04/07/2025
❓”ဆရာရှင့် အရေပြား မှာ အဖုအပိန့် အနီပြင်ထွက်ပြီး ယားယံ တာက (၁)ခါလည်း မက (၂)ခါလည်း မက ရုတ်တရတ် ဖြစ်ဖြစ်နေတာက ဘာကြောင့်လဲ ???
အလာဂျီလား အင်ပျဉ်လား ယားနာလား သွေးမသန့်တာလား ……???”
👨🏼⚕️ဒီနေ့ ဒီလို မေးလာတတ်တဲ့ မေးခွန်းအတွက် ဆရာ ရှင်းပြချင်တာလေးတွေ ရေးထားပါတယ် မိမိကိုယ်တိုင်ဘဲဖြစ်ဖြစ် မိသားစုဝင်တစ်ဦးဦးမှာဘဲဖြစ်ဖြစ် ဒီလို အရေပြားယားယံမှုမျိုး ၁ ကြိမ် မက လချီ နှစ်ချီ မထင်ရင် မထင်သလို အကြာခဏ ဖြစ်တတ်နေတာမျိုးရှိရင် ဒီစာလေးက အကျိုးရှိမှာပါ
🔸အရေပြားယားယံတာ ဖြစ်လိုက် ပျောက်လိုက် ခပ်စိပ်စိပ် ဆက်တိုက် သဘောမျိုး (၆)ပတ် နှင့်အထက် ဖြစ်လာရင် “ နာတာရှည် ယားယံခြင်း” လို့သတ်မှတ်ပါတယ်
🔸ဘာလို့ “နာတာရှည် “ လို့ ခေါ်လည်းဆိုရင် (၆)ပတ်ကျော်လာတာရယ် နောင်လည်း ထပ်ဖြစ်နိုင်တာရယ်ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်
❓”အဲ့ဒါဆို ကုလို့ရလားဆရာ “ ဒါကတော့ အမေးအများဆုံး မေးခွန်းပေါ့
👨🏼⚕️တစ်ခွန်းတည်းဖြေမယ်ဆို “ကုလို့ရတယ် ဒါပေမဲ့ ဘာကြောင့်ဖြစ်နေတာလဲ သိဖို့လိုတယ် “ ဒါလေး အရင်ဖြေချင်ပါတယ်
🔸အဲ့တော့ အခုလို Chronic Urticaria မှာ ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အကြောင်းအရာက အတော်များပါတယ် တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် အတွက် ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရာ မတူနိုင်တာမျိုးပါ
🚨အဲ့တော့ဖြစ်စေနိုင်တာတွေက ဘာတွေလဲပေါ့
- နံပါတ်(၁) အဖြစ်အများဆုံးက idiopathic cause ပါ 👉🏻ဆိုလိုတာက မိမိခန္ဓာကိုယ် သွေးထဲမှာ ဓါတ်မတည့်စေတဲ့ ဓါတ် တွေ (histamine, cytokines ) အလိုအလျောက်ထွက်လာတာပါ
ဘာလို့ “အလိုအလျောက်” လို့ပြောတာလဲဆိုရင် 👉🏻👉🏻ပုံမှန်ဆို ယားစေတဲ့ဓါတ်တွေက ယားစေတဲ့ အမှုန် အမွှဲ နဲ့ထိမှ / အကောင် ကိုက်မှ/ အစာ ဆေးတို့နဲ့ မတည့်မှ ထွက်လာရတာပါ။ ဒါပေမဲ့ chronic urticaria အများစုမှာ ဘာနဲ့မှ ထိတွေ့မှု မရှိဘဲ ချက်ချင်းထယားလာတာပါ။ အဲ့ဒါကို ဆေးပညာစကားအရ idiopathic chronic urticaria လို့ခေါ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်က အလိုအလျောက်မူမမှန် တုန့်ပြန်ပြီး အရေပြားမှာ ယားယံခြင်းကို ဖြစ်စေလ်ု့ Autoimmune cause လို့ပြောလို့ရပါတယ်။
❓”အဲ့ဒါဆို ဘယ်လိုကုရတော့မလဲ ပျောက်မှာလားဆရာ “
👨🏼⚕️ကုဖို့ ဆေးသောက်ရမယ်။
Autoimmune ဖြစ်တာမို့ ဆေးကို အချိန်တစ်ခုထိဆွဲသောက်ရမယ်။
ဆေးဆွဲသောက် ပြီး သက်သာသွားနိုင်သော်လည်း နာတာရှည် ဖြစ်နေနိုင်တာမို့ ဆေးကို အချိန်မရွေးပြန်သောက်ရတာမျိုးရှိမယ်။
❓”အဲ့ဒါဆို ဒီရောဂါက မပျောက်တော့ဘူးပေါ့ “
👨🏼⚕️ဒီမေးခွန်ရအတွက် တစ်ခွန်းတည်းဖြေရရင် “ဟုတ်တယ် မပျောက်ဘူး”
👨🏼⚕️ရှင်းပြရရင် ရောဂါကိုဖြစ်စေတဲ့ immune system ကိုယ်ခံအားကို နှိမ်ထားမှဘဲ သက်သာနေတာပါ။ အချိန်တစ်ခုထိ ဆေးသောက်ပြီးလို့ လက္ခဏာ က လချီ နှစ်ချီ သက်သာသွားနိုင်သော်လည်း ပြန်ပေါ်လာနိုင်တာမျိုးပါ။
❓“နောက်ထပ် (၆)ပတ်ကျော် ယားယံ အင်ပျဉ် ထတာက တခြားဘာတွေကြောင့် ဖြစ်စေနိုင်သေးလဲ ဆရာ”
👨🏼⚕️နောက်ထပ်ဖြစ်စေနိုင်တဲ့အချက်တွေက
-ရာသီဥတုပူပြင်းပြီး သွေးကြောကျယ်လာမယ် …histamine ဓါတ်က သွေးထဲမှာများလာမယ် …ချွေးထွက်လာတဲ့အခါ အရေပြားမှာ ယားယံလာတာမျိုး
- အရမ်းကြပ်တဲ့ အဝတ်အစား ဘောင်ဘီတို့ကို ဝတ်တဲ့အခါ အရေပြားကို ဖိတင်းထားတဲ့နေရာတွေ မကြာခဏရမ်းတတ်တာမျိုး
- ပန်းနာရင်ကြပ် (asthma), နှာခေါင်းဓါတ်မတည့်ရောဂါ (allergic rhinitis) စတဲ့ ရောဂါများနဲ့ တွဲပြီးဖြစ်ခြင်း
- တုပ်ကွေးဖျားနာခြင်းရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အနေနဲ့ ဖြစ်ခြင်း ဥပမာ COVID 19, Influenza
- အစာအိမ်ပိုး H.pylori ရှိခြင်းကြောင့် တုန့်ပြန်မှု အနေနဲ့ ဖြစ်ခြင်း
- သန်ကောင် (worms) များရှိနေခြင်းကြောင့် တုန့်ပြန်မှု အနေနဲ့ဖြစ်ခြင်း
-အရက် ဝိုင် ဘီယာ တို့ကြောင့် သွေးထဲမှာ histamines များလာခြင်း
-မတည့်သော အစားအသောက်တို့ကို မကြာခဏစားမိနေခြင်း
- ဆေးဝါးများနှင့် ဓါတ်မတည့်ခြင်း
-မိမိတွင် autoimmune ရောဂါအခံ ရှိနေခြင်း
-စိတ်ဖိစီးမှု နှင့် ဟော်မှုန်းအပြောင်းအလဲ များကြောင့်ဖြစ်ခြင်း
-မျိုးရိုးလိုက်ခြင်း စတာတွေကြောင့်လည်းဖြစ် တတ်ပါတယ်။
❓“ဒီရောဂါရဲ့ ဆိုးကျိုးကဘာတွေဖြစ်နိုင်လဲ ဆရာ”
👨🏼⚕️အများစုကတော့ နာတာရှည်ဖြစ်လာတာကြောင့် အရေပြားယားယံမှုအပြင် စိတ်ဖိစီးမှု ဖြစ်လာတတ်တယ် ခဏခဏ ဖြစ်နေတာမျိုးကြောင့် စိတ်ဓါတ်ကျတာ မျိုးဖြစ်နိုင်တယ်။
တချို့ အရမ်းဆိုးတဲ့ Uriticaria မှာ ခြေလက် ခန္ဓာကိုယ် သာမက မျက်လုံး မျက်ခွံ တို့ပါရောင်ယမ်းခြင်း၊ နှာရည်ကျခြင်း နှာချေခြင်း၊ နှုတ်ခမ်း ဖူးရောင်ခြင်း၊ အရမ်းဆိုးရင် အသက်ရှူကြပ်လာခြင်း ပန်းနာရင်ကြပ်ကဲ့သို့ ရင်ကြပ်သံများဖြစ်ပေါ်လာခြင်းတို့ထိဖြစ်တတ်ပါတယ်။
🔹ဒါကြောင့် chronic urticaria ဖြစ်လာပီဆိုရင် ဘာကြောင့်ဖြစ်စေနိုင်တာလဲကို သိတာကလည်း ကုသခြင်းအတွက် အရေးကြီးတဲ့ အပိုင်းတစ်ခုပါဘဲ။
🔹တစ်ချို့ဖြစ်စေတဲ့ အရာတွေက ရှောင်ရှားလို့တဲ့အတွက် ဆေးရေရှည် သောက်ရန်မလိုတာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
🔹ရောဂါတစ်ခုခုကြောင့် တွဲပြီးဖြစ်နေတာမျိုးဆိုရင် အရင်းခံရောဂါကိုပါ ကုသရင် ပိုပြီးသက်သာစေနိုင်ပါတယ်။
