12/11/2025
HIV/အေ့စ် နဲ့ပတ်သက်တဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ် အချက် (၁၀) ချက်။
++++++++++++++++++++++++++++++
1️⃣ ART ကုသမှုခံယူပြီး၊ သွေးစစ်တဲ့အခါ
Virus မတွေ့ရှိတော့သည့် 💚 U=U အဆင့်
ရောက်သွားနိုင်တယ်။ S*xual in*******se မှ မိမိ Partners များကို၊ မကူးစက်နိုင်တော့သည့်တိုင်၊ Virus ဟာ၊ ခန္ဓာကိုယ်ထဲက ဆဲလ်တွေထဲမှာ "ငုပ်လျှိုး" (Latent) အဆင့်မှာ ရှိနေဆဲဖြစ်တယ်။ ဆေးသောက်ရပ်ရင် 🛑 Virus ပြန်ပေါက်ထွက်လာနိုင်တယ်။
2️⃣ Virus ရှိသူတိုင်း 🅰️ အဆင့်၊ မရောက်ပါ။ ART နဲ့ Virus ကိုထိန်းထားနိုင်တဲ့သူဟာ၊
သူ့ရဲ့ဘဝတစ်လျှောက်လုံး🅰️ ရောဂါလက္ခဏာ
ဝေဒနာ မပြတော့ပဲ၊ Normal Person
လို၊ကျန်းမာပြီး Live Long နေနိုင်ပါတယ်။ စနစ်တကျ မှန်မှန်ကန်ကန်၊ ကုသမှုမရှိရင်တော့
၊ 🦠 ကြောင့် Immune System ပျက်စီးပြီး၊
အခွင့်အရေးယူရောဂါပိုးများ
(OIs - Opportunistic Infections) တွေ၊
ဝင်လာပြီး AIDS "နောက်ဆုံးအဆင့်" ကိုရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။ 🥵
3️⃣ လူသားတွေထဲကို V ပိုး ရောက်လာပုံ History အရတော့၊ *၁၉၀၀* ခုနှစ်အစောပိုင်းကာလတွေမှာ၊
V ဟာ Africa တိုက်အလယ်ပိုင်း၊ 🇨🇲 နိုင်ငံအရှေ့တောင်ပိုင်း မှာ
ရှိတဲ့ (Chimpanzee ချင်ပန်ဇီ - cpz) 🦧 SIVcpz (Simian Immunodeficiency Virus-HIV-1 လို့ခေါ်တဲ့၊
Pantroglodytes cpz မျိုးစိတ်အကောင်တွေ
ကို၊ အမဲလိုက်သတ်ဖြတ်၊ အကောင်တွေရဲ့ သွေး၊ အရည်၊ စားသုံး၊ ထိတွေ့မိရာက၊ ၊ V ကူးစက်ခံရပြီး၊ စတင်ကူးစက်ပျံ့နှံ့သွားတယ်လို့၊ Genetic Studies တွေအရ၊ ခန့်မှန်းရပါတယ်။ *1981* မှာ၊ U.S., က IDUs နဲ့ MSM အုပ်စုတွေကြား၊ဦးဆုံး 🅰️ cases တွေ၊ စတင်တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ *1986* မှာမှ Virus နာမည်ကို HIV လို့၊ တရားဝင်သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ 🌟
4️⃣“အသက် 16 နဲ့ 24 ကြား၊ 👫🧑🤝🧑Youth တွေမှာ S*xual Health Education နည်းပါးခြင်း၊ ကြောင့် ကူးစက်နိုင်ခြေများလို့၊ V ပိုကူး-ပိုအဖြစ်များတယ်ထင်ရင်၊ မှားလိမ့်မယ်။ Everybody (အသက်အရွယ်မရွေး၊ ⚧️Any Gender identity, ♂️S*xual orientation) ♀️မှာ ကူးစက်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။
5️⃣ V က၊ 🗣️Air, Sweat, 👁️Tears, P*e နဲ့ Poo တွေကနေ၊ 🫱🫲လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်၊ ပွေ့ဖက်ခြင်း 🫂 အနန်း ပေးခြင်၊ အင်းဆက်ကိုက်ခြင်း🪳🦟🪲၊၊စတာတွေကနေ လုံးဝမကူးစက်နိုင်လို့၊ V ရှိသူနဲ့အတူတူနေထိုင်ခြင်း၊ဖြင့် မကူးစက်နိုင်ပါ။ 👨❤️👨👩❤️👩
6️⃣ V ရှိသော 🫄 Pregnant woman ဟာ ART ဆေးကို ကိုယ်ဝန်တစ်လျှောက် မှန်မှန်သောက်သုံးပြီး မွေးဖွားချိန်နဲ့ ကလေးကိုနို့တိုက်ချိန်မှာ 🤱ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း 🧑🔬 လိုက်နာပါက ကလေးဆီ 👶ကို V မကူးစက်အောင် 99% နီးပါး ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ (*PMtCT*)
7️⃣*ကြိုတင်ကာကွယ်ဆေး PrEP* 💊💉
(Pre-Exposure Prophylaxis) ဆေးကို နေ့စဉ်ပုံမှန်သောက်သုံးပါက V ကူးစက်မှုမှ
99% (from S*x) ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
8️⃣အရေးပေါ်ကာကွယ်ဆေး PEP* 💊
(Post-Exposure Prophylaxis) ဆေးကို၊ V ကူးစက်နိုင်ခြေ လိင်အပြုအမူ၊ အခြေအနေနဲ့ ထိတွေ့မိပြီးနောက်၊ within 72 hr- ⏰အချိန်မှီသောက်သုံးပါက၊ V ကူးစက်မှုမှ 80% ကျော်ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
9️⃣ကမ္ဘာပေါ်က လူဦးရေရဲ့ 1% ခန့်မှာ၊📍 V ကို ခံနိုင်ရည်တဲ့၊ CCR5-delta 32 လို့ခေါ်တဲ့၊ မွေးရာပါဗီဇပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ရှိပါတယ်။ ဒီဗီဇပြောင်းလဲမှုဟာ V ကို Cells ထဲဝင်ရောက်မှုမှ 🛡️တားဆီးပေးနိုင်တဲ့အတွက် သူတို့ဟာ V ကူးစက်ခံရဖို့ ခဲယဉ်းပါတယ်။ 🔺
🔟 Vi ဟာ၊ လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲတတ်လို့၊ Cells 🧬 တွေထဲမှာ၊ ပုံတူပွားတဲ့အခါတိုင်း အနည်းငယ်စီ ဗီဇပြောင်းလဲမှု (Genetic Mutation) ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ❗ဒါကြောင့် လူတစ်ယောက်ထဲမှာတောင် V - Subtypes များစွာ ရှိနေနိုင်ပါတယ်။ ဒီအချက်ဟာ ကုသရေးနဲ့ Vaccine ထုတ်လုပ်ရေးအတွက် အဓိက Challenge ဖြစ်နေပါတယ်။⁉️
**********************************************
Disclaimer: Facts & Images used in this content are sourced from HIV.org & AI generated for educational reference purposes only. All copyrights and ownership belong to their respective creators or copyright holders. If you are the rightful owner of any image and object to its use here, please contact us for immediate removal or proper attribution. No copyright infringement is intended.
*xualhealth
