27/07/2016
ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာေၾကာင့္ မေသသင့္ေတာ့ဘူး
▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄▄
▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲▲
(ေဒါက္တာစုိးလြင္)
ဆရာ...
သမီးေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ပဲဒီစာကို ေရးလုိက္တာပါ။ သမီးရဲ႕ေမေမ မစားႏုိင္၊
မေသာက္ႏုိင္ ပိန္ခ်ဳံးခ်ိနဲ႔ အျပင္းအထန္နာက်င္ကုိက္ခဲရာ က ေသြးပုပ္ ျပည္ပုပ္ေတြဆင္း၊ ေနာက္ဆုံး ဆီးမသြားႏုိင္ေတာ့ဘဲ မ႐ႈမလွ ေသဆုံးသြားခဲ့တဲ့ ျမင္ကြင္း မ်က္စိထဲကမထြက္ဘူးဆရာ။ ေမေမ့ကို သမီးတုိ႔ အားလုံးနဲ႔ခြဲခြာၿပီး ေသရြာကို ေခၚေဆာင္သြားခဲ့တဲ့ ေရာဂါက သိပ္ေၾကာက္စရာ၊ သိပ္မုန္းစရာေကာင္း
တာပဲ။ သူ႔အမည္ကို ၾကားေတာင္ မၾကားခ်င္ပါဘူးဆရာ။ အဲဒီေရာဂါက သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာတဲ့။ေမေမ့ဆီ ဒီေရာဂါေရာက္လာတာက ဒီလုိပါ။ ေသြးဆုံးၿပီး ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာမွေသြးျပန္ဆင္းတယ္။ ေသြးပုပ္ေတြျပန္ဆင္းေတာ့ ေသြးသန္႔သြားတာေပါ့လုိ႔ေျပာၿပီး ခပ္ေပါ့ေပါ့ပါပဲ။ အိမ္မႈကိစၥေတြနဲ႔ အလုပ္႐ႈပ္၊ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းသြားရမွာလည္းေၾကာက္၊ အေရးႀကီးတယ္လည္း မထင္တာနဲ႔ ဒီလိုပဲ ေနမိတယ္။ ငါးလ၊ ေျခာက္လ ေလာက္ၾကာတဲ့အခ်ိန္ တစ္ရက္မွာေတာ့ ေသြးေတြ ဒလေဟာသြန္ၿပီး သတိလစ္မတတ္ ျဖဴဆုတ္သြားေတာ့မွ ဗဟိုအမ်ဳိးသမီးေဆး႐ုံကို အေရးေပၚေရာက္သြားတယ္။ ေသြးသုံးလုံးသြင္းရတယ္။ ဆရာဝန္ႀကီး
ေတြ စမ္းသပ္စစ္ေဆးၾကည့္ေတာ့ ေမေမ့ရဲ႕ သားအိမ္ေခါင္းမွာ ကင္ဆာအနာႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ အဆင့္က သုံးလို႔ေျပာၿပီး ဓာတ္ကင္ဖို႔စီစဥ္ပါေတာ့တယ္။
အရပ္ထဲက ဓာတ္ကင္ရင္ ေသမွာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ကင္မေနနဲ႔။ ေဆးတစ္ဖံု ဘယ္ေလာက္နဲ႔ အျမစ္ျပတ္ကုတဲ့ ေပ်ာက္ေစ ဆရာရွိတယ္ လုိ႔ေျပာတဲ့စကားေတြကုိ နားေယာင္ၿပီး ေမေမက ဓာတ္မကင္ဘဲ ေဆးတစ္ဖံုသိန္းနဲ႔ခ်ီေပးရတဲ့ ကင္ဆာအျမစ္ျပတ္ေပ်ာက္ေဆးေတြဝယ္ေသာက္တယ္။ ေရာဂါေတာ့ မသိဘူး။ ေမေမကေတာ့ မ႐ႈမလွ အသက္ေပ်ာက္သြားပါေတာ့တယ္။ ကင္ဆာက မ်ဳိး႐ုိးလုိက္တတ္တယ္တဲ့။ သမီးေၾကာက္လြန္းလို႔ ညည အိပ္မက္ဆုိးေတြေတာင္ မက္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါကို မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္လုိ႔ရပါ သလား။ အင္တာနက္ထဲမွာ ေၾကာ္ျငာေတြ႕တယ္။ အသိအကြၽမ္းေတြကလည္း ဝယ္သုံးၾကတယ္။ အဲ့ဒီေဆးကို ႏွစ္ လ ေသာက္ရင္ ပုိက္ဆံတစ္သိန္းက်မယ္။ ႏွစ္လေသာက္ၿပီး႐ုံနဲ႔ ရင္သားကင္ဆာေရာ သားအိမ္ကင္ဆာေတြျဖစ္မႈကို လုံးဝ ဟန္႔တားကာကြယ္တယ္။ အိမ္
အထိ အေရာက္ပုိ႔ေပးတယ္တဲ့။ ေၾကာ္ျငာေနပါတယ္။ အဲ့ဒီေဆးကို ေသာက္ရင္ တကယ္ကာကြယ္မွာလား။ တကယ္ကာကြယ္မယ္ဆုိရင္ ဝယ္ေသာက္ခ်င္ပါတယ္။ ကင္ဆာဆုိတာမ်ဳိး႐ုိးလုိက္တတ္တာမုိ႔ ...သမီးေမေမလို အေသဆုိးနဲ႔ ေသမွာ ေၾကာက္လုိ႔ပါ...သမီးကို ကူညီပါဦး ဆရာ...သမီးပုံ႔ပုံ႔ (ေျမာက္ဥကၠာလာပ)
ေမေမ့လုိ အျဖစ္ဆုိမ်ဳိးနဲ႔ ၾကံဳရမွာကို အေၾကာက္ ႀကီးေၾကာက္ေနရွာတဲ့ သမီးေလး ပုံ႔ပုံ႔...သမီးေၾကာက္မယ္ဆုိရင္လည္း ေၾကာက္သင့္တယ္။ သမီးရဲ႕ခံစားခ်က္ကိုလည္း ကိုယ္ခ်င္း စာနားလည္မိတယ္။ ဆရာနဲ႔ခံစားခ်က္တူလြန္းလို႔... အလယ္တန္းေက်ာင္းသားဘဝေလာက္မွာ အိမ္နားက ဦးႀကီးတစ္ေယာက္ အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ေဝဒနာ အျပင္းအထန္ခံစားၿပီး မ႐ႈမလွေသဆုံးသြားခဲ့တာ ျမင္ခဲ့ၿပီးကတည္းက ကင္ဆာေရာဂါကို အေၾကာက္ႀကီးေၾကာက္မိတာ။ ညညဆုိ အိပ္မက္ဆုိးေတြ မက္မက္ၿပီးလန္႔ႏုိးတဲ့ အထိပါပဲ။ ကင္ဆာဆုိတဲ့ေၾကာက္စရာ ေသမင္းတမန္ မေကာင္းဆုိး ဝါးေကာင္က ေနာက္ကလုိက္ ဆရာကေရွ႕က
ေျပး...ေျပးရင္းေျပးရင္း ေနာက္ဆုံးေခ်ာက္ကမ္းပါးအစြန္းႀကီးကိုေရာက္။ ေျပးစရာ မရွိေတာ့ဘဲ ေသမင္းက နီးသထက္နီးလာ။အဲ့ဒီအခ်ိန္က် မွ ေၾကာက္လန္႔တၾကားနဲ႔ လန္႔ႏုိးလာ ေတာ့တာျဖစ္တယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ အိပ္မက္ဆုိးလဲ။သမီးေမေမလို အျဖစ္ဆုိးမ်ဳိးနဲ႔ ၾကံဳရတဲ့ မိခင္ေတြက အမ်ားႀကီးမွ အမ်ားႀကီး၊ ဆရာတုိ႔ေတြရဲ႕ လက္ေတြေပၚမွာ၊ မ်က္စိေရွ႕မွာ သမီး
ေမေမလိုမ်ဳိး အေသဆုိးနဲ႔ေသဆုံးေနရတဲ့ လူနာေတြကို ထပ္ခါထပ္ခါ ေတြ႕ျမင္ေနရတယ္။ ျမန္မာျပည္က အမ်ဳိးသမီးေတြကိုေသမင္းဆီ အမ်ားဆုံးပို႔ေပးေနတဲ့ မ်ဳိးပြားအဂၤါ ကင္ဆာေရာဂါ၊ မေသဆုံးခင္မွာလည္း ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ျပင္းထန္ဆိုးရြားလွတဲ့ေဝဒနာေတြကို ခံစားရေစတတ္တဲ့၊ ကုိယ့္မိသားစု ပတ္ဝန္းက်င္က ခ်စ္ခင္ရတဲ့သူေတြအားလုံးရဲ႕ အသည္းႏွလုံးေတြကို ေၾကကြဲခံစားေစတတ္တဲ့ ကင္ဆာေရာဂါ၊ အဲ့ဒီကင္ဆာက တျခား ဟုတ္ပါ႐ုိးလား။ သမီးပုံ႔ပုံ႔အေၾကာက္
ႀကီးေၾကာက္တဲ့ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာ ပဲေပါ့။ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် သမီးေမေမလို လူနာေတြကို ေဆးကုသေပးေနရတဲ့ ဆရာဝန္တစ္ဦး အေနနဲ႔ ဒီအျဖစ္ဆုိးေတြကို ၾကည့္ၿပီး လုံးဝ လုံးဝမေက်နပ္ဘူး။ ဒီလိုလူနာတစ္ေယာက္ေတြ႕တုိင္း ေသတုိင္း၊ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ ဒီလုိေရာဂါေၾကာင့္ အေသဆုိးနဲ႔ေသေနတဲ့ ကိစၥ
ဟာ ရပ္တန္းက ရပ္သင့္ၿပီလုိ႔ မခ်င့္မရဲနဲ႔ေရရြတ္မိတယ္။ဟုတ္တယ္ သမီးေရ။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဒီသားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္ႏႈန္းေတြ၊ ေသဆုံးႏႈန္းေတြဟာ တုိးတက္ေခတ္မီတဲ့ႏုိင္ငံ ေတြမွာ သိသိသာသာႀကီးကို က်ဆင္းသြားၿပီ။ ထိေရာက္တဲ့ေရာဂါကာကြယ္နည္းေတြ ကုသနည္းေတြကို စနစ္တက် သုံးႏုိင္လာေလေလ၊ ေရာဂါျဖစ္ႏႈန္းနည္းသြားေလျဖစ္တယ္။ ဆရာတုိ႔ႏုိင္ငံမွာက်ေတာ့ ဒီေရာဂါဆုိးႀကီးကတစ္ေန႔ တျခား ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းေတြ၊ ေသတဲ့ႏႈန္းေတြျမင့္သထက္ျမင့္တက္လာေနတာကို ရင္နာနာနဲ႔ ေတြ႕ေနရတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီလိုအျဖစ္ဆုိး ေတြျဖစ္ရတာလဲ။ ဒီလုိအျဖစ္ဆုိးမ်ဳိးေတြ ေလ်ာ့နည္းပေပ်ာက္သြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ ၾကမလဲ။ အခု သမီးပုံ႔ပုံ႔ရဲ႕ေမးခြန္းေလးကို ၾကည့္..သမီး ေမေမ့လို
အျဖစ္ဆုိးမ်ဳိး ျဖစ္မွာကို သိပ္ေၾကာက္ေနၿပီ။ဘယ္လို ကာကြယ္ရမလဲ။ သမီးသိခ်င္ေနၿပီ။ ဒီေမးခြန္းေလးအတြက္ သမီးပုံ႔ပုံ႔ကို အထူးေက်းဇူးတင္မိတယ္။
သမီးပုံ႔ပုံ႔ကို ေျဖရင္းနဲ႔ ျမန္မာတစ္ျပည္လုံးက ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး ဒီေရာဂါဆုိးႀကီးရဲ႕ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းပုံ၊ သူ႕ရဲ႕လကၡဏာေတြ၊ ဘယ္ပုံဘယ္နည္း ကာကြယ္ရမယ္။ကုသရမယ္ဆုိတာေတြကို မီးေမာင္းထုိးလုိ႔ျပခ်င္မိတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ဆရာတို႔ ျမန္မာျပည္သူေတြက မ်က္ကမ္းတေစၧမေၾကာက္ဆုိတဲ့ စကားလိုပဲ မသိေတာ့မျမင္၊မျမင္ေတာ့မေၾကာက္၊ မျမင္မကန္းနဲ႔ ရမ္းသမ္း
သြားရင္း ဒီေရာဂါဆုိးႀကီးရဲ႕ ရက္စက္မႈဒဏ္ေတြကို အႀကီးအက်ယ္ ခံေနရေတာ့ တာေပါ့။ ဒီလုိမ်ဳိး မသိျခင္းဆုိတဲ့ အေမွာင္ကို အသိပညာအလင္းေရာင္နဲ႔ဖယ္ခြင္းလုိက္ႏုိင္ရင္ ဒီေရာဂါဆုိးႀကီးကို ကာကြယ္တုိက္ဖ်က္ႏုိင္တဲ့ နည္းလမ္းမွန္ေတြကို ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး သိျမင္လာမယ္။ အဲ့ဒီအခါက် ဒီေရာဂါေၾကာင့္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ မေသ ႏုိင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ပထမဆုံး သားအိမ္ေခါင္း ဆုိတာဘာလဲ အရင္ဆုံးသိရမယ္။ သားအိမ္ေခါင္းဆုိတာ သားအိမ္ကုိယ္ထည္ရဲ႕ေ အာက္ဖက္ပုိင္း ေမြးလမ္းေၾကာင္းထဲကေန သားအိမ္ထဲအဝင္ဝထိပ္ဝပုိင္းကို ေခၚတာ။ အဲ့ဒီသားအိမ္ေခါင္းမွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ တရားခံက HPVHuman Papilloma Virus အမည္ရတဲ့ဗုိင္းရပ္ပိုးျဖစ္တယ္။ ဒီေရာဂါပိုးဟာ လိင္ဆက္ဆံျခင္း သုိ႔မဟုတ္ လိင္အဂၤါေရျပားခ်င္းထိေတြ႕ျခင္းေၾကာင့္ အဓိက ကူးစက္တာ
ျဖစ္တယ္။ ဒီေရာဂါပိုးျဖစ္တတ္တဲ့ သူေတြကအသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံတဲ့ သူေတြ၊လိင္ဆက္ဆံေဖာ္မ်ားတဲ့သူေတြ သို႔မဟုတ္လိင္ဆက္ဆံေဖာ္မ်ားတဲ့ ေယာက်္ားနဲ႔ ဆက္ဆံမိတဲ့သူ၊ စီးကရက္ေသာက္တဲ့သူေတြ ပဲျဖစ္တယ္။
ဒီေရာဂါပိုးဝင္တာနဲ႔တစ္ခါတည္းတန္းၿပီး ကင္ဆာအနာႀကီးျဖစ္မသြားဘူး။ ကင္ဆာအႀကိဳ အဆင့္(၁)၊(၂)၊(၃) စသျဖင့္ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲသြားၿပီး ဆယ္ႏွစ္၊ ႏွစ္၂ဝေလာက္ၾကာမွ ကင္ဆာအနာျဖစ္လာတာ။ဒီအႀကိဳအဆင့္ေလးေတြမွာေတာ့ ဘယ္လုိလကၡဏာမွ မျပဘူး။ ကင္ဆာအနာ ျဖစ္လာၿပီဆုိရင္ ျပတတ္တဲ့လကၡဏာေတြက ပုံမမွန္ေသြးဆင္းတာ၊ ဥပမာ- ေသြးဆုံးၿပီးမွ ေသြးျပန္
ဆင္းတာ၊ ရာသီခြင္ေတြၾကား ပုံမွန္မဟုတ္ဘဲ ေသြးေတြဆင္းတာ၊ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အခါေသြးဆင္းတာ၊ မိန္းမကိုယ္က ပုပ္ေစာ္နံတဲ့အျဖဴေတြဆင္းလာတာေတြပဲျဖစ္တယ္။ ေရာဂါျဖစ္ၿပီး ေစာေစာစီးစီးနဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္မကုသခဲ့ရင္ ကင္ဆာဆဲလ္ေတြကေဘးဖက္၊ ေအာက္ဖက္၊ အေပၚဖက္ေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕၊ျပန္ရည္ေၾကာေတြထဲကေတာင္ တစ္ကုိယ္လုံးပ်ံ႕ႏွံ႕သြားၿပီး အဆင့္ (၁)၊ (၂)၊ (၃)၊(၄) စသျဖင့္ အဆင့္ေတြ ျမင့္တက္ပြားမ်ားသြား ေတာ့တယ္။ အဲ့ဒီအခါက် သမီးေမေမ ၾကဳံခဲ့ရသလိုမ်ဳိး ေသြးထြက္လြန္၊ အျပင္းအထန္နာက်င္ကုိက္ခဲ၊ ေသြးအားနည္း၊ ေက်ာက္ကပ္ေတြပ်က္စီး၊ တစ္ကုိယ္လုံးေဖာေရာင္၊ ပိန္ခ်ဳံးခ်ိနဲ႔အား နည္းစသျဖင့္ ေရာဂါေဝဒနာေတြ အျပင္းအထန္ခံစားရၿပီး ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ေသမင္း ေခၚရာ ေနာက္ေကာက္ေကာက္ပါကပ္လုိက္ပါ သြားရေတာ့တာပဲျဖစ္တယ္။ဒီေရာဂါေၾကာင့္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြမေသသင့္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆရာဘာေၾကာင့္ ေျပာရသလဲ ဆုိေတာ့ ဒီေရာဂါဟာ တျခားကင္ဆာေတြနဲ႔ မတူဘဲ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ကာကြယ္ကုသလို႔ရတဲ့ ေရာဂါျဖစ္လို႔ပါပဲ။ ပထမအဆင့္ ကာကြယ္နည္းကေတာ့ ဒီေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့ HPV ဗုိင္းရပ္ပိုးကုိ ကာကြယ္ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီဗိုင္းရပ္က လိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္ႏုိင္တာျဖစ္လုိ႔အဓိကအက်ဆုံး ကာကြယ္ျခင္းကေတာ့ လိင္ကိစၥမွာ စည္းကမ္းရွိဖို႔ပါပဲ။ လိင္အေပ်ာ္ အပါးေတြ ေရွာင္ၾကဥ္ရမယ္။ အသက္
ငယ္ငယ္နဲ႔ လိင္မဆက္ဆံနဲ႔၊ အပ်ဳိစင္ဘဝကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရမယ္ တစ္ေယာက္ဆုိတစ္ေယာက္၊ ပိေတာက္ဆုိ ပိေတာက္တစ္လင္တစ္မယားသစၥာထားရမယ္။ အေပ်ာ္အေဖာ္ေတြ မမ်ားရဘူး။ မ်က္ႏွာမ်ားတဲ့သူေတြနဲ႔လည္း မဆက္ဆံရဘူး။ေဝးေဝးကေရွာင္ရမယ္။ မေရွာင္ႏုိင္ရင္ ကြန္ဒုံးသုံးရမယ္။တစ္ကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္း ေရးကို အေလးေပးရမယ္။ ေဆးလိပ္ေငြ႕ေတြကို လည္း ေဝးေဝး ေရွာင္ရမယ္။ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ ဝမ္းေျမာက္ရမယ့္ အခ်က္ကေတာ့ HPV ဗုိင္းရတ္ပိုးကို ကာကြယ္တဲ့ ကာကြယ္ေဆး ျမန္မာျပည္မွာရွိေနၿပီ။ အခ်စ္နဲ႔မကင္းတဲ့ အမ်ဳိးသမီးတုိင္း ထုိးသင့္တယ္။ တစ္ကမၻာလုံး အသိအမွတ္ျပဳၿပီးထိထိေရာက္ေရာက္ သုံးေနတဲ့ Cervarix၊ Gardasil ကာကြယ္ေဆးႏွစ္မ်ဳိးလုံးရွိေနၿပီ။ အသက္ ကိုးႏွစ္ေက်ာ္ရင္ စထုိးလုိ႔ရၿပီ။ လိင္မဆက္ဆံခင္ စထုိးရင္ အေကာင္းဆုံး။ တစ္ခါထုိးရင္ ေျခာက္လအတြင္း သုံးႀကိမ္ထုိးရတယ္။တစ္ခါထုိးထား ရင္ အနည္းဆုံး ကိုးႏွစ္ခြဲေလာက္ထိ ေရာဂါကာကြယ္ႏုိင္တယ္။သမီးပုံ႕ပုံ႕ ေမေမ့လုိ႔ျဖစ္မွာ ေၾကာက္ရင္ အခုဆရာေျပာတဲ့ ကာကြယ္ေဆးကိုထုိးပါ။ သမီး 0nline ေၾကာ္ျငာထဲမွာ ေတြ႕တဲ့ေဆးေတြကို သတိထားဖို႔လုိမယ္။ ဒီေဆးေတြကို အိမ္ အေရာက္ပို႔ေပးတယ္ဆုိၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ သုံးေနၾကတာကို ျမန္မာ
ႏုိင္ငံ ေဆးေကာင္စီ၊ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန FDA ေတြက ေသေသခ်ာခ်ာစိစစ္ဖို႔လုိၿပီ။ တစ္ကမၻာလုံးရဲ႕ ေဆးပညာရွင္ေတြ အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ ကာကြယ္ေဆးကို မထိုးဘဲေၾကာ္ျငာေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေရာင္းတဲ့ေဆးကိုအားကိုးယုံၾကည္ဖုိ႔ သင့္၊ မသင့္ ဆုိတာကိုသမီးရဲ႕ကုိယ္ပုိင္ဥာဏ္နဲ႔ ဆင္ျခင္စဥ္းစားၾကည့္ဖို႔လုိမယ္။
သမီးပုံ႔ပုံ႔အေနနဲ႔ အေမ့မွာ ကင္ဆာျဖစ္လို႔ သမီးမွာလည္း မ်ဳိး႐ုိးလုိက္ၿပီး ျဖစ္မွာကို အေၾကာက္ႀကီးေၾကာက္ေနတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ေတာ့ မစိုးရိမ္ပါနဲ႔၊ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာက မ်ဳိး႐ုိးမလုိက္တတ္ပါဘူး။ မ်ဳိး႐ုိးလုိက္တတ္ တာက ရင္သားကင္ဆာ၊ သားဥအိမ္ကင္ဆာ၊ သားအိမ္ကုိယ္ထည္ ကင္ဆာ၊အူမႀကီးကင္ဆာေတြပဲျဖစ္တယ္။ ပထမအဆင့္ၿပီးရင္ ဒုတိယအဆင့္ ကာကြယ္နည္းကို သြားၾကစုိ႔။ ဒီေရာဂါမွာ ကင္ဆာဟာတစ္ခါတည္း တန္းမျဖစ္ဘဲ အႀကိဳအဆင့္ေလး
ေတြကို ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ ျဖတ္သန္းၿပီးမွကင္ဆာျဖစ္တာ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအႀကိဳအဆင့္ကို အခ်ိန္မွန္မွန္ စစ္ေဆးေဖာ္ထုတ္ၿပီး ေတြ႕တာနဲ႔ ေစာေစာစီးစီး ကုသလုိက္ရင္ ကင္ဆာမျဖစ္ခင္ ကာကြယ္လုိ႔ ရတာေပါ့။ ဒီနည္းကို သားအိမ္ေခါင္းခြၽဲစစ္ေဆးျခင္း Cervical Smear Test လုိ႔ေခၚတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းထိပ္က
ဆဲလ္ေလးေတြကို သစ္သားျပားနဲ႔ေကာ္ယူၿပီး အဏုၾကည့္ မွန္ဘီလူးနဲ႔ စစ္ေဆးမယ္။ ဒီလုိစစ္ေဆးလုိ႔ မူမမွန္ဆဲလ္ေတြေတြ႕ရင္ခသူစသ်ခသစန လို႔ေခၚတဲ့ အထူးသားအိမ္ေခါင္းၾကည့္မွန္ ေျပာင္းနဲ႔ ၾကည့္ၿပီး မသကၤာတဲ့ေနရာကို အသားစယူ စစ္ေဆးမယ္။ ဒီလုိစစ္ေဆးလုိ႔ ကင္ဆာမျဖစ္ခင္ အႀကိဳအဆင့္ကို ေတြ႕
ရင္ ေခတ္မီနည္းေတြနဲ႔ ဖယ္ရွားကုသေပးၿပီး ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ႏုိင္တယ္။ သားအိမ္ေခါင္းခြၽဲစစ္ေဆးတာက မနာက်င္ ဘူး။ အခ်စ္နဲ႔ မကင္းတဲ့အမ်ဳိးသမီးတုိင္း သံုးႏွစ္တစ္ခါ စစ္ေဆးသင့္တယ္။ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီး ေဆး႐ုံႀကီးနဲ႔ အထူးကုေဆး႐ုံႀကီးေတြမွာ သြားေရာက္ၿပီး စစ္ေဆးႏုိင္ၾကပါတယ္။တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီး ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာဆုိရင္ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတုိင္းအတာနဲ႔ အရြယ္ ေရာက္လာၿပီျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီးတုိင္းကို စနစ္တက် စီမံခ်က္ခ်ၿပီး အႀကိဳအဆင့္ရွိမည္ကို ႏွစ္စဥ္ အခ်ိန္မွန္မွန္ ေဆးကုသေပးတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း သူတုိ႔ႏုိင္ငံေတြမွာ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးေတြေသႏႈန္းဟာ ၉ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းသြားၿပီ။ ဆရာတုိ႔ ႏုိင္ငံမွာလည္း မၾကာခင္တုိးတက္ခ်မ္းသာ လာတဲ့ တစ္ေန႔ ဒီလုိ စီမံခ်က္မ်ဳိးေတြနဲ႔ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ အေသဆုိးနဲ႔
မေသေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ဖို႔ သိပ္မေဝးေတာ့ဘူးလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတာပဲျဖစ္တယ္။
ပထမအဆင့္၊ ဒုတိယအဆင့္ေတြၿပီးလို႔ ေနာက္ဆုံးနဲ႔တတိယအဆင့္ ကာကြယ္ျခင္း ခံတပ္ကို ေရာက္ၿပီး ဒီခံတပ္ကေတာ့ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာျဖစ္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေတြကို ဒီေရာဂါ ရဲ႕ ေဝဒနာဆုိးေတြက ကင္းေဝး
ေအာင္ ဒီေရာဂါေၾကာင့္ အေသဆုိးနဲ႔မေသရ ေအာင္ ကာကြယ္ျခင္းဆုိတဲ့ ခံတပ္ပဲျဖစ္တယ္။ဒီခံတပ္မွာ အေရးအႀကီးဆုံး ေသာ့ခ်က္အက်ဆုံးေဆာင္ပုဒ္ေလးကေတာ့ 'ေစာေစာသိ၊ ေစာေစာကု၊ ေစာေစာေပ်ာက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ကင္ဆာဆဲလ္ေတြရဲ႕သဘာဝက ေၾကာက္စရာေကာင္းေအာင္ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္နဲ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕
ပြားမ်ား တတ္တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေရာဂါျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ေရာဂါလကၡဏာေတြ ျပျပခ်င္းမွာ မေပါ့ဆဘဲ ဆရာဝန္ဆီကို အျမန္ဆုံးသြားျပႏုိင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ဒါမွသာ ေရာဂါရဲ႕ အေစာပုိင္းအဆင့္ (၁)မွာ မိလိုက္ရင္ အထိေရာက္ဆုံးေဆးကုေပးၿပီး အျမစ္ျပတ္ေပ်ာက္ကင္းမွာ။ဒါေပမယ့္ ဝမ္းနည္းစရာ စိတ္ထဲ မေက်မခ်မ္းျဖစ္ရတာက ဒီေရာဂါျဖစ္တဲ့ လူနာေတြ ေဆး႐ုံကိုေရာက္လာလို႔ စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့အခါက် လူနာ ၁ဝ ေယာက္မွာ ခုနစ္ေယာက္ေလာက္ က အဆင့္လြန္၊ အဆင့္ျမင့္ေနာက္က်ကင္ဆာေတြျဖစ္ေနျခင္းပါပဲ။ သမီးရဲ႕ ေမေမ့ရဲ႕အျဖစ္ဆုိးဟာ အေကာင္းဆုံးဥပမာျဖစ္တယ္။လူနာေတြက ေရာဂါလကၡဏာ ေတြေပၚလာတဲ့
ခါ အေရးႀကီးမွန္း မသိတာရယ္၊ ေဆး႐ုံေဆးခန္းသြားျပရမွာ ဝန္ေလးတာ။ ဆရာဝန္ေတြ စမ္းသပ္မွာကို ရွက္ၾက ေၾကာက္ၾကတာ၊စားဝတ္ေနေရးအတြက္ ခက္ခက္ခဲခဲ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားေနရတာမုိ႔ ေဆးခန္းသြားျပဖုိ႔ အခ်ိန္မေပးႏုိင္တာေတြေၾကာင့္ ေဆး႐ုံကို ေစာေစာေရာက္မလာၾကဘူး။ ေနာက္ဆုံး မ႐ွဴႏုိင္မကယ္ႏုိင္ျဖစ္လာေတာ့မွ ဘယ္လုိမွ ေရွာင္လႊဲလို႔ မရေတာ့မွသာ ေဆး႐ုံကို ေရာက္လာၾကတာျဖစ္တယ္။ဒါေၾကာင့္ ဆရာ ေရးစပ္ထားတဲ့'ေသြးဆုံး ၿပီးမွ ေသြးျပန္ဆင္း၊ အတူေနေသြးဆင္း၊ အျဖဴ အပုပ္ဆင္း အေရးႀကီးဘိျခင္း'' ဆုိတဲ့ လကၤာ ေလးကိုပဲ ပုံမမွန္ေသြးဆင္း အျဖဴအပုပ္ေတြ ဆင္း၍ လုံးဝမေပါ့ဆဘဲ ေဆး႐ုံေဆးခန္းေတြကို အျမန္ဆုံးျပသဖို႔ အေရးႀကီးတယ္သမီးေရ။ ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ေရာဂါ ျဖစ္လာရင္ တကယ္မွန္ကန္ ထိေရာက္တဲ့ ေဆးကုသမႈခံယူႏိုင္ဖုိ႔ပဲျဖစ္တယ္။ ဒီေရာဂါကို ကုသနည္းႏွစ္နည္းရွိတယ္။ ခြဲစိတ္ကုတဲ့
နည္းရယ္၊ ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ေဆးကုနည္းရယ္ ေပါ့။ ေသေသခ်ာခ်ာ ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆးကုရင္ ေပ်ာက္ကင္းခ်မ္းသာႏုိင္ပါလ်က္နဲ႔ ျပႆနာ အခက္အခဲမ်ဳိးစုံေၾကာင့္ လူနာေတြမေသသင့္ဘဲ ေသေနရတာေတြ႕ရတယ္။
ျပႆနာေတြကို အပုိင္းႏွစ္ပုိင္းခြဲၿပီး ေျပာရမွာျဖစ္တယ္။ ပထမပုိင္းက လူနာေတြ ျပည္သူလူထုေတြဘက္ကအပုိင္း၊ လူနာေတြက သမီးေမေမမွာ ျဖစ္သလုိ ဓာတ္ကင္ရမယ္ဆုိတာနဲ႔အေၾကာက္ႀကီး ေၾကာက္ၿပီး ထြက္ေျပးခ်င္ၾကတယ္။ အရပ္ထဲမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနတဲ့'ဓာတ္ကင္ရင္ ေသမွာပဲ။ ကင္မေနနဲ႔ဆုိတဲ့စကားေၾကာင့္ေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုက လူနာေတြက ခြဲရမွာကုိေရာ ဓာတ္ကင္ရမွာကိုေရာ ေၾကာက္ၾကတယ္။ အဲ့ဒီမွာပဲ လူနာေတြအႀကိဳက္ မခြဲမစိတ္ မျဖတ္မေတာက္၊ ဓာတ္မကင္ရဘဲ ေဆးတစ္ဖုံေသာက္႐ုံနဲ႔ ကင္ဆာကိုအျမတ္ျပတ္ေအာင္ကုေပးမယ္ဆုိၿပီး ေၾကာ္ျငာတဲ့ ေဆးၿမီးတို ေတြကို လူနာေတြ အားကိုးတႀကီးနဲ႔ ေရြးခ်ယ္တတ္
ၾကတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေျပာတာေလာကမွာ မရွိတာထက္ မသိတာက ခက္သတဲ့၊ မသိတာထက္ အသိမွားတာက ပိုခက္တယ္လုိ႔ေလ။ သမီးေမေမက အေကာင္းဆုံးသက္ ေသပဲ မဟုတ္လား။
ဒီျပည္သူလူထုၾကားမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔အျမစ္တြယ္ေန တဲ့ အယူအဆအမွားေတြကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ႏုိင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ပထမဆုံး ဓာတ္ကင္တယ္။ ကင္တယ္ဆုိတဲ့ နားဝင္ဆုိးတဲ့ စကားကုိ ေျပာင္းရမယ္။ ဒီစကားေၾကာင့္ လူနာေတြ ေၾကာက္မယ္ဆုိရင္လဲ အျပစ္မတင္သင့္ဘူး။ သမီးပဲ ျမင္ေယာင္ၾကည့္လုိက္။ ကင္တယ္ဆုိ
ေတာ့ မီးဖိုမွာအကင္ခံေနရတဲ့ ငါးကေလးလုိပဲ လူနာက တန္းကနဲျမင္ၿပီး အဲ့ဒီ ငါးေလးလုိျဖစ္မွာ ေၾကာက္တာေပါ့။ အဲသလို ငါးကင္သလုိ ကင္တာမဟုတ္ဘူး။ ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ျပ႐ုံျပလုိက္တာ။ ပူတာ၊ နာတာ၊ က်င္တာမရွိပါဘူး။ ေနာက္ တစ္ခ်က္ကေတာ့ မခြဲမစိတ္၊ ဓာတ္မကင္ဘဲ ေဆးတစ္ဖုံနဲ႔ကင္ဆာ အျမစ္ျပတ္ေပ်ာက္ေဆးဆုိၿပီး ေၾကာ္ျငာေကာင္းတဲ့ ေဆးၿမီးတုိေတြ ဆရာတု၊ ဆရာ
ေယာင္ေတြကို ယုံစားၿပီး မိမိရဲ႕ အသက္နဲ႕ ခႏၶာကုိယ္ကို ပုံမအပ္လုိက္မိဖို႔ပါပဲ။
ေနာက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရမယ့္ အပုိင္းကေတာ့ က်န္းမာေရးဌာန၊ အစုိးရရဲ႕အပုိင္းပါပဲ။ ကင္ဆာလူနာေတြက ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ေဆး ကုဖို႔ ပိုပိုၿပီးယုံၾကည္အားကိုးလာေအာင္ အေျပာနဲ႔မဟုတ္ အလုပ္နဲ႔လက္ေတြ႕ ျပႏုိင္ဖို႔ အေရး ႀကီးတယ္။
အခုလက္ေတြ႕မွာ တကယ္ၾကံဳေတြ႕ရတာကမ်ားျပားလွတဲ့ လူနာေတြနဲ႔ အခု
လက္ရွိ ရွိေနတဲ့ ဓာတ္ေရာင္ျခည္စက္ေတြက ဝန္နဲ႔အား မမွ်တဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ ျမန္မာတစ္ျပည္လုံးမွာ ရန္ကုန္ရယ္၊ မႏၲေလးရယ္၊ေတာင္ႀကီးမွာရယ္ပဲ ဓာတ္ေရာင္ျခည္စက္ေတြရွိတယ္။ လူနာေတြကမ်ားလြန္းလို႔ ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ကုသခြင့္ရဖို႔ တန္းစီ ေစာင့္ဆုိင္းရတယ္။ ႏွစ္လ၊ သံုးလ၊ ေလးလ စသျဖင့္ လနဲ႔ခ်ီၿပီး ေစာင့္ၿပီးမွ ကုိယ့္အလွည့္ ေရာက္တာ။ သမီးပဲ စဥ္းစားၾကည့္။ ဒီလုိမ်ဳိး ကင္ဆာေရာဂါႀကီးျဖစ္မွန္းသိလုိ႔ အိပ္လုိ႔မေပ်ာ္၊ စားမဝင္ႏုိင္ေအာင္ အေၾကာက္ႀကီး
ေၾကာက္ေနတဲ့ လူနာဟာ ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ကုသခြင့္ရဖို႔ ဒီေလာက္အၾကာႀကီး ေစာင့္ေနရၿပီဆိုမွေတာ့ အဲဒီေစာင့္ရတဲ့အခ်ိန္မွာ သူ တို႔ေတြ ဘယ္လို ခံစားရမလဲ။ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ တုန္လႈပ္ ေခ်ာက္ခ်ားလုိက္မလဲ။အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ေရနစ္ေနတဲ့လူလုိပဲ ေကာက္႐ုိးမွ်င္ေလးတစ္မွ်င္ကိုေတာင္ အားကုိးတႀကီးနဲ႔
ဆြဲမိ ဆြဲရာ ဆြဲမွာေသခ်ာတယ္။ အဲ့သလို အားငယ္ၿပီး လူနာကယ္ ရာမဲ့ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာသူတုိ႔အနား ေၾကာ္ျငာေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေရာက္လာတဲ့ ကင္ဆာအျမစ္ျပတ္ေဆးေတြကို အားကိုးမိသြားတာကို ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး အျပစ္တင္ရက္ပါ့မလဲကြယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိအျဖစ္ဆုိးမ်ဳိးေတြက ကင္းေဝးေအာင္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္စက္ အသစ္ေတြ ထပ္တုိးခ်ဲ႕ႏုိင္ဖို႔ အေရးတႀကီးလုိအပ္ေနပါတယ္။ ဆရာတို႔ တုိင္းျပည္ ပုိက္ဆံေတြ ျမန္ျမန္ခ်မ္းသာ လာပါေစ။ ဓာတ္ေရာင္ျခည္စက္အသစ္ေတြ ျမန္ျမန္
ထပ္ဝယ္ႏုိင္ပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္း လုိက္ပါတယ္။
ကုိင္း သမီးေလးပုံ႔ပုံ႔ေရ ဒီလို ဆုိးရြားရက္စက္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ သားအိမ္ေခါင္း ကင္ဆာကို ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းႏုိင္ဖို႔ ''သိ'' ငါးလုံးနဲ႔ ျပည့္စုံဖု႔ိလုိတယ္။ ပထမ'သိ'က ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္မွန္းသိဖုိ႔၊ ဒီေရာဂါဟာ HPV ဗိုင္းရပ္ပုိးလိင္ကတစ္ဆင့္ ကူးစက္မွန္း သိဖို႔ျဖစ္တယ္။ ဒုတိယ 'သိက' ဘယ္လုိ ကာကြယ္ရမွန္းသိ
ဖို႔၊ လိင္ ကိစၥစည္းကမ္းရွိဖို႔၊ ကာကြယ္ေဆးထုိးဖို႕ 'သိ' ရမွာျဖစ္တယ္။ တတိယ 'သိ'ကေတာ့ ဒီေရာဂါ ႀကီးျဖစ္မလာခင္ အႀကိဳအဆင့္ရွိမွန္း 'သိဖို႔'၊ အဲဒီ အဆင့္ကိုလည္း သားအိမ္ေခါင္းခြၽဲေျမႇာ့ကို မွန္မွန္စစ္ေဆး၊ ေတြ႕ရင္ေဆးကုလို႔ရမွန္း 'သိဖို႔' ျဖစ္တယ္။
စတုတၴ 'သိ' ကေတာ့ ေရာဂါလကၡဏာ ျပ တာနဲ႔ ေစာေစာ 'သိ'ဖို႔၊ ေသြးဆုံးၿပီးမွ ေသြးျပန္ ဆင္း၊ ပုံမမွန္၊ အတူေနေသြးဆင္း အျဖဴအပုတ္ ဆင္း၊ အေရးႀကီးျခင္းဆုိတဲ့ လကၤာေလးအတုိင္းေပါ့။
ပၪၥမ 'သိ'ကေတာ့ ေစာေစာသိ ေစာေစာကုရင္ ေစာေစာေပ်ာက္မွန္းသိဖို႔၊ခြဲစိတ္ကု ဓာတ္ေရာင္ျခည္နဲ႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ကုလုိ႔ရမွန္း သိဖုိ႔ျဖစ္တယ္။
ကုိင္း သမီးေလး ပုံံ႔ပုံ႔ေရ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းဆုိ တဲ့ 'အေမွာင္ထုႀကီးကို အသိဥာဏ္ပညာဆုိတဲ့ အလင္းေရာင္နဲ႔' ေမာင္းႏွင္ထုတ္ပစ္ၾကစို႔ေနာ္။ ဒီရန္သူကိုေၾကာက္ရင္ သူ႔အေၾကာင္းတိတိက်က် ဂဃနဏ သိေအာင္လုပ္ရမယ္။ဒါမွ သူနဲ႔ မေတြ႕ေအာင္ ေကြ႕ေရွာင္တဲ့နည္းေတြ၊ ကာကြယ္တဲ့ နည္းေတြ၊ မလြဲမေရွာင္သာ
ရင္ဆုိင္ေတြ႕ ရင္ေတာင္ကုိယ္က ဦးေအာင္အႏုိင္တုိက္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ပုိသိလာမယ္။ 'သိ'လာတဲ့ 'အသိ'ေတြကို လက္ေတြ႕က်က်လုိက္နာက်င့္ သုံးႏုိင္ၿပီဆုိရင္ ဒီ ေရာဂါဆုိးႀကီးကို အႏုိင္တုိက္ႏုိင္ၿပီေပါ့။ သမီးပုံ႕ပုံ႕ႏွင့္တကြျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြအားလုံး သမီးေၾကာက္တဲ့ 'သားအိမ္ ေခါင္းကင္ဆာ' ေဘးဆုိးႀကီးက
လြတ္ကင္းႏုိင္ၾကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းရင္း ...
Copied from
MOI Webportal Myanmar
https://www.facebook.com/MOIWebportalMyanmar/posts/920386284755905
