29/10/2025
CRP වැඩි වෙලා කියන එකේ අදහස ලේ වලට විෂබීජයක් ඇතුල් වෙලා කියන එකද???
CRP blood test එක ගැන හරියටම දැනගමුද??
CRP blood test එකක් කරපු නැති කෙනෙක් නම් හොයාගන්න අමාරුයි.
ඒත් ඔයා දන්නවද මේ CRP කියන්නෙ මොකද්ද කියල..
💥👉මොනවද ඇත්තටම මේ CRP කියන්නෙ??
✴️CRP ( C Reactive Protein) හෝ C-ප්රතික්රියාශීලී ප්රෝටීන් කියන්නෙ අක්මාව මගින් නිපදවන ප්රෝටීනයක් ..
✴️එය ශරීරයේ ඕනෑම තැනක inflammation එකකට infection/ ආසාදන තත්වයකට ප්රතිචාර වශයෙන් රුධිරයේ වැඩි වෙනවා.
💥👉ආසාදනයකට ප්රතිචාර දැක්වීමක් විදිහට CRP වැඩි වෙන්නෙ කොහොමද??
✴️ ශරීරයේ ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය වෛරසයක්, බැක්ටීරියාවක් හෝ දිලීරයක් වැනි රෝග කාරකයක් හඳුනාගත් විට, සයිටොකයින් නම් රසායනද්යව්ය නිපදවනවා..
💥CRP නිෂ්පාදනය උත්තේජනය කිරීමට සම්බන්ධ වන ප්රාථමික සයිටොකයින් ඉන්ටර්ලියුකින්-6 (IL-6) වේ.
✴️මෙම සයිටොකයින් රුධිරය හරහා අක්මාවට ගමන් කරන අතර, එහි CRP නිෂ්පාදනය වේගයෙන් වැඩි කරන ලෙස සංඥා කරයි.
✴️ආසාදනයක් ඇති වූ පසු, බොහෝ විට පැය 6 සිට 8 දක්වා කාලය තුළ එහි මට්ටම් ඉතා ඉක්මනින් ඉහළ යයි.
🔴සාමාන්යයෙන් පැය 48 සිට 72 දක්වා කාලය තුළ උපරිමයට පැමිණේ.
✴️මේ CRP ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට සහාය වේ..
✴️අලුතින් නිපදවන ලද CRP රුධිරයට ඇතුළු වී ආසාදන ස්ථානයට ගමන් කරයි.
✴️CRP නියුමොකොකස් බැක්ටීරියා මත පොස්ෆොකොලීන් වැනි විදේශීය ආක්රමණිකයන්ගේ මතුපිට ඇති නිශ්චිත ද්රව්යවලට බන්ධනය වේ.
✴️රෝග කාරක සමඟ බන්ධනය වීමෙන්, CRP බැක්ටීරියා සහ අනෙකුත් හානිකර ක්ෂුද්ර ජීවීන් විනාශ කිරීමට උපකාරී වන අනුපූරක පද්ධතිය ලෙස හැඳින්වෙන ප්රෝටීන සමූහයක් සක්රීය කරයි.
💥👉 CRP blood test / CRP රුධිර පරීක්ෂාව කියන්නෙ මොකද්ද ?
✴️CRP රුධිර පරීක්ෂාවෙදි ඔයාගෙ ලේ වල අන්තර්ගත මේ CRP ප්රෝටීන මට්ටම වෛද්ය රසායනාගාරයක් තුලදී වෛද්ය රසායනාගාර විද්යාඳයින් විසින් පරීක්ෂා කරනු ලබනවා..
💥👉 CRP වලට රුධිර සාම්පලය ලබාදෙන්නෙ කොහොමද ??
✴️ මෙහිදී ඔයාගෙ ලේ plain tube එහෙම නැත්නම් ප්රතිකැටිකාරක එකතු නොකල tube එකකට එකතු කරගනු ලබනවා..
✴️මෙහිදී රෝගියාගෙ පෙර සූදානම් වීමක් අවශ්ය වෙන්නෙ නෑ..දවසේ ඕනෑම වෙලාවක මේ සඳහා ලේ ලබාදෙන්න පුලුවන් ..
💥👉 CRP test එකක් සිදුකරන්නෙ මොන වගේ අවස්ථාවන් වලදීද?
🔴ආසාදන
- [x] සෙප්සිස් හෝ ඔස්ටියෝමෙලයිටිස් (අස්ථි ආසාදනය) වැනි දරුණු බැක්ටීරියා ආසාදන හඳුනා ගැනීමට.
- [x] ශල්යකර්මයකින් පසු ආසාදනය පරීක්ෂා කිරීමට.
- [x] ශ්වසන ආසාදනයක් තක්සේරු කිරීමට උපකාර කිරීම, විශේෂයෙන් රෝග ලක්ෂණ සතියකට වඩා වැඩි කාලයක් පවතින්නේ නම්.
- [x] සුවය ලැබීමත් සමඟ CRP මට්ටම් අඩු විය යුතු බැවින්, ආසාදන සඳහා ප්රතිකාර කාර්යක්ෂමතාව නිරීක්ෂණය කිරීමට.
🔴නිදන්ගත රෝග
- [x] රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස්, ලූපස් සහ රුධිර වාහිනී වැනි තත්වයන් හඳුනා ගැනීමට සහ නිරීක්ෂණය කිරීමට.
- [x] ක්රෝන්ගේ රෝගය සහ ulcerative colitis වැනි බඩවැල් රෝග (IBD) වල ක්රියාකාරිත්වය නිරීක්ෂණය කිරීමට.
🔴හෘද රෝග
- [x] ඉහළ සංවේදීතා CRP (hs-CRP) ලෙස හැඳින්වෙන වඩාත් සංවේදී ( more sensitive ) පරීක්ෂණය පුද්ගලයෙකුගේ හෘද රෝග අවදානම තක්සේරු කිරීම සඳහා මනිනු ලබයි.
- [x] අනාගත හෘදයාබාධයක් හෝ ආඝාතයක් ඇතිවීමේ අවදානම පුරෝකථනය කිරීමට එය භාවිතා කළ හැකිය, විශේෂයෙන් ඉදිරි වසර 10 තුළ හෘදයාබාධයක් ඇතිවීමේ 10-20% ක සම්භාවිතාවක් ඇති පුද්ගලයින් තුළ. දෙවන හෘදයාබාධයක් ඇතිවීමේ අවදානම තක්සේරු කිරීමට ද එය උපකාරී වේ.
🔴වෙනත් තත්වයන්
- [x] තුවාල: ප්රධාන තුවාලයකින් පසු CRP මට්ටම් සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ යන බැවින්, ශරීරයේ සුවවීමේ ක්රියාවලිය නිරීක්ෂණය කිරීමට පරීක්ෂණය භාවිතා කළ හැකිය.
- [x] ගර්භණී සංකූලතා: සමහර අවස්ථාවලදී, ඉහළ CRP මට්ටම් නොමේරූ ගර්භාෂ හැකිලීම් වැනි සංකූලතා සමඟ සම්බන්ධ විය හැකිය.
- [x] (Obstructive sleep apnea )OSA රෝගීන් තුළ ඉහළ CRP නිරීක්ෂණය කර ඇති අතර සාමාන්යයෙන් ප්රතිකාර කිරීමෙන් පසු අඩු වේ.
💥👉ඉහළ CRP යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද
✴️Inflammation පවතී
ඉහළ CRP මට්ටමක් යනු ශරීරය inflammation අත්විඳින බවට ලකුණකි.
🔴CRP නිශ්චිත නොවන දර්ශකයක් වේ.( Non specific Test)
inflammation ඇතිවීමට හේතුව කුමක්දැයි පරීක්ෂණය ඔබට නොකියයි, එබැවින් වෛද්යවරු මූලාශ්රය සොයා ගැනීමට වෙනත් පරීක්ෂණ භාවිතා කරනු ඇත.
පුළුල් පරාසයක ගැටළු නිසා Inflammation ඇති විය හැක,
ඒවා අතර:
👉ආසාදන:
බැක්ටීරියා සහ වෛරස් ආසාදන දෙකම CRP මට්ටම් ඉහළ යාමට හේතු විය හැක.
👉ස්වයං ප්රතිශක්තිකරණ රෝග:
රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස් හෝ ලූපස් වැනි තත්වයන් හේතු විය හැක.
👉නිදන්ගත තත්වයන්:
හෘද රෝග, දියවැඩියාව සහ බඩවැල් රෝග වැනි තත්වයන් ඉහළ CRP සමඟ සම්බන්ධ වේ.
👉තුවාල හෝ සැත්කම්:
ශාරීරික කම්පනයට ප්රතිචාර වශයෙන් ශරීරය ස්වභාවිකවම inflammation ඇති කරයි.
👉වෙනත් සාධක:
තරබාරුකම, දුම්පානය සහ ඇතැම් ජීවන රටා පුරුදු ද ඉහළ CRP මට්ටම් සඳහා දායක විය හැක.
💥👉ඉහල CRP මට්ටමක් කියන්නෙ ලේ වලට විෂබීජයක් ඇතුල් වෙලා කියන එකද??
💥💥ඉහළ CRP මට්ටමක් මගින් සැමවිටම විෂබීජයක් රුධිරයට ඇතුළු වී ඇති බවක් අදහස් නොකෙරේ, නමුත් එය සැලකිය යුතු inflammation තත්වයක් පෙන්නුම් කරයි, එය බොහෝ විට ආසාදනයක් නිසා ඇතිවේ.
💥ඉතා ඉහළ CRP මට්ටමක් සෙප්සිස් (රුධිර ප්රවාහ ආසාදනය) ඇති කළ හැකි උග්ර බැක්ටීරියා ආසාදනයක් වීමේ ඉහල හැකියාවක් ඇති නමුත් තවත් පර්යේෂණ සිදුකර එය තහවුරු කරගත යුතු වේ.
🔴🔴 වැදගත් ම කාරණය වෙන්නෙ ඔබ යම් ආසාදනයක් මගින් සුවය ලබමින් ඉන්නවද කියන එක බලන්න මේ CRP test එක යොදාගන්න පුලුවන් වීමයි.
🔴🔴 ඔබ ඔබට ලබාදී ඇති ඖෂධ වලට යහපත් ලෙස ප්රතිචාර දක්වනවාද යන්න සොයාබැලීමට මේ CRP test එක පාවිච්චි වෙනවා.
CRP blood test ගැන නොදන්නා කරුණු ඔබත් දැනගත්තා නම් මිතුරන් අතරේ මේ තොරතුරු බෙදාහදා ගන්න..
✍️සුරේකා වික්රමරත්න
වෛද්ය රසායනාගාර විද්යාඥ
BSc in Medical Laboratory Science (Special)
University of Sri Jayewardenepura