12/09/2025
စီးပွားဖြစ်ဥစားကြက်မွေးမြူရေးမှာ ကြက်ဥခွံထိပ်ပိုင်း ပုံမမှန်ဖြစ်စေတဲ့ 𝑀𝑦𝑐𝑜𝑝𝑙𝑎𝑠𝑚𝑎 𝑠𝑦𝑛𝑜𝑣𝑖𝑎𝑒 အကြောင်း တစ်စေ့တစ်စောင်း🥚
ယခုအပတ်မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဥစားကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် ပုံမမှန်ဖြစ်ခြင်း၊ ဥနှုန်းကျဆင်းခြင်းတို့ကို အဓိကဖြစ်စေသော ဘက်တီးရီးယားပိုး 𝑀𝑦𝑐𝑜𝑝𝑙𝑎𝑠𝑚𝑎 𝑠𝑦𝑛𝑜𝑣𝑖𝑎𝑒 (MS) အကြောင်း ကိုလေ့လာရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
𝑀𝑦𝑐𝑜𝑝𝑙𝑎𝑠𝑚𝑎 𝑠𝑦𝑛𝑜𝑣𝑖𝑎𝑒 (MS) လို့ခေါ်တဲ့ အဆိုပါဘက်တီးရီးယားပိုးဟာဆိုရင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ မွေးမြူရေးခြံများအတွက် စီးပွားရေးဆုံးရှုံးမှုကြီးမားစွာ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်အထိဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်တဲ့ ရောဂါတစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။
MS ဖြစ်ပေါ်လာလျှင် အဓိကတွေ့ရှိရတတ်သော ရောဂါလက္ခဏာ (Major Clinical Signs) တွေကတော့ ကူးဆက်ခံရသောကြက်အုပ်ပေါ်မူတည်ပြီး ___
●အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် အဆစ်ရောင်ရောဂါ လက္ခဏာဆိုပြီးတွေ့ရတတ်ပါတယ်။
ပထမဦးစွာ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ လက္ခဏာများအနေဖြင့် အလွန်မပြင်းထန်တဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများဖြစ်ကြသည့် ချောင်းဆိုးခြင်း၊ နှာချေခြင်း၊ နှာရည်ယိုခြင်း၊ အသက်ရှူသည့်အခါ ပုံမှန်မဟုတ်သောအသံများ (Rales) ထွက်ခြင်းတို့ဖြစ်ပေါ်တတ်ပြီး
အခြားပိုးများဖြစ်သည့် (E. coli, NDV, IBV) နှင့် ရောစပ်ကူးစက်ခံရပါက လက္ခဏာများ ပိုမိုပြင်းထန်နိုင်ပါတယ်။
●အဆစ်ရောင်ခြင်းလက္ခဏာများ (Synovitis/Arthritis) အနေနဲ့ကတော့ ဒူးဆစ်နှင့် အတောင်ပံဆစ်များရောင်ရမ်းခြင်း၊ ထိုင်းမှိုင်းနေတတ်ခြင်း၊အစာစားနှုန်းကျကာ အသားကြက်များတွင် ကြီးထွားနှုန်းနှေးကွေးခြင်း၊ ဥခွံပါးပြီးကွဲလွယ်ခြင်း၊ ဥပုံသဏ္ဍာန်မမှန်ခြင်း တို့ ဖြစ်ပေါ်စေတတ်ပါတယ်။
ဘက်တီးရီးယားပိုး ဝင်ရောက်နိုင်တဲ့နည်းလမ်းတွေကတော့ မိခင်မှ တစ်ဆင့်ကြက်ပေါက်သို့ကူးစက်ခြင်း၊ ရောဂါဖြစ်နေတဲ့ခြံရဲ့ လေမှတစ်ဆင့် အခြားခြံသို့ ကူးစက်ခြင်း၊ ရောဂါဖြစ်နေတဲ့ကြက်မှ အခြားတစ်ကောင်သို့ တိုက်ရိုက်ကူးစက်ခြင်း စသည့်နည်းလမ်းတွေနှင့် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ရောဂါဖြစ်ပွားနှုန်းအနေနှင့်ကတော့ ၂% မှ ၇၅% အထိဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ရောဂါကြောင့်သေနှုန်းအနေနှင့်ကတော့ ၁၀% အောက်မှာရှိပေမယ့် ဥစားကြက်တွေမှာ ကြက်ဥအပေါ်ထိခိုက်မှုတွေကြောင့် စီးပွားရေးအရ ဆုံးရှုံးမှုများတာကိုတွေ့ရပါတယ်။
ဘယ်လိုထိန်းချုပ် ကာကွယ်ကြမလဲ??
◇ (Biosecurity) လို့ခေါ်တဲ့ ဇီဝလုံခြုံမှုဖြင့် စီမံခန့်ခွဲခြင်း
ရောဂါပိုး ဝင်ရောက်မလာစေရန် ဦးစွာကာကွယ်သည့်အနေဖြင့် ရောဂါပိုးကင်းစင်တဲ့ မျိုးခြံမှ ကြက်ပေါက်ကို ဝယ်ယူမွေးမြူသင့်ပါတယ်။အလွယ်တကူ ကူးစက်နိုင်တာကြောင့် စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးခြင်း (Monitoring)နှင့် ပုံမှန် သွေးစစ်ဆေးမှုများ ပြုသင့်ပြီး အနီးအနားခြံမှ MS ဖြစ်ပွားကြောင်း သံသယရှိလျှင် မိမိခြံကို ပုံမှန်ထက် ဇီဝလုံခြုံမှုကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ သြစတေးလျနိုင်ငံနှင့် အခြားအနောက်နိုင်ငံတွေမှာတော့ Inactivated vaccine ကို ရောဂါကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် အသုံးပြုနေကြပြီဖြစ်ပါတယ်။
◇ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း (Vaccination)
ကိုယ်ခံအားစနစ်လှုံ့ဆော်ပေးသောကာကွယ်ဆေးများ (ဥပမာ- MS-H strain) ကဲ့သို့ နိုင်ငံအများအပြားတွင် ရရှိနိုင်သောဆေးများထိုးပေးခြင်း၊
◇ ဆေးဝါးဖြင့် ကုသခြင်း (Medication)
တိုင်လိုဆင် (Tylosin), တီလ်မစ်ဆင် (Tilmicsin), ဒေါက်စီစိုက်ကလင်း (Doxycycline), လင်ကိုမိုင်ဆင်-စပက်တီနိုမိုင်ဆင် (Lincomycin-Spectinomycin) တို့ဖြင့် အပြီးတိုင်မပျောက်ကင်းသော်လည်း ရောဂါလက္ခဏာများလျှော့ချခြင်းနှင့်
◇ အမြစ်ဖြတ်တားဆီးရေး အစီအစဉ်များ (Eradication programs)
မျိုးမွေးကြက်အုပ်များတွင် စစ်ဆေးဖျက်ဆီးခြင်း နည်းလမ်းများကို အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဥစားကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များအနေဖြင့် စီးပွားရေးအရ ဆုံးရှုံးမှုများစေတဲ့ MS ရောဂါကို ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်းဖြင့် ရောဂါဒဏ်မှ ကင်းဝေးကြပါစေကြောင်း ဆုတောင်းပေးရင်း။
ဇီဝလုံခြုံမှု (Biosecurity) အကြောင်း အသေးစိတ်ဖတ်ရှုလိုပါက ဤလင့်ခ်တွင် ဝင်ရောက်လေ့လာနိုင်ပါသည်။
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=1674366539362643&id=609970275802280
ကျွန်မတို့ MILS ကုမ္ပဏီမှ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဥစားကြက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေအတွက် Probio-P ကိုထုတ်လုပ်ကာ မြန်မာနိုင်ငံအနှံ့ ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးလျက်ရှိပါတယ်။ Probio-Pကို ဥကြက်မများကို ပုံမှန် နေ့စဉ်(သို့မဟုတ်) တစ်ပတ်လျှင် ၄ကြိမ် တိုက်ကျွေးခြင်းဖြင့် ဥနှုန်းသိသာစွာ တိုးလာမည်ဖြစ်ပြီး ကြက်ဥ၏အရည်အသွေးကိုပါ အထောက်အကူပြုနိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်ခံအားကောင်းမွန်စေပြီး ရောဂါဒဏ်များမှ ခံနိုင်ရည်ရှိလာခြင်းကြောင့်လည်း ဥနှုန်းမြင့်မားမှုနှုန်းကို အချိန်ကြာကြာထိန်းထားနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
___
𝐌𝐲𝐚𝐧𝐦𝐚𝐫 𝐈𝐧𝐧𝐨𝐯𝐚𝐭𝐢𝐯𝐞 𝐋𝐢𝐟𝐞 𝐒𝐜𝐢𝐞𝐧𝐜𝐞𝐬 အနေဖြင့် အူလမ်းကြောင်း ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးကြီးတဲ့ အူလမ်းကြောင်းအားဖြည့်ဆေး 𝐏𝐑𝐎𝐁𝐈𝐎 ကို မြန်မာ 𝐅𝐃𝐀 ၏ ခွင့်ပြုချက်လိုင်စင်နှင့်အညီ ကြက်၊ဝက်နှင့်အခြားသောတိရိစ္ဆာန်များအတွက် ပြည်တွင်း၌ ထုတ်လုပ်ကာ မြန်မာနိုင်ငံမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းရှင်များကို ကူညီနိုင်ရန်အသင့်ရှိနေပါတယ်။
𝐏𝐑𝐎𝐁𝐈𝐎 ဖြန့်ချိရေးနှင့်ကိုယ်စားလှယ်ယူလိုသူများ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်ရန်ရုံးချုပ်လိပ်စာ-
အထက်မြန်မာပြည် အရောင်းတာဝန်ခံ ဦးရဲမြင့်
09 259061312/ 09 440008164
အောက်မြန်မာပြည် အရောင်းတာဝန်ခံ Dr. Soe Moe
09 770916892
Ko Aung Ko Win
09 442647210
ရန်ကုန်ရုံးချုပ်
09263709553
Myanmar Innovative Life Sciences – MILS
အမှတ် ၁၆၅ အောင်ဇေယျာလမ်းသွယ် ၁၊ သီရိမင်္ဂလာလမ်း၊ အင်းစိန်မြို့နယ်၊ ရန်ကုန်မြို့။
website: www.milsciences.com
email: enquiries@milsciences.com
Sources: Diseases of Poultry 13 th Edition