10/10/2025
🛑 သတိထား! ခံတွင်းနံ့ဆိုးရုံသာမက သွားချေးများက သင့်ကျန်းမာရေးကို ဘယ်လိုတိုက်ခိုက်နေလဲ? 🦠🦷
သွားတိုက်တဲ့အခါ သွားတွေက ကြမ်းတမ်းနေသလို ခံစားရဖူးလား? အဲဒါက သွားချေးဖတ် (Dental Plaque) တွေပါ။ ဒီအရာတွေက ခံတွင်းနံ့ဆိုးစေတဲ့ အဓိကတရားခံဆိုတာ အားလုံးသိကြပေမယ့်၊ သွားချေးတွေဟာ ခံတွင်းတစ်ခုလုံးနဲ့ တစ်ကိုယ်လုံး ကျန်းမာရေး ကိုပါ ဘယ်လိုဆိုးကျိုးတွေ ပေးနိုင်လဲဆိုတာ သိရင် အံ့အားသင့်သွားပါလိမ့်မယ်။
ဒီဆောင်းပါးလေးကို ဖတ်ပြီးရင် သွားပွတ်တံကို အရင်ကထက် ပိုအလေးထား ကိုင်ချင်လာမှာ အမှန်ပဲ!
သွားချေးဖတ်ဆိုတာ ဘာလဲ? ဘယ်ကလာတာလဲ?
သွားချေးဖတ် ဆိုတာ ခံတွင်းထဲမှာ အမြဲတမ်းရှိနေတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေနဲ့ အစာအမှုန်အမွှားတွေ ပေါင်းစပ်ပြီး သွားမျက်နှာပြင်ပေါ်မှာ ပါးလွှာပြီး စေးကပ်နေအောင် ကပ်တွယ်နေတဲ့ အလွှာပါ။ သွားတိုက်ပြီး နာရီအနည်းငယ်အတွင်းမှာပင် သွားချေးတွေက စတင်ဖြစ်ပေါ်နေပါပြီ။
သွားချေးကြောင့် ခံတွင်းနံ့ဆိုးရုံမက ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးဆိုးကျိုးများ
သွားချေးတွေက ဘက်တီးရီးယားတွေရဲ့ အိမ်ဖြစ်တဲ့အတွက် သူတို့ ပေါက်ပွားလေလေ၊ သင့်ကျန်းမာရေးအတွက် ဒီလိုပြဿနာတွေ ပိုများလာလေလေပါပဲ။
၁။ သွားပိုးစားခြင်းနှင့် သွားဆုံးရှုံးခြင်း (Tooth Decay & Loss)
* အက်ဆစ်တိုက်စားမှု: သွားချေးဖတ်ထဲက ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ သင်စားလိုက်တဲ့ သကြားဓာတ်ကို စားသုံးပြီး အက်ဆစ် (Acid) တွေ ထုတ်လုပ်ပါတယ်။ ဒီအက်ဆစ်တွေက သွားရဲ့ ကြွေလွှာ (Enamel) ကို တိုက်စားပြီး သွားပိုးစားခြင်း ကို ဖြစ်စေပါတယ်။
* နောက်ဆုံးအခြေအနေ: အချိန်မီ မကုသရင် သွားတွေဟာ အပေါက်ဖြစ်၊ ပျက်စီးပြီး နောက်ဆုံးမှာ နုတ်ပစ်ရတဲ့အထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
၂။ သွားဖုံးသွေးယိုခြင်းနှင့် သွားဖုံးရောဂါ (Gum Disease)
* Gingivitis: သွားချေးတွေဟာ သွားဖုံးနားမှာ စုပုံလာတဲ့အခါ သွားဖုံးတွေကို ရောင်ရမ်းစေပြီး သွေးယိုစိမ့်ခြင်း ကို ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါကို Gingivitis (သွားဖုံးရောင်ခြင်း) လို့ခေါ်ပြီး စောစောစီးစီး ကုသရင် ပျောက်ကင်းနိုင်ပါတယ်။
* Periodontitis: ဒီအဆင့်ကို လွန်မြောက်သွားပြီး သွားချေးတွေ အချိန်ကြာလာရင် သွားကျောက် (Tartar) အဖြစ် မာကျောသွားပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာရင် သွားဖုံးနဲ့ အရိုးတွေကို တိုက်စားတဲ့ Periodontitis ဆိုတဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ သွားဖုံးရောဂါ ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီရောဂါက သွားတွေကို မြဲမြံစေတဲ့ အရိုးတွေကို ဖျက်ဆီးပြီး သွားတွေ လှုပ်လာခြင်းနဲ့ ကျွတ်ထွက်ခြင်း ကို ဖြစ်စေပါတယ်။
၃။ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံးကို ခြိမ်းခြောက်လာခြင်း (Systemic Health Risks)
အခုမှ အရေးကြီးဆုံးအချက်ကို ရောက်ပါပြီ။ ခံတွင်းကျန်းမာရေးဟာ သီးခြားကဏ္ဍတစ်ခု မဟုတ်တော့ပါဘူး။
* နှလုံးရောဂါ (Heart Disease): သွားဖုံးရောဂါ ဖြစ်စေတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ သွားဖုံးကနေတစ်ဆင့် သွေးကြောထဲ ဝင်ရောက်နိုင်ပါတယ်။ သူတို့ဟာ နှလုံးသွေးကြောတွေမှာ ရောင်ရမ်းမှုနဲ့ အဆီဖတ်စုပုံမှု တွေကို အားပေးပြီး နှလုံးဖောက်ပြန်ခြင်း (Heart Attacks) နဲ့ လေဖြတ်ခြင်း (Strokes) ဖြစ်နိုင်ခြေကို သိသိသာသာ မြင့်တက် စေပါတယ်။
* ဆီးချိုရောဂါ (Diabetes): သွားဖုံးရောဂါရှိသူတွေဟာ သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ပိုခက်ခဲစေပြီး၊ ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေကလည်း သွားဖုံးရောဂါ ပိုဖြစ်လွယ်ပါတယ်။ ဒီနှစ်ခုက တစ်ခုနဲ့တစ်ခု အပြန်အလှန် ပိုဆိုးစေတဲ့ ဆက်စပ်မှု (Two-way Relationship) ရှိပါတယ်။
* ကိုယ်ဝန်ဆောင်ပြဿနာများ: သွားဖုံးရောဂါပြင်းထန်တဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေမှာ အချိန်မတိုင်မီ မွေးဖွားခြင်း (Premature Birth) နဲ့ ကိုယ်အလေးချိန်မပြည့်ဘဲ မွေးဖွားခြင်း စတဲ့ အန္တရာယ်တွေ ပိုများနိုင်ပါတယ်။
သွားချေးဖတ်များကို ထိထိရောက်ရောက် ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ?
ဒီလိုဆိုးကျိုးတွေကနေ လွတ်မြောက်ဖို့ဆိုရင် ရိုးရှင်းတဲ့ နေ့စဉ်အလေ့အထလေးတွေကို ပုံမှန်လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုပါတယ်။
၁။ မှန်ကန်စွာ တိုက်ပါ၊ ပွတ်ပါ (Brush & Floss Correctly)
* တစ်နေ့ ၂ ကြိမ် တိုက်ပါ: ဖလိုရိုက်ပါတဲ့ သွားတိုက်ဆေး ကိုသုံးပြီး တစ်ကြိမ်ကို အနည်းဆုံး ၂ မိနစ် ကြာအောင် စနစ်တကျ တိုက်ပါ။
* သွားပွတ်ကြိုး သုံးပါ: သွားချေးတွေရဲ့ ၅၀% နီးပါးဟာ သွားနှစ်ချောင်းကြားမှာ ပုန်းအောင်းနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် တစ်နေ့ ၁ ကြိမ် သွားပွတ်ကြိုး (Floss) သုံးပြီး သွားကြားထဲက ချေးတွေကို ဖယ်ရှားပါ။ (ဒါက အရေးအကြီးဆုံး ကာကွယ်နည်းပါ!)
* လျှာကို သန့်ရှင်းပါ: လျှာပေါ်က ဘက်တီးရီးယားတွေကို ဖယ်ရှားဖို့ လျှာခြစ်တံ (Tongue Scraper) သို့မဟုတ် သွားပွတ်တံနောက်ဘက်ကို သုံးပြီး ညင်သာစွာ ခြစ်ပါ။
၂။ စားသောက်မှုပုံစံကို ပြင်ဆင်ပါ (Modify Diet)
* သကြားလျှော့ပါ: အချိုဓာတ်နဲ့ ကစီဓာတ်များတဲ့ အစားအစာ (ဥပမာ- သကြားလုံး၊ ကိတ်မုန့်၊ အချိုရည်) တွေက ဘက်တီးရီးယားတွေရဲ့ အကြိုက်ဆုံး အစာဖြစ်လို့ လျှော့စားပါ။
* ရေကို များများသောက်ပါ: ရေသောက်ခြင်းက တံတွေးထုတ်လုပ်မှုကို အားပေးပြီး အနံ့ဆိုးထွက်စေတဲ့ အမှုန်အမွှားတွေကို ဆေးကြောပေးပါတယ်။
၃။ ပုံမှန်စစ်ဆေးမှု ခံယူပါ (Regular Dental Check-ups)
* ၆ လ တစ်ကြိမ် သွားဆရာဝန်နှင့် ပြပါ: သင်ကိုယ်တိုင် သွားတိုက်နေသော်လည်း သွားကျောက်အဖြစ် မာကျောသွားတဲ့ အရာတွေကို ကိုယ်တိုင် ဖယ်ရှားလို့မရပါဘူး။ ဒါကြောင့် သွားဆရာဝန်နှင့် ၆ လတစ်ကြိမ် ပြသပြီး သွားကျောက်ချွတ်ခြင်း နှင့် စစ်ဆေးခြင်း ခံယူပါ။
> သွားပွတ်တံဟာ သင့်သွားတွေအတွက်သာမကဘဲ သင့်နှလုံးသားအတွက် အရေးပါတဲ့ ကိရိယာတစ်ခုလည်း ဖြစ်နေနိုင်ပါတယ်!
>
ဒီအချက်တွေကို သတိထားပြီး နေ့စဉ် ဂရုစိုက်ပေးခြင်းဖြင့် သွားချေးတွေရဲ့ အန္တရာယ်ကနေ ကာကွယ်နိုင်ကြပါစေလို့ ဆန္ဒပြုလိုက်ရပါတယ်။ 👍
#ခံတွင်းကျန်းမာရေး #သွားချေး #နှလုံးကျန်းမာရေး #သွားဖုံးရောဂါ #သွားပွတ်ကြိုး
မေးစရာရှိရင် ကောမန့်မှာ မေးသွားလို့ရပါတယ်နော်!
` Smart Teeth for Smart Living ´
