08/12/2022
#အရက်နဲ့တွဲလုံးဝတွဲမသာက်သင့်တဲ့ဆေး(၁၀)မျိုး
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
အရက်နဲ့ဆေးကိုလုံးဝတွဲမသောက်သင့်ပါဘူး။ တွဲမသောက်သင့်တဲ့အကြောင်းတွေရှိပါတယ်။
ဆေးအာနိသင်ကို ကျဆင်းသွားစေနိုင်တယ်
ဆေးက အဆိပ်သင့်စေနိုင်တယ်
ဆေးရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးပိုဆိုးလာစေတယ်
လက္ခဏာဝေဒနာအသစ်တွေ ဖြစ်လာစေနိုင်တယ်
အသက်အရွယ်နဲ့အမျှ အရက်ကကိုယ်ကို ပြောင်းလဲစေတယ်။ အသက်ကြီးလာလေ အရက်ကို ကိုယ်က ခြေဖျက်ဖို့ ခက်ခဲလေဖြစ်တယ်။ ကြာကြာချေဖျက်ရတယ်။ အရက်ကို ခံနိုင်ရည်ကျလာတယ်။ အရက်နဲ့ဆေး ဓာတ်ပြုတာပိုများလာတယ်။ အမျိုးသမီး တွေဆိုရင် အရက်ပမာဏ ပိုများတတ်တယ်။
အရက်နဲ့တွဲမသောက်သင့်တဲ့ ဆေးတွေကတော့
(၁) #အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ ( )
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
များကို ကိုက်ခဲခြင်းကို ကုသဖို့ သုံးတယ်။ ဥပမာ /acetaminophen, တို့ဖြစ်တယ်။ အဲဆေးတွေကို အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် သေစေနိုင်လောက်တဲ့ မူးဝေအိပ်ငိုက်ခြင်း ဖြစ်စေတယ်။ ဒါကြောင့် အရက်ကို ပုံမှန်သောက်နေတဲ့သူတစ်ယောက် အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် opoids ဆေးများကို မဖြစ်မနေ သောက်၇တော့မယ်ဆိုရင် ဆရာဝန်နဲ့ဦးစွာတိုင်ပင်ရမယ်။ လိုအပ်ရင် အခြားအကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများကို ပေးရမယ်။
အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများ ( , ) , ကို သောက်ရတော့မယ်ဆိုရင် အရက်သောက်လို့မရပါဘူး။ #အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် #အစာအိမ်ထိခိုက်ခြင်း၊ #သွေးယိုခြင်း စတဲ့ ဝေဒနာများကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ အရက်သောက်နေချိန် ကိုသောက်တယ်ဆိုရင် အသည်းကို ပျက်စီးစေနိုင်တယ်။
(၂) #စိတ်ငြိမ်ဆေးများ ( medications ) နှင့် #အိပ်ဆေးများ ( pills )
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
စိတ်ငြိမ်ဆေးများ၊ အိပ်ဆေးများ နဲ့ အရက်ကို တွဲသောက်တဲ့အခါမှာ ပြင်းထန်ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ခံစားရနိုင်ပါတယ် ။ အရက်နဲ့ အဆိုပါဆေးများသည် ဦးနှောက်ပေါ်သက်ရောက်ပုံ တူညီကြတယ်။ ဒါကြောင့် တွဲသောက်တဲ့အခါမှာ အိပ်ငိုက်ခြင်း၊ အသက်ရှူနှေးခြင်း လက္ခဏာများ ကို ကြုံလာရနိုင်ပါတယ်။
စိတ်ငြိမ်ဆေးများ ကတော့
(Ativan)
(Xanax)
(Va**um)
(Klonopin) တို့ဖြစ်တယ်။
အိပ်ဆေးများ ကတော့
(Ambien)
(Lunesta)
(Sonata) တို့ဖြစ်တယ်။
(၃) #စိတ်ကျရောဂါကုဆေးများ ( ) နှင့် #စိတ်ရောဂါကုဆေးများ ( )
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
စိတ်ငြိမ်ဆေးများ ကို အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် အန္တာရာယ်ရှိတယ်။ လို စိတ်ရောဂါကုဆေးများကို အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် အလွန်မူးဝေခြင်း၊ သတိလစ်ခြင်းများ ဖြစ်စေတယ်။ လို စိတ်ရောဂါကုဆေးများကို အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းကို ပိုဆိုးစေတယ်။ အဲလိုဆေးများကို တွဲသောက်တဲ့အခါမှာ ဖြစ်လာတတ်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများမှာ မူးဝေခြင်း၊ အိပ်ငိုက်ခြင်း၊ သွားလာလှုပ်ရှားမှု့ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်း၊ ပြင်းထန်နှလုံးရောဂါဖြစ်ခြင်း တို့ဖြစ်တယ်။ လို စိတ်ရောဂါကုဆေးများ ကို အရက်နဲ့မသောက်ရဘူး။ ပြင်းထန်ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဆေးရဲ့အာနိသင်ကိုလည်း လျော့နည်းစေတယ်။
(၄) #အာရုံစူးစိုက်ချို့ယွင်းမှု့ ရောဂါကုဆေး ( medications (Adderall, Ritalin)
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
အာရုံစူးစိုက်မှု့ချို့ယွင်းတဲ့ရောဂါကို ကုသရာမှာသုံးတဲ့ဆေးဖြစ်တဲ့ salts , , ဆေးများသည် အရက်နဲ့ ဓာတ်ပြုတယ်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးရှိတယ်။ ဆေးရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ပိုဆိုးစေတယ်။ တွဲသောက်တဲ့အခါမှာ ဖြစ်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများမှာ ခေါင်းမူးခြင်း၊ အိပ်ငိုက်ခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်မှု့အားနည်းခြင်း၊ နှလုံးရောဂါ များဖြစ်စေတယ်။
(၅) #ပိုးသတ်ဆေးများ ( , )
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
အချို့ပိုးသတ်ဆေးများကို အရက်နဲ့တွဲမသောက်ရပါဘူး။ ပိုးသတ်ဆေး တွေက ပျို့အန်၊ ဝမ်းလျော ဖြစ်စေတယ်။ အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ပိုဆိုးစေတယ်။ အချို့ဆေးတွေက အန္တာရာယ်ရှိတယ်။ နှလုံးရောဂါ ၊ အသည်းရောဂါ များကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။ အရက်နဲ့ တွဲမသောက်သင့် တဲ့ ပိုးသတ်ဆေး အချို့မှာ
/Trimethoprim
အဲ့ပိုးသတ်ဆေးတွေထဲမှာမှ azythromycin ကို အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးက အခြားဆေးများနဲ့ယှဉ်ရင် ပိုနည်းတယ်။
(၆) #နလုံးအောင့်ရောဂါကုဆေးနှင့်သွေးပေါင်ထိန်းဆေး ( and pressure medications)
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
အရက်သောက်ရင် သွေးပေါင်ချိန်ကို တက်စေတယ်။ သွေးကျဆေးများ အလုပ်လုပ်ရ ခက်ခဲစေတယ်။ သည် နှလုံးအောင့်ရင်သက်သာစေတဲ့ အသုံးများတဲ့ဆေး ဖြစ်တယ်။ ဆေးကို အရက်နဲ့တွဲမသောက်ရပါဘူး။ အဆိုပါ နှလုံးဆေးများကို အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများမှာ
#ခေါင်းမူးခြင်း၊ #သတိလစ်ခြင်သလိုဖြစ်ခြင်း၊ #အိပ်ငိုက်ခြင်း၊ #နှလုံးခုန်စည်းချက်မမှန်ခြင်းတို့ဖြစ်တယ်။
(၇) #ဆီးချိုရောဂါကုဆေး ( and other diabetes medications)
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
ဆီးချိုရောဂါ ကုသတဲ့ဆေးတွေရှိတယ်။ အဲဒီထဲမှာ Metformin က အသုံးအများဆုံးဆေးဖြစ်တယ်။ Metformin က ကိုယ်ထဲက lactic acid ကို များစေတယ်။ ရှားရှားပါးပါး acidosis ကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။ အသက်အန္တာရာယ်ရှိတဲ့အခြေအနေတစ်ရပ် ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အရက်သောက်နေချိန် Metformin ကို လုံးဝရှောင်ကြည်ရမှာ ဖြစ်တယ်။ အရက်ကို အခြားဆီးချိုဆေးများနဲ့လည်း အနည်းနဲ့အများ ဓာတ်ပြုတယ်။ အရက်က သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကို ကျစေတယ်။ အန္တာရာယ်ရှိတယ်။
သွေးတွင်းသကြားဓာတ်ကျဆင်းတဲ့ လက္ခဏာများကတော့
ဗိုက်ဆာလာတာ
နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်လာတာ
တကိုယ်လုံး တုန်တုန်ရီရီဖြစ်လာတာ
စိတ်ပူပန်တာ
ချွေးထွက်တာ
ခေါင်းမူးတာ
အိပ်ငိုက်တာ
အာရုံထွေပြားတာ စတာတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်
(၈) #သွေးကျဲဆေး ( , )
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
warfarin သည် #သွေးကျဲဆေး ဖြစ်တယ်။ warfarin ရဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတစ်ခုက သွေးယိုစီးတာ ဖြစ်တယ်။ အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ဖို့ လိုအပ်မှာ ဖြစ်တယ်။ အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် အသက်အန္တာရာယ်ရှိနိုင်လောက်တဲ့ သွေးယိုတာ ဖြစ်စေနိုင်တယ်။
(၉) #အအေးမိတုတ်ကွေးပျောက်ဆေး -the-counter cold and flu treatments ( , )
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
အအေးမိ၊တုတ်ကွေးရောဂါဝေဒနာများကို ကုသပေးနိုင်တဲ့ OTC ဆေးနှစ်မျိုးရှိတယ်။ နဲ့ တို့ဖြစ်တယ်။ အရက်နဲ့တွဲမသောက်ရပါ ။ အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် ကိုယ်တွင်း ခုခံအားစနစ်ကို ကျဆင်းစေပြီး နေပြန်ကောင်းလာဖို့ ကြန့်ကြာမှာ ဖြစ်တယ်။ Nyquil လိုဆေးများသည် အိပ်ငိုက်ခြင်း၊ ခေါင်းမူးခြင်း တို့ကို ဖြစ်စေနိုင်တယ်။ ဆေးများကို အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ပိုဆိုးစေတယ်။ အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများဖြစ်တဲ့ acetaminophen , Ibuprofen (Advil,Motrin) ဆေးများမှာ လည်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးရှိတယ်။ ဆေးများကို တွဲသောက်တဲ့အခါမှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးက ပိုဆိုးလာတယ်။
(၁၀) #ပန်းသေပန်းညှိုးရောဂါကုဆေး dysfunction medications ( **ra, )
▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️ ▪️▪️
အသုံးအများဆုံး #ပန်းသေပန်းညှိုးရောဂါကို ကုသတဲ့ဆေးများကတော့ ( Cialis ), Sildenafil (Vi**ra) တို့ဖြစ်တယ်။ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေက
ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ မျက်နှာနီမြန်းခြင်း၊ အမြင်အာရုံပြောင်းလဲခြင်းတို့ ဖြစ်တယ်။ အရက်နဲ့တွဲသောက်ရင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးကို ပိုပြင်းထန်စေတယ်။
ဒေါက်တာထွန်းမြတ်ဝင်း (ဆေးဝါးပညာ )