හේතු කොට ඇතිවන ආසාදනයකි.
ට්‍රයිකොමොනාසියාව
ට්‍රයිකොමොනාසිස් වැජයිනේලිස් ලෙස හඳුන්වන්නේ ස්ත්‍රී පුරුෂ ලිංග ප්‍රදේශවල අරක්ගැනීමට සමත් පරපෝෂිතයෙකි. මෙහි රෝග කාරකය මෙය බහුලිංගික සබඳතා මාර්ගයෙන් පැතිරීමට සමත් වන ආසාදනයකි.
මෙසේ යෝනිදාහයට මුල්වන හේතු කීපයක් තිබීම නිසාම ඒ සඳහා කළ යුතු ප්‍රතිකාරය ද එකිනෙකට වෙනස් වෙයි.
යෝනිදාහය ඇති රෝගියකුගෙන් දැකිය හැකි සුලබ රෝග ලක්ෂණ මෙසේය.
යෝනි මාර්ගයෙන් පිටවන ස්‍රාවයෙහි වාරණය එනම් පැහැය වෙනස් වීම (සාමාන්‍ය විනිවිද පෙනෙන ස්‍රාවය ළා කහ හෝ දුඹුරුවන් පැහැයට වෙනස් වීම සුලබය) ඉන් නික්මෙන ගන්ධය වෙනස් වීම සහ ස්‍රාවය වන ස්‍රාව ප්‍රමාණය ඉහළ යෑම, යෝනි මාර්ගය කැසීම හෝ උත්කෝපනය ඇති වීම, ලිංගික සම්බන්ධතා පවත්වන විට වේදනාවක් ගෙන ඒම, මුත්‍ර පහ කරන විට රිදීමක් දැනීම, යෝනි මාර්ගයෙන් ඉතාම සුළු වශයෙන් හෝ බිංදු වශයෙන් රුධිරය (ලේ) බැහැර වීම, මෙහි ලක්ෂණ අතර පවතියි.
යෝනිදාහය පවතින විට, යෝනි මාර්ගයෙන් ස්‍රාවය වන ස්‍රාව යන්ගෙන් දැකිය හැකි ලක්ෂණ අනුව ඒ කවර හේතුවක් නිසා ඇති වූ රෝග තත්ත්වයක් දැයි සැක කළ හැකි ඉඟි සැපයෙයි. උදාහරණ ලෙස දක්වතොත්,
බැක්ටීරියානු යෝනි දාහයේදී
ඔබගේ යෝනි ස්‍රාවය ළා දුඹුරු සුදු පැහැයක් ගනියි. ගඳ ගසන ස්වාභාවයක්, විශේෂයෙන් මාළු ගඳක් දැනිය හැකිය. ලිංගික සම්බන්ධතාවයකින් පසුව ස්‍රාවය ගලන ප්‍රමාණය වැඩි වීමට පුළුවන.
යීස්ට් ආසාදනයේ දී
මෙහිදී සුලබව දැකිය හැකි ප්‍රධානම ලක්ෂණය වනුයේ යෝනි ප්‍රදේශය කැසීමය. එහිදී සුදු පැහැ උකු (ඝන) ස්‍රාවයක් ගලනු දැකීමට ද පුළුවන. යුරෝපීය රටවල මෙම තත්ත්වයේදී පිටවන ගඳ හඳුන්වන්නේ කොටේජ්චීස් “ ගමේ ගෙවල්වල සාදන චීස්වලින් නික්මෙන් ගඳ හා සමාන ලෙසය.
ට්‍රයිකොමොනයිසිස්
කොළ - කහ පැහැයට හුරු ස්‍රාවයක් මෙහිදී බැහැර විය හැකි අතර ඒ හා සමඟ පෙණ ගතියක් ද තිබීමට හැකි බව සඳහන් වෙයි. යෝනි දාහය ඇති වීමට මුල්විය හැකි හේතු පිළිබඳ මෙසේ විමසා බැලීමට පුළුවන.
බැක්ටීරියානු යෝනිදාහය
සුලබම යෝනි දාහ තත්ත්වය මෙය වන අතර , ස්ථානීයව යෝනි ප්‍රදේශයේ පවතින බැක්ටීරියා සමතුලිතතාව බිඳහෙලමින් සංඛ්‍යාත්මකව ඉහළ වර්ධනයක් ඇති විම මෙයට හේතු වෙයි. එසේ වන්නේ කුමක් නිසාද යන්න තවමත් රහසකි. කිසිදු රෝග ලක්ෂණයක් නොපෙන්වා බැක්ටීරියා යෝනිදාහය පැවතීමට ඇති හැකියාව ද විශේෂයෙන් සඳහන් කළ යුතුය.
කිසිදු ලිංගික ක්‍රියාවකට සම්බන්ධ නොවූ කාන්තාවකට වුව බැක්ටීරියානු යෝනිදාහය ඇතිවිය හැකි නමුදු, බහු ලිංගික සහකරුවන් ආශ්‍රය කිරිම හා රෝගය අතර යම් සබඳතාවක් ඇති බව පෙනී ගොස් ඇත.
යීස්ට් ආසාදනය
දිලීරමය ජීවීන් විශේෂයෙන් කැන්ඩිඩා ඇල්බිකන්ස් නම් දිලීර විශේෂය වැඩි වශයෙන් වර්ධනය වීම නිසා මෙම රෝග තත්ත්වය ඇති වෙයි. මෙහිදී මතක තබා ගත යුත්තක් නම් ලිංගික ප්‍රදේශයේ පමණක් නොව ශරීරයේ වෙනත් ස්ථානවලද මෙම ආසාදනය ඇතිවිය හැකි බවය. මුඛය, සමේ රැලි වැටුණ නැතිනම් නැමුණ තැන්, නියපොතු අවට මෙම දිලීර ආසාදනය පැවතීමට පුළුවන. කුඩා දරුවන් අතර හා වැඩිහිටියන් අතර යටට අඳින කලිසම් (ඩයපර් ආදී) නිසා ඇතිවන කුෂ්ඨයටද මෙය හේතු වෙයි.
ට්‍රයිකොමොනාසියාව
ට්‍රයිකොමොනාස් වැජයිනේලිස් ලෙස හැඳින්වෙන ඒක සෛලික පරපෝෂිතයකු ලිංගික සම්බන්ධතාවයන්හිදී සම්පේ‍්‍රෂණය වීම නිසා මෙම ආසාදනය ඇති වෙයි. රෝග ආසාදනයෙන් යුත් අයකු සමඟ ලිංගික සබඳතා පවත්වන, ආසාදිතව නොසිටින පාර්ශ්වකරුවාට මෙය වැලඳීමට ඉඩ තිබේ.
මෙම පරපෝෂිතයා පිරිමින්ගේ මුත්‍ර නාල ආසාදනය කළද රෝග ලක්ෂණ ඇති නොකරයි.
කාන්තාවන්ගේ යෝනි මාර්ගය ආක්‍රමණය කරන මෙම පරපෝෂිතයා ආසාදනය ඇති කරනවා පමණක් නොව අනෙකුත් ලිංගාශි‍්‍රතව බෝවන ආසාදන සඳහා ද මඟ විවෘත කරයි.
ආසාදනමය නොවන යෝනිදාහය
යෝනි මාර්ගය පිරිසිදු කිරීමේ අභිලාශයෙන් විවිධ ක්‍රීම් වර්ග, සබන් හා ආලේපන ගැල්වීම, සුවඳ විලවුන් හා විරංජන ස්ප්‍රේ කිරීම මෙන්ම වැසිකිළි කඩදාසි වැනි බාහිර ද්‍රව්‍ය යෝනි මාර්ගයට ඇතුළු කිරීම නිසාද අසාත්මීය එහෙත් ආසාදනමය නොවන යෝනිදාහ තත්ත්වයන් ද ඇති විය හැකිය.
යෝනිදාහය වැළැක්වීම සඳහා ඔබ ගත යුතු එක් මූලික පියවරක් වන්නේ ආසාදිතයකු භාවිත කළ ජල තටාක, වතුර භාජන ආදියෙහි බැසීමෙන් වැළකීම, ස්නානය කිරීමට ඇඟ සේදීමට, යෝනි ප්‍රදේශය සේදීමට පිරිසිදු ජලය පමණක්ම භාවිත කිරීම යනාදිය. එසේම ලිංගික ප්‍රදේශයන්හි රසායනික හා වෙනත් උත්කෝපන (කසන සුළු) ද්‍රව්‍ය නොගැල්වීමද වැදගත්ය.
වැසිකිළි භාවිතයෙන් පසු පිස දැමීම හා සේදීම පිටුපස සිට ඉදිරියට නොව ඉදිරිපස සිට පිටුපසට සිදු කිරීමට අමතක නොකරන්න. යෝනිදාහය සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීමේදී එය බැක්ටීරියා හෝ දිලීර ආසාදනයක් ද යන්න තෝරා බේරා ගෙන ප්‍රතිකාර කළ යුතුය. ට්‍රයිකොමොනයිසිස් රෝගයේදී අඹු සැමි යුවළකට ප්‍රතිකාර ලබා දීම අවශ්‍ය විය හැකිය.

තුසිත මලලසේකර

25/05/2022

ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනයෙන් ලැබෙන වාසි - අවාසි

අධ්‍යාපනයෙන් යම්කිසි පුද්ගලයකු ස්වයංපෝෂිත වන්නේද, ඔහු රටට, දැයට වැඩදායක උගත් බුද්ධිමත් පුද්ගලයකු වීම නිසැකය. අද අප රටට ද අවශ්‍යව ඇත්තේ උගත් බුද්ධිමතුන්ය. එබැවින් සෑම දරුවකුම උගතකු බුද්ධිමතකු කිරීමට උත්සාහ ගන්න. එයින් ඔබට ද රටට ද යහපතක් වනු නොඅනුමානය.

පුංචි සන්ධියේ පටන් ඔබ අප කවුරුත් පුරුදු පුහුණු වූයේ පාසලට ගොස් අධ්‍යාපනය හැදෑරීමටය. නමුත් කොවිඩ් ව්‍යසනයත් සමඟ පාසල් වැසි යෑම නිසා අධ්‍යාපන කටයුතුවලට විරාමයක් තබන්නට බොහෝ දරුවන්ට සිදු විය. එම අපහසුතාව තවදුරටත් වළක්වා ගැනීම අරබයා ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමය ලංකාවේ ආරම්භ කෙරිණි. ලංකාවේ ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමය මෑත භාගයේ ආරම්භ වුවද විදෙස් රටවල මෙම නව තාක්ෂණික ක්‍රමයට අනුගත වී බොහෝ කාලයක් ගත වී ඇත.
අද ඔබගේ කුඩා දරුවන් එසේත් නොමැති නම් ඔබගේ යොවුන් දරුවන් ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමයට අනුගත වී හමාරය. අලුතින් සමාජයට හඳුන්වා දෙන ඕනෑම දෙයක් හොඳ සහ නොහොඳ අතර දෝලනය වෙමින් පවතී. අද ඔබට පවසන්නේ ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනයේ වාසි සහ අවාසිවලට අදාළ පැතිකඩයි. ඒ පිළිබඳ ඔබ දැනුවත් කරනුයේ ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර වෛද්‍ය පීඨයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය, ළමා රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය මනෝරි ගමගේ මහත්මියයි.
න්‍යාය (Theory) අධ්‍යාපන ක්‍රමය
සෞඛ්‍ය ගැටලුව නිසා ඇරඹි ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමය ඉන්ධන ගැටලුව නිසාද තවත් දීර්ඝකාලයක් පවත්වාගෙන යෑමට ඇතැම්විට සිදුවිය හැකිය. විශේෂයෙන් රටක ගැටලුවක් පවතින අවස්ථාවකදී දරුවන්ගේ අධ්‍යාපනය නොකඩවා පවත්වාගෙන යෑමට මෙම ක්‍රමය අතිශයින් වැදගත් වේ. විශේෂයෙන් පොතපත ඇසුරින් ඉගැන්වෙන න්‍යාය ක්‍රමවේදයේදී මෙම ක්‍රමයෙන් සිසුන්ට ගුණාත්මක සේවාවක් සැපයෙනු ඇත.
වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය
පාසල් අධ්‍යාපනයෙන් පසුව එළැඹෙන වෛද්‍ය අධ්‍යාපනය සඳහද ඔන්ලයින් ක්‍රමය එතරම් සාර්ථක නොවනු ඇත.
එයට හේතුව වන්නේ සායනික පහසුකම්වලින් තොරව රෝගීන් පිළිබඳ නිසි අවබෝධයක් සිසුන්ට ලබා ගත නොහැකි වීමයි.
පහසු වේලාවක්
විශේෂයෙන් ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමයේදී දරුවන්ට සහ ගුරුවරුන්ට කාලය ඉතිරි වීමක් සිදුවේද පාසලේ ගත කරන නිශ්චිත වේලාවෙන් බැහැරව ගුරුවරයාට මෙන්ම සිසුන්ට පහසු වේලාවක් තෝරා ගෙන අධ්‍යාපනය හැදෑරිය හැකිය. සමහරවිට පන්තියේදී ගුරුවරුන්ගෙන් ප්‍රශ්න නොඅසන දරුවෙකු ඔන්ලයින් පංතියේදී ප්‍රශ්න ඇසීමට ඉඩ ඇත.
අන්තර් සබඳතා බිඳ වැටීම
පාසල් සමය ජීවිතයේ ස්වර්ණමය කාලයයි. පාසල් මිතුරු මිතුරියන් ඇසුර, ඔවුන් සමඟ කාලය ගත කරමින් දුක සැප සතුට ආදි සියලු ඇත්දැකීම් බෙදා ගැනීම, සහයෝගයෙන් සෙල්ලම් කිරීම, විවිධ ක්‍රියාකාරකම්වලට සහභාගි වීම, විවිධ ප්‍රසංග, නාට්‍ය, ක්‍රීඩා උත්සව, ක්‍රීඩා තරග ආදිය ගිලිහී යෑම ආදි සිසුන් අතර අන්තර් සබඳතා ගොඩ නැඟීමට මේ ක්‍රමය බාධාවකි. ඇතැම්විට ඉගෙන ගැනීමට තිබෙන උනන්දුව පවා දරුවන්ගෙන් ගිලිහී යනු ඇත. පන්තියේ ගුරුවරයා අසන ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු දීමේදී දරුවන් අතර උනන්දු වීමක් ඇතැම්විට දක්නට ලැබේ. එයින් අධ්‍යාපනයට උද්‍යෝගයක් ඇති විය හැකි නමුදු ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනයේදී ඒ නැඹුරුව ක්‍රමයෙන් ගිලිහී යනු ඇත.
පාඩමට අවධානය නොදීම
පන්තියක් තුළ ඉගෙනුම ලැබීමේදී ගුරුවරයා උගන්වන දේට සිසුන් ඇහුම්කන් දිය යුතුය. නමුත් නිවසේදී තනිවම සිටින නිසා ඇතැම්විට ඇහුම්කන් නොදී සිටින අවස්ථාද දක්නට ලැබේ. විශේෂයෙන් නිවස තුළ පරිසරයේ විවිධ වූ දේ සිදුවේ. වටපිටාවේ ඝෝෂාකාරි ශබ්ද නිසා දරුවාට පාඩමට තිබෙන අවධානය පවා අඩු විය හැකිය. ස්වයං පාලනයක් නොමැති දරුවන් ඔන්ලයින් ක්‍රමයට ඉගෙන ගැනීමේදී ඇතැම්විට කැමරාව සහ මයික්‍රෆෝනය විසන්ධි කොට තමා පන්තියේ සිටින බව පෙන්නුම් කළ හැකිවේ. ඇතැම් මව්පියන් රැකියාවලට යෑමේදී මෙම තත්ත්වය පාලනය කිරීමට පවා නොහැකි වන්නේ මව්පියන් තම දරුවන්ට ජංගම දුරකතන (Smart Phone) පරිහරණයට ලබා දී රැකියාවට යන බැවිනි. ඇතැම්විට එය ඉබ්බා දියේ දැමුවාක් මෙන්ද විය හැකිය.

තිරයට ඇබ්බැහි වීම වැඩි වීම
ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමය නිසා දරු පරපුර තිරයට (Screen) ඇබ්බැහි වීම වැඩි වීමක් වර්තමානයේ දක්නට ලැබෙන බව ලොවම පිළිගත් මතයයි. කොම්පියුටර්, ටැබ්, ජංගම දුරකතන මව්පියන් විසින් දරුවන්ට ලබා දීම එදවස සිදු නොවුණද ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමය මත සීමාවලින් තොරව දරුවන්ට මෙම තාක්ෂණික මෙවලම් පරිහරණය කිරීමට සිදු වීම දරු පරපුර මෙයට ඇබ්බැහි වීමට තවත් හේතුවක් වේ.
අක්ෂි ආබාධ
පැය ගණනාවක් දුරකතනයට හෝ කොම්පුයුටර මත දෑස් යොමු කරගෙන සිටීම හේතුවෙන් අනාගතයේදී දරුවන්ට අක්ෂි රෝග ඇති වීමේ අවදානමක් ද පවතින බව සොයාගෙන ඇත. අක්ෂිවල විඩාබර ගතිය මෙන්ම අක්ෂි දුර්වලතා ද ඇතිවිය හැක.
ක්‍රමානුකූල ජීවන රටාව බිඳ වැටීම
දරුවකු පාසල් යෑමේදී වේලාවට අවදි වී ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ ලක ලැහැස්ති වී බසයෙන් හෝ වාහනයකින් පාසලට වෙලාවට පැමිණීම සඳහා ක්‍රියාත්මක වන ක්‍රමානුකූල ජීවන රටාව මෙහිදී දක්නට නැත. පමා වී හෝ අවදිව යන්තමින් මුහුණකට සෝදා ඔන්ලයින් පන්තිය ආරම්භ වූ පසු පරිගණකය හෝ දුරකතනය ක්‍රියාත්මක කර සුවසේ නිදාගන්නා අවස්ථාද නැතුවා නොවේ. මෙය යථාර්ථවාදී ලෙස බැලූ විට හැඟී යන්නේ දරුවන්ට නිසි ලෙස අධ්‍යාපනයක් නොලැබෙන බවයි. සමහර දරුවන් යම් යම් හේතුන් මත ප්‍රමාද වී නිදාගැනීම මෙන්ම පාන්දරින් අවදි වීම පවා මේ නිසා මඟහැරී යනු ඇත.
ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් ඇන හිටීම
මින් දරුවන්ගේ ජීවන රටාව මුළුමනින්ම වෙනස් වීමට ඉඩ ඇති බැවින් දරුවන් එකතැන සිටීමට පුරුදු වේ. ඒ හේතුව මත ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම් ඇන හිටීමට ලක්වී දරුවන් ස්ථුලතාවට පත්වී රෝගීන් වීමට ද කරුණු කාරණා සැලසේ.
අවම පහසුකම් ඇති පිරිස්
දරුවන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දීමේ වැදගත්කම කෙතරම් ඉහළ වුවත් ශ්‍රී ලංකාව වැනි තුන්වැනි ලෝකයේ රටක සියලු පහසුකම්වලින් අංග සම්පූර්ණ නොවූ පිරිසක් ද වේ. විශේෂයෙන් අඩු ආදායම්ලාභි අඩු පහසුකම් ඇති පිරිසට බොහෝවිට මෙබඳු පහසුකම් අවමය. විශේෂයෙන් ඈත දුෂ්කර පළාත්වල දරුවන්ට පරිගණක, Smart Phone ආදි මිලදී ගැනීමට තරම් වත්කමක් නොමැත. මූල්‍යමය ගැටලු නිසා ඔවුන් එදිනෙදා වේල සපයා ගන්නේද අපහසුවෙනි. සමහර පළාත්වල සිග්නල් පහසුකම් නොමැති අතර එම දරුවන්ට ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනය ලබා ගැනීමේ අපහසුතාවයක්ද පවතී. මේ හේතුව මත දුෂ්කර පළාත්වල අඩු ආදායම් ලාභි දරුවන්ට මෙම ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමය සාර්ථක නොවනු ඇත.
ඇති නැති පරතරය වර්ධනය වීම
ඔන්ලයින් අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ වඩාත් වාසිදායක තත්ත්වය වනුයේ අන්තර්ජාල පහසුකම් Smart Phone පහසුකම් ආදිය තිබෙන්නේ නම් පමණි. ඇතැම්විට මෙම ඔන්ලයින් ක්‍රමය හරහා ඇති නැති පරතරය තවදුරටත් වර්ධනය වීමට මෙය හේතුවක් විය හැකිය.
විභාග පිළිබඳ රහස්‍යභාවය
ඔන්ලයින් ක්‍රමයට විභාග පැවැත්වීමේදී එහි රහස්‍යභාවය පිළිබඳ ගැටලුවක් පවතින අතර විශ්වසනීයත්වයද බිඳ වැටෙනු ඇත. නමුත් විදෙස් රටවල ඔන්ලයින් ක්‍රමයට විභාග පැවැත්වීමේදී එයට සරිලන අයුරින් විශ්වසනීයත්වයක් ගොඩ නැගෙන ලෙස තාක්ෂණය ක්‍රියාත්මක කෙරෙන අතර ලංකාවේද එවැනි අයුරින් නවතම තාක්ෂණික ක්‍රමවේද භාවිතයෙන් සිදු කරන්නේ නම් ආර්ථිකයටද විශාල ඉතිරියක් වනු ඇත. එබැවින් ඔන්ලයින් අධ්‍යාපනය දිගුකාලීනව ලබා දෙන්නේ නම් අවශ්‍ය පහසුකම් සෑම දරුවකුටම සලසා දීම වැදගත්ය. විශේෂයෙන් දරුවන්ට නොගැළපෙන විවිධ වූ අසභ්‍ය දේ දරුවන් නැරඹීමෙන් වැළැක්වීමට තාක්ෂණික බාධා පැමිණවීම ද අතිශයින් වැදගත් වේ.

දීප්ති ෆොන්සේකා

25/05/2022

http://archives.dinamina.lk/arogya/
http://archives.dinamina.lk/arogya/download/epaper.pdf

20/05/2022

රෙදි සෝදන කුඩු භාවිතයේදී දැනගත යුතු කරුණු

කලකට පෙරදී නම් රෙදි සේදීමට බොහෝ අය භාවිත කළේ රෙදි සෝදන සබන් වර්ගයකි. එහෙත් අද වන විට රෙදි සේදීමට සබන් වර්ගවලට වඩා භාවිත වන්නේ රෙදි සෝදන කුඩු, දියර, රෙදි Fabric softners වැනි නොයෙක් මාදිලියේ රෙදි සේදුම්කාරකයන්ය.
සැණින් කුණු පැල්ලම් ඉවත් කරමින් දිදුලන සුදක් ලබා දෙනවා යැයි එවැනි රෙදි සේදුම්කාරක සම්බන්ධයෙන් වන ආකර්ෂණීය වෙළඳ දැන්වීම්ද ඔබ කොතෙකුත් අසා දැක ඇත. ඒ පවසන ආකාරයට අප අඳීන ඇඳුම් ක්ෂණිකව හා පහසුවෙන් සෝදා කුණු පැල්ලම් ඉවත් කරන්නේ සේදුම්කාරක සබන් බව සැබෑවකි.
මුලා වීම
වෙළඳ දැන්වීම්වලින් පැවසෙන ආකාරයට ඇඳුම්වලට දිදුලන සුදක් ලබා දෙන්නේ රෙදි ඉතා හොඳීන් පිරිසුදුවීමෙන් යැයි ඔබ සිතනවා නම් එය මුලාවකි. එලෙස රෙදි සේදුම්කාරක භාවිතයෙන් සෝදන ඇඳුම්වලට දිදුලන සුදක් ලබා දෙන්නේ මෙසේය.
සියලුම සේදුම්කාරකවල Linear Alky sulfonates,phenol,sodium Hypochlorite මෙන්ම පොස්ෆේට් සංයෝග අඩංගු වේ. සේදුම්කාරකවල අඩංගු මෙම රසායනික සංයෝග හේතුවෙන් හිරු එළියේ තිබෙන අපේ ඇසට නොපෙනෙන පාරජම්බුල කිරණ මිනිස් ඇසට නොපෙනෙන ආලෝක කිරණයන් බවට පත් කරයි. මේ හේතුවෙන් සේදූ රෙදිවලට දිදුලන සුදක් ලැබේ. එසේ වන්නේ රෙදි ඉතා හොඳීන් පිරිසුදු වීම නිසා නොව ඇස රවටමින් දෘෂ්ටි මායාවක් ආකාරයටය.
හඳුනාගන්න
රෙදි සේදුම්කාරක කුඩු හා දියර වර්ග යනු විවිධ රසායනික ගුණ හා ප්‍රතිඵල ලබාදීමට හේතු වන රසායනික සංයෝග මිශ්‍රණයක් බව දැන් ඔබ දනී. ඒවායේ අඩංගු පෙර කී රසායනික සංයෝග අතර කුණු පැල්ලම් ඉවත් කරන්නට ඉවහල් වන ප්‍රධාන රසායනිකය වන Linear Alky Sulfonates සුලබ විරංජකයක් වන odium Hypochlorite හොඳීන් දියවන්නට හා කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීමට හේතු වන පොස්ෆේට් සංයෝග මෙන්ම Phenol සංයෝගද අන්තර්ගත වේ.
විනාශය
එක් එක් පවුල් ඒකක වශයෙන් මෙවැනි සේදුම්කාරක භාවිත කරන්නේ දිනකට ග්රෑම් තිහක් වැනි සුළු ප්‍රමාණයක් වුවද පවුල් ලක්ෂ තිහක් පමණ වසරකදී භාවිත කරන රෙදි සෝදන කුඩු ප්‍රමාණය කිලෝ ග්රෑම් ලක්ෂ හතළිහක් පමණ වන අතිවිශාල ප්‍රමාණයකි. ඒ සියල්ල අවසානයේ මුදා හැරෙන්නේ පරිසරයටය. මිනිසා විසින් පරිසරයට මුදා හරින කෘෂි රසායනික ද්‍රව්‍යයන් සමඟ මෙම රසායනික ද්‍රව්‍ය ප්‍රතිකි‍්‍රයා කිරීමෙන් පරිසරයට හා මිනිසාගේ සෞඛ්‍යයට සිදුකරන අහිතකර බලපෑම සුළුපටු නොවේ.
දියුණු රටවල නම් මෙම පාරිභෝගික නිෂ්පාදනයන් පිළිබඳ පර්යේෂණ හා අධ්‍යනයන් නිරතුරුව සිදු කරමින් ඒවායින් හෙළිවන දැනුමෙන් එරට ජනයා යාවත්කාලීන වෙයි. ඒ ආකාරයට යුරෝපා සංගමය විසින් රෙදි සේදීම සඳහා භාවිත කරන සියලු නිෂ්පාදන සඳහා ජෛව වියෝජනයට ලක්වන පරිසර හිතකාමී රසායනික ද්‍රව්‍යයන් පමණක් භාවිත කළ යුතු බවට නීති පනවා තිබේ. එමෙන්ම පෝස්ෆේට් අඩංගු සියලුම නිෂ්පාදනයන් තහනමකට ලක් කිරීමටද කටයුතු කර තිබේ. එහෙත් අපේ රටේ රෙදි සේදීමේදී භාවිත කරන නිෂ්පාදන බොහොමයක රසායනික ද්‍රව්‍ය තිබෙනවාද යන්න නිර්ණය කළ නොහැක්කේ බොහොමයක් නිෂ්පාදනයන්හි ලේබල්වල විශ්වාසනීය සටහනක් ngredients නොමැතිවීමයි.
රෝගාබාධ රැසක්
මිනිසාටත් පරිසරයටත් වින කරන ආකාරයෙන් දිනෙන් දින පරිසරයට එකතු වන විෂ වර්ග අතර සේදුම්කාරකයන් හේතුවෙන් පරිසරයට එකතු වන විෂ රසායනිකයන් ප්‍රමාණයද සුළු පටු නොවන බව පැහැදිලිය. මේවා ශරීරගත වීමෙන් සම වියළීම, පැළීම ඇතුළුව සමේ නොයෙක් අසාත්මිකතා හට ගැනීම, සොරයිසීස්, පණු කැවිලි, ඉරුවාරදය, ශ්වසනාබාධ මෙන්ම පිළිකා, අක්මාවේ රෝග මෙන්ම ස්නායු පද්ධතියට හානි සිදුවීමෙන් ජලාශවල ඇල්ගී ගහනය වර්ධනය වීම හා ජලජ ජීවීන් විනාශ වීම ද සිදුවිය හැකිය.
දැනුවත් වෙමු
අද වනවිට අප සියලු දෙනාම හුරුවී සිටින රෙදි සේදුම්කාරක කුඩු හා දියර පිටුදැකීමට හැකියාවක් නැති තරම් වුවද පරිසරයට හා සෞඛ්‍යයට සිදුවන හානිය අවමකර ගනිමින් රෙදිපිළි සෝදා ගන්නට ඔබට පහත උපදෙස් අනුගමනය කළ හැකිය.
සැමවිටම සැර අඩු, මෘදු, වර්ණක නොමැති, සුවඳීන් අඩු රෙදි සෝදන කුඩු වර්ගයක් තෝරා ගත යුතුය.
රෙදි ටික ටික සෝදනවා වෙනුවට එකවර රෙදි වැඩි ප්‍රමාණයක් සේදීම හොඳය.
යන්ත්‍රානුසාරයෙන් රෙදි වියළීම වෙනුවට හිරු එළියෙන් රෙදි වියලීමේදී ඇතැම් හානිකර රසායනික ද්‍රව්‍යයන් ඉවත්වීම සිදුවේ.
උණු ජලය රසායනික ප්‍රතිකි‍්‍රයාවන් වේගවත් කරන නිසා සෑම විටම උණු ජලය වෙනුවට ඇල් ජලයෙන් රෙදි සේදීම හොඳය.
පරිසර හිතකාමී සහ ජෛව වියෝජනයන්ට ලක්වන නිෂ්පාදන මිලදී ගැනීම සුදුසුය.
පොස්ෆේට් හා සල්ෆේට් අඩංගු නොවන නිෂ්පාදයන් මිලදී ගැනීම වැදගත්ය.
සාන්ද්‍රික දියරමය සේදුම් නිෂ්පාදන භාවිත කිරීම වැදගත්ය.
පෙට්‍රෝලියම් ආශි‍්‍රත රසායනික ද්‍රව්‍යයක් අඩංගු නැතැයි ලේබලයේ සඳහන් නිෂ්පාදන මිලදී ගැනීමද ඔබගේ ආරක්ෂාව පිණිස හේතුවෙයි.

කෑගල්ල ශික්ෂණ රෝහලේ කායික රෝග අංශයේ
ජ්‍යෙෂ්ඨ වෛද්‍ය
රුවන් ලාල් උදය බණ්ඩාර

රඹුක්කන කීර්ති එස් කුමාර

19/05/2022

ආහාරයට ගන්නා මල් වර්ග

මිනිසා විසින් ආහාරයට ගනු ලබන ශාක කොටස් අතර මල් වර්ග වලට හිමි වන්නේ ඉතා අඩු ඉඩකි. නමුත් පෝෂණ ගුණය රසයෙන් අනූන ආහාරයට ගත හැකි මල් වර්ග දේශිය සූපවේදයෙහි අපට හමු වේ. මල් වර්ගවල ඇති විශේෂත්වය නම් මේ සෑම මල් වර්ගයක් ම පාහේ ඉතා ප්‍රබල ප්‍රතිඔක්සිකාරක වීමයි. වස විස යොදා සකස් නොකරන ආහාර විශේෂයක් ලෙස ද මෙම මල් වර්ග දැක්විය හැකිය.
මන්ද ශාකවල සොභාවිකව පිපෙන මෙම මල්වලට පළිබෝධ නාශක යෙදීම බෙහෙවින් ම අඩුය. නමුත් මේවා අනෙකුත් එළවළු වර්ග මෙන් බහුලව වෙළදපොලේ දක්නට නැත. කෙසේ වුවත් නීරෝගි දිවියක් සඳහා විවිධත්වයෙන් යුතු ආහාර පරිභෝජන රටාවකට හුරුවී ඇති ඔබ ඉඩක් ලැබුණ අවස්ථාවට සපයාගත හැකි අවස්ථාවක හෝ මෙම මල් වර්ග ආහාරයට ගැනීමට පෙළඹෙනවා නම් ඔබ පීඩනයට පත් කරන බොහෝ ඌනතා රෝග උෂ්ණාධික රෝග බෝ නොවන රෝග වලට කදිම සහනයක් ලබාගත හැකිය.
නිල්කටරොළු මල්
නිල්කටරොළු මලෙහි ඇති විශේෂත්වය ලෙස එහි ඇති සොභාවික වර්ණකය දැක්විය හැකිය. නිල්කටරොළු මලෙහි ඇති නිල් පැහැයට හුරු දම් පැහැය පෝෂණ විද්‍යාව අනුව හඳුන්වන්නේ ඇන්තොසයින් වර්ණය ලෙසය. මෙම වර්ණයෙහි පිළිකා ඇතුළු බෝ නොවන රෝග වලින් ආරක්ෂා කිරීමේ හැකියාව ඇත. වර්තමානයෙහි ආහාර වර්ණ ගැන්වීමට යොදාගනු ලබන කෘතිම වර්ණකාරක වලට මෙය කදිම ආදේශකයකි. නිල් කටරොළු ප්‍රබල ප්‍රතිඔක්සිකාරකයකි. මොළයෙහි ක්‍රියාකාරීත්වය ඉහළ නංවයි. මතක ශක්තිය වැඩි දියුණු කරයි. ආහාර ජීර්ණය පහසු කරයි. අහිතකර කොලෙස්ටරෝල් මට්ටම පහත හෙලයි. හෘදයට ඉතා හිතවත්ය. රැධිර නාල සිහින් වීම හෘදයාබාධ වැළඳීම පාලනය කරයි. දියවැඩියා රෝගින්ට ද හිතකර මෙය මගින් ඉන්සියුලින් ශ්‍රාවය වීම උත්තේජනය කරනු ලබයි. සමෙහි කොලැජන් වර්ධනය කර තරුණ පෙනුම ආරක්ෂා කරයි. ශරීරයේ තිබෙන ඉතා වැදගත් ඉන්ද්‍රියන් වන අක්මාව හා ආමාශය පිරිසුදු කරයි.
සියඹලා මල්
සියඹලා මල් නම් බහුලව ආහාරයට ගැනීමක් දක්නට නැති නමුත් ඇඹුලට ව්‍යංජනයට හෝ තෙම්පරාදුවට සකස් කරගත් විට ආහාරයට රුචි උපදවන කදිම ව්‍යංජනයකි. මල බද්ධය දුරු කරවයි. ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ සෞඛ්‍ය වැඩි දියුණු කරයි. අර්ශස් අජීර්ණය කෑම අරුචිය දුරලීමේ මනා ගුණයක් මෙහි ඇත. ගතට හිතවත් ප්‍රතිශක්ති වර්ධකයකි.
කතුරු මුරුංගා
කතුරු මුරුංගා මල් කිරි හොද්දට තෙම්පරාදුවට ඔම්ලට් එකට එක් කර සාදාගත් විට කදිමය. මලබද්ධයෙන් පෙළෙන අයට හා අර්ශස් ආදී රෝගීන්ට ඉතා හොඳය. උෂ්ණාධික බව නිසා වැළඳෙන රෝග සුවපත් කරයි. බුද්ධි වර්ධනය කරයි. ප්‍රතිශක්තිය වැඩි දියුණු කරන අනර්ඝ ඖෂධයකි. ඇස් හා සමෙහි නීරෝගි බව ආරක්ෂා කරයි. මතක ශක්තිය වැඩිදියුණු කරයි.
මුස්සැන්දාස්
( වෙල් බුත්සරණ )
මෙම ශාකයෙහි මලත් සමඟ ඇති සුදුපාට පත්‍රය ගැඹුරු තෙලේ බැදගත් විට ඉතා රසවත්ය. කඩල පිටි පාන්පිටි ලුණු වතුර එක්කර සාදාගන්නා බැටරයක මෙම සුදුපාට පත්‍ර බහා ගැඹුරු තෙලේ බැදගත යුතුය. එසේම මෙම මල් එළඟිතෙලෙන් තෙම්පරාදු කර ආහාරයට ගැනීම වඩා ගුණවත්ය. බුද්ධ වර්ධක ආහාරයකි. ස්නායු දුර්වලතා ඇති අයට නිතර නිතර මත්පැන් පානය නිසා ඇතිවන ස්නායු දුර්වලතාවලට ඉතා හොඳය.
වදමල්
වදමල් කිහිපයක් උණුසුම් වතුරට දමා මද වෙලාවක් තබා පෙරාගත් දියරයට දෙහි ඇඹුල් ටිකක් මිශ්‍රකර සකස් කර ගන්නා පානය කෘතිමව සකසන පැණිබීම තරම් ම රසවත් පානයකි. ඖෂධීය ගුණයෙන් අනූනය. මෙහි ඇති දම් පැහැයට හුරු නිල් වර්ණය ශරීරයට හිතකරය. වාත රක්තය බහු මුත්‍රාතාවය ( වැඩියෙන් මුත්‍රා පිටවීම ) සමනය කරයි. උෂ්ණාධික ඇති අයට හිතකරය. ළමුන්ට ඇති වන රතගාය එනම් ශරීරය රත්පැහැ වීම හා රතු පාට කුඩා බිබිලි හට ගැනීමේ තත්ත්වයේදී පානය සඳහා ලබාදීම හොදය.
නෙළුම් මල්
නෙළුම් මල් පෙති ගැඹුරු තෙලෙහි බැද ආහාරයට ගනු ලබයි. ශරීරය සිසිල් කරන ආහාරයක් වන මෙය ශරීරයෙහි රත් පිත් දැවිලි සමනය කරයි.
මුරුංගා මල්
මුරුංගා කොළ සේම මුරුංගා මල් ද පෝෂණීය ගුණයන්ගෙන් අනර්ඝ තත්ත්වයෙහි පවතින ආහාරයකි.
මන්දපෝෂණය දුරු කරයි. උෂ්ණ ආහාරයකි.
කෙසෙල් මුහ
ශරීරය පෘෂ්ටිමත් කරන ශුක්‍ර වර්ධක ආහාරයකි. මල්බද්ධය අර්ශස් යන රෝග වැළඳුන රෝගීන්ට ඉතා ගුණදායකය. එයට හේතුව කෙඳි බහුල ආහාරයක් වීමය ආහාර ජීර්ණ ක්‍රියාවලිය නිසිලෙස සිදු කිරීමට උපකාරී වෙයි.

අතීතයෙහි ග්‍රහණි හා අම්ල පිත්ත රෝගීන් සඳහා විශේෂයෙන් යෙදා ගත් ආහාරයකි. ඉහත සඳහන් කළ මල් වර්ගවලට සාපේක්ෂව ගත් කල මිනිසා අතර වැඩිපුරම ආහාරයට ලබාගන්නා මල් වර්ගය ලෙස කෙසෙල් මුහ දැක්විය හැකිය.
ව්‍යංජනය, බැදුම, සීනි සම්බලය, කට්ලට් ආදී ලෙස විවිධාකාර ක්‍රමවලට පිස ආහාරයට ගත හැකිය. කෙසෙල් මුහ යනු කිසිදු රෝග තත්ත්වයකට අගුණ ගෙන දෙන ආහාරයක් නොවන බවද පැවසිය හැකිය.
කෙකටිය මල්
ඇළ, දොළ, ගංඟා ආශ්‍රිතව හැදෙන කෙකටියා මල් ශීත ආහාරයකි. ශරීරය පුෂ්ටිමත් කරයි. දාහය, ශරීරයේ උෂ්ණාධික තත්ත්වයක් ඇති විට හොඳය. කෙසේ වුවත් පොළවට සමාන්තරව දිය සීරාව ඇති තැන්වල හැදෙන මල් විශේෂයක් බැවින් ආහාරයට ගැනීමේදී පිරිසුදු ස්ථානවලින් නෙළාගත් එවා දැයි දැනුවත් වීම ඉතා හොඳය. මන්ද අපවිත්‍ර ද්‍රව්‍ය ගලායන ඇළ දොළ ආශ්‍රිතව මෙය හැදෙන බැවින් ජලජ පැළැටියක් නිසා එම අපවිත්‍ර පරිසරයෙහි ඇති විෂබීජ මෙම මල්වල තැවරි තිබීමට ඉඩ ඇත.
ජපන් ජබර
මෙයද ජලය ගලායන පරිසර ආශ්‍රිතව වැඩෙන ශාකයකි. දම්පාට පුෂ්ප මංජරියකින් යුත් මෙම මල් විශේෂය දිය මතුපිට සෑදෙයි. දිය හබරල යන නමින් හඳුන්වන්නේ ද මෙම ශාකයයි. මල පමණක් නොව ජපන් ජබර පිති හා කොළ ද ආහාරයට ගනු ලබයි.

ප්‍රජා සෞඛ්‍ය වෛද්‍ය නිලධාරි මිනුවන්ගොඩ

ඩබ්. ඒ. රේණුකා වික්‍රමසිංහ

18/05/2022

ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වූ දරුවන්ට අනාගතයේ සිදුවන දේ

පරිගණක, රූපවාහිනි තිරය, වීඩියෝ, ජංගම දුරකතනවල තිරය මත යම්කිසි පුද්ගලයකු කාලය ගත කරන්නේ නම් එය හඳුන්වන්නේ Screen time ලෙසය. මෙලෙස ඉහත සඳහන් කළ ඕනෑම විද්‍යුත් උපකරණයක තිරය වෙත තම දෑස් දල්වා සිටිමින් එය සමඟ දවසේ පැය විසිහතරෙන් වැඩි කාලයක් ගත කිරීම වර්තමානයේ බොහෝ දෙනා අතර බහුලව දක්නට ලැබෙන තත්ත්වයකි. බාල, මහලු, තරුණ මේ සියලුම පිරිස් අද මෙම තිරය වෙත නැඹුරු වී අවසන්ය. මේ නැඹුරුව කෙසේදයත් එය ඇබ්බැහි වීමක් දක්වා දුර දිග ගොස් හමාරය.

එදා අපගේ සන්නිවේදන අවශ්‍යතා සියයට සියයක්ම සපයා දුන්නේ රේඩියෝව ගෘහස්ත දුරකතනය, ටෙලිග්‍රෑම් සහ පුවත්පත් මගිනි. පසුව රූපවාහිනියේ ආක්‍රමණයත් සමඟ කනින් පමණක් ඇසූ එසේ නොමැති නම් ලියකියවිල්ලකට, පත්තර කොළයකට පමණක් සීමාවූ තොරතුරු සන්නිවේදනය පසුව සියැසින් දැකබලා ගැනීමට තරම් අපි වාසනාවන්තයෝ වීමු .එසැණ පුවත් ඒ මොහොතේම සජීවි ලෙස අප ඉදිරියේ දර්ශනය වීමට තරම් රූපවාහිනි නාළිකා මෙන්ම වර්තමානයේ ඔබ අප භාවිත කරන ජංගම ස්මාට් දුරකතනයට හැකි වීම තාක්ෂණයේ දියුණුව මොනවට කියා පෑමකි.

ජීවිතයේ බොහෝ කලක් ගෙවා සිටින වැඩිහිටි පරපුරට වඩා විශාල වශයෙන් ළමා පරපුර මෙම තාක්ෂණික මෙවලම් සමඟ ගනුදෙනු කරන කාලය පිළිබඳ ගැටලුවක් මතු වී තිබේ. අනාගතයේ අපේ රට බාර ගැනීමට සිටින මේ දරු පරපුර නිමක් නොමැතිව මෙලෙස ඇබ්බැහි වීම නිසා සිදුවන අනිසි ප්‍රතිඵල පිළිබඳ ඔබ දැනුවත් කරනුයේ ජයවර්ධනපුර වෛද්‍ය පීඨයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය ළමා රෝග පිළිබඳ විශේෂඥ වෛද්‍ය මනෝරි ගමගේ මහත්මිය විසිනි.

අන්තර් සබඳතා ගිලිහීම

දරුවන් නිතරම ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වීම නිසා දරුවන්ට බලපාන ප්‍රධාන ගැටලු අතර සිතීමේ හැකියාව සහ නිර්මාණශීලිත්වය ක්‍රමයෙන් බැහැර වීම කැපී පෙනේ. දරුවන්ගේ මොළයේ වර්ධනය අඩු වීමට විශාල බලපෑමක් මේ නිසා ඇතිවිය හැකිය. දරුවන් අතර අන්තර් සබඳතා ඇති වීමට මෙය බාධාවකි. ඇතැම් දරුවෝ සෑම මොහොතකම දුරකතනය වෙත යොමු වීම නිසා ඔවුනොවුන්ගේ මුහුණ දෙස බැලිම පවා ගිලිහී යන අවස්ථා බොහෝය. ඇතැමෙක් පවසන දෙයකට වුවද ප්‍රති උත්තර නොදී ජංගම දුරකතනය දෙස බලා සිටීම නිසා අන්තර් සබඳතා ගිලිහෙනු ඇත. මේ අන්තර් සබඳතා කුඩා කල සිටම ගිලිහී ගියහොත් අනාගතයේදී ඔවුන් වැඩිහිටියන් වූ පසුවද සමාජීය ගති ලක්ෂණ ක්‍රමයෙන් ගිලිහී තමා හුදකලා වීමක් ද සිදුවිය හැක.

නින්දට බාධා

දුරකතනයට ඇබ්බැහි වූ දරුවන්ගේ නින්දට බාධා ඇතිවන බව විද්‍යාඥයන් විසින් සොයොගෙන ඇත. දරුවන්ගේ වර්ධනයට හෝර්මෝන ක්‍රියාකාකාරීත්වයට නින්ද අත්‍යවශ්‍යය. නමුත් නින්දට බාධා ඇති වීමේදී දීර්ඝකාලීනව ගැටලු මතුවිය හැකිය.

ප්‍රකෝපකාරී බව

සමහර දරුවන් ප්‍රකෝපකාරී වීමට එක් හේතුවක් ලෙස ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වීම දක්නට ලැබේ. එසේම එක අරමුණක් ඔස්සේ හඹා යෑම එක දෙයකට හිත යොමු කිරීම ආදි ධනාත්මක දේ මේ නිසා ක්‍රමයෙන් දරුවන්ගෙන් ගිලිහී යනු ඇත.

ස්ථුලභාවය

වර්තමාන ජන සමාජයේ තිබෙන ප්‍රධාන ගැටලුවක් වන්නේ ස්ථුලතාවයි. විශේෂයෙන්ම එක්තැන්වී ජංගම දුරකතනයක් සමඟ දවස ගෙවන දරුවන් ස්ථුලභාවයට පත් වීමද වළක්වා ගත නොහැක.

නිවසේ අඩදබර
මේ ඇබ්බැහිවීම් හේතුවෙන් විශේෂයෙන් ඇතැම් දරුවන්ගේ ප්‍රචණ්ඩත්වය මුල් කොට නිවසේ දරුවන් මව්පියන් අතර අඩ දබර පවා ඇතිවිය හැකිය. පවුල තුළ තිබෙන සමගිය සමාදානය ගිලිහි යනු ඇත. දවසේ පැය විසිහතරෙන් වැඩි කාලවේලාවක් ජංගම දුරකතනය සමඟ සිටීමේදී දරුවන්ට අධ්‍යාපනය සඳහා වැය කිරීමට කාලයක් නොමැති තරම්ය. අධ්‍යාපන කටයුතු හෝ වේවා දරුවාගේ දියුණුව සඳහා යොදන කාලය මෙම තිරය මත ගෙවීමට සිදුවන බැවින් කාලය අපතේ යෑමක් සිදුවී දරුවාගේ අධ්‍යාපනය පවා මොට වීමට බලපානු ඇත.
අන්තර් සබඳතා ගිලිහී යෑම හේතුවෙන් තමාගේ හිත මිතුරන් ළඟ සිටින උදවියගේ මුහුණේ ඉරියව්වල වෙනස්වීමක් පවා හඳුනා ගැනීමට නොහැකි තත්ත්වයකට පත්වේ. පුද්ගලයකුගේ මුහුණේ හැඟීම් ප්‍රකාශන කිසිවක් මේ දරුවන්ට නොතේරෙනුයේ ඔවුන්ට එකිනෙකාගේ මුහුණ බැලීමට පවා වේලාවක් නොමැති හෙයිනි. මේ හේතුන් මත සහකම්පනය නොමැති පිරිසක් බිහි වීම වැළැක්විය නොහැකි බව පර්යේෂණවලින් සොයාගෙන ඇත.
දරුවා ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වී ඇති බව දැනගන්නේ කොහොමද?
මව්පියන් වශයෙන් දරුවන් ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වී ඇති බව දැන ගැනීම අතිශයින් වැදගත් වේ. එසේ නොවුණහොත් දරුවන්ගේ අනාගතය පිළිබඳ මව්පියන්ට ඇති වනුයේ අනිසි බියකි. මෙවැනි දරුවන්ගේ ආනාගතය කොයිබටද යන්න පිළිබඳ ඔවුන් තුළ යම්කිසි සැකයක් මතු වේ. එබැවින් මෙවැනි දරුවන් පිළිබඳ දැඩි අවධානයක් යොමු කිරීම වැදගත් වනුයේ දරුවන් මේ ඇබ්බැහි වීමෙන් වළක්වා නොගතහොත් එය අනාගතයට විශාල ගැටලුවක් වන බැවිනි. තම දරුවා Sceeen එකට එනම් තිරයට ඇබ්බැහි වූවෙක් ද නැද්ද යන්න දැන ගැනීම සඳහා මව්වරුන්ට දැකගත හැකි අවස්ථා ඇත. දරුවා පාන්දර අවදි වූ වහාම සහ රාත්‍රියේ නිදාගන්නා මොහොතේදී ජංගම දුරකතනය අතැතිව සිටී නම් එයින් හැඟී යන්නේ දරුවා ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වූවකු බවයි. එය හොඳ ලක්ෂණයක් නොවේ. යම් හෙයකින් තමා අත ජංගම දුරකතනය නොමැති වූ විට දරුවා සෑම විටම නොසන්සුන්තාවයෙන් සිටීම බහුලව දක්නට ලැබෙන තත්ත්වයකි. මව්පියන් විසින් දරුවා අතැති ජංගම දුරකතනය ඉවත් කිරීමකදී දරුවා කෝප වී ඇතැම් විට ප්‍රචණ්ඩකාරී ලෙස හැසිරීමක් ද දක්නට ලැබේ. මෙය ඇබ්බැහි වීමේ ලක්ෂණයකි. විශේෂයෙන් මෙම දරුවන් මනංකල්පිත ලෝකයක ජීවත් වන බව සොයාගෙන ඇත.

දරුවන්ට Screen Time ලබා දිය යුතු කාලය

දරුවන්ගේ අනාගත සුරක්ෂිතතාවය පිළිබඳ ලෝකයේ පවතින විශේෂිත වූ ආයතන මඟින් දරුවෙකු සඳහා වෙන්වූ “Screen Time” හෙවත් තිරයේ සිටිය යුතු කාලය පිළිබඳ මාර්ගෝපදේශකයක් හඳුන්වා දී තිබේ. අවුරුදු 2කට වඩා අඩු දරුවකුට ජංගම දුරකතනයක් හෝ රූපවාහිනි තිරය වෙත යොමු වීම කිසිසේත් අනුමත කළ නොහැකි බව පෙන්වා දී තිබේ. එයට හේතුව වන්නේ වයස අවුරුදු 2කට වඩා අඩු දරුවන්ට එය මොළයේ වර්ධනයට බලපාන අතර දරුවා නිරන්තරයෙන් දුරකතනය වෙත දෑස දල්වා සිටීම හේතුවෙන් කුඩා කල සිටම සන්නිවේදනය බාධාවන්ට ලක්වී දරුවාගේ කථනයේ වර්ධනය අඩාළ වීමය. විශේෂයෙන් නිසි වයස් කාලසීමාව තුළ දරුවා කතා කිරීමට ප්‍රමාදයක් දක්වන බව හදුනාගෙන ඇත.

වයස අවුරුදු 5න් ඉහළ දරුවන්ට පමණක් ලබා දෙන්න

වයස අවුරුදු 2-4 දක්වා දරුවන්ට දිනකට පැයක කාලයක් පමණක් දුරකතනය ලබා දීම ගැටලුවක් නොවන අතර වයස අවුරුදු 5 ඉක්මවූ දරුවෙකුට දරුවාගේ අධ්‍යාපනය අනුව දරුවාගේ විනෝදාංශය අනුව මව්පියන් විසින් දරුවාට ලබා දි යුතු “ Screen time” තීරණය කළ හැකි නමුත් එම කාලය දිනකට පැය 6කට වඩා වැඩි නොවිය යුතුය. එසේ නොවුණහොත් දරුවන් මෙම ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වීම වළක්වා ගත නොහැකි වේ.

මව්වරුන්ගේ වැරැදි

මව්වරුන් පිළිබඳ සිදු කළ සමීක්ෂණයකදී සනාථ වූයේ ඇතැම් මව්පියන්ගේ ක්‍රියා කලාපද දරුවාගේ ඇබ්බැහි වීමට හේතු වී තිබෙන බවයි. මව්වරුන් තමාගේ වැඩ කටයුතු පහසුවෙන් කර ගැනීම සඳහා දරුවන්ට ජංගම දුරකතනය ලබා දීම බොහෝවිට සිදු කරන්නකි. නමුත් එයින් සිදුවන ප්‍රති විපාක ඔවුන්ට අවබෝධ වනුයේ දරුවා ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වීම වළක්වා ගැනීමට නොහැකි වූ පසුවය.

තම විවේක සුවය සඳහා දරුවාට ටැබ් එක ජංගම දුරකථනය ලබා දීමට කිසිදු අවස්ථාවක මැලි නොවීමද සුලබව දක්නට ලැබෙන දර්ශනයකි. ඇතැම් මව්වරුන් ඉහළ සමාජයේ එකිනෙකා පරයමින් වැජඹෙන්නට දරුවා උපයෝගී කර ගන්නා අවස්ථා ද නැතුවා නොවේ. තම දරුවාට ජංගම දුරකතය ටැබ් ඔස්සේ නරඹන්නට ලබා දෙන විවිධ වැඩසටහන් පිළිබඳ උජාරුවෙන් පැවසීමද අද සමාජයේ දක්නට ලැබෙන කරුණකි. දරුවාව සතුටින් තබන්නට හොඳම ක්‍රමය මෙය බව ඇතැම් මව්වරුන් සිතා සිටීමද අද සමාජයේ බොහෝ විට දක්නට ලැබේ.
දරුවන් පමණක් නොවෙයි අම්මලා තාත්තලත් ඇබ්බැහි වෙලා
වර්තමානයේ බෙහෙවින් දක්නට ලැබෙන සිද්ධියක් වනුයේ වැඩිහිටි පරම්පරාවද ජංගම දුරකතනයට ඇබ්බැහි වී සිටීමයි. ඔවුන්ද උදෑසන අවදි වූ විගස අතට ගන්නේ ජංගම දුරකතනයයි. ඇතැම්විට රැකියාවේ කටයුතු හෝ වේවා යු ටියුබ් ඔස්සේ නැරඹිය හැකි " dossip” හෝ මේවා වැදගත් වැඩසටහනක් හෝ වේවා පුවත්පත්හි තොරතුරු හෝ වේවා මේ මොන යම් දෙයක් වුවද නැරඹීමේදී මෙම ජංගම දුරකථන තිරයෙන් දෑස් ඉවත් කර ගැනීමට වැඩිහිටි පරම්පරාවට ද නොහැකි තත්ත්වයක් අද පවතී. මෙම අදුරදර්ශී පූර්වාදර්ශයට දරුවන් ද නිතැනින්ම පෙලඹී සිටීම අවසානයේ මව්පියන්ට වළක්වා ගත නොහැක.

නිදන කාමරය

නින්දකට යෑමේදී ටැබ්, ජංගම දුරකථනය ළඟ තබා ගැනීම නිදන කාමරයේ පරිගණකය එසේත් නොමැති නම් රූපවාහිනි යන්ත්‍රය තබා තිබීමත් දරුවන්ට මේ ඇබ්බැහි වීම්වලට පොලඹවන තවත් හේතුවකි. නිදන කාමරයේ කිසිදු තිරයක් නොතැබිය යුතුය යන්න විදෙස් රටවල විද්‍යාඥයන් විසින් පර්යේෂණ පවත්වා සනාථ කොට ඇත.

විද්‍යුත් තිරයෙන් දරුවා ගලවා ගන්න

විශේෂයෙන් පැවසිය යුත්තේ දරුවාට ආහාර දීමට පහසුම ක්‍රමය ලෙස දුරකථන ලබා දීමෙන් වැළකීමත් දරුවකුට නිසි කාලයක් පමණක් තිරයේ සිටීමට කාලය වෙනස් කර දීමත් පමණි. තවද හැකි පමණ දරුවා රූපවාහිනි තිරය ටැබ් හෝ දුරකතන තිරය මත කාලය ගත කිරීම වළක්වාලීමය. පවුලේ සතුටු සාමීචිය, කතාබහ, ආහාර ගන්නා වේලාවලදී මෙම විද්‍යුත් තිරය දරුවාට ලබා දීමෙන් වැළකිය යුතුය. හැකි පමණ දරුවාට ක්‍රීඩාවට, සහ සබඳතා ගොඩ නගා ගැනීමට යොමු කිරීම වැදගත් වේ. එමඟින් ක්‍රමයෙන් විද්‍යුත් තිරයෙන් දරුවා ගලවා ගැනීමට මවට හැකි වනු ඇත.

ජයවර්ධනපුර වෛද්‍ය පීඨයේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය
ළමා රෝග පිළිබඳ

විශේෂඥ වෛද්‍ය
මනෝරි ගමගේ