01/08/2021
🙏🏻🙏🏻ဆရာကြီး လုပ်တာမဟုတ်ပါ 🙏🏻🙏🏻
မအားတဲ့ကြားက Health education info လေး share ပါရစေ🙂
❌✅Vaccine ကိုဂျီးမများပါနဲ့
💊ကျွန်တော်ဒီဆေးပစ္စည်းတွေပဲသွင်းဖြစ်တော့ သတိထားမိတာလေးတခုပြောပါရစေ -
Vaccine ထိုးပြီးသားလူတွေတော်တော်များများဟာ မထိုးရသေးသူတွေနဲ့ လုံးလုံးလျားလျားမှမသက်ဆိုင်ပါ
💉Vaccine ထိုးပြီးသားလူတွေဟာMild symptoms low grade fever လောက်နဲ့ သက်သာသွားကြတာပါ။
ထိုးပြီးသားမှာမှPredisposing factors နဲ့ အခံရောဂါရှိတဲ့သူတွေ အသက်အရမ်းကြီးသူတွေ နောက်ပြီးလူနာတွေနဲ့ နေ့တိုင်းတွေ့ရတဲ့ဆရာဝန် တွေ(High risk persons) တွေလောက်ပဲ ဆိုးရွားစွာခံရတာပါ။
📌Vaccine တွေ ဝင်တော့မယ်ဆိုတော့ တချို့က တရုတ်ဆေး india ဆေးဘာညာ နဲ့ မထိုး ကြနဲ့ရေးနေတာတွေ တွေ့ရပါတယ်
❌မထိုးရင်သေဆုံးဖို့များပါတယ် အနည်းဆုံးတော့ရတဲ့vaccine sinopharm or covaxin လည်းဂျီးများလို့မရတော့ပါ ။
ကျွန်တော်နားလည်သလောက်လေး ဝေမျှပါရစေ
Covid Vaccine မှာ အကြမ်းအားဖြင့်၄ မျိုးရှိပါတယ်
1.MRna vaccine
2.Viral Vector
3.Inactivated virus
4.Protein based ဆိုပြီး
1.MRna vaccine
=============
MRna vaccine ဆိုတာ အရမ်းသေးငယ်တဲ့ basic protein structure messengerRna ကိုသုံးပြီး ခန္ဓာကိုယ်က ခုခံအားကိုထွက်လာအောင် လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့ vaccine ပါ ၊သက်ရှိ live virus မပါပဲထုတ်ထားတာပါ၊ Dna Rna molecular level အထိ အသေးစိတ်လွန်းတော့ ပိုကောင်းပြီး စျေးကြီးပါတယ်
E.g. Pfizer Biontech , Moderna
Storage က pfizer ဆို-80 to -60’ C , Moderna -25 to -15 ‘C way below freeze ဖြစ်တဲ့အတွက် ပို့ဆောင်သိမ်းဆည်းရတဲ့ limitation တွေရှိပါတယ်
2.Viral Vector vaccine
==================
Viral Vector vaccine ဆိုတာ COVID -19 မဖြစ်စေတဲ့၊ဒုက္ခမပေးတဲ့ virusကိုခန္ဓာကိုယ်ထဲထည့်ပြီးcell ထဲvirus ရောက်တဲ့အခါ cell က spike protein ဆိုတဲ့ အချွန်ပုံစံလေးကို ထွက်လာစေပါတယ် ၊အဲ့မှာimmune system က သူမှတ်မိတဲ့ cell နဲ့ပုံစံမတူတဲ့အခါ မှတ်ထားပြီး COVID တကယ်ဝင်တဲ့အခါ antibody ထွက်နေပါတယ်
E.g. Oxford AstraZeneca (Covishield;Oxford Az franchise), Sputnik V(Russia)နဲ့ Johnson& Johnson ပါ
Storage ; AZ (2-8’C ), Sputnik (dry form 2-8’C)(liquid form -18.5’C),J&J 2-8’C ဖြစ်တဲ့အတွက်storage နဲ့logistics အဆင်ပြေပါတယ်
3.Inactivated Virus vaccines
======================
Inactivated Virus vaccine ဆိုတာတော့ virus ကို culture media မှာစနစ်တကျမွေးမြူပြီး chemical and physical method တွေသုံးပြီး ရောဂါဖြစ်နိုင်ချေကိုလျော့ချထားပြီး ခန္ဓာကိုယ်ထဲသွင်းတာပါ၊အဲ့မှာ ဝင်သွားတဲ့virus ကရောဂါမဖြစ်နိုင်တော့ လူလည်းဘာမှမဖြစ်ပဲ ရောဂါပိုး inactivated virus ကိုမြင်တော့ ခန္ဓာကိုယ် က ခုခံအား immune response ထွက်လာတာပါ
E.g.Sinovac(China), Sinopharm (China)နဲ့ Covaxin (India ) တို့ပါ
Storage ကတော့- 3 ခုလုံး 2 to 8’C ပါပဲ ပို့ဆောင်သိမ်းဆည်းလွယ်ပါတယ်
4.Protein based vaccine
====================
ဒီကောင်က market ထဲမှာလည်းသိပ်မရှိတော့ မရှင်းပြတော့ပါဘူး ဗျ Novavax(2-8’C)
✅💡Efficacy data တွေကတော့ disease period အရမ်းမကြာသေးတာရယ် နိုင်ငံတော်တော်များများမှာ full course မပြီးသေးတာတွေရယ်ကြောင့် အကြမ်းဖျင်း data၊ general media တွေရဲ့data တွေပဲ ရှာလို့ရပါတယ် အောက်မှာပြမှာတွေက estimate efficacy data တွေပါ။ Delta မျိုးကွဲနဲ့တခြား strain တွေကြောင့်ရယ် uprising death rate တွေကြောင့်ရယ် အတည်ယူလို့မရပါဘူး
Estimate efficacypercentages;
1.Pfizer Biontech -around 95%
2.Moderna -around 95%
3.Astrazenecca-around 70%
4. J&J -around 85%
5.Sputnik(Russia) - around 90-92%
6.Sinovac -no confirmed data retrieved (around 50%)
7.Sinopharm-around 79%
8.Covaxin-around 75%(Not confirmed)
9.Novavax usa-89.3% (rare on market)
Sinopharm ရဲ့ ရှောင်ရန်ဆောင်ရန်လေးကို who စာတမ်းလေး တင်ပေးထားပါတယ် ဝင် ဖတ်ကြည့်နိုင်ပါတယ် 👇👇👇
https://www.who.int/news-room/feature-stories/detail/the-sinopharm-covid-19-vaccine-what-you-need-to-know
💉💉Vaccine ထိုးထားတဲ့သူဟာ Recent infection ဖြစ်တဲ့ လူထက် 4 fold လောက် antibody ပိုထွက်ပါတယ်၊ ရောဂါဖြစ်ပြီးသားလူလဲ vaccine ထိုးလို့ရပါတယ်၊ ထိုးကိုထိုးရမှာပါ
Covid antibody က lifelong မဟုတ်ပါဘူး နောက်တခါ နောက် strain လာရင် ထပ်ကူးနိုင်ပါတယ်
Scientific data တွေအရ cross vaccines ထိုးရင်ပိုကောင်းပါတယ် cross ဆိုတာ အပေါ်က vaccine မျိုးကွဲတွေထဲက ၂ မျိုးထိုးတာပေါ့
E.g. Viral Vector vaccine COVID shield ထိုးပြီး MRna တွေကံကောင်းပြီး ရခဲ့သည်ရှိသော် Double combo ထိုးတာပါ တခြား မျိုးမတူတာထိုးလည်း ရပါတယ်
ဘာ vaccine မှ မထိုးတာထက်စာရင် ရတာကို အရင် ထိုးသင့်ပါတယ် 👍
Side effect လေးတွေကတော့ physiological fever, swelling, arm pain, nausea လေးတွေတော့ vaccine တိုင်းရှိပါမယ်။ vaccine အလုပ်လုပ်နေတာကို ပြတဲ့ response လေးတွေပါ
❗️❗️🚨အရမ်း side effect များတယ်လို့ နာမည်ကြီးတဲ့ vaccine တွေတော့ ရှောင်ပေါ့နော် 🚫
🙏🏻🙏🏻များမကြာမီလည်း vaccine တွေရောက်လာရင်် နိုင်ငံရေးကို ခဏလေး မေ့ထားပြီး မိသားစု အသက်ရှင်ရေးကို ရှေးရှု၍ ရရာကို အရင်ထိုးထားသင့်ပါတယ်လို့ တိုက်တွန်းလိုက်ပါရစေ
မတတ်တခေါက်နဲ့ ရေးရတာမို့ အမှားပါရင်လည်း ပြုပြင်ပေးပါ
အားလုံးကို နေကောင်းစေချင်သော ဆန္ဒလေးဖြင့်
Dr. Zay
