07/10/2025
Буддын шашны ухаанд арван хар нүглийг
1.Амьтаны амь таслах
2.Хулгай хийх
3.Бусармаг харилцаа
4.Худлаа хэлэх
5.Хов ярих
6.Чалчих
7.Ширүүн үг хэлэх
8.Хорон санаа
9. хомхой сэтгэл
10. Буруу үзэл
гээд заачихсан байдаг.
Хүн ер нь сайн сайхан бүхнийг хийж чадахгүй нь өөрийн хүчнээс давсан, санаа бодлоо хэрэгжүүлэхэд хэцүү, сэтгэл, итгэл, зүтгэл, эд хөрөнгө дутсанаас ч юм уу чадаагүй байж болно хөөрхий. Харин муу зүйл хийхгүй явахыг хичээх хэрэгтэй. Зөв явбал зөөлөн зөөлөн замбуулин гэдэг.
Худлаа хэлэх - энэ нь та өөртөө хир худлаа хэлж буй чинь хамаатай байх аа.
Өглөө эрт босох, өөртөө цаг зав гаргах, боломжийг хайж, гарц гаргалгаа олох, өөртөө өгсөн амлалтаа хир биелүүлж чадаж байна гэдэг сонин шүү. Угаасаа л өсөж төрсөн орчин, эцэг эхийн хүмүүжил гээд сайхан, өөгүй юм шиг хүмс харагдавч ....та дотор хүндээ хир үнэнч, худлаа хэлдэг үү. Бодсоноо хэдэн хувь биелүүлдэг вэ.
Та өглөө босоод аяга ус уух, эрүүл хоол идэх, гэдсээ цэвэрлэх, хэвшүүлэх ямар нэг хөдөлгөөн хийх, гараад туулах замын хэдэн хувьд алхаж хүрэх гээд бодсоныхоо хэдийг хэрэгжүүлж, хэвшүүлж, дадуулав
гэдэг л их чухал юм.
Таны гэсэн бүхэн эхээс төрсөн цагаас л танд үнэнч байсан. Харин таны хувьд хөл гар, нуруу нугас, эд эрхтэнээ хир хөдөлгөж баярлуулав, та тэдэндээ хир үнэнч вэ.
Яахав үнэтэй дээл хувцас, унаа машин, ээмэг бөгж, тарган мах, юм үзэж, нүд тайлах гээд зөндөө л баярлуулсан гэж бодож болно.
Гэтэл таны 72.000 судал суваг, 200 орчим яс,
600 орчим булчин шөрмөс арай өөр зүйлийг байнга танаас хүсдэг, хүлээдэг байвал яах уу.
Ходоод чинь зөв хоолыг хэмжээнд нь хүсдэг. Нуруу нугас хөл тулгуур эрхтэн, таван цул бүгд хэвийн жин, хөдөлгөөнийг хүсэж, хэрэв аз таарвал хэвийн жинтэй хүнийх нь хэвийн ажиллаж таныг урт удаан амар амгалан, өвчин зовлонгүй амьдрах үндэс тавигддаг.
Таныг баярлуулж, амьсгалуулж, инээлгэж, цатгалан байлгаж, харж, сонсож, алхаж гишгэж, буй бүхэндээ л бага ч гэсэн үнэнч байж худлаа л хэлэхгүй байхыг хичээж үзээрэй. Таны гэсэн бүхэн танд дэндүү үнэнч хирнээ дэндүү үнэтэй шүү.
Яадаг ч байсан ...заавал хэвийн жингийн төлөө л зүтгэ, хүс, тэмүүл.. үр дүн нь аяндаа ирнэ.
Далай багшийн:
...хүн үхэхгүй юм шиг амьдарч,
амьдраагүй юм шиг үхдэг... гэдэг хатуу хирнээ үнэн үг.