28/11/2025
ဘိုင်အိုစီစစ်ဆေးခြင်းလို့သိကြတဲ့ အသားစရောဂါရှာဖွေခြင်းဆိုတာ ---
အပိုင်း (၄)
အရှေ့ကအပိုင်းတွေမှာ တစ်ရှူးကို ဆေးဆိုးပြီး ရောဂါအဖြေထုတ်တဲ့အဆင့်အထိ သိခဲ့ပြီးပါပြီ။ H&E ဟာ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်ပေမယ့် ခေတ်မီဆေးပညာမှာ ပိုမိုတိကျတဲ့အချက်အလက်တွေ လိုအပ်လာပါတယ်။ ဒီတစ်ပတ်မှာတော့ ရိုးရိုးရောဂါအမည်တပ်တဲ့အဆင့်ကနေ "တိကျတဲ့ကုသမှု" အဆင့်ကို ပြောင်းလဲပေးနိုင်တဲ့ ဆန်းသစ်တဲ့ နည်းပညာ (၂) မျိုးအကြောင်းကို ပြောပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။
Immunohistochemistry (IHC): ပရိုတင်းကို ရှာဖွေ အရောင်ဆိုးပေးတဲ့ IHC ဆိုးဆေး ဆိုတာ တစ်ရှူးအလွှာထဲက သီးသန့်ပရိုတင်းတွေကို ရှာဖွေဖို့ Antibody (ခုခံအား) တွေကို အသုံးပြုထားတဲ့ နည်းပညာဖြစ်ပါတယ်။
ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်လဲ - သီးသန့်ပရိုတင်းတစ်ခုနဲ့ ချိတ်ဆက်ဖို့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ Antibody တွေကို (ဥပမာ - HER2, ER, PR, Ki-67) မှန်ပြားပေါ်ရှိ အသားစ အပေါ် ဆေးဆိုးလိုက်ပါတယ်။ ဆေးဆိုးတဲ့ တုံ့ပြန်မှုကြောင့် ဒီပရိုတင်းကို မှန်ဘီလူးအောက်မှာ မြင်ရအောင်လုပ်ပေးပါတယ် (ပုံမှန်အားဖြင့် အညိုရောင်အစက်အပြောက်တွေအဖြစ် တွေ့ရတတ်ပါတယ်)။
ကင်ဆာကုသရေးအတွက် အခန်းကဏ္ဍ -
ရောဂါအမည်တပ်ခြင်း - H&E စစ်ဆေးမှုနဲ့ ခွဲရခက်တဲ့ ပုံစံတူပြီး အမျိုးအစားချင်းမတူတဲ့ ကင်ဆာဆဲလ်တွေကို ခွဲခြားဖို့ အကူအညီပေးနိုင်ပါတယ်။ (ဥပမာ - သွေးကင်ဆာအမျိုးအစားခွဲခြားခြင်း)။
ရောဂါအခြေအနေခန့်မှန်းခြင်း - ရောဂါအခြေအနေ ကောင်းမယ်/ဆိုးမယ်ဆိုတာနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ အချက်အလက်များကို ဖော်ထုတ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
ကုသမှု ကိုဆုံး ဖြတ်ပေးနိုင်ခြင်း - ဒါဟာ တိကျတဲ့ကုသမှု (Precision Medicine) အတွက် အရေးကြီးပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် -
-ရင်သားကင်ဆာမှာ Hormone Receptors (ER/PR) တွေ့ရင် ဟော်မုန်းကုထုံးနဲ့ ကုသနိုင်မယ်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။
-HER2 ပရိုတင်း များနေရင် Herceptin (trastuzumab) လို ပစ်မှတ်ထားကုထုံးတွေနဲ့ ကုသလို့ရနိုင်မယ်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။
မော်လီကျူးရောဂါဗေဒ: မျိုးဗီဇကို ဖတ်ရှုခြင်း
မော်လီကျူးစစ်ဆေးမှု တွေကနေ ကင်ဆာဆဲလ်တွေရဲ့ DNA နဲ့ RNA ကို စိစစ်ပြီး ကင်ဆာကြီးထွားမှုကို မောင်းနှင်ပေးနေတဲ့ မျိုးဗီဇပြောင်းလဲမှုတွေကို ရှာဖွေနိုင်ပါတယ်။
အသုံးများတဲ့နည်းပညာများ - PCR, Next-Generation Sequencing (NGS) နဲ့ FISH တို့ ဖြစ်ပါတယ်။
တိကျတဲ့ကုသမှု(Precision Medicine) အတွက် အခန်းကဏ္ဍ -
ပစ်မှတ်ထားကုသနိုင်တဲ့ ဗီဇပြောင်းလဲမှုများကို ရှာဖွေခြင်း - ကင်ဆာအများအပြားဟာ "driver mutations" လို့ခေါ်တဲ့ ဗီဇပြောင်းလဲမှုတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ မော်လီကျူးစစ်ဆေးမှုတွေက ဒီပြောင်းလဲမှုတွေကို ရှာပေးတဲ့အတွက် ဆရာဝန်တွေက ချွတ်ယွင်းနေတဲ့ ပရိုတင်းကို တိကျစွာတားဆီးပေးနိုင်မယ့် ပစ်မှတ်ထားကုထုံးဆေးတွေ ညွှန်းနိုင်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် -
အဆုတ်ကင်ဆာမှာ EGFR mutation တွေ့ရင် EGFR inhibitor ဆေးတွေ (ဥပမာ - Osimertinib) နဲ့ ကုသလို့ရနိုင်မယ်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။
အရေပြားကင်ဆာ (Melanoma) မှာ BRAF V600E mutation တွေ့ရင် BRAF inhibitor ဆေးတွေနဲ့ ကုသလို့ရနိုင်မယ်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။
နိဂုံးချုပ်- တစ်ရှူးကနေ ပစ်မှတ်ထားကုသမှုဆီသို့
တစ်ရှူးနမူနာတစ်ခုရဲ့ Histopathology စစ်ဆေးမှု ခရီးစဉ်ဟာ ခေတ်မီသိပ္ပံ ဆေးပညာများ ကြောင့် များစွာ တိုးတက်ပြောင်းလဲ နေပါတယ်။
H&E ဆေးဆိုးတာကနေ စတင်ခဲ့ပေမယ့် အခုဆိုရင် လူနာတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ ရောဂါထူးခြားချက်တွေကို နက်ရှိုင်းစွာ နားလည်လာနိုင်ပါတယ်။ IHC နဲ့ မော်လီကျူးစစ်ဆေးမှုတွေကို ပေါင်းစပ်အသုံးပြုလာတဲ့အတွက် Histopathology ဟာ ရိုးရိုးရောဂါအမည်တပ်တဲ့ နယ်ပယ်ကနေ တိကျတဲ့ကုသမှုရဲ့ အဓိကကျတဲ့ အုတ်မြစ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲသွားပါပြီ။
LEO Healthcare တွင် အသားစ ရောဂါစစ်ဆေးမှု အတွက် H&Eမှသည် IHC အမျိုးစားပေါင်း ၁၀၀ ကျော် ၊ D-DISH နည်းပညာဖြင့် Her 2 စစ်ဆေးခြင်းအပါ၀င် မျိုးဗီဇ ချို့ယွင်းမှုတွေကို စစ်ဆေးပေးနိုင်တဲ့ PCR နည်းပညာများပါ ရရှိစစ်ဆေးနိုင်ကြောင်း တင်ပြလိုက်ရပါတယ်။
ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေ ဖော်ထုတ်ခြင်း နှင့် ကုထုံးဆုံးဖြတ်ခြင်းများအတွက် ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်မယ့် - LEO Healthcare