09/09/2019
" အခ်ိဳမႈန္႔ ႏွင့္ က်န္းမာေရး"
အခ်ိဳမႈန္႔ သမိုင္း
၁၉၀၈- ခုႏွစ္မွစ၍ ဂ်ပန္ပါေမာကၡ ကီရာနအဲ အီကဲဒါဆိုသူက ဂ်ံဳၾကံ ၊ ပီေလာပီနံဥ ၊ ေရညိွစသည့္
သဘာဝပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ေပါင္းစပ္ကာ ဂလူတာမိတ္
(GLUTAMAIE) ဓာတ္ကို ထုတ္လုပ္၍ ဆိုဒီယမ္ဆားတို႔ ေပါင္းခံလိုက္ေသာအခါ ဟင္းခပ္လ်ွင္
အရသာရိွေသာ (MONOSODIUMGLUTAMATE) MSG
ေခၚအခ်ိဳမႈန္႔ကိုရသည္။
အဆိုပါအခ်ိဳမႈန္႔ကို အာဂ်ီႏိုမိုတိုဟု အမည္ေပး၍
(AJINOMOTO) ကမၻာသို႔ ျဖန္ခ်ီလိုက္ရာ လူသားတို႔ႏွစ္သက္စဲြလန္းသြားၾကသည္။
ေနာက္ပိုင္း၌ ပီေလာပီနံဥစေသာ သဘာဝပစၥည္းတို႔ကို
အသံုးမျပဳေတာ့ဘဲ ဓာတုေဗဒနည္းျဖင့္ အစားထိုးခဲ့သည္။
ဓာတုနည္းျဖင့္ထုတ္လုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။ အခ်ိဳမႈန္႔ အႏၱရာယ္ ကို ကမၻာ က သိလာၾကသျဖင့္ စီးပြားေရးသမားမ်ားက
ေနာက္ပံုစံတစ္မိ်ဳးႏွင့္ ဟင္းခတ္မႈန္႔ေျပာင္းလဲထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ တံဆိပ္အမိ်ဳး
မ်ိဳးတပ္ၾကေသာ ၾကက္သားမႈန္႔တို႔မွာ မႈလအခ်ိဳမႈန္႔မ်ား
ပါဝင္ေနသျဖင့္ အခ်ိဳမႈန္႔ ၾကက္သားမႈန္႔ကို ဓာတ္ခဲြလ်ွင္
မိုႏိုဆိုဒီယမ္ ဂလူတာမိတ္ကို ေတြ႔ရ၏ ။ (MONOSODIUM GLUTAMATE) ၾကက္သားအနံ႔ဓာတုအေရာင္တင္ထားသျဖင့္ ပိုမိုအႏၱရာယ္ေဘးဆိုးျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ (ငါး ၊ ပုဇြန္၊ျပည္ႀကီးငါးတို႔ျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ငံျပာရည္တို႔၌လည္း အခ်ိဳမႈန္႔ပါေနသည္။)
အဆိုပါ ၾကက္သားမႈန္႔ကို တာ႐ွည္စြာသံုးစဲြျခင္းေၾကာင့္
အသားပြစိစိ ၊ ဗိုက္ပူ၊ ခါးတုတ္၊ ဂုတ္သားတက္၊ ေမးစိႏွစ္ထပ္၊ မ်က္လံုးအစ္ ၊ လက္ေမာင္းတုတ္ ၊ေပါင္မွာအထစ္ထစ္ႏွင့္ ေျခသလံုးႀကီး ျဖစ္ေနၾက၏။
အခ်ိဳမႈန္႔ လြန္စြာစားသူမ်ားမွာ အဝလြန္ၿပီးကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳး ၊ ႏွလံုးခုန္ျမန္ ၊ ေသြးတိုး၊
အေရျပားၾကမ္း၊ အပိန္႔ထြက္ ၊ မ်က္စိမႈန္ ၊ ရင္က်ပ္ ၊ပန္းနာ ၊ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီး၊ ကိုယ္ေဖာကိုယ္ေရာင္၊
စိတ္ဂေယာင္ေျခာက္ျခား ၊ ဆီးခ်ိဳ ေက်ာက္တည္၊ ေလေျပေသြးတြင္း အဆီျမင့္တက္အစရိွေသာ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ား ခံစားရႏိုင္သည္။
(ပင္လယ္စာ ၊ ငါး ၊ စပ်က္ ၊ မုန္႔ညင္းတို႔ျဖင့္ ထုတ္လုပ္ထားေသာ သဘာဝဟင္းခတ္မႈန္႔မ်ားကို သံုးစဲြသင့္သည္။)
စားေသာက္ဖြယ္မ်ား အရသာရိွၿပီး စားေကာင္းေစလိုလ်ွင္ အေရာင္မခြၽတ္ထန္းလ်က္ကို
ပါးပါးလီွး၍ ဆားသင့္ရံုထည့္သံုးလ်ွင္ အႏၱရာယ္ကင္းေသာ ဟင္းခတ္မႈန္႔ျဖစ္သည္။
အခ်ိဳ႕မႈန္႔ဆိုတာ ဘာလဲ.....?
ဘယ္ေလာက္မ်ား အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္လဲ သိခ်င္....
ေရ႐ွည္ မွန္မွန္ စားသြားရင္
ဒီေလာက္အနၱရာယ္မ်ားပါတယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိဳမႈန္႔ဆိုတာ
Monosodium glutamate MSG)လို႔ေခၚတဲ့
ျဒပ္ေပါင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ Glutamicb Acid လို႔ေခၚတဲ့ Amino Acid တစ္မိ်ဳးပါဝင္ၿပီး စားစရာထဲထည့္လိုက္ရင္ Free Glumate ေတြ အျဖစ္ကို ေျပာင္းလဲသြားကာ အစားအေသာက္ေတြရဲ႕
အရသာကို ဓာတုနည္းနဲ႔ လ်ွာေပၚမွာ ဆပြားတိုးေပးလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
အခ်ိဳမႈန္႔ဟာ ဟင္းခတ္ပစၥည္းတစ္ခု ဟုတ္ပါသလား....?
ပံုမွန္သံုးသင့္တဲ့ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္တစ္ခု လံုးဝ
မဟုတ္ပါ။ နည္းနည္းစားစား မ်ားမ်ားစားစား ေရ႐ွည္စားရင္ အႏၱရာယ္ကေတာ့ ရိွတာပါပဲလို႔ ပညာ႐ွင္မ်ားက ေျပာၾကားပါတယ္။
Good Manufacturing Practice (GMP)
လို္႔ေခၚတဲ့ ကမာၻအဆင့္ ထုတ္လုပ္မွဳ စနစ္ေကာင္း
(GMPစနစ္ရဲ႕) အစားအေသာက္ေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့
ေနရာမွာ အခ်ိဳမႈန္႔ လံုးဝမပါပါဘူး ။အခ်ိဳမႈန္႔ကို ေရ႐ွည္
ပံုမွန္ စားသံုးသြားရင္ ဘာဆိုးက်ိဳးေတြရိွလာႏိုင္မလဲ။
(၁) ..ဆီခ်ိဳမျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးတဲ့
အင္ ဆူလင္ေဟာ္မုန္း (Insulin)ရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာမွာ အေႏွာက္အယွက္ တစ္ရပ္ျဖစ္ေစလို႔ ဆီခ်ိဳျဖစ္ေစဖို႔ ေကာင္းေကာင္းအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။
(၂)... အစားအလြန္အကြၽံ
စားခ်င္စိတ္ကို တိုးပြားျဖစ္ေပၚေစသလိုအဝလြန္ျခင္းကို
တားဆီးေပးတဲ့ ေဟာ္မုန္းမ်ားကို ပါပိတ္ဆို႔လို႔ အဝလြန္ျခင္းကို ဖိတ္္ေခၚပါတယ္။ အဝလြန္ျခင္းေရာက္လာရင္ ေသြးတိ္ုး ၊ ဆီခ်ိဳႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္္စတဲ့ အေပါင္းအေဖာ္ေတြပါ
ပါလာပါလိမ့္မယ္။
(၃)...ဦးေဏွာက္ဆဲလ္ေတြကို ျမန္ျမန္ပ်က္စီးယိုးယြင္းေစပါတယ္။
မွတ္ဥာဏ္ကို အရြယ္မတိုင္ခင္ ေပ်ာက္ဆံုးေစၿပီး
ေမ့တတ္တဲ့ေရာဂါေတြျဖစ္ေစဖို႔ အလားအလာ အရမ္း
မ်ားေစပါတယ္။
အခ်ိဳမႈန္႔ကို ေမြးကင္းစကတည္းကေနစၿပီးစားတဲ့ကေလးေတြမွာ
ဥာဏ္ရည္ပိုင္း ယုတ္ေလ်ာ့မႈရိွတာကို ေတြ႔ရိွရပါတယ္။
(၄) .. ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွာ အခ်ိဳမႈန္႔ သံုးစဲြမွဳကိုလံုးဝျဖတ္ေတာက္ေ႐ွာင္ၾကဥ္ဖို႔ အမ်ိဳးသား
အဆင့္ ေၾကာ္ျငာခ်က္ေတြ ဥပေဒေတြ အလန္႔တၾကား
ထုတ္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။
ဂ်မန္က်န္းမာေရးပညာ႐ွင္ေတြ ဘာေတြရလို႔လဲဆိုတာ
စာဖတ္သူတို႔သိပါသလား.....
အခ်ိဳမႈန္႔စားတဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြဟာ အင္ဆူလင္ေဟာ္မုန္းစြမ္းရည္က်ဆင္း၍မတိုးေတာ့ျခင္း
(Insulin - resistant) ေမြးရာပါ ျဖစ္လာတာေတြ႔
ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကလးေတြဟာ ႀကီးလာရင္ ဆီခ်ိဳျဖစ္ဖို႔ ေသခ်ာသေလာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ဖံြၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဆီခိ်ဳျဖစ္ပြားႏႈန္း
ျမင့္မားေနတဲ့ အခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုအပါအဝင္ျဖစ္ပါတယ္။
(၅).., ေနာက္တစ္ခ်က္က ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြ
အခ်ိဳမႈန္႔စားတဲ့အက်င့္ေၾကာင့္ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြရဲ႕ medulla oblongate,
thalamus, orhypothalamus ဆိုတဲ့ ဦးေဏွာက္အစိတ္အပိုင္းေတြ မွာရိွတဲ့ အာရံုေၾကာဆဲလ္ေတြကိုပ်က္စီးေစပါတယ္။
ဒီေနရာေတြဟာ အစားအေသာက္ စားခ်င္စိတ္္ကို
အဓိကထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ဦးေဏွာက္ ဧရိယာေတြျဖစ္လို႔
ဒီလိုကေလးေတြဟာ ႀကီးလာရင္ အစားအေသာက္
အလြန္အကြၽံ စားတဲ့ အက်င့္ရိွတာ အဝလြန္ၿပီး ေရာဂါေတြထူေစတတ္တာ ၊ ကမၻာတစ္ဝန္းေလ့လာေတြ႕ရိွထားပါတယ္။
(ဒါဟာ အခ်ိဳမႈန္႔ကေပးတဲ့ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး /
လူမွဳေရး ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး(National Health /Social Burden) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္
အခ်ိဳမႈန္႔ဝယ္ယူတင္သြင္းရတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံနဲ႔ လူမ်ိဳးအက်ိဳးရိွေစမယ့္တျခားအရာေတြဝယ္ယူဖို႔ ႏိုင္ငံျခားေငြ ေလ်ာ့ေစလို႔ တိုင္းျပည္အတြက္လည္း
နစ္နာပါတယ္။)
(၆) ..မ်ိဳးပြားစြမ္းရည္က်ဆင္းျခင္း၊ သားသမီးရႏိုင္စြမ္း
က်ဆင္းျခင္းေတြျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Chinese Restaurant Syndrome ေခၚတ႐ုတ္စားေတာ္ဆက္ ေရာဂါစု ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါစုဟာ အခ်ိဳမႈန္႔ လြန္ကဲစြာပါတဲ့ အစားအေသာက္ စားၿပီးၿပီးခ်င္းမွာ မ်က္ႏွာ ၊ လည္ပင္းနဲ႔ တစ္ကိုယ္လံုးမွာ အနီစက္ေတြ ထြက္လာျခင္း ၊ ေခါင္းအရမ္းထိုးကိုက္ျခင္း ၊ေခါင္းမူျခင္း၊ မ်က္ႏွာ မွာ တင္းၾကပ္ေနတယ္လို႔ ခံစားရတတ္ျခင္း၊ ေမးလွဳပ္ ပါးစပ္ဖြင့္ရတာ ေလးျခင္း၊
ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း ၊ ခါးနာျခင္း စတာေတြ ခံစားရတတ္တဲ့
အခ်ိဳမႈန္႔နဲ႔ ဓာတ္မတည့္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။
(၇)... ပန္းကရိယေခၚ မုန္႔ခ်ိဳအိတ္ေရာင္ေရာဂါအပါအဝင္ ကိုယ္တြင္းကလီစာ
တစ္ခုခု ေရာင္ယမ္းတဲ့ေရာဂါရိွေနသူေတြ ၊ အသက္ႀကီးရြယ္အိုေတြ ၊ စာသင္ၾကားေနတဲ့ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြအထူး
ေ႐ွာင္ၾကဥ္ သင့္ပါတယ္။
(၈)... လူအမ်ားစုဟာ ဆားက အငန္ အခ်ိဳမႈန္႔က အေပါ့ ဆိုၿပီး တလဲြမွတ္ယူထားၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့
ဆားထည့္လြန္လို႔ ငန္သြားရင္ အခ်ိဳမႈန္႔မ်ားမ်ား ထပ္ထည့္ပါတယ္။ အမွန္က ဆားက Sodium chloride ၊ အခ်ိဳမႈန္႔က Monosodium glutamate ျဖစ္လို႔ ႏွစ္ခုလံုး ဆိုဒီယမ္ (Sodium) ဆားဓာတ္ျဖစ္ကာ ႏွစ္ခုၿပိဳင္စားသံုးရင္
ေသြးတြင္းဆိုဒီယမ္ ျမင့္တက္မွဳ အရမ္းမ်ားလာေစကာ
ေသြးတိုးေရာဂါကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ကာကြယ္လိုသူမ်ားနဲ႔ ရိွသူမ်ားဟာ အခ်ိဳမႈန္႔ကို အထူးေ႐ွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။
အခ်ိဳမႈန္႔စဲြလန္းေနျခင္းကို
ဘယ္လို ေလ်ွာ့ခ်အျမစ္ျဖတ္ၾကမလဲ....
(၁)... ေလ်ွာ့ ခ်သံုးျခင္းျဖင့္ စတင္ပါ။ အခ်ိဳမႈန္႔က
အသားေတြရဲ႕ အရသာကိ္ုသာ ျမႇင့္တင္ေပးတာျဖစ္လို႔
အသီးအႏံွေတြမွာ လံုးဝမသံုးပါနဲ႔ ။
(၂).. ေယဘုယ်လမ္းၫြန္
(General Guideline) အရေျပာရရင္ အစားအေသာက္ တစ္ကီလို (၂.၂ေပါင္) ကို အခ်ိဳမႈန္႔
လက္ဖက္ရည္ဇြန္းနဲ႔ တစ္ဇြန္းထက္ ပိုမသံုးပါနဲ႔ ။
ဒါဆိုရင္ေတာ့ အႏၱရာယ္နည္းတယ္လို႔သိရပါတယ္။
(၃)... ရယ္ဒီမိတ္ အစားအေသာက္ေတြအားလံုးနီးပါးမွာ
အခ်ိဳမုန္႔ပါၿပီးသားဆိုတာ သတိထားပါ။
ဘယ္ေတာ့မွ အခိ်ဳမႈန္႔ထပ္မထည့္ပါနဲ႔ ။
(၄)... ရယ္ဒီမိတ္စားစရာေတြဝယ္ရင္ ေလဘယ္လ္ေပၚမွာ ပါတဲ့ အခ်ိဳမႈန္႔ပါဝင္မွဳပမာဏကို
႐ွာေဖြပါ။ အဆင့္အတန္းရိွတဲ့ အစားအေသာက္တံဆိပ္ေတြ အားလံုးရဲ႕ ပါဝင္ဖက္
ပစၥည္းစာရင္း (Ingredient List)ရဲ႕ ေအာက္ဆံုးမွာ အခ်ိဳ မႈန္႔ တကယ္သံုးထားရင္ သံုးထားေၾကာင္း ပမာဏအတိအက်ပါပါတယ္။
(၅)... ႐ိုးရာ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္ေတြ (ဥပမာ ပုဇြန္ေျခာက္ ၊ ငါးပိစတာေတြ)ကို ျပန္လည္အစားထိုး
သံုးသင့္ပါၿပီ။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေ႐ွးအစဥ္အဆက္ ဘိုးဘြားမ်ားဟာ
ထြားက်ိဳင္းသန္မာ ေရာဂါကင္းခဲ့တာ အခ်ိဳ မႈန္႔ မစားခဲ့ၾကတာလည္း ပါပါတယ္ခင္ဗ်ား။
မ်ားျပားလွတဲ့အစားအေသာက္ ေတြေၾကာင့္
ထူေျပာလွတဲ့ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ေအာင္ စားလိုစိတ္ကို
ခ်ဳပ္တည္းႏိုင္ၾက၍ အနာေရာဂါ ေဘးဘယာမ်ားကင္းေဝးၾကပါေစသား။
Credit တကၠသိ္ုလ္ လုလင္
က်န္းမာေရးအတြက္ မွတ္သားစရာ 📖
ေဝမ်ွသည္။
Nann Hlaing Kalayar Win
