21/09/2025
World Alzheimer’s Day ( Sep 21st )
Alzheimer ရောဂါကို ဂျာမနီလူမျိုး Dr. Alois Alzheimer (Psychiatrist & Neuropathologist) က 1901 ခုနှစ်တွင် လူနာ Auguste Deter, 51နှစ်တွင် ဖရန့်ဖတ် စိတ်ကျန်းမာ ရေးဆေးရုံ (Frankfurt Asylum) ၌ စတင်တွေ့ရှိခဲ့ပါ သည်။ ဆရာဝန်၏ နာမည်ကို အစွဲပြုပြီး ဦးနှောက်ကျုံ့ခြင်းနှင့် စိတ်ရောဂါကို Alzheimer’s Disease လို့ ခေါ် ဝေါ် ခဲ့ပါတယ်။
📌 Alzheimer ရောဂါအကြောင်း
Alzheimer ရောဂါသည် မှတ်ဥာဏ်နှင့်စဉ်းစားတွေးခေါ်ပုံကို တဖြည်းဖြည်း ထိခိုက်စေသောရောဂါ ဖြစ်ပါသည်။ ဒါကြောင့် ရောဂါပြင်းထန်လာပါက မိမိ၏ တစ်နေ့တာ လုပ်ငန်းဆောင်တာများ၊ နေ့စဉ်အလုပ်ကိစ္စများကိုပါ ထိခိုက် သည်အထိ ဖြစ်တတ်ပါသည်။
📌 ရောဂါလက္ခဏာများ
အစောပိုင်းအခြေအနေ
☑မှတ်ဥာဏ်များ ပျောက်ဆုံးခြင်း၊ မကြာမှီက ပြောထားသောစကားများ အဖြစ်ပျက်များကို မေ့လျော့ခြင်း၊
☑ပစ္စည်းများ နေရာအထားမှားခြင်း၊
☑စကားပြောရန် ခက်ခဲခြင်း၊ သင့်တော်သော စကားလုံးရှာမရခြင်း၊
☑ပြဿနာများကို သင့်တော်အောင် ဖြေရှင်းရန် ခက်ခဲခြင်း၊ ဆုံးဖြတ်ရန်ခက်ခဲခြင်း၊
☑နိစ္စဓူဝ ကိစ္စများပြီးစီးရန် အချိန်ကြာခြင်း၊
☑မေးခွန်းများ ထပ်ခါ ထပ်ခါမေးခြင်း၊
📌နှောင်းပိုင်းအခြေအနေ
☑မှတ်ဉာဏ်ရောထွေးခြင်း နှင့် မှတ်ဥာဏ်ပျောက်ဆုံးမှု ပိုဆိုးလာခြင်း၊
☑မိသားစုနှင့် သူငယ်ချင်းများကို မှတ်မိရန် ခက်ခဲခြင်း၊
☑စကားပြောခြင်းနှင့် ဘာသာစကားတွင် အခက်အခဲများ ပိုရှိလာခြင်း၊
☑စိတ်ရှုပ်ထွေးခြင်းများ ပိုဆိုးလာခြင်း၊
☑အမှုအကျင့်များ ပြောင်းလဲလာခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်း၊ စိတ်ဆတ်ခြင်း၊ မသိလိုက်ဘဲ လျှောက်သွားနေခြင်း၊
☑တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် လုပ်ဆောင်ရမည့် ကိစ္စများတွင် ခက်ခဲခြင်း (ဥပမာ- အဝတ်အစား ဝတ်ခြင်း)
📌 နောက်ဆုံးအခြေအနေ
☑မှတ်ဉာဏ်ပိုင်းနှင့် လုပ်နိုင်စွမ်းများ ကျဆင်းလာခြင်း၊
☑စကားပြောဆို ဆက်သွယ်နိုင်စွမ်း ပျောက်ဆုံးခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်လှုပ်ရှားမှုများကို မထိန်းသိမ်းနိုင်တော့ခြင်း၊ အစာ(သို့မဟုတ်)ရေ မျိုချရန် ခက်ခဲခြင်း၊
☑ရောဂါပိုးဝင်လွယ်ခြင်း၊
📌ရောဂါဖြစ်ပွားစေသည့် အကြောင်းအရာများ
Alzheimer ရောဂါကို ဖြစ်ပွားစေသော အကြောင်းအရာ တိတိကျကျ မရှိပါ၊ ယနေ့အချိန်ထိ မသိရပါ။ များသော အားဖြင့် မျိုးရိုး လိုက်ခြင်း၊ ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံနှင့် ပတ်ဝန်း ကျင်အခြေအနေကြောင့် ဖြစ်ပွားတတ်သည်ဟုယူဆထားကြပါသည်။
🔷အသက်အရွယ်- ကျား၊ မ မရွေး အသက် ၆၅နှစ် နောက်ပိုင်းတွင် အဖြစ်များတတ်ပါသည်။
🔷မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း - မျိုးရိုးဗီဇထဲတွင် APOE Gene ကြောင့် ဖြစ်ပွားတတ်သည်ဟု လေ့လာသိရှိထားကြပါ သည်။
🔷ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံ - သုတေသနပြုထားမှုများအရ ဦးနှောက်နှင့် နှလုံးကျန်းမာရေး အခြေအနေများနှင့် ဆက်စပ်သည်ဟု သိရှိထားရပါသည်။ သွေးတိုး၊ ဆီးချို ရောဂါရှိခြင်း ၊ အဆီများခြင်း၊ အဝလွန်ခြင်း ရောဂါများ သည် Alzheimer ရောဂါဖြစ်နိုင်စွမ်းကို မြင့်တက်စေပါ သည်။ ဦးခေါင်းဒဏ်ရာရရှိ ခြင်း၊ ကိုယ်ကာယနှင့်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လေ့ကျင့်ခန်းများ မပြုလုပ်ခြင်း၊ ဆေးလိပ်နှင့်အရက် သောက်သုံးခြင်း၊ တစ်ဦးထဲနေထိုင်ခြင်းတို့ကလည်း Alzheimer ရောဂါ ဖြစ်နိုင်ချေကို ပိုမို မြင့်မား စေတတ်ပါသည်။
📌ကုသခြင်း
ယနေ့အချိန်ထိ Alzheimer ရောဂါကို မကုသနိုင်သေးပါ။ Alzheimer ရောဂါကြောင့် ဖြစ်ပွားသော ရောဂါလက္ခဏာ များကိုသာ သက်သာအောင် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ပါသည်။
📌ကာကွယ်ခြင်း
Alzheimer ရောဂါကို တိတိကျကျ ကာကွယ်နိုင်သည့် နည်းလမ်း ယနေ့ထိ မရှိသေးပါ။ ရောဂါဖြစ်ပွားစေသော အကြောင်းအရာများကို ရှောင်ကျဉ်ခြင်းအားဖြင့် ရောဂါဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို လျော့ချနိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် အခြားသော နည်းလမ်းများဖြင့်လည်း ရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေကို လျော့ချထားနိုင်သည်ဟု လေ့လာတွေ့ရှိထားပါသည်။
နည်းလမ်းများမှာ-
လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ဆောင်ခြင်း
☑ နေ့စဉ် ၁ နာရီခန့် ခပ်သွက်သွက် လမ်းလျှောက်ခြင်း၊
☑Dual Task exercise (တစ်ချိန်ထဲတွင် နှစ်ခုလုပ် ဆောင်ခြင်း၊ ဥပမာ-လမ်းလျှောက်နေစဉ် စကားပြောဆိုခြင်း၊ ရေချိုးနေစဉ် သီချင်းဆိုခြင်း)
📌ကျန်းမာစွာ စားသောက်ခြင်း
☑သွေးတိုး ဆီချိုစာများ ရှောင်ကျဉ်ခြင်း၊
☑အသီးအနှံ ၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ပဲ၊ အစေ့အဆံများ စားသုံးခြင်း၊
☑အသားဓါတ် ကြွယ်ဝသော ငါးစားသုံးခြင်း၊
☑စားသုံးဆီကို သံလွင်ဆီအသုံးပြုခြင်း၊
☑အနီရောင်အသားများ၊ နို့ နှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ ဆီ ကြော်စာများ ရှောင်ကျဉ်ခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။
📌စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် လူမှုရေးအချိတ်အဆက်များရှိခြင်း
☑တရားထိုင်ခြင်း ၊ စာဖတ်ခြင်း၊ သီချင်းနားထောင်ခြင်း၊ ဝါသနာအသစ် ရှာဖွေခြင်း (သို့မဟုတ်)လေ့လာခြင်း။
☑သူငယ်ချင်း ၊ မိတ်ဆွေ၊ မိသားစုနှင့် အမြဲ အဆက် အသွယ်ရှိနေခြင်း၊
📌 ကျန်းမာရေးအခြေအနေများကို စီမံခြင်း
☑နှလုံး ကျန်းမာရေး နှင့် ဦးနှောက်ကျန်းမာရေးအတွက် သင့်တော်ရာ ဆရာဝန်နှင့် ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခြင်း၊ နှစ်စဉ် (Medical Check-up) ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးခြင်း၊
☑ အမြင်နှင့် အကြားအာရုံအတွက် ဂရုတစိုက် စစ်ဆေးမှုခံယူခြင်း၊
☑စိတ်ကျရောဂါ (Depression) အခြေအနေကို စောစီးစွာသိရှိ နားလည်ပြီး အချိန်မှီ ဆရာဝန် နှင့် ကုသမှု ခံယူခြင်း။
📌 ဘဝနေထိုင်မှုပုံစံ
☑ ညတစ်ညကို (၇) နာရီ မှ (၉)နာရီကြာအောင် အိပ်စက်အနားယူခြင်း။
☑အရက်ကို နည်းစနစ်ကျ သောက်သုံးခြင်း၊ (အရက်မသောက်ပါက ပိုကောင်းပါသည်)
☑ဆေးလိပ်ဖြတ်ခြင်း ဆေးလိပ်သောက်သုံးမှု လျော့ချခြင်း၊
☑ဦးခေါင်း ထိခိုက်မှုနည်းအောင် ကာကွယ်ခြင်း (ဥပမာ-လိုအပ်ပါက ဦးထုပ်ဆောင်းခြင်း)
ရွှေကံ့ကော်
အထူးကုဆေးခန်းနှင့် အဆင့်မြင့်ရောဂါရှာဖွေရေး
ဓါတ်ခွဲခန်း
🏥အမှတ် (၁၅၁) ၊ ၂၈လမ်း၊ ၇၆ လမ်းနှင့်၇၇လမ်းကြား၊ ချမ်းအေးသာဇံမြို့နယ်၊ မန္တလေးမြို့။
☎️09-885994411, 09-885994422,
☎️09-885994433, 09-764155530
'sday
