13/03/2022
ခေါင်းမူးနေတယ်၊ ဘာဖြစ်တာလဲ? 🏥
-----------------------------------------
ခေါင်းမူးတာကို ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေက အများကြီး ရှိပါတယ်။ အဲဒီက စ ပြောရင်တော့ ပိုမူးသွားဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ 😅 😵💫
အကြောင်းရင်းရှာတာက ဆရာဝန်လုပ်ပါလိမ့်မယ်။ ကိုယ်က အန္တရာယ်ရှိတဲ့လက္ခဏာတွေကို ကြိုသိထားဖို့နဲ့ ဆရာဝန်ဆီမရောက်ခင် ကိုယ်လုပ်လို့ရတာလုပ်ထားဖို့ ပဲ လိုတာပါ။
အထိုင်အထ ရိပ်ခနဲ ဖြစ်တာ၊ မျက်စိပြာသွားတာ နဲ့ ချာချာလည်အောင် ခေါင်းမူးတာက မတူပါဘူး။
အထိုင်အထ ရိပ်ခနဲ ဖြစ်တာ၊ မျက်စိပြာတာက သပ်သပ်တလိုင်းပါ။ နောက်မှ ဆွေးနွေးပါမယ်။
အခု ချာချာလည်အောင် မူးတဲ့သူတွေ အတွက် အရင်ရေးပေးပါမယ်။
အဲဒါကြောင့် လက်တွေ့မှာ ချာချာလည်အောင် ခေါင်းမူးရင် ဘာ နဲ့စမလဲအရင်ကြည့်ရအောင်။
(၁) သတိလစ်ခြင်း ➡️ ပြန်ကောင်းသွားရင်တောင် ဆရာဝန်ချက်ချင်းပြရမယ့် လက္ခဏာပါ။ ‼️
(၂) ခေါင်းမမူးခင်က ခေါင်းကို ထိခိုက်မိထားတာရှိလား🤕 ➡️ ရှိတယ်ဆိုရင် မပေါ့ပါနဲ့၊ အရေးကြီးပါတယ်။
(၃) ခေါင်းမူးတာအပြင် ➡️
- ရုတ်တရက် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခေါင်းကိုက်တာရှိလား?
- မျက်နှာ၊ ခြေ၊ လက်၊ ထုံတာကျဥ်တာ၊ အားနည်းတာရှိလား?
- မျက်စိအမြင်ဝေဝါးတာ?
- စကားပြောရတာ ခက်ခဲနေတယ် ထင်လား?
- ရုတ်တရက် နှလုံးခုန်မူမမှန်ဖြစ်လား? မြန်တာ၊ နှေးတာ?
- ကိုယ်အလေးချိန် သိသိသာသာလျော့လား?
(အသက်ကြီးတဲ့သူတွေမှာ အိမ်သားက မေးပေးမှ သူတို့က ပြောတာပါ၊ နဂိုကလည်း အဲ လက္ခဏာတွေရှိတယ်ဆိုရင် မူးတာနောက်ပိုင်း အဲလက္ခဏာတွေ ပိုဆိုးလာလား သိဖို့ အရေးကြီးပါတယ်)
*** အဲဒီလက္ခဏာတွေက ဆရာဝန် အမြန်ပြသင့်တဲ့ လက္ခဏာတွေပါ။ ‼️
(၄) မူးနေတဲ့အချိန် သွေးပေါင် တိုင်းကြည့်လို့ရပါတယ်။ (ဆရာဝန်မဟုတ်ဘဲ အတွေ့အကြုံရှိတဲ့သူတိုင်း လုပ်လို့ရပါတယ်) ကျတာရော၊ တက်တာရော ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
သွေးပေါင်ကျနေရင် ဓါတ်ဆားရည်အရင်တိုက်ပြီး အကြောင်းရင်း လိုက်ရှာရပါမယ်၊
တက်နေတယ်ဆိုရင် -
သာမာန်လူတွေတောင် မူးနေတဲ့အချိန်မှာ သွေးပေါင်တက်တတ်ပါတယ်။ သွေးပေါင်တက်တိုင်း သွေးပေါင်ကျဆေး မလိုပါ။ ဒါပေမယ့် နဂိုက သွေးတိုးအခံ ရှိတဲ့သူ၊ ဆေးသောက်နေကျသူနဲ့ သွေးပေါင် ၁၆၀/၉၀ အထက် တွေမှာဆိုရင်တော့ သွေးပေါင်ကျဆေးလိုကောင်းလိုမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် နီးစပ်ရာဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ပါ။
(၅) သွေးတွင်းအချိုဓါတ်က မူးနေတဲ့အချိန် စက်ရှိရင် တိုင်းကြည့်ပါ။
သူလည်း ကျတာရော၊ တက်တာရော ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ချွေးစေးထွက်၊ ရင်တလှပ်လှပ်ဖြစ်တာတွေပါ တွဲနိုင်ပါတယ်။
ကျရင် အချိုရည်သောက်ရပြီး တက်ရင်တော့ အင်ဆူလင်ဖြစ်ဖြစ်၊ ဆီးချိုဆေး ဖြစ်ဖြစ် လိုကောင်းလိုမှာဖြစ်တဲ့အတွက် သူလည်း ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဖို့ လိုပါတယ်။
(၆) သာမာန်မူးတာက (၁၄) ရက်ထက်ပိုမကြာသင့်ပါ။ ပိုကြာရင် သတိထားပြီး ဆရာဝန်နဲ့ထပ် တိုင်ပင်ပါ။ ဖြူဖျော့နေရင်တော့ သွေးအားနည်းတာ ဖြစ်နိုင်ပြီး သေချာအောင် သွေးဖောက်စစ်မှရမှာပါ။
-----------------------------
(၁) ကနေ (၆) အထိ လက္ခဏာတစ်ခုမှ မရှိရင်တော့ ချာချာလည်အောင် မူးနေရင်တောင် သိပ်မစိုးရိမ်ပါနဲ့။
အရေးပေါ် ကုသတာထက် ဖြည်းဖြည်းချင်းပဲ ဆေးသောက်၊ ဖြည်းဖြည်းချင်းပဲ သက်သာတဲ့ အခြေအနေတွေ ဖြစ်ဖို့များပါတယ်။
(၇) မူးတာက (၁၄) ရက်မပြည့်သေးဘူး၊ ပျို့အန်တာလည်း ရှိတယ်ဆိုရင် ဆက်စဥ်းစားရမှာက
- မကြာခင်က 💊 ဆေးသောက်ထားတာရှိလား၊ ဆေးအသစ်? ဆေးအပြောင်းအလဲ? တစ်ခါတစ်ရံ အချို့ဆေးတွေက စစချင်း မဖြစ်ဘဲ လနဲ့ ချီသောက်မှ ခေါင်းမူးတာ ရှိပါတယ်။
- အရက်
- ကား၊ လေယာဥ်ပျံ၊ သင်္ဘော (၂ ရက်ထက်ပိုမကြာသင့်ပါ)✈️ 🚢 🚐
(၈) အပေါ်က ပြောသမျှနဲ့ တစ်ခုမှ မကိုက်ရင် ထပ်မေးရမှာက - 👂
နားအူတာ၊ နားပြည်ယိုတာ၊ အကြားအာရုံချို့ယွင်းတာရှိလား? နားထဲ အရည်ကျည်ဖုလေးတွေ ရှိလား? ➡️
ရှိရင်တော့ နားကြောင့် ဖြစ်တဲ့ ခေါင်းမူးတာဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ နား နှာခေါင်း ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဖို့လိုပါတယ်။
အဲဒီ လက္ခဏာတွေ မရှိလည်း နားထဲက အာရုံကြောတွေ ရောင်ရင်လည်း ခေါင်းမူးတာ တစ်မျိုးတည်းနဲ့ လာနိုင်ပါတယ်။
(၉) နားက ဘာမှ မဖြစ်ဘူး၊ ဒါပေမယ့် ခေါင်းအလှည့်အပြောင်း တအားမူးတယ်၊ အိပ်နေတုန်းလည်း ဟိုဖက် ဒီဖက်စောင်းရင် မူးနေတယ်ဆိုရင်တော့ အသက်ကြီးတဲ့သူတွေ အဖြစ်များတဲ့ BPPV လို့ခေါ်တဲ့ ခေါင်းမူးတာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ယူဆတာကတော့ နားထဲက အရည်နဲ့ အစိုင်အခဲလေးတွေ မူမမှန်လို့ ဖြစ်တာပါ။ ခဏခဏ ပြန်ဖြစ်တတ်ပြီး စိုးရိမ်စရာမရှိပင်မယ့် ဆေး သောက်ပြီး တော်ရုံမသက်သာတတ်ပါ။ ရုတ်တရက်ခေါင်းကို နောက်ပြန်လှန်ချတဲ့ Physio လုပ်ရင် အကျိုးရှိတယ်ပြောပါတယ်၊ ပြီးရင် လည်ပင်းကို မနက်ကတည်းက အပတ်ပတ်ပြီးငြိမ်အောင်ထား၊ တနေကုန် မလှဲဘဲ ငုတ်တုပ်ထိုင်၊ ညဖက်ကျမှ ဖြုတ်ပြီး အိပ် ရပါတယ်။
နမူနာကို အောက်ကလင့်ခ်မှာ ကြည့်နိုင်ပါတယ်။
https://www.youtube.com/watch?v=CPLOd6vqWKI
(၁၀) မုတ်ဆိတ်ရိတ်တုန်း၊ လည်ပင်းကော်လာပတ်ထားတုန်း၊ ခေါင်းအလှည့်အပြောင်းမှ ဖြစ်တာဆိုရင်တော့ လည်ပင်းက အကြောကို ထိမိတာ ဖြစ်ဖို့များပါတယ်။ ဆေးပေးတာထက် ကော်လာတွေ မပတ်ဖို့ သတိထားခိုင်းရတာပါ။
(၁၁) မျက်စိပြန်စမ်းဖို့လည်း မမေ့ပါနဲ့။
(၁၂) ယေဘူယျအားဖြင့် အထက်ပါအစဥ်အတိုင်း စဥ်းစားတယ်ဆိုပေမယ့် အခြားရောဂါအခံ ရှိတဲ့သူတွေမှာ ရောဂါနဲ့ လူနာအခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး စဥ်းစားပုံစဥ်းစားနည်းက ကွဲလွဲနိုင်တာမလို့ ရောဂါအခံရှိတဲ့သူတွေဆိုရင် မိမိပြနေကျဆရာဝန်နဲ့ အနည်းဆုံးတစ်ခါတော့ ပြန်ပြသင့်ပါတယ်။
---------------------------------
ဒီစာက မူးနေတဲ့သူတွေအတွက် ကိုယ်မူးတာ အရေးပေါ် အန္တရာယ်ရှိလား၊ မရှိလား တီးမိခေါက်မိရုံရေးပေးတာပါ။
* နံပါတ် (၇) ကနေ (၉) မှာပေးတဲ့ အမူးပျောက် ဆေးတွေ အကြောင်းကနောက်မှ ထပ်ရေးပေးပါမယ်။
Photo: credit
Dr. Kevin
MBBS, MRCP (UK)
