21/12/2025
Winter Waterland
Af en toe heb je van die thema’s die opduiken in je werk. Één klant heeft ermee te maken, en stomtoevallig snel daarna een andere ook. En bij nummer 3 denk ik dan “ik moet er geloof ik wat mee”.
Zo’n thema nu is water. Het drinken ervan als de temperaturen lager worden. Of om precies te zijn….het juist te weinig drinken ervan, met allerlei vervelende gevolgen en risico factoren van dien. Ik heb een aantal klanten die gevoelig zijn voor koliekachtige klachten, als het kouder wordt. Elk jaar, zo einde herfst begin winter, worden ze narriger, stijver, gevoeliger en soms ontstaat er zelfs echt (ernstige) koliek.
𝗪𝗮𝗮𝗿𝗼𝗺 𝗶𝘀 𝘃𝗼𝗹𝗱𝗼𝗲𝗻𝗱𝗲 𝗱𝗿𝗶𝗻𝗸𝗲𝗻 𝗯𝗲𝗹𝗮𝗻𝗴𝗿𝗶𝗷𝗸?
Water is van groot belang voor allerlei processen in het lichaam, dat weten we van mensen maar dat geldt ook voor paarden. Spijsvertering heeft vocht nodig, voor de doorvoer door de darmen en ter voorkoming van bijvoorbeeld verstoppingen. Maar ook spieren en fascia hebben voldoende vocht nodig om soepel te blijven en lekker langs elkaar te kunnen glijden. Te weinig drinken kan leiden tot stijvere spieren en ‘klevend’ fascia.
Paarden hebben minder dorst in de winter, maar het belang van water is net zo groot als in de zomer. Onderzoek wijst uit dat bij (te) weinig water drinken, de aanwezigheid van cortisol (een stresshormoon) stijgt, de spijsvertering vertraagt, verstoppingen kunnen ontstaan en de elasticiteit in spieren en fascia vermindert.
𝗧𝗲𝗺𝗽𝗲𝗿𝗮𝘁𝘂𝘂𝗿
De meeste paarden drinken vooral de eerste uren na het eten (in het geval van eetmomenten, niet bij doorlopend/onbeperkt): ongeveer 80% van alles wat zij drinken per dag. Uiteraard moet altijd schoon en vers water beschikbaar zijn, maar in de winter wordt dat water weleens kouder dan paarden aangenaam vinden (nog even los van tandpijn en maagproblemen). Stel, je paard heeft buiten water in een ton. Als het vriest, bevriest dat water ook, sowieso niet handig. Maar ook waterleidingen kunnen water tegen het vriespunt geven.
Uit onderzoek is gebleken dat paarden zo’n 40% méér water drinken als het wordt aangeboden op zo’n 15 – 19 graden Celsius. Niet dat je nu met je waterkokertje in de weer gaat naar de paddock, maar lauw water door je slobber, of een emmer water op wat hogere temperatuur aanbieden na het eten, kan al schelen.
𝗪𝗮𝘁 𝗸𝘂𝗻 𝗷𝗲 𝗱𝗼𝗲𝗻?
Het is soms lastig om te monitoren hoeveel je paard drinkt, en vooral, of dat genoeg is. Een paard drinkt ongeveer 40 liter per dag, maar dat is ook sterk afhankelijk van temperatuur, arbeid, voer etc. Als je paard een eigen waterton heeft, is dat beter te volgen dan bij een waterbak in stal, leven in een kudde of drinken uit de sloot.
Er zijn een paar praktische tips die je in de winter kunt doen, om in elk geval bij te dragen aan voldoende water drinken. Alle beetjes helpen!
✅ Bied een emmer vers water op iets hogere temperatuur aan je paard aan als hij net zijn brok of slobber heeft gegeten.
✅ Maak de slobber met lauw water (let op: magnesium gaat vies smaken als het warm wordt, dus als je dat in de slobber doet, misschien toch maar niet met lauw water…..)
✅ Bijgeven van elektrolyten en/of zout. We geven vaak wel elektrolyten bij in de zomer als een paard veel zweet, maar ook in de winter is voldoende zoutinname belangrijk. Het stimuleert de dorstprikkel en het lichaam houdt wat meer vocht vast.
Paarden verliezen zouten niet alleen via zweet, maar ook ‘gewoon’ via hun urine en mest. Een zoutblok is vaak niet genoeg (uitzonderingen daargelaten) omdat paarden dagelijks zo’n 15-30 gram zout nodig hebben. Je wilt niet te veel geven, dus check ook je brok bijvoorbeeld, of daar al wat zout in zit. Een (suikervrij) elektrolytensupplement zorgt voor in elk geval genoeg inname en is makkelijker te doseren.
Is de mest van je paard droog? Start hij in de winter stijver op? Merk je dat de huid minder makkelijk terugveert als je het optilt? Heeft je paard een gevoelige buik? Denk dan eens aan te weinig water drinken (dehydratatie) en misschien heb je wat aan bovenstaande tips!
𝗕𝗿𝗼𝗻𝗻𝗲𝗻:
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9696292/
- https://www.equinechronicle.com/winter-water-consumption/
- https://thehorseportal.ca/2021/01/winter-water-woes-and-colic-prevention/