15/10/2025
ကလေးတွေက မွေးကတည်းက လေနာပါတတ်လား???
ဆေးရုံက လေကုန်အောင် ထုတ်မပေးလို့ လေကျန်ပြီး လေနာတာလား???
မေမေတို့ရေ....
ဒီနေ့တော့ မေမေတို့ သိချင်တဲ့ အကြောင်းလေးတခု ပြောချင်ပါတယ် - "မွေးရာပါ လေနာရောဂါ" ဆိုတာ မရှိပါဘူး။ ဘယ်ကလေးမှ လေနာနဲ့မွေးလာတာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဟာ ကလေးရဲ့ အစာခြေစနစ် မရင့်ကျက်သေးတာကြောင့် ဖြစ်လာတတ်တဲ့ ယာယီပြဿနာတစ်ခုပါပဲ။
---
၁။ လေနာ (Colic) ဆိုတာဘာလဲ？
လေနာဆိုတာ ကျန်းမာပြီး အာဟာရပြည့်ဝနေတဲ့ ကလေးတစ်ယောက်မှာ အကြောင်းရင်းမရှင်းပဲ -
· တစ်နေ့ကို ၃ နာရီကျော်
· တစ်ပတ်မှာ ၃ ရက်ကျော်
· ဆက်တိုက် ၃ ပတ်လောက်
အငိုမပြတ်တာကို ခေါ်ပါတယ် (Wessel et al., 1954)။ ကလေးအများစုမှာ ၂-၃ ပတ်သားကစပြီး ၃-၄ လသားလောက်မှာ သူ့ဘာသာ ပျောက်သွားတတ်ပါတယ် (American Academy of Pediatrics, 2021)။
၂။ ဘာကြောင့်ဖြစ်ရတာလဲ？ (သိပ္ပံနည်းကျ အကြောင်းရင်းများ)
တစ်ကယ်တော့ လေနာရဲ့ တိကျတဲ့အကြောင်းရင်းကို ဆရာဝန်တွေတောင် အတိအကျမသိသေးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကတော့ -
၁။ အစာခြေစနစ် မရင့်ကျက်ခြင်း - ကလေးရဲ့အူတွေက သိပ်ငယ်သေးပြီး လှုပ်ရှားမှုကလည်း မမှန်သေးတာကြောင့် လေပွတတ်ပါတယ် (World Health Organization, 2020)။
၂။လေမျိုချမိခြင်း - နို့စို့တဲ့အခါ လေတွေပါမျိုချမိတာကြောင့် ဗိုက်ထဲမှာ လေတွေရှိနေတတ်ပါတယ်။
၃။ဟော်မုန်းပြောင်းလဲမှုများ - မွေးပြီးပထမလတွေမှာ ဟော်မုန်းအပြောင်းအလဲကြောင့် နာကျင်မှုခံစားရတတ်ပါတယ် (Lester et al., 1990)။
၄။အာရုံခံစားမှု အရမ်းများခြင်း - ကလေးတွေဟာ သူတို့ရဲ့အာရုံခံစားမှုစနစ် ဖွံ့ဖြိုးနေဆဲဖြစ်တာကြောင့် ပတ်ဝန်းကျင်က အလင်းရောင်၊ အသံ၊ အထိအတွေ့တွေက သူတို့ကို စိတ်မသက်မသာဖြစ်စေပါတယ် (Barr, 1998)။
သတိထားရမယ့်အချက် - မေမေတို့စားတဲ့အစားအသောက်နဲ့ မဆိုင်ပါဘူး (နို့ဗူးတိုက်တဲ့ကလေးတွေမှာလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်)။ မေမေ့အပြစ်မဟုတ်ပါဘူးနော်။
၃။ ဘယ်လိုကုသမလဲ？ (Evidence-Based Approaches)
၁။ ကလေးကို ဘေးစောင်းအိပ်ပြီး ချော့ခြင်း - ကလေးကို မေမေတို့ရဲ့ ရင်ဘတ်ပေါ်မှာ ဘေးစောင်းအိပ်ခိုင်းပြီး ကျောပတ်လည်ကို ညင်ညင်သာသာပွတ်သပ်ပေးပါ (Hunziker & Barr, 1986)။
၂။"ပုခုံးပေါ်တင်ပြီး လမ်းလျောက်ခြင်း"- ကလေးကိုချီပြီး အခန်ထဲမှာ လမ်းလျှောက်ပါ။ ရွေ့လျားမှုက ကလေးကို ငြိမ်သက်စေပါတယ်။
၃။အသံပြုခြင်း - "ရှူး..." ဆိုတဲ့အသံ၊ ပန်ကာသံ၊ စက်ဆွဲသံလိုမျိုး White noise သံတွေက ကလေးကို ငြိမ်သက်စေပါတယ် (Spencer et al., 2019)။
၄။ကလေးကုတင်ကို ညင်ညင်သာသာလွှဲပေးပါ။
၅။ရေနွေးအိတ်လေးနဲ့ ဗိုက်ကိုကပ်ပေးပါ (အရမ်းပူတာမျိုး မလုပ်ရပါ)။
၆။အစာခြေအင်ဇိုင်း (Lactase drops) သို့ Probiotics - တချို့ကလေးတွေမှာ lactose intolerance ယာယီဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ ဆရာဝန်နဲ့တိုင်ပင်ပြီး lactase drops ပေးတာက အကျိုးရှိပါတယ် (Kanabar et al., 2001)။ Probiotics ကလည်း အချို့ကလေးတွေမှာ အကျိုးရှိကြောင်း လေ့လာချက်တွေအရသိရပါတယ် (Sung et al., 2018)။
ဆေးဝါးသုံးစွဲခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး - Simethicone ပါတဲ့ လေနာပျောက်ဆေးတွေဟာ သိပ္ပံနည်းကျလေ့လာချက်တွေအရ ထိရောက်မှုမရှိကြောင်းတွေ့ရပါတယ် (Metcalf et al., 1994)။ ဆေးတစ်ခုခုမတိုက်ခင် ဆရာဝန်နဲ့အရင်တိုင်ပင်ပါ။
၄။ ဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ？
၁။ နို့တိုက်ပြီးတိုင်း လေထုတ်ပေးပါ - ကလေးကို သင့်ပုခုံးပေါ်တင်ပြီး ကျောပတ်လည်ကို ညင်ညင်သာသာပုတ်ပေးပါ။
၂။နို့ဗူးတိုက်တဲ့ကလေးဆိုရင် - Anti-colic bottle (လေမဝင်တဲ့ဗူး) ကိုသုံးပေးပါ။
၃။နို့တိုက်နည်းစနစ် - ကလေးကို မတ်မတ်အနေအထားနဲ့ နို့တိုက်ပေးပါ။
၄။မေမေတို့ရဲ့စိတ်ဖိစီးမှုကို လျှော့ချပါ - သုတေသနတွေအရ မိခင်ရဲ့စိတ်ဖိစီးမှုနဲ့ ကလေးငိုခြင်းဟာ ဆက်စပ်မှုရှိတာကိုတွေ့ရပါတယ် (McMahon et al., 2001)။ မေမေတို့အနားယူဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။
---
နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့
မေမေ/ဖေဖေတို့ရေ...လေနာဆိုတာ ယာယီပါ။ ကလေးကြီးလာတာနဲ့အမျှ သူ့အလိုလို ပျောက်သွားမှာပါ။ ကိုယ့်ကလေးတစ်ယောက်ထဲမှာဖြစ်နေတာမဟုတ်ပါဘူး။ ကမ္ဘာပေါ်က မွေးကင်းစကလေး ၅ ယောက်မှာ ၁ ယောက်ဟာ လေနာဖြစ်တတ်ပါတယ် (Roberts et al., 2004)။
ကလေးငိုတိုင်း လေနာလို့မမှတ်ယူပါနဲ့။ ကလေးမှာ -
· ဖျားနေမယ်
· အန်မယ်
· ဝမ်းအရောင်ပြောင်းမယ်
· ကိုယ်အလေးချိန်မတက်ဘူး စတာတွေရှိရင်တော့ ဆရာဝန်နဲ့ပြသဖို့လိုပါတယ်။
မေမေ/ဖေဖေတို့ရဲ့ စိတ်ရှည်သည်းခံမှုနဲ့ မေတ္တာတွေက ဒီအချိန်ကိုဖြတ်သန်းဖို့ အဓိကသော့ချက်ပါပဲ။
---
References:
1. American Academy of Pediatrics. (2021). Colic Relief Tips for Parents.
2. Barr, R. G. (1998). Crying in the first year of life: Good news in the midst of distress. Child: Care, Health and Development.
3. Hunziker, U. A., & Barr, R. G. (1986). Increased carrying reduces infant crying: A randomized controlled trial. Pediatrics.
4. Kanabar, D., Randhawa, M., & Clayton, P. (2001). Improvement of symptoms in infant colic following reduction of lactose load with lactase. Journal of Human Nutrition and Dietetics.
5. Lester, B. M., et al. (1990). Infant colic: Acoustic cry characteristics, maternal perception of cry, and temperament. Infant Behavior and Development.
6. McMahon, C., et al. (2001). Postnatal depression, anxiety and unsettled infant behaviour. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry.
7. Metcalf, T. J., et al. (1994). Simethicone in the treatment of infant colic: A randomized, placebo-controlled, multicenter trial. Pediatrics.
8. Roberts, D. M., et al. (2004). Systematic review of the incidence of infantile colic in the community. Archives of Disease in Childhood.
9. Spencer, J. A., et al. (2019). White noise and sleep induction. Archives of Disease in Childhood.
10. Sung, V., et al. (2018). Lactobacillus reuteri to treat infant colic: A meta-analysis. Pediatrics.
11. Wessel, M. A., et al. (1954). Paroxysmal fussing in infancy, sometimes called "colic". Pediatrics.
12. World Health Organization. (2020). Infant and young child feeding: Model chapter for textbooks.
