22/11/2025
>>> Environmental intervention, Use of Color and Light
သူငယ်ပြန်ရောဂါအတွက် ပြုစုစောင့်ရှောက်ခြင်း
(ဆေးဝါးမပါသော ကုသခြင်း)
Environmental intervention ဆိုတာ သီးသန့်တောင်အများကြီးထပ်ပြောစရာမလိုတော့ဘူး
- Behavior intervention မှာပြောထားသလို လိုအပ်တဲ့အခါ ခေါ်ရလွယ်အောင် ခေါင်းလောင်းလေးထားပေးလိုက်တာကိုက Environmental intervention ပဲ။
- ADL တွေကိုယ့်ဖာသာလုပ်နိုင်ဖို့ နေရာထိုင်ခင်းပြင်ဆင်တာ၊ အိမ်သာတက်ဖို့၊ အိပ်ဖို့ ပြန်စီစဥ်တာတွေကလည် ပါဝင်တာပဲ။
- အိပ်ပျော်စေဖို့ အိပ်ခန်းကို မနက်ဘက်ဘယ်လိုထားမယ်၊ ညဘက် ဘယ်လိုထားမယ်ဆိုတာတွေကလည်း ဆိုင်တယ်။
- လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်နိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်ဖန်တီးတာတွေကလည်း ဒီ environmental intervention ပဲ။
ခြံပြင်ထွက်လမ်းလျှောက်ရင် လမ်းပျောက်ပြီးမပြန်တတ်မှာစိုးလို့ ခြံထဲမှာပဲ လျှောက်လမ်းလေးလုပ်ပေးတာ၊ ခြံဝင်းမရှိတဲ့သူဆို အိမ်ထဲမှာပဲ လျှောက်လို့ရအောင် နေရာရှင်းပေးတာတွေပေါ့။
- Use of Color and Light ဆိုတာကလည်း Environmental modification အနေနဲ့ အရေးကြီးတယ်။ အခန်းကို မနက်ပိုင်း လင်းနေအောင်ထားပြီး ညဘက်ကို ခပ်မှောင်မှောင်လေးဖြစ်စေတာက အိပ်ပျော်စေဖို့ Light ကိုအသုံးချခြင်းပဲဖြစ်တယ်။
အရောင်တွေနဲ့ပါတ်သတ်ပြီး ပြောရမယ်ဆိုရင် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မြင်ဖို့လိုအပ်တဲ့အရာတွေကို အရောင်ကွဲတွေသုံးပေးရင် ပိုကောင်းတယ်။ Contrast ဖြစ်တာကိုဆိုလိုတာ။
- မီးခလုပ်အရောင်နဲ့ နံရံအရောင်မတူတာ၊ နံရံအရောင်နဲ့ တံခါးအရောင်မတူတာ၊ တံခါးလက်ကိုင်နဲ့ တံခါးအရောင်မတူတာတွေက လူကြီးတွေ အလွယ်တကူ သတိထားမိစေဖို့အတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေတယ်။
- ကြမ်းပြင်မှာ အဆင့်လေးဖြစ်နေပြီး ဆင်းဖို့၊ တက်ဖို့ လိုတဲ့နေရာမျိုးမှာ ခလုပ်မတိုက်မိအောက် အရောင်မတူတဲ့ အခင်းမျိုး သုံးလို့ရတယ်။
- ညဘက်အိမ်သာထသွားတဲ့အခါ အိမ်သာတံခါးနဲ့ သူ့ဘေးက စတိုခန်းတံခါး ခဏခဏမှားဖွင့်နေတာမျိုးဖြစ်နေရင် စတိုခန်းတံခါးကို နံရံနဲ့ အရောင်တူတူဆေးသုတ်လိုက်ပြီး အိမ်သာတံခါးကို နံရံနဲ့ လုံးဝကွဲထွက်နေစေမယ့် အရောင် သုတ်ထားတာမျိုးက အထောက်အကူပြုတယ်။
- နောက်ထပ် Contrast ဖြစ်ဖို့လိုတဲ့နေရာက ရေချိုးခန်း အိမ်သာထဲက အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေ၊ ဘေစင်၊ အိမ်သာခွက်တွေနဲ့ နံရံ၊ ကြမ်းခင်းတွေနဲ့ အရောင်ကွဲတွေဖြစ်သင့်တယ်။ ဒါမှ ခလုပ်မတိုက်မိမှာ၊ ကိုယ်လိုချင်တာကို အလွယ်တကူရှာတွေ့မှာ။
အရောင်တွေနဲ့ပါတ်သတ်တဲ့ နောက်အသုံးချမှုက အပူရောင် အအေးရောင် ဆိုပြီး အရောင်တွေမှာ သူတို့ရဲ့ လူ့စိတ်အပေါ်လွှမ်းမိုးတဲ့ အာနိသင်ရှိတာကို အသုံးချမှုဖြစ်တယ်။
- သက်တန့်ရောင်စဥ်ဖြစ်တဲ့ အနီ၊ လမ္မော်၊ အဝါ၊ အစိမ်း၊ အပြာ၊ မဲနယ်၊ ခရမ်း ဆိုတဲ့ ရောင်စဥ်မှာ အစိမ်းက အလယ်ကျတဲ့အရောင်ပေါ့၊ အနီဘက်ရောက်တာတွေက အပူရောင်လို့ ခေါ်ပြီး ခရမ်းဘက်ရောက်တာတွေကို အအေးရောင်တွေလို့ခေါ်တယ်။
- အိပ်ခန်းလိုနေရာမျိုးမှာ အိပ်ပျော်စေဖို့အတွက် အအေးရောင်တွေကိုမှ မှိန်တာလေးတွေ၊ မှိုင်းတာလေးတွေသုံးရင် ပိုကောင်းတယ်၊ ဥပမာ မိုးပြာရောက်ပေါ့။
- ဒီလိုအအေးရောင်တွေက စိတ်ဓါတ်ကျနဲ့ အထီးကျန်တာကို ပိုဆိုးစေတယ်လို့ဆိုတယ်၊ ဒါကြောင့် တစ်ယောက်တည်းအနေရများတဲ့ လူကြီးတွေအတွက်ဆိုရင် ဒီအရောင်တွေသိပ်မသုံးနဲ့ပေါ့။
- အနီရောင် အဝါရောင် ကိုမှ အရောင်တောက်တောက် ရင့်ရင့်တွေက လှုံဆော်တဲ့သဘောပိုများလို့ ထမင်းစားခန်းလိုနေရာမျိုးမှာ သုံးမယ်ဆိုရင် ဗိုက်ပိုဆာစေတယ်၊ များများပိုစားဖြစ်စေတယ်လို့ဆိုတယ်။
- ဒီအပူရောင်တွေရဲ့ အားနည်းချက်က ဒေါသထွက်နေတာ၊ ကြောက်ရွံ့ထိတ်လန့်နေတာတွေကို ပိုဆိုးစေနိုင်တယ်။ ဒီလိုလူကြီးတွေအတွက်ကျ အအေးရောင်ဖြစ်တဲ့ အပြာရောင်က ကောင်းသွားပြန်တယ်။
Pattern တွေကိုရှောင်ပြီး ဗြောင်အရောင်တွေပဲသုံးတာက သူငယ်ပြန် လူကြီးတွေအတွက် ပိုကောင်းတယ်၊ pattern တွေက အမြင်မှားစေတာ စိတ်ရှုပ်စေတာကို ဖြစ်စေတယ်။
- ကြုံဖူးတာပြောရရင် ထမင်းစားပွဲခင်းမှာ ပန်းပွင့်ရောင်စုံပုံပါတာလေးတွေ ခင်းထားတယ်။ dementia ဖိုးဖိုးက အဲ့စားပွဲခင်းက ပန်းပွင့်အနီသေးသေးလေးတစ်ခုကို ဘာနဲ့မှားမြင်လဲတော့မသိဘူး၊ သူထမင်းထိုင်စားတိုင်း အဲ့စားပွဲခင်းကပန်းကို ကောက်ဖို့ကြိုးစားတယ်။ တခါတလေ သူစားလက်စဇွန်းနဲ့ လှမ်းကောက်တယ်၊ တူနဲ့စားနေရင် တူနဲ့ညှပ်ဖို့လုပ်တယ်၊ အချို့အခေါက်တွေမှာ သူကောက်ယူလို့မရတာနဲ့ စားပွဲခင်းကမှန်းသဘောပေါက်သွားပေမယ့် အချို့အခေါက်တွေမှာ လက်နဲ့ပါကောက်ယူတာ၊ ကောက်လို့မရတာကို လက်သဲနဲ့ ကုတ်ယူနေတာတွေပါ လုပ်နေတတ်တယ်။ နောက်ဆုံး စားပွဲခင်းလဲလိုက်မှရတယ်။
- အခန်းနံရံတွေ ကြမ်းခင်းတွေမှာ အခုလို ရုပ်ပုံတွေ၊ အရောင်စုံအကွက်တွေ ဆင်ထားတဲ့အခါ Dementia ဖြစ်နေသူကို အမြင်မှားပြီး စိတ်ရှုပ်စေနိုင်တယ်။
- အခုလို အရောင်တွေအကြောင်းသိပြီးတဲ့အခါ အခန်းအရောင်တွေကို ခဏခဏပြောင်းတာမျိုးလည်း မလုပ်မိစေနဲ့ဦး။ သူငယ်ပြန်လူကြီးတွေအတွက်က အပြောင်းအလဲတစ်ခုဖြစ်တိုင်း အသားကျဖို့ အချိန်တော်တော်ယူရတယ်။
(Image generated with Gimini)
