07/11/2025
#သားသမီးများကို သင်ပေးရမယ့်
စီးပွားရေးပညာ (၂၁) ချက်
၁။ ငွေကို တန်ဖိုးထားတတ်အောင် သင်ပေးပါ။
ငွေရှာဖို့ မလွယ်ကူကြောင်း၊ မိဘတွေ ဘယ်လောက်ပင်ပန်းပြီး ရှာရကြောင်း နားလည်အောင် ရှင်းပြပါ။ လေးနှစ်အရွယ်ကတည်းက စတင်သင်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ - ကလေးက အရုပ်တစ်ခုဝယ်ချင်ရင် အဲ့ဒီအရုပ်ဖိုး ဘယ်လောက်ကုန်ကျမယ်၊ အဲ့ဒီငွေကို ရဖို့ မိဘတွေ ဘယ်လောက်အလုပ်လုပ်ရမယ်ဆိုတာ ရှင်းပြပါ။
၂။ ငွေစုနည်း စနစ်တကျ သင်ပေးပါ။
ငွေစုဘဏ်အကောင့် ဖွင့်ပေးပြီး ရသမျှပိုက်ဆံထဲက အနည်းဆုံး ၁၀% လောက် မပျက်မကွက် စုဆောင်းတတ်အောင် လေ့ကျင့်ပေးပါ။ မုန့်ဖိုးပိုက်ဆံတွေကို စုဆောင်းခိုင်းပါ။
၃။ ဝင်ငွေထွက်ငွေ မှတ်တမ်းရေးနည်း လေ့ကျင့်ပေးပါ။
ရှစ်နှစ်အရွယ်လောက်ကစပြီး ဝင်ငွေထွက်ငွေ စာအုပ်လေး ရေးခိုင်းပါ။ ရတဲ့ပိုက်ဆံ၊ သုံးတဲ့ပိုက်ဆံတွေကို နေ့စဉ် မှတ်သားတတ်အောင် လုပ်ပေးပါ။ ဒါမှ ပိုက်ဆံသုံးစွဲမှုကို ထိန်းချုပ်တတ်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
၄။ ရသုံးမှန်းခြေ စီမံခန့်ခွဲနည်း သင်ပေးပါ။
လစဉ် ရသမျှပိုက်ဆံကို အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စတွေအတွက် ဦးစားပေး သုံးစွဲတတ်အောင် သင်ပေးပါ။ မလိုအပ်ဘဲ အလဟသ မဖြုန်းတီးတတ်အောင် လမ်းညွှန်ပေးပါ။ ဥပမာ - ကျောင်းသုံးပစ္စည်း၊ စာအုပ်စာပေတွေအတွက် ဦးစားပေးသုံးစွဲစေပါ။
၅။ အရောင်းအဝယ် အခြေခံကို သင်ပေးပါ။
ဆယ်နှစ်အရွယ်လောက်မှာ ရောင်းဝယ်ရေးအခြေခံတွေ သင်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ပိုက်ဆံပြန်အမ်းတာ၊ အလှည့်ကျ ရှင်းတာ၊ ဈေးနှုန်းနှိုင်းယှဉ်တာ၊ အရည်အသွေးစစ်ဆေးတာတွေ သင်ပေးပါ။ ကလေးရဲ့ အိမ်တွင်းစီးပွားရေး လုပ်ချင်တာကို အားပေးပါ။
၆။ ငွေချေးငှားခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အသိပညာ ပေးပါ။
ငွေချေးရင် အတိုးပေးရကြောင်း၊ အကြွေးထူရင် ဒုက္ခရောက်နိုင်ကြောင်း၊ မလိုအပ်ဘဲ ငွေမချေးသင့်ကြောင်း သင်ပေးပါ။ ဥပမာပြရင် - ခရက်ဒစ်ကတ်တွေရဲ့ အန္တရာယ်၊ အတိုးနှုန်းမြင့်တဲ့ ငွေချေးမှုတွေရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ ပြောပြပါ။
၇။ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းအကြောင်း မိတ်ဆက်ပေးပါ။
ဆယ့်နှစ်နှစ်အရွယ်လောက်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအကြောင်း စသင်ပေးပါ။ ဘဏ်အတိုး၊ စတော့ရှယ်ယာ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပုံတွေကို ရှင်းပြပါ။ အရှုံးအမြတ် ဖြစ်နိုင်ခြေတွေအကြောင်းလည်း ပြောပြပါ။
၈။ အာမခံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ဗဟုသုတ မျှဝေပါ။
ကျန်းမာရေးအာမခံ၊ အသက်အာမခံတွေရဲ့ အရေးပါပုံကို ရှင်းပြပါ။ သက်ကြီးရွယ်အိုဘဝ၊ အရေးပေါ်ကိစ္စတွေအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရကြောင်း နားလည်အောင် ပြောပြပါ။
၉။ စီးပွားရေးကျင့်ဝတ်တွေ သင်ပေးပါ။
ရိုးသားမှု၊ တာဝန်ယူမှု၊ ကတိတည်မှုတွေရဲ့ အရေးပါပုံကို သင်ပေးပါ။ လိမ်လည်မှု၊ အလွဲသုံးစားလုပ်မှုတွေကြောင့် စီးပွားရေးပျက်စီးရပုံတွေကို ဥပမာပေး ရှင်းပြပါ။
၁၀။ အလုပ်လုပ်ခြင်းရဲ့ တန်ဖိုးကို သိစေပါ။
ငယ်ငယ်ကတည်းက အလုပ်လုပ်ခြင်းရဲ့ တန်ဖိုးကို သိအောင် သင်ပေးပါ။ အိမ်မှုကိစ္စတွေ လုပ်ပေးရင် ဆုကြေးပေးတာ၊ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုးပြီး ဝင်ငွေရှာတာတွေကို အားပေးပါ။
၁၁။ စျေးကွက်စီးပွားရေး နားလည်အောင် သင်ပေးပါ။
စျေးကွက်ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ ဝယ်လိုအား ရောင်းလိုအား၊ ဈေးနှုန်းအတက်အကျတွေ နားလည်အောင် ရှင်းပြပါ။ စီးပွားရေးသတင်းတွေ၊ စီးပွားရေးဂျာနယ်တွေ ဖတ်ရှုလေ့လာအောင် တိုက်တွန်းပါ။
၁၂။ ချမ်းသာကြွယ်ဝခြင်းရဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကို သင်ပေးပါ။
ငွေကြေးချမ်းသာခြင်းထက် စိတ်ချမ်းသာခြင်းက ပိုအရေးကြီးကြောင်း၊ လူမှုတာဝန်သိတတ်ဖို့ လိုကြောင်း သင်ပေးပါ။ ငွေကြေးကို အသုံးချပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုရော၊ အခြားသူတွေကိုပါ အကျိုးပြုတတ်အောင် လမ်းညွှန်ပေးပါ။
၁၃။ စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းတွေ မြင်တတ်အောင် သင်ပေးပါ။
နေ့စဉ်ဘဝမှာ စီးပွားရေးအခွင့်အလမ်းတွေကို သတိထားမိအောင် လေ့ကျင့်ပေးပါ။ ဥပမာ - ရပ်ကွက်ထဲမှာ ဘာဆိုင်တွေ လိုနေသလဲ၊ ဘယ်လိုဝန်ဆောင်မှုမျိုး မရှိသေးလဲ စသည်ဖြင့် လေ့လာတတ်အောင် သင်ပေးပါ။
၁၄။ စီးပွားရေးစွန့်စားမှု အခြေခံတွေ သင်ပေးပါ။
အရှုံးအမြတ် ခန့်မှန်းတွက်ချက်တတ်အောင်၊ အန္တရာယ်တွေကို ကြိုတင်မြင်တတ်အောင် သင်ပေးပါ။ အရင်းအနှီးငယ်ငယ်နဲ့ စလို့ရတဲ့ လုပ်ငန်းလေးတွေကနေ စမ်းသပ်လုပ်ကိုင်စေပါ။
၁၅။ ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေးစနစ်အကြောင်း သင်ပေးပါ။
Mobile Banking တွေ၊ Digital Payment တွေ၊ Online Shopping တွေရဲ့ အသုံးဝင်ပုံနဲ့ သတိထားရမယ့်အချက်တွေကို သင်ပေးပါ။ လုံခြုံရေးအတွက် Password ထားရှိပုံ၊ အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုတွေကို ဂရုပြုပုံတွေ ရှင်းပြပါ။
၁၆။ အခွန်အကြောင်း အခြေခံ သင်ပေးပါ။
တစ်သက်လုံး ပေးဆောင်ရမယ့် အခွန်အမျိုးမျိုးအကြောင်း သင်ပေးပါ။ ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာငွေတွေကို နိုင်ငံတော်က ဘယ်လို သုံးစွဲလဲ၊ အခွန်ဆောင်ခြင်းက ဘာကြောင့် အရေးကြီးလဲ ဆိုတာတွေ ရှင်းပြပါ။
၁၇။ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုအကြောင်း နားလည်အောင် သင်ပေးပါ။
စျေးနှုန်းတွေ တက်လာရင် ငွေတန်ဖိုး ကျဆင်းသွားပုံ၊ စုထားတဲ့ငွေတွေ တန်ဖိုးလျော့သွားပုံကို နားလည်အောင် ရှင်းပြပါ။ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုကို ကာကွယ်ဖို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံပုံတွေ သင်ပြပါ။
၁၈။ လုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှု အခြေခံတွေ သင်ပေးပါ။
ဝန်ထမ်းခန့်ထားခြင်း၊ စာရင်းကိုင်ခြင်း၊ ဈေးကွက်ရှာဖွေခြင်း စတဲ့ လုပ်ငန်းစီမံခန့်ခွဲမှု အခြေခံတွေ သင်ပေးပါ။ စီးပွားရေးအစီအစဉ် ရေးဆွဲပုံ၊ အရေးပေါ်အခြေအနေတွေအတွက် ကြိုတင်စီမံပုံတွေ လေ့ကျင့်ပေးပါ။
၁၉။ အရည်အသွေးမြင့် ဝန်ဆောင်မှုပေးတတ်အောင် သင်ပေးပါ။
ဖောက်သည်တွေကို လေးစားစွာဆက်ဆံပုံ၊ ဝန်ဆောင်မှုကောင်းပေးပုံ၊ တုံ့ပြန်အကြံပြုချက်တွေကို လက်ခံပြုပြင်ပုံတွေ သင်ပေးပါ။ ဖောက်သည်ကျေနပ်မှုက စီးပွားရေးအောင်မြင်ဖို့ အရေးကြီးကြောင်း ရှင်းပြပါ။
၂၀။ စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်ချတတ်အောင် သင်ပေးပါ။
အချက်အလက်တွေကို စုဆောင်းလေ့လာပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်ချတတ်အောင် လေ့ကျင့်ပေးပါ။ အကျိုးအမြတ်ကိုပဲ မကြည့်ဘဲ လူမှုပတ်ဝန်းကျင်၊ ကျင့်ဝတ်တွေကိုပါ ထည့်သွင်းစဉ်းစားတတ်အောင် သင်ပြပါ။
၂၁။ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းတွေကို ရင်ဆိုင်တတ်အောင် သင်ပေးပါ။
စီးပွားရေးအခက်အခဲတွေကို မကြောက်ရွံ့ဘဲ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းတတ်အောင် သင်ပြပါ။ အရှုံးပေါ်ရင် ထိုးကျမသွားဘဲ သင်ခန်းစာယူပြီး ပြန်လည်ထူထောင်နည်းတွေ လမ်းညွှန်ပေးပါ။ အရေးပေါ်ရန်ပုံငွေထားရှိဖို့ အရေးကြီးကြောင်း သင်ပြပါ။
