23/11/2025
ကိုအင်ဇိုင်း ကျူ-၁၀ (Coenzyme Q10) ဆိုတာဘာလဲ?
ကိုအင်ဇိုင်းဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာရှိတဲ့ အင်ဇိုင်းတွေကို အထောက်အကူပြုတဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်း (Proenzyme) ကိုခေါ်တာပါ။
ကျူ-၁၀ (Q10) ဆိုတာမှာ Q ဆိုတာ Quinone ကိုရည်ရွယ်တာဖြစ်ပြီး ကာဗွန်အက်တမ် ၅ ခုနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ မော်လီကျူးတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမော်လီကျူး ၁၀ခုကို ပေါင်းစပ်ထားလို့ Q10 လို့ခေါ်တာပါ။
အတိုကောက်အနေနဲ့ Co-Q10 လို့ခေါ်လေ့ရှိပါတယ်။ Co-Q10 ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ခန္ဓာကိုယ်ကြီးမှာ အဓိကလုပ်ငန်း (၂) ခု လုပ်ဆောင်ပါတယ်။
(၁) As a cofactor in the production of adenosine triphosphate (ATP)
အဓိကအနေနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့အပြားမှာရှိတဲ့ဆဲလ်လေးတွေမှာ စွမ်းအင် (Energy) အဖြစ် ATP ဆိုတဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းထုတ်လုပ်ရာမှာ အဓိကကူညီဆောင်ရွက်ပေးပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စွမ်းအင်များများ လိုတဲ့နေရာတွေမှာ Co-Q10 တွေများများရှိနေပါတယ် (ဥပမာ-နှလုံး၊ ကြွက်သား၊ အသည်း)။
သူချို့တဲ့ရင် ဆဲလ်တွေတစ်သျှူးတွေဟာ စွမ်းအင်ကောင်းစွာမရလို့ သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းဆောင်တာတွေ ချို့တဲ့လာပါတယ်။ ဥပမာ-နှလုံးမှာရှိတဲ့ကြွက်သားတွေ ကောင်းကောင်းညှစ်ဖို့ စွမ်းအင်လိုအပ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီစွမ်းအင်ရဖို့ ATP ဆိုတာလိုပါတယ်။အဲ့ဒီ ATP ထုတ်ဖို့ Co-Q10 ဆိုတာလိုအပ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် Co-Q10 ချို့တဲ့နေရင် နှလုံးရဲ့ညှစ်အားကျဆင်းသွားပါတယ်။အလားတူပဲ ကျန်တဲ့ကြွက်သားတွေ အားနည်းတာ၊ မလှုပ်ရှားချင်တာဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် Co-Q10 ဟာ ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုလုံး သန်စွမ်းဖို့ အထူးလိုအပ်ပါတယ်။
(၂) As an antioxidant
ဒုတိယအနေနဲ့ အင်တီအောက်ဆီဒင့်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ပါတယ်။ Co-Q10 ဆိုတာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းကထုတ်ပေးနိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသောဆီမှာပျော်တဲ့ အင်ဒီအောက်ဆီဒင့် (Only one fat antioxidant) ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ Free radical တွေကို အီလက်ထရွန်လွယ်ကူစွာပေးပြီး ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်နိုင်တဲ့ သတ္တိရှိပါတယ်။
ဖရီးရယ်ဒီကယ်ဆိုတာ အီလက်ထရွန်တစ်လုံးလိုအပ်နေလို့ ကျန်တဲ့တစ်သျှူးတွေကိုဖျက်ဆီးပြီး အီလက်ထရွန်လိုက်လုနေတဲ့အတွက် တစ်သျှူးတွေပျက်စီးစေတဲ့ ဓာတ်ပစ္စည်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီဖရီးရယ်ဒီကယ်တွေကို Co-Q10 က အီလက်ထရွန်ပေးလိုက်တဲ့အတွက် ဖရီးရယ်ဒီကယ်တွေဟာ ပုံမှန်မော်လီကျူးတွေပြန်ဖြစ်သွားလို့ ခန္ဓာကိုယ်တိုက်ခိုက်ခံရခြင်းကနေ လွတ်ထွက်သွားပါတယ်။ ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မပျက်စီးဖို့၊ အသက်ရှည်ဖို့၊ နုပျိုဖို့ကနေစလို့ ကင်ဆာမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ရေးအထိလုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ တန်ဖိုးကြီးဓာတ်ပစ္စည်းတစ်ခုလို့ ဆိုချင်ပါတယ်။
ဒါ့ကြောင့် ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်စားနေတဲ့အစားအစာတွေထဲမှာ Co-Q10 ပါဝင်တဲ့ အစားအစာ ဒါမှမဟုတ်ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ Co-Q10 တွေထုတ်လုပ်ပေးနိုင်မယ့်ကုန်ကြမ်းတွေပါဝင်နေဖို့ အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။
ဒေါက်တာခင်မောင်လွင် (FAME)