19/09/2025
⭕කරකැවිල්ල යනු කුමක්ද?
🔘කරකැවිල්ල යනු සමහර විට විස්තර කිරීමට අපහසු හැඟීමකි. එය බොහෝ විට ඔබට හැඟෙන්නේ ඔබ වැටීමට හෝ පාවිමට යාමට ආසන්න බවයි. ක්ලාන්තය නිසා ඔබට ඔබට කෙළින් ඇවිදීමට අපහසු විය හැක.
🔘කරකැවිල්ල යනු ක්ලාන්ත වර්ගයකි. එය ඔබ කැරකෙන බව, පැද්දෙන බව හෝ ඇලවෙන බවක් හෝ කාමරය ඔබ වටා ගමන් කරන බවක් දැනේ. හේතුව මත පදනම්ව, මෙම හැඟීම් පැමිණිය හැකි අතර, තත්පර, පැය හෝ දින ගණනක් පැවතිය හැකිය. ඔබ ඔබේ හිස චලනය කරන විට, ඉරියව් වෙනස් කරන විට, කැස්ස හෝ කිවිසුම් යන විට ඔබට මෙය වැඩි විමක් දැනෙන්නට පුළුවන.
🔘කරකැවිල්ල ඇති සමහර අයට ඇවිදීමට අපහසු වේ. තවත් අයට ඔක්කාරය ඇති අතර වමනය විය හැක.
⭕කරකැවිල්ල ඇතිවීමට හේතුව කුමක්ද?
කරකැවිල්ල ඇතිවීමට ප්රධානම හේතු
●අභ්යන්තර කණෙ ගැටළු - කන අභ්යන්තරයේ තරලයෙන් පුරවා ඇති කුඩා නල ජාලයක් ඇත . එම තරලය තුළ පාවෙන විශේෂ කැල්සියම් තැන්පතු වේ. මෙම නල සහ තැන්පතු "වෙස්ටිබුලර් පද්ධතියේ" කොටසකි. මෙම පද්ධතිය මොළයට පවසන්නේ ශරීරය කුමන ස්ථානයේද සහ කෙසේද සහ චලනය වන්නේද නැතහොත් නිශ්චලද යන්නයි. එය ඔබව සමබරව තබා ගැනීමටද උපකාරී වේ.
අභ්යන්තර කනට බලපාන සහ කරකැවිල්ලට හේතු විය හැකි ගැටළු වලට ඇතුළත් වන්නේ:
1️⃣Benign paroxysmal positional vertigo ("BPPV") - මෙම තත්වය තුළ, කැල්සියම් තැන්පතු අභ්යන්තර කණෙහි පිහිටීමෙන් ඉවත් වේ. මෙය ඔබ ඔබේ හිස යම් යම් ආකාරවලින් චලනය කරන විට සිදු වන කරකැවිල්ලට හේතු විය හැක. මෙය බහුලම හෙතුව වන අතර භායානක තත්වයක් නොවෙ.
•2️⃣මෙනියර් රෝගය - මෙය අභ්යන්තර කන තුළ තරලයක් ගොඩ නැඟීමකි. මෙය කරකැවිල්ල ඇති කරයි, මෙන්ම ශ්රවණාබාධ සහ එක කනක හෝ දෙකෙහිම කිසියම් ශබ්දයක් ඇති වේ.
3️⃣වෙස්ටිබුලර් නියුරිටිස් - මෙය අභ්යන්තර කණෙහි ස්නායු ආසාධනය කළ හැකි වෛරසයක් නිසා ඇති වන බවට විශ්වාස කෙරේ. එය සමහර විට "ලැබිරින්ටයිටිස්" ලෙස හැඳින්වේ. මෙම තත්වය ඇති පුද්ගලයින්ට ඉක්මනින් ආරම්භ වන කරකැවිල්ල දින කිහිපයක් පැවතිය හැකිය. ඔවුන් බොහෝ විට ඉතා අසනීප සහ සමබරතාවය නැති බව ද දැනේ.
4️⃣හිස තුවාල වීම - සුළු හිස තුවාලයක් වුවද අභ්යන්තර කනට හානි සහ කරකැවිල්ල ඇති කරයි. මෙය සාමාන්යයෙන් තාවකාලිකයි.
⭕වෙනත් හෙතු - කරකැවිල්ල ඇති කළ හැකි වෙනත් හෙතු ඇතුළත් වන්නේ:
▪️වෙස්ටිබුලර් ඉරුවාරදය - ඉරුවාරදය හිසරදය ඇති පුද්ගලයින්ට සමහර විට කරකැවිල්ල ඇති විය හැක. මෙය හිසරදයක් සමඟ හෝ නැතිව සිදු විය හැක.
▪️ඇතැම් ඖෂධ
▪️ආඝාතය හෝ බහු ස්ක්ලේරෝසිස් වැනි මොළයට බලපාන ගැටළු
▪️අධ් රැධිර පීඩනය
🔴මොලයේ ගෙඩි
⭕ඔබ වෛද්යවරයෙකු හමුවිය යුතු වන්නේ කුමන අවස්තා වලදිද?
ඔබට කරකැවිල්ල ඇත්නම් සහ පහත රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම් වහාම ඔබේ වෛද්යවරයා හමුවන්න
●නව හෝ දරුණු හිසරදයක් තිබේ නම්
●උණක් තිබීම
●දෙක දෙක පේනීම නැතහොත් පැහැදිලිව දැකීමේ ගැටලුවක් /බොදවි පෙනීමක් තිබේ නම්
●කතා කිරීමට හෝ ඇසීමට අපහසු වීම
●අතක හෝ පාදයක දුර්වලතාවයක් තිබේ නම්, නැතහොත් ඔබේ මුහුණ පැත්තකට පහත වැටේ නම්
●තනියම ඇවිදින්න බැහැ නම්
●හිරි වැටීමක් ඇත් නම්
●පපුවේ වේදනාවක් ඇත් නම්
●දීගටම වමනය යයි නම්
🔻ඔබට මිනිත්තු කිහිපයක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් පවතින කරකැවිල්ල ඇත්නම් ඔබ පහත අවස්තා වලදී ඔබේ වෛද්යවරයා හමුවිය යුතුය.
●වයස අවුරුදු 60 ට වැඩි අය
●පසුගිය කාලයේ ආඝාතයක්/අංශභාගට තිබුණා නම්
●උදාහරණයක් ලෙස ඔබට දියවැඩියාව ඇති නිසා හෝ ඔබ දුම් පානය කරන නිසා ආඝාතය වැළඳීමේ අවදානමක් ඇත
⭕ඔබට කැරකැවිල ඇතිවිට ඔබ කල යුතු දෙවල්
●වැටීම් වලක්වා ගැනීම - කරකැවිල්ල නිසා ඔබට හිටගෙන හෝ ඇවිදීමේ අපහසුතාවයක් ඇත්නම්, ඔබ වැටීමේ අවදානමක් ඇත. මෙම අවදානම අවම කිරීම සඳහා, ඔබේ නිවස හැකි තරම් ආරක්ෂිත කරන්න. ලිහිල් විදුලි රැහැන්, අවුල් සහ ලිස්සන පාපිසි ඉවත් කරන්න. එසේම, ශක්තිමත්, ලිස්සා නොයන සපත්තු පළඳින්න, ඔබේ ඇවිදීමේ මාර්ග පැහැදිලි සහ හොඳින් ආලෝකමත් වන බවට වග බලා ගන්න.
●ඔබට කරකැවිල්ල දැනෙන්නට පටන් ගන්නේ නම් වාඩි වී හෝ වැතිර සිටින්න. රිය පැදවීමේදී ඔබට කරකැවිල්ල දැනෙන්නට පටන් ගන්නේ නම්, වහාම එය නවත්වන්න
●අවශ්ය නම් සමබර කර ගැනීමට ඔබට උපකාර කිරීමට අදාරකයක් හෝ ඇවිදින්නක් භාවිතා කරන්න.
●ඉක්මනින් ඔබගේ ඉරියව් වෙනස් නොකිරීමට උත්සාහ කරන්න. ඔබ අවදි වූ විට, මුලින්ම වාඩි වී, පසුව සෙමින් ඇඳෙන් බැස යන්න.
⭕ඔබට වැඩිදුර පරීක්ෂණ කීරීමට අවශ්යද?
▪️සමහර විට වැඩිදුර පරීක්ෂණ කීරීමට අවශ්යය විය හැක. ඔබේ වෛද්යවරයා ඔබේ රෝග ලක්ෂණ ගැන ඔබව පරීක්ෂා කිරීම ආරම්භ කරයි. මෙහිදි අප පරීක්ෂා කරන්නේ
●ඔබේ ශ්රවණය
●ඔබ ඇවිදින ආකාරය සහ ඔබේ සමබරතාවය තබා ගන්නා ආකාරය
●ඔබ චලනය වන වස්තුවක් නරඹන විට සහ ඔබේ හිස දෙපැත්තට හරවන විට ඔබේ ඇස් ක්රියා කරන ආකාරය
🔘ඔබව පරික්ෂා කරන අතරතුර ඔබේ වෛද්යවරයා සොයා ගන්නා දේ මත පදනම්ව, ඔබේ ශ්රවණය හෝ සමතුලිතතාවය පිළිබඳ ගැටළු වඩාත් හොඳින් අවබෝධ කර ගැනීමට ඔවුන් තවත් පරීක්ෂණ ඇණවුම් කළ හැකිය.
🔘 සමහර අවස්ථාවලදී, වෛද්යවරයා ඔබේ මොළයේ CT ස්කැන් හෝ MRI එකක් නියම කරයි. CT , MRI යනු ඔබේ සිරුරේ අභ්යන්තරයේ පින්තූර නිර්මාණය කරන රූප පරීක්ෂණයකි.
⭕කරකැවිල්ලට ප්රතිකාර කරන්නේ කෙසේද?
🔘ඔබේ කරකැවිල්ලට හේතුව කුමක්දැයි ඔබේ වෛද්යවරයා දන්නේ නම්, ඔවුන් එම ගැටලුවට සෘජුවම ප්රතිකාර කිරීමට උත්සාහ කරනු ඇත.
▪️නිදසුනක් වශයෙන්, ඔබට BPPV තිබේ නම්, වෛද්යවරයා ඔබේ හිස නිශ්චිත ආකාරයකින් චලනය කිරීමට උත්සාහ කළ හැකිය. මෙය ඔබේ කරකැවිල්ලට හේතු වන කැල්සියම් තැන්පතු චලනය කළ හැකිය.
▪️ඔබේ වෛද්යවරයාට ඔබේ කරකැවිල්ලට සහ ඔක්කාරය සහ වමනය සමනය කළ හැකි ඖෂධ ලබා දිය හැකිය.
▪️ඔබේ කරකැවිල්ල හොඳ නොවන්නේ නම්, ඔබේ වෛද්යවරයා " balance rehabilitation." (සමබර පුනරුත්ථාපනය" )නම් ප්රතිකාරයක් ද යෝජනා කළ හැකිය. මෙම ප්රතිකාරය මඟින් ඔබේ කරකැවිල්ල සමඟ සාර්ථකව කටයුතු කිරීමට උපකාරී වන ව්යායාම ඔබට උගන්වයි.
🕹️ කායික රෝග පිලිබද විශේෂඥ වෛද්ය බන්දුල සත්කුමාර ,ශික්ෂණ රෝහල , කුලියාපිටිය
