La Pyae Wun Dental Clinic

01/11/2025

အံဆုံးကိုအူအတက်လိုအသုံးမဝင်ဘူးလူကိုဒုက္ခပေးဖို့ဘဲဆိုပြီးအံဆုံးပြသနာတခုခုပေးတိုင်းနူတ်ခိုင်းလေ့ရှိပါတယ် အူအတက်လည်းအသုံးဝင်တာတွေ့ရှိလာကြောင်းရေးဘူးပါတယ်
အခုလဲအံဆုံးက အဖိုးတန်တာတွေ့ရပါပြီး အံဆုံး အတွင်းဆုံးအလွှာမှာအဖိုးတန် mesenchyma stem cells MSCs ကိုတွေ့ပါပြီ regenerative medicine အတွက်ခြေလှမ်းသစ်တခုပါ အဆိုပါ MSCs ကနေ ပျက်စီးသွားတဲ့ nerve cells ပြန်ဖန်တီးနိုင်လို့ Brainရောဂါ အတွက် နှလုံးကပျက်စီး cells တွေကို regenerate ပြန်လုပ်နိုင်လို့ နှလုံးရောဂါတွေအတွက် အလားတူ Bone cell တွေအတွက်ပါ အလားအလာကောင်းတွေပေါ်ထွက်လာတော့မှာမို့ အရိုးပွရောဂါအတွက်ပါ ကောင်းသတင်းပါ
Bone merrow ထဲက stem cell ကိုခက်ခက်ခဲခဲယူစရာမလိုတော့ပါ

26/08/2025

https://www.facebook.com/share/p/1P2T5rcLdU/

“ကလေးလေးတွေ သွား စပေါက်ခြင်း၊ သွားပေါက် နောက်ကျရတဲ့ အကြောင်းအရင်းများနှင့် ကလေးတွေရဲ့ သွားလေးတွေ ကျန်းမာအောင် ပြုစုပေးဖို့ နည်းလမ်းများ”

🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷🦷

ကလေးလေး တွေမှာ မွေးလာကတည်းက သွားဖုံး အောက်မှာ သွားတွေ အများစုဟာ ပါလာပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ ကလေး အများစုဟာ အသက် ၆ လလောက်မှာ သွား စပေါက်ပြီး အသက် ၃နှစ် ရောက်လျှင် ကလေး သွားအစုံ ၂၀ ရှိနေပါပြီ။

👉 အပေါ်သွားများ ပေါက်သည့် အချိန်ကာလ

အလယ်ရှေ့သွား - ၈လ မှ ၁၂လ အတွင်း
ဘေးရှေ့သွား - ၉လ မှ ၁၃လ အတွင်း
စွယ်သွား - ၁၆လ မှ ၂၂လ အတွင်း
ပထမအံသွား - ၁၃လ မှ ၁၉လ အတွင်း
ဒုတိယအံသွား - ၂၅လ မှ ၃၃လ အတွင်း

👉 အောက်သွားများ ပေါက်သည့် အချိန်ကာလ

အလယ်ရှေ့သွား - ၆လ မှ ၁၀လ အတွင်း
ဘေးရှေ့သွား - ၁၀လ မှ ၁၆လ အတွင်း
စွယ်သွား - ၁၇လ မှ ၂၃လ အတွင်း
ပထမအံသွား - ၁၄လ မှ ၁၈လ အတွင်း
ဒုတိယအံသွား - ၂၃လ မှ ၃၁လ အတွင်း

ပုံမှန် ကလေးအများစုကတော့-
အသက် ၁၁လမှာ သွား ၄ ချောင်း
အသက် ၁၅လမှာ သွား ၈ ချောင်း
အသက် ၁၉လမှာ သွား ၁၂ ချောင်း
အသက် ၂၃လမှာ သွား ၁၆ ချောင်းထိ ရှိနေတတ်ပါတယ်။

👉 ဒီလို ငယ်သွားလေးတွေ ပေါက်ပြီးသွားရင် ကြီးသွားအဖြစ် ပြောင်းလဲဖို့ ငယ်သွားတွေ စကျိုးတဲ့ အရွယ်ကတော့ ၆-၇နှစ် ဝန်းကျင် ဖြစ်ပါတယ်။

ကလေး တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် သွားပေါက်ချိန် ကတော့ အတိအကျ မတူညီနိုင်ပါဘူး။ အသက်အရွယ် အနည်းငယ် ကွာဟချက်လေးတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။

👉 ကလေးတွေ သွားပေါက် နောက်ကျရတဲ့ အကြောင်းအရင်းတွေကတော့ အများကြီး ရှိပါတယ်။ တကယ်လို့ ကလေးက အသက် ၁၈လနဲ့ အထက် ရှိပြီး သွားတစ်ချောင်းမှ မပေါက်သေးဘူး ဆိုလျှင်တော့ သွားဆရာဝန်နဲ့ ပြသ သင့်ပါတယ်။

👉 သွားပေါက် နောက်ကျတာဟာ မျိုးရိုးလိုက်တာကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ မိဘတွေတုန်းက သွားပေါက်နောက်ကျလျှင် ကလေးမှာလည်း နောက်ကျတာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သွားပေါက် နောက်ကျရတဲ့ တခြား အကြောင်းအရင်းတွေ ကတော့ လမစေ့ပဲ မွေးတဲ့ကလေးတွေ၊ ပေါင်မပြည့်တဲ့ ကလေးတွေ၊ တချို့သော မျိုးရိုးဗီဇ ပြဿနာတွေကြောင့် သွားပေါက် နောက်ကျရတဲ့ ကလေးတွေ၊ အာဟာရနဲ့ သတ္ထုဓာတ်၊ Calcium နဲ့ Vitamin D ချို့တဲ့သော ကလေးတွေ၊ Down’s Syndrome နဲ့ Hypopituitarism ရောဂါရှိတဲ့ ကလေးတွေမှာ သွားပေါက် နောက်ကျ တတ်ပါတယ်။

👉 ကလေးတွေမှာ သွားပေါက်လျှင် ဖြစ်တတ်တဲ့ လက္ခဏာတွေကတော့ –

- ပုံမှန်ထက် သွားရည် အထွက် များခြင်း
- တစ်ခုခုကို ဝါးကြည့်/ ကိုက်ကြည့်နေခြင်း
- ဆတ်ဆတ်ထိ မခံ ဖြစ်နေခြင်း၊ မအီမသာ ဖြစ်ခြင်း
- သွားဖုံး ရောင်ရမ်း နာကျင် နေခြင်း
- အိပ်ဖို့၊ နို့စို့ဖို့၊ အစာစားဖို့ အခက်အခဲလေးတွေ ရှိလာခြင်း
- အဖျား ငွေ့ငွေ့လေး ရှိတတ်ခြင်း စသည်တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

👉 ကလေး သွားဖုံး ရောင်ရမ်း နာကျင်တာကို သက်သာ စေနိုင်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကတော့–

သွားဖုံးကို ညင်သာစွာ နှိပ်ပေးပါ – လက်သေချာဆေးပြီး ဂွမ်း (သို့) အဝတ် သန့်သန့်ဖြင့် ဘေဘီလေးရဲ့ သွားဖုံးကို ညင်ညင်သာသာလေး ဖိပြီး ပွတ်ပေးပါ။ ဖိအားက နာကျင်တာတွေကို သက်သာစေပါတယ်။

အအေးဓာတ်ပေးပါ – အအေးခံထားတဲ့ ဇွန်းမျိုးဖြစ်ဖြစ် ကလေးသွားဖုံးနားကို ထိထားခြင်းက နာကျင်မှုကိုသက်သာစေပါတယ်။ အခု နောက်ပိုင်းမှာတော့ Teething Toys (သွားယားကိုက်) လေးတွေ ပေါ်လာတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါလေးတွေကို ရေခဲသေတ္တာထဲ အရင်ထည့်ပြီး သုံးပေးလို့ ရပါတယ်။ ဒီဟာလေးတွေထဲက BPA free ဖြစ်ပြီး silicon အမျိုးအစားကောင်းတဲ့ တံဆိပ်မျိုးကို ရွေးသင့်ပါတယ်။

Teething biscuits or rusks (ကလေးစားမုန့်) လေးတွေ ကိုက်ခိုင်းထားပါ - ကလေး အသက် ၆လကျော်လို့ ဖြည့်စွက်စာ စကျွေးနေပြီဆိုရင် ဘီစကစ်လို ကလေးစား မုန့်လေးတွေကို ကိုက်ခိုင်း ထားခြင်းဖြင့် နာကျင်မှုကို သက်သာစေပါတယ်။

ဆေးတိုက်ကြည့်ပါ – ဖျားရင် တိုက်တဲ့ ပါရာစီတမော (Paracetamol) က နာကျင်မှုတွေ သက်သာစေလို့ တိုက်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ သွားပေါက်လို့ အဖျားငွေ့ငွေ့ ရှိရင်လည်း Paracetamol တိုက်ပေးလို့ ရပါတယ်။

ကလေးနဲ့အတူ ကစားပေးပါ - ကလေးနဲ့အတူ ကစားပေးခြင်းဟာလည်း နာကျင်မှုတွေ လျော့နည်းစေပါတယ်။

Pacifiers (ချိုလိမ်) လေးတွေ ပေးစုပ်ထားပါ - ချိုလိမ်လေးတွေ ပေးစုပ်တာဟာလည်း တချို့ကလေးတွေအတွက် သွားနာကျင်မှုကို သက်သာ စေပါတယ်။

👉 သွားပေါက်တဲ့အခါ ရှောင်ရှားသင့်တဲ့ အရာတွေက -
Benzocaine or Lidocaine ပါတဲ့ Gels တွေ၊ Topical pain relievers တွေ၊ Teething beads လို ပုတီးလုံးလို ပစ္စည်းတွေကို သုံးတာမျိုး ရှောင်ကြဉ် သင့်ပါတယ်။
Salty foods တွေ၊ Spicy foods တွေ၊ Acid ဓာတ်များတဲ့ အစားအသောက်တွေ၊ ရေခဲရိုက်ပြီး မာအောင် လုပ်ထားတဲ့ အစားအစာတွေကိုလည်း ရှောင်ရှားသင့်ပါတယ်။

👉 ကလေးတွေရဲ့ သွားလေးတွေကို ဘယ်လိုမျိုး ဂရုစိုက် ပေးရမလဲ

ကလေး သွားမပေါက်ခင် ကတည်းက သွားဖုံးကို သန့်ရှင်းတဲ့အဝတ်နဲ့ တစ်ရက်ကို မနက်တစ်ကြိမ် ညတစ်ကြိမ် သန့်ရှင်းရေး လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ သွားစပေါက်နေပြီဆိုလျှင် သွားတိုက်တံ သေးသေး နုနုလေးဖြင့် တစ်ရက် နှစ်ကြိမ် တိုက်ပေး သင့်ပါတယ်။ အသက် တစ်နှစ်လောက်မှာ Fluoride free ဖြစ်တဲ့ သွားတိုက်ဆေးကို စသုံးပေးလို့ ရပါတယ်။

👩‍⚕️ ကလေးများအားလုံး ကျန်းမာပျော်ရွှင် ကြပါစေ 👩‍⚕️

Dr. Lwin
ကလေးအထူးကုဆရာဝန်

(တခြား မေမေများအတွက်လည်း ဗဟုသုတ တိုးပွားအောင် share ပေးခြင်းဖြင့် ကူညီနိုင်ပါတယ်။ တဆင့် ပြန်လည် ကူးယူရေးသားခြင်း ခွင့်မပြုပါဘူး။)

💬💬💬💬💬💬💬💬💬💬💬💬💬💬💬💬

ကလေးကျန်းမာရေး Video နဲ့ ဆောင်းပါးများကို လေ့လာဖတ်ရှုနိုင်ဖို့ အတွက် အောက်ဖော်ပြပါ YouTube နဲ့ Telegram Channel တို့ကိုလည်း Subscribe လုပ်ထားပေးကြပါဦးနော်။

YouTube - https://youtube.com/?si=sR4cdDIwqndBa3Lm
Telegram - https://t.me/happykidzk
TikTok - https://www.tiktok.com/.hsuwailwin?_t=ZS-8tMfWQP3fNP&_r=1
Messenger Broadcast Channel - https://m.me/j/AbYQpyN1O1_CBTjw/
Viber - https://invite.viber.com/?g2=AQAvCsBuXSUA%2BFQnh9m4BIvYAlOXaQ3x6aMQ%2FOX%2BnBpBnBLKbq%2Fw7iShmHfpmPKM
Instagram - https://www.instagram.com/happy_kidz_child_health?igsh=ZG9icXd6eW5ybWk4

💌💌💌💌💌💌💌💌💌💌💌💌💌💌💌💌

ဆေးခန်း ပြသလိုပါက chat box တွင် မေးမြန်း စုံစမ်း နိုင်ပါတယ်။
👉 https://m.me/happykidzk

17/03/2025

အယ်ဇိုင်းမားရောဂါကို ကာကွယ်ဖို့
=======================
ပြီးခဲ့တဲ့အပတ် ဆေးပညာဆောင်းပါးတပုဒ်မှာ တရုတ်ပြည်က ၁၉ နှစ်သားလေး လူကြီးတွေမှာ ဖြစ်တဲ့ အယ်ဇိုင်းမားလို့ခေါ်တဲ့ သတိမေ့လျှော့တဲ့ရောဂါ ဖြစ်တဲ့အကြောင်းသတင်းရယ် ပြီးခဲ့တဲ့ သုံးလေးလ ကတဲက သတိထားမိတဲ့ အသက် ၃၀ ၄၀ လူငယ်တွေမှာ အူမကြီးကင်ဆာ အဖြစ်များလာတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းရယ်ကို ဖတ်ပြီး ဆေးပညာ ဖတ်စာအုပ်တွေမှာ မပါသေးတဲ့ အကြောင်းလေးတခုကို သတိရလာတယ် ..
ဘာလဲဆိုတော့ သွားမှန်မှန်တိုက်ခြင်း ခံတွင်းသန့်ရှင်းရေး မှန်မှန်လုပ်ခြင်းဟာ အယ်ဇိုင်းမားအပါအဝင် ကြောက်စရာရောဂါ လေးမျိုးကို ကာကွယ်ရာရောက်တယ် ဆိုတဲ့အကြောင်းလေးပါ .. ဆေးသုတေသနသမားတွေ ရေးသားနေကြတာ ကြာပြီ .. ဆေးစာအုပ်တွေထဲမှာ နောက်လေး ငါးနှစ်လောက်မှ ပါလာမှာပေါ့လေ ..
အယ်ဇိုင်းမား (Alzheimer's Disease) လို့ခေါ်တဲ့ အသက်ကြီးလာရင် ဖြစ်တတ်တဲ့ သတိမေ့တတ်တဲ့ ရောဂါရယ် နှလုံးသွေးကြောပိတ်ရောဂါ (Atherosclerosis & Heart Attack) အဆုတ်ရောင်ရမ်းတဲ့ရောဂါ (pneumonia) ရယ် နောက်ဆုံးအရေးကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ အူမကြီးကင်ဆာ (Colon Cancer) တို့ကို ခံတွင်းသန့်ရှင်းရေး မှန်မှန်လုပ်ခြင်းဖြင့် ကာကွယ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုတာ အမေရိကန်နှလုံးရောဂါအဖွဲ့ကြီး (American Heart Association) နဲ့ အခြားပညာရှင် အဖွဲ့တွေက ပြောကြပါတယ် ..
သွားတိုက်တာနဲ့ ဒီရောဂါတွေနဲ့ ဘာဆိုင်လို့လဲ ဆိုတာ အခုနောက်ပိုင်း ထပ်သိလာတဲ့ ဗဟုသုတတွေကို ရှင်းပြပါမယ် ..
အယ်ဇိုင်းမားရယ် နှလုံးသွေးကြောပိတ်ရောဂါရယ် အူမကြီးကင်ဆာရယ်မှာ တူညီတချက်က ဘာလဲဆိုတော့ ကာလကြာရှည် ရောင်ရမ်းခြင်း (Chronic Inflammation) ဟာ ရောဂါဖြစ်ဖို့အတွက် အစ ဆိုတာကို ဆေးသုတေသနပညာရှင်တွေက အခုနောက်ပိုင်းမှာ နားလည်လာတယ် .. ကိုယ်ပြောတဲ့ ရောင်ရမ်းခြင်းဆိုတာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရလို့ ရောင်ရမ်းတာနဲ့ မတူဘူး .. မျက်စေ့နဲ့ မမြင်ရတဲ့ ရောင်ရမ်းစေတဲ့ဓါတ် (Proinflammatory cytokines) တွေ အဲဒီရောဂါ ဖြစ်တဲ့နေရာမှာ များလာတာကို ပြောတာ .. အဲဒီရောင်ရမ်းစေတဲ့ ဓါတ်တွေ ဘယ်ကလာလဲ ဆိုတော့ ကိုယ်တို့ပါးစပ်ထဲက ဘက်တီးရီးတွေက ထုတ်ပေးနေတယ်ဆိုတာ အခုနောက်ပိုင်းမှာ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ကြတယ် ..
ပါးစပ်ထဲက ဘက်တီးရီးယားတွေက ထုတ်လိုက်တဲ့ အဲဒီ ရောင်ရမ်းစေတဲ့ဓါတ်တွေက သွေးကြောထဲကတဆင့် ဦးနှောက်ထဲ ရောက်တဲ့အခါ ဦးနှောက်ထဲကဆဲလ်တွေ စပြီး ရောင်ရမ်းလာတယ် .. ကာလအတန်ကြာလာတဲ့အခါ ဦးနှောက်ထဲက ထုတ်တဲ့ beta-amyloid နဲ့ tau လို့ခေါ်တဲ့ ပရိုတိန်းဓါတ်တွေ များလာတာကြောင့် ဦးနှောက်ဆဲလ်တွေ အလုပ် ကောင်းကောင်း မလုပ်နိုင်တော့ဘဲ သေကုန်တယ် .. အဲဒီအခါ မှတ်ဉာဏ်တွေ ချို့ယွင်းပြီး အယ်ဇိုင်းမားဆိုတာ ဖြစ်တာပေါ့လေ ..
အဲဒီ သဘာဝအတိုင်းပါဘဲ ရောင်ရမ်းစေတဲ့ ဓါတ်တွေသွေးကြောလေးတွေထဲ ရောက်တဲ့အခါ သွေးကြောနံရံက ဆဲလ် လေးတွေ (Endothelial cells) စပြီး ရောင်ရမ်းလာတယ် နှလုံးကိုပေးတဲ့ သွေးကြောလေးတွေထဲကို ကိုယ်ထဲမှာ ပိုလျံနေတဲ့ မကောင်းတဲ့ ကိုလတ်စရော (LDL cholesterol) တွေ ဝင်လာြပီး သွေးကြောပိတ် (Atherosclerosis) ရောဂါ အဲဒီပိတ်နေတာလေးကွာထွက်ပြီး သွေးကြောတနေရာမှာ ပိတ်ဆို့တဲ့အခါ နှလုံးရောဂါ (Heart Attack) ဆိုတာ ဖြစ်လာတာ .. ပြောချင်တာ ဒီနှလုံးသွေးကြောကျဥ်းရောဂါရဲ့ အစဟာ ပါးစပ်ထဲက ပိုမွှားတွေဆီက ထွက်လာတဲ့ ရောင်ရမ်းစေတဲ့ဓါတ်တွေကြောင့် သွေးကြောလေးတွေ ရောင်ရမ်းခြင်းက အစ ဆိုတာ သိစေချင်တာပါ ..
အူမကြီးကင်ဆာမှာလည်း သဘာဝခြင်း ခပ်ဆင်ဆင်ပါဘဲ .. အဲဒီ ပါးစပ်ထဲက ဘက်တီးရီးယားနှစ်မျိုး (Porphyromonas နဲ့ Fusobacterium) က ပါးစပ်ထဲကနေ အူထဲထိရောက်လာတယ် .. အဲဒီကတဆင့် အူမကြီးနံရံကို ရောင်ရမ်းစေတယ် ကြာလာတဲ့အခါ ကင်ဆာဆဲလ်တွေ စပြီး ပွားလာတယ် ..
ဒီလိုရောဂါကြီးတွေရဲ့အစဟာ ပါးစပ်ထဲက ဘက်တီးရီးယားတွေနဲ့ ပတ်သက်နေတယ်ဆိုတာ အခုနောက်ပိုင်းမှာ နည်းပညာတွေတိုးတက်လာတော့မှ သိလာကြတာ .. Next Generation Sequencing လို့ခေါ်တဲ့ နည်းပညာနဲ့ ပါးစပ်နဲ့ အူလမ်းကြောင်းတလျောက် သိန်းသန်းချီတဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေကို ရှာဖွေတွေ့ရှိရာက စပြီး သူတို့နဲ့ ပတ်သက်နေတဲ့ ဇီဝပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဥ်ကို ရှာတွေ့ရက တွေ့ရှိခဲ့ကြတယ် ..
အဲဒီတော့ လွယ်လွယ်ကူကူနဲ့ ဒီလိုရောဂါကြီးတွေကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ခံတွင်းသန့်ရှင်းရေးကို ဂရုစိုက်ကြပါ ..
(၁) တနေ့ကို မနက်တခါ ညတခါ သွားနှစ်ကြိမ်တိုက်ပါ Fluride ပါတဲ့ သွားတိုက်ဆေးကို အသုံးပြုပါ ညဘက်သွားတိုက်တိုင်း Dental floss သုံးပြီး သွားကြားမှာ ညပ်နေတဲ့ အစာတွေကို ရှင်းလင်းပါ .. ပြီးမှ သွားတိုက်ပါ ..
(၂) အချိုဓါတ်များတဲ့ အစာတွေရှောင်ပါ .. သကြားဓါတ်ဟာ ပါးစပ်ထဲမှာ ဘက်တီးရီးယားတွေ ပေါက်ပွားဖို့ အားပေးပါတယ် .. စားမိရင်လည်း ချက်ခြင်းသွားတိုက်ပါ
(၃) တနှစ်တခါ အနည်းဆုံး သွားတွေကို စစ်ဆေးပါ .. သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပါ .. သွားပိုးစားတဲ့နေရာမှာ ဘက်တီးရီးယားတွေ ခိုအောင်းပါတယ်
(၄) ဆေးလိပ်သောက်တာ ရပ်ပါ မရပ်နှိုင်ရင် လျော့ပါ .. ဆေးလိပ်ဟာ ဘက်တီးရီးယားတွေက ထွက်တဲ့ ရောင်ရမ်းစေတဲ့ဓါတ်တွေကို ပို များများထွက်အောင် အားပေးပါတယ်..
(၅) ရေများများသောက်ပါ .. ရေဟာ ပါးစပ်ထဲမှာ ကျန်နေတဲ့ အစာဟောင်းတွေ ရှင်းလင်းပေးတယ် .. ပါးစပ်ထဲ ဘက်တီးရီးယားပွားမှုကိုလည်း လျော့ချပေးတယ် ..
(၆) Antiseptic mouth wash e.g., Listering နဲ့ မှန်မှန် ပလုပ်ကျင်းပေးပါ .. မရှိရင် ဆားရေနဲ့ ပလုပ်ကျင်းပေးပါ
ပြည်သူတွေအားလုံး အယ်ဇိုင်းမားရောဂါမှ ကင်းဝေးတဲ့ဘဝ နှလုံးရောဂါ ကင်ဆာရောဂါ တို့မှ ကင်းဝေးတဲ့ဘဝ ရကြပါစေ ..