31/03/2022
Haemogram/CBC/CP(auto) အကြောင်း😊😊
ဆေးရုံဆေးခန်းများတွင် ရှေ့ပြေးစစ်ဆေးမူ့များထဲမှ အဓိကစစ်ဆေးကြတဲ့ Testတစ်ခုပဲဖြစ်ပါတယ်
ရောဂါအခြေအနေ အကောင်းအဆိုးကို ဒီtestတစ်ခုသိရရုံနဲ့လည်း အများကြီးခြုံငုံသုံးသပ်နိုင်လောက်အောင် ကြည့်ရူရတဲ့ ဆရာဝန်ကြီးများအတွက် သတင်းအချက်အလက် တွေအများကြီးပေးပါတယ်...
ဒါ့အပြင် ကုန်ကျစရိတ် သက်သာမူနဲ့ အချိန်တိုအတွင်းမှာသိရှိရတာဖြစ်တဲ့အတွက် လူနာအတွက်အကျိုးရလဒ်များသော အဖိုးတန်သော test တစ်ခုလို့ပြောလို့ရပါတယ်...
Haemogram ဆိုတာဘာလဲ ?
ဘာကိုစစ်တာလဲ ဆိုရင် ?
Haemogram ဆိုတာ သွေးရောဂါနှင့်ပတ်သတ်သော သွေးအားနည်းခြင်း ၊သွေးကင်ဆာများအပြင် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရောဂါပိုးများဝင်ရောက်နေမူအခြေအနေပါ သိရှိနိုင်ပါသည်။
ဘာကိုစစ်တာလဲ ဆိုရင် ?သွေးထဲတွင်ရှိသော
သွေးနီဥများအခြေအနေ (RBCs)၊သွေးဖြူဥများ အခြေအနေ(WBCs)နှင့် သွေးဥမွှားခေါ် (Platelets) များအခြေအနေကို တိုင်းတာစစ်ဆေးခြင်းကိုခေါ်ပါတယ်။
သွေးနီဥများ အခြေအနေအားသိရခြင်းဖြင့် သွေးအားနည်းခြင်း/များခြင်း၊ ပုံသဏ္ဌန်မှန် တည်ရှိမူ ရှိ/မရှိ၊ အရွယ်အစား မှန်ကန်မူရှိ/မရှိ
စသောအချက်အလက်များသိရှိနိုင်ပါတယ်။
သွေးဖြူဥများ အခြေအနေသိရခြင်းအားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း ရောဂါပိုးဝင်ရောက်မူရှိ/မရှိ ၊ ရောဂါတိုက်ထုတ်နေမူအခြေအနေ ၊ပြီးမြှောက်အောင်မြင်မူ အခြေအနေ ၊ bacteria ဝင်ရောက်မူ၊ virus ဝင်ရောက်မူ အခြေအနေများကို သိရှိနိုင်ပါတယ်။
သွေးဥမွှားများ အခြေအနေသိရရှိခြင်းအားဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း သွေးယိုစိမ့်မူ၊ သွေးခဲခြင်းနှင့်ပတ်သတ်သောရောဂါများအခြေအနေကိုသိရှိနိုင်ပါတယ်။
Haemogram တစ်ခုတွင် အတွေ့ရများဆုံး data များကတော့ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။
သွေးနီဥများအကြောင်းကိုကြည့်ရူ့သောအရာများကတော့ -
(RBC,HGB,HCT,MCV,MCH,MCHC,RDW-SD,RDW-CV)
RBC = သွေးနီဥ၏ အရွယ်အစားကို ပြောခြင်းဖြစ်ပါတယ်။*(သွေးနီဥတစ်လုံး၏ size)
Normalကတော့ (3.8-5.8 10*12/L )ဖြစ်ပါတယ်။
ဆိုဒ်သေးခြင်းဖြင့် သွေးအားနည်းရောဂါ ၊ ဆိုဒ်ကြီးခြင်းဖြင့်
ဆိုဒ်အမျိုးစုံပါခြင်းဖြင့် သွေးနီဥနှင့်ပတ်သတ်သော ရောဂါတစ်စုံတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း အကြမ်းပျဉ်းအားဖြင့်သိနိုင်ပါတယ်။
HGB = သွေးတစ်ခုလုံးတွင် haemoglobin ပမာဏ ပါဝင်မူကိုစစ်ဆေးခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ normal(11-15 g/dL)
low ➡️ Anaemia.
high➡️ Polycythemia.
*(သွေးနီဥအားလုံး Hb%)
HCT= သွေးတစ်ခုလုံးတွင် သွေးနီဥများ ဘယ်လောက်ထုထည်ပမာဏပါဝင်လဲဆိုတာကို စစ်ဆေးခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ normal(35-48 % )
low➡️blood lose, Anaemia
high➡️ Polycythemia,DHF.
Hct = Hb × 3
*(သွေးနီဥအားလုံး ထုထည်)
MCV = သွေးနီဥတစ်လုံးချင်း၏ ပျမ်းမျှထုထည်ပမာဏကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ normal(76-96 fl )
low MCV ➡️ Microcytic.
Normal MCV➡️ Normocytic.
high MCV➡️ Macrocytic.
MCV=HCT×1000/RBC
*( သွေးနီဥတစ်လုံးချင်း၏ ထုထည် )
MCH = သွေးနီဥတစ်လုံးချင်းတွင်ပါဝင်သော haemoglobinအားကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။normal(27-31pg )
low➡️ Hypochromic (IDA, Thalassemia).
high➡️ Hyperchromic (B12 or Folate deficiency).
MCH=Hb/RBC
*(သွေးနီဥတစ်လုံးချင်း ပျမ်းမျှ Hb%)
MCHC= သွေးနီဥများ၏ ပျမ်းမျှhaemoglobin အားကိုတိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ normal(32-36 g/dL )
MCHC=Hb/HCT
*(သွေးနီဥအားလုံး၏ပျမ်းမျှ Hb%)
RDW-SD = သွေးနီဥများ၏ အရွယ်အစားပုံသဏ္ဌန်မမှန် ပြောင်းလဲချက်အခြေအနေကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ normal( 37-54 fl)
high➡️ Anisocytosis(Iron deficiency, megaloblastic anaemia).
low➡️ macrocytic anaemia
*(သွေးနီဥများ၏အရွယ်အစား မတူညီမူအခြေအနေ)
RDW-CV = RDW-SDအချိုးအား %ဖြင့်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါတယ်။normal(11.5-14.5 % )
*(သွေးနီဥများ၏အရွယ်အစား မတူညီမူအခြေအနေ)
WBC = သွေးဖြူဥများစုစုပေါင်းကိုတိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
သွေးဖြူဥတွင် အမျိုးအစား(5)မျိုးရှိပါတယ်။(N,L,M,E,B)
သွေးဖြူဥများဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ရောဂါခုခံကာကွယ်ခြင်းလုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ normal(4-11 10*9/L )အတက်အကျပုံမှန်မဟုတ်ခြင်းအားဖြင့် ရောဂါပိုးဝင်ရောက်နေမူရှိ/မရှိ၊ပြင်းထန်မူအခြေအနေကို သိနိုင်ပါတယ်။
*(သွေးဖြူဥအားလုံးပေါင်း ပမာဏ)
Neutrophils = သာမန်အားဖြင့်သွေးဖြူဥ အလုံး100 တွင် 40-75 လုံးအထိ ရှိနိုင်ပါတယ်။ သွေးဖြူဥများထဲတွင် ပါဝင်မူအများဆုံးသောအမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါပိုးအား တိုက်ထုတ်ဝါးမြိုဖျက်ဆီးပေးသော ဆဲလ်အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။normal(40-75% )အချို့ရောဂါများတွင်တက်လေ့ရှိပါတယ် (Bacterial infection၊necrosis၊haemolytic disease၊ toxic disease... )
Lymphocytes = သာမန်အားဖြင့် သွေးဖြူဥ အလုံး100တွင် 20-45 လုံးအထိ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒုတိယအများဆုံးပါဝင်သော အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ် ။ normal(20-45% )အချို့ရောဂါများတွင်တက်လေ့ရှိပါတယ် ( chronic disease၊TB၊syphilic... )
Monocytes = သာမန်အားဖြင့် သွေးဖြူဥ အလုံး100တွင် 2-10 လုံးအထိ ရှိနိုင်ပါတယ်။ တတိယအများဆုံးပါဝင်သော အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ normal(2-10% )အချို့ရောဂါများတွင်တက်လေ့ရှိပါတယ် ( malaria၊cancers၊infectious mononucleosis....)
Eosinophils = သာမန်အားဖြင့် သွေးဖြူဥ အလုံး100တွင် 1-6 လုံးအထိ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ပါဝင်မူနည်းသော အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ဓာတ်မတည့်သောရောဂါ အခြေအနေများတွင် တက်လေ့ရှိပါတယ်။normal(1-6% )အချို့ရောဂါများတွင်တက်လေ့ရှိပါတယ် (skin infection၊allergic reaction၊parasitic infection... )
Basophils = သာမန်အားဖြင့် သွေးဖြူဥ အလုံး100တွင် 0-1 လုံးအထိ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ပါဝင်မူအနည်းဆုံးသော အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ normal(0-1% )အချို့ရောဂါများတွင်တက်လေ့ရှိပါတယ် ( ulcerative colitis၊spreenactomy၊အင်ပြင်ထခြင်းသွေးကင်ဆာ(CML)...)
Platelets = သွေးဥမွှားများပါဝင်မူ အခြေအနေကိုတိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ သွေးဥမွှားများဟာ သွေးယို၊သွေးထွက်ခြင်းများကို ပိတ်ဆို့၊ရပ်တန့်အောင်ပြုလုပ်ပေးပါတယ်။ normal(150-400 10*9/L )သွေးယိုစိမ့်ရောဂါ၊DHF များတွင်ပုံမှန်ထက်ကျနေတတ်ပါတယ်။
*(သွေးဥမွှားအားလုံး ပမာဏ)
MPV = Platelet တစ်လုံးချင်း၏ ပျမ်းမျှထုထည်အရွယ်အစားကိုတိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။normal(7.4-10.5 fl )
MPV=PCT/Plt
*(သွေးဥမွှားတစ်လုံးချင်း ထုထည်အရွယ်အစား)
PDW = Platelet တစ်လုံးချင်း၏အရွယ်အစား မတူညီမူအခြေအနေကိုတိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။normal( 9-17)
*(သွေးဥမွှားတစ်လုံးချင်း အရွယ်အစားမတူညီမူအခြေအနေ )
PCT = Platelets အားလုံး၏ထုထည်ပမာဏကို တိုင်းတာခြင်းဖြစ်ပါတယ်။normal(0.17-0.35 )
PCT = Plt×MPV/10000
*(သွေးဥမွှား အားလုံးထုထည်)
သွေးနီဥများ၊ သွေးဖြူများနှင့် သွေးဥမွှားများသည် အသက်အရွယ်အပိုင်းအခြားပေါ်မူတည်၍ နူန်းထားပြောင်းလဲမူရှိပါသည်။ (မွေးကင်းစ၊ကလေး၊လူကြီး (ကျား/မ )normal range မတူညီကြပါ)
Haemogram တစ်ခုတွင် စစ်ဆေးသော စက်အမျိုးအစား အဆင့်အတန်းပေါ်မူတည်ပြီး (16,20,32) parameters
များရင်များသလို Informationစုံလင်ပြီး အကျိုးကျေးဇူးများသလို ကုန်ကျစရိတ်အနည်းငယ်ကွာဟမူလည်းရှိပါသည်။
{***အနှစ်ချုပ်***
RBC = *(သွေးနီဥတစ်လုံး၏ size)
HGB = *(သွေးနီဥအားလုံး Hb%)
HCT = *(သွေးနီဥအားလုံး ထုထည်)
MCV = *(သွေးနီဥတစ်လုံးချင်း၏ ထုထည်)
MCH = *(သွေးနီဥတစ်လုံးချင်း ပျမ်းမျှ Hb%)
MCHC = *(သွေးနီဥအားလုံး၏ပျမ်းမျှ Hb%)
RDW-SD = *(သွေးနီဥများ၏အရွယ်အစား မတူညီမူအခြေအနေ)
RDW-CV = *(သွေးနီဥများ၏အရွယ်အစား မတူညီမူအခြေအနေ%)
Retic = Reticulocyte count
WBC = *(သွေးဖြူဥအားလုံးပေါင်း ပမာဏ)
Gran = (N,E,B)
N = Neutrophils count
L = Lymphocytes count
M = Monocytes count
E = Eosinophils count
B = Basophils count
Plt = Platelets count
MPV = *(သွေးဥမွှားတစ်လုံးချင်း ထုထည်အရွယ်အစား)
PDW = *(သွေးဥမွှားတစ်လုံးချင်း အရွယ်အစားမတူညီမူအခြေအနေ )
PCT = *(သွေးဥမွှား အားလုံးထုထည်)
PLCR = Platelets larger cell ratio }
အထက်ဖော်ပြပါ CP(auto)/ Haemogram/ CBC
မေတ္တာစိုး အထူးကုဆေးခန်းနှင့်အဆင့်မြင့်ရောဂါရှာဖွေး ဆေးခန်းတွင် တန်ဖိုးငွေ -8000/ ကျပ် ဖြင့်စစ်ဆေးနိုင်ပါပြီ။
နောက်ဆက်တွဲရောဂါများအတွက်လည်း ပြသနိုင်ပါကြောင်း အသိပေးအပ်ပါတယ် ခင်ဗျာ......
☎️09-423647940
(မှတ်ချက်. ကျွန်နော်ထပ်သိသောသူများ ဒီစာကိုဖတ်မိလျှင် လိုအပ်ချက်/လွှဲမှားချက်များ လမ်းညွှန်ပေးနိုင်ပါသည်)
