Henny Leemkuil Uitvaartbegeleiding, Marsdijk 9, Bathmen (2025)

28/11/2025

Afgelopen weekend kreeg ik de vraag: ben jij dan niet bang voor de dood?

Voor mij een inkoppertje natuurlijk.
Nee, ik ben niet bang voor de dood! Nooit geweest trouwens. Anders zou ik dit werk ook niet kunnen doen hè?! 😉

Maar ik zie nog steeds veel angst voor de dood. Degene die mij die vraag stelde, was bang diens partner 's morgens dood naast zich in bed te vinden. 'Dan durf ik daar echt niet meer te slapen..', was een aanvulling.

'Als je oog in oog staat met de dood, weet je zo goed dat het de grootste vijand is', hoorde ik een gelovig (!) iemand zeggen.
Het ging hier om een stervende die ernstig ziek was. Mijn gedachte was: dan kun je toch alleen maar dankbaar zijn, dat diegene niet langer hoeft te lijden?! Dat weegt toch zwaarder dan jouw eigen verdriet?

Een andere tekst die ik las: 'de dood had haar haar vader ontnomen'. ... Zo omschreven is de dood inderdaad een vijand.

Ik heb meerdere malen een overledene gezien, die aan kanker overleden was. Het beeld dat ik zag kwam overeen met kampgevangenen in w.o.2. Het riep diep respect bij mij op, respect voor het lijden dat er was geweest. Het overlijden was vast een bevrijding voor diegene.

Wanneer je bedenkt dat 'een mens het meest lijdt, aan het lijden wat men vreest', kun je toch maar beter voluit leven, zonder angst?! En ja zelfs voor de dood!

Een supermooi nummer met een treffende tekst voor een steuntje in de rug is 'Family tree' van Venice, want verdriet om verlies na overlijden is er natuurlijk en mag ook!

https://open.spotify.com/track/5qxfB3e5ZjHYoNcMxPR2J7?si=YPc0biCxQaarUlIGLN2j2A

22/11/2025

Soms is het zo kloppend!

Het staat me nog helder voor de geest: hij was om 1 uur in de nacht overleden, half 3 was ik bij haar.

Al snel bleek dat we alles met z'n tweeën zouden vormgeven. Ze hadden geen kinderen en er was geen familie of vrienden waarmee ze heel close waren.

De volgende dag gingen we samen zitten voor de kaart.
Hij was een zeer bescheiden man geweest. Hij wilde niet zijn naam, geen portretfoto of foto van één van zijn schilderijen op de voorkant. 'Dat is allemaal egostrelend', had hij gezegd.
We gingen dus voor een blanco voorkant.

Bij mijn drukker vertelde ik het standpunt van de overledene. Mijn drukker gaf natuurlijk gehoor aan de wens, maar had toch nog een idee: als we nu de initialen van de overledene subtiel en in blinddruk op de voorkant doen?
Ik vond dat een heel mooi idee en ik nam dus twee drukproeven mee naar de weduwe: één blanco, één met blinddruk.

Zij bleek de blinddruk prachtig en heel treffend te vinden. Haar man ondertekende namelijk zijn gedichten of signeerde zijn schilderijen met zijn initialen!

Toen ik vertelde wie mijn drukker was, bleek het plaatje nog completer te zijn. Wanneer het echtpaar samen in Lochem was, liepen ze altijd even de drukkerij/winkel binnen om bijvoorbeeld mooi papier te kopen.

Dit alles was zo kloppend! Dat kun je van te voren niet zo bedenken.

06/11/2025

Een handreiking vanaf de 'andere kant'.

Een paar jaar geleden begeleidde ik de uitvaart van 'hem'. Een tijd later werd ik verzocht te komen voor een wensgesprek, want de gezondheid van 'haar' ging achteruit. Zij wilde dat ik haar uitvaart ook begeleidde.

Na dat gesprek waren er nog een paar contactmomenten en één keer toen we al gedag hadden gezegd, riep ze me terug.
Er was haar nog een mooie quote te binnen geschoten die ze t.z.t. op de dankkaart wilde hebben. Ik schreef de quote nog snel op het verslag van het voorgesprek, dat ik had meegenomen.

Een half jaar later overleed zij en zes weken daarna stelde de familie de tekst voor de dankkaart op.
Ineens schoot mij de quote te binnen, die er nog bij moest, maar de papieren van het wensgesprek waren niét meer te vinden.
Ik kon me de quote nog ongeveer herinneren en was uren op internet aan het zoeken naar de juiste formulering.
Tijdens het middageten zei ik tegen Erik: ik vind dat 'naam van haar' mij wel even mag helpen die quote te vinden.

Nog geen vijf minuten later, sprong ik op. Ik moest naar het kantoortje. ??? Ik pakte haar dossier ... Nee hoor (nog steeds) niet!
Maar het voelde alsof ik niet weg mocht lopen. Ik pakte het dossier van hem en ja hoor: daar was het wensgesprek mét quote!
Tijdens de dagen na haar overlijden had ik wat gegevens uit dat dossier gebruikt en was het wensgesprek erbij in beland.

Ik keek niet eens écht op van deze handreiking 'vanaf de andere kant' en was blij aan haar wens te kunnen voldoen.

11/10/2025

Belofte op het sterfbed.

Ken je dat? Er ligt een (groot)ouder op sterven en het duurt best lang voordat deze 'overgaat'.
Voor je gevoel kun je niets doen. Je kunt alleen aanwezig zijn, mits de stervende dat prettig vindt natuurlijk (!). En dan niet alleen fysiek aanwezig, maar ook een luisterend oor bieden als diegene nog helder is.

Het lijden verhelpen kun je niet, maar de tijd van lijden verkorten misschien wel.
Met dat idee stond ik zelf ooit aan een sterfbed. Ik had het gevoel dat de stervende het leven niet los kon laten vanwege zorg om de partner die achter zou blijven. Ik deed, waarvan ik dacht dat het zou helpen, een belofte dat we er altijd zouden zijn voor diens partner.

Echter, al snel bleek dat diegene na het overlijden een heel andere weg volgde dan ik ooit had kunnen bedenken. Mijn inzet en aandacht was niét nodig, dat was duidelijk.
Op zich was dat prima, want het is niet mijn leven. Het vroeg wel om een bepaalde berusting bij mij. Ik had een belofte gedaan aan een stervende, die ik niet kon nakomen. Zelf had ik er uiteindelijk vrede mee en ik denk de overledene nog eerder dan ik.

Een belofte aan een sterfbed is goed bedoeld, maar eigenlijk ondoenlijk, omdat je niet weet hoe de toekomst eruit ziet. Het is goed om daar realistisch in te blijven.

28/09/2025

Doe maar gewoon ...

Het is mij met de paplepel ingegoten en dat geldt voor mij ook voor een uitvaart.

Sinds 2020 zie ik een sterke verandering bij uitvaarten. Erehagen, gekleurde fakkels, escortes en nog meer. Prima als dat past bij de nabestaanden én de overledene.

Maar toch, stel ik er soms een paar kritische vragen:
* Slaat het nu een beetje door?
* Mijn eigen ervaring is dat ruim 200 aanwezigen bij een afscheid, het grote aantal niet veel toevoegt aan troost. Moet je het dan groots wíllen?
* En wanneer je een groots afscheid vorm geeft, denk je dan nog aan de overledene?
* Heb je dan tijd en ruimte om te rouwen en bewust afscheid te nemen of sta je alleen maar in de regelmodus?

In de jaren 2020-2022 waren er bepaalde regels waardoor verlies uiten en troost krijgen beperkt was. Hieruit ontstonden bepaalde gewoontes.

Maar een uitvaart met een script (zoals ik pas voorbij zag komen op social media) wordt een toneelstukje en slaat voor mij de plank mis!
Een uitvaart mag persoonlijk zijn, maar ook zeker respectvol. De juiste balans vinden is een kunst, zie ik.
Wat mij betreft draait het erom dat nabestaanden 'onderdeel van' zijn én de overledene gekend wordt in het geheel.
Dus als de wens van de overledene was: een rode rouwauto, wordt de laatste rit vanaf huis ín een rode rouwauto. Dat moet dan zeker kunnen.

19/09/2025

'Ik wil niet geconfronteerd worden met de dood'.

Waarschijnlijk heb je mijn advertentie al een paar keer gezien. Daar staat in dat ik 'een brug tussen leven en dood' wil zijn.
Waarom? Omdat er nog steeds veel angst is als het om de dood gaat!

Ooit schreef ik een fb bericht gerelateerd aan overlijden. Mijn stijl en woordkeus is altijd al respectvol en 'zacht'. Het ging om een test aangeraden door mensen van dpg. Zij hielden de resultaten bij van bereikbaarheid ed.
De enige reactie die ik van buitenaf kreeg was: 'ik vind uw fb bericht niet wenselijk, want ik wil niet geconfronteerd worden met de dood'.

Opnieuw hoor ik deze uitspraak regelmatig, zeker hier in Bathmen: 'ik wil niet geconfronteerd worden met de dood'. En dat door het zien van een rouwstoet.

De dood is onderdeel van ons leven. We gaan allemaal dood, want het leven is eindig. Door hier omheen zo'n angst en kramp te laten ontstaan, blijft het "eng". Dit geef je door aan de volgende generaties, terwijl zij toch echt vroeg of laat op hun b***t met de dood te maken krijgen.

Er is veel beschikbaar op het gebied van rouw en rouwverwerking in de vorm van boeken, podcasts, coaches etc. De eerste en belangrijke rouwtaak is: accepteren dat iemand dood is.
Een overlijden/iemand verliezen is verdrietig, maar de lading mag eraf. Dus laten we beginnen te accepteren dát de dood bestaat.

18/09/2025

Persoonlijke begeleiding bij een uitvaart in Bathmen e.o. Steeds in overleg komt een passend afscheid tot stand. Vanaf het eerste telefoontje tot en met het gesprek enige tijd na het afscheid. Ik ondersteun nabestaanden steeds zelf en regel wat er geregeld moet worden.

17/09/2025

Natuurbegraafplaats Sterrenbos.

Tot nu toe heb ik me niet uitgesproken over een natuurbegraafplaats bij Bathmen, want het is mij om het even of die er komt.

Maar wat mij wél stoort hoe 'de dood' weer wordt benaderd. Zelf wil ik een brug zijn tussen 'dood en leven' tussen 'overledene en nabestaanden'. Er wordt gepretendeerd dat alles rondom een overlijden bespreekbaar is, maar in de praktijk werkt dat toch echt anders.

De tekst 'geen duizenden doden in dit bos' riekt naar disrespect wat mij betreft. Er wordt gesproken van een 'dode' bij een verkeersongeval of in een oorlog wanneer de identiteit niet bekend is / niet mag worden vermeld. Verder wordt er altijd, zéker in de uitvaartbranche, met respect gesproken over een 'overledene'.

Wanneer je een natuurbegraafplaats bezoekt voel je rust (zie ook mijn fb bericht 'begraven in de natuur'). Alles rondom natuurbegraven ademt bezieling en respect uit. Voor mij zijn dát drie belangrijke kernwoorden: rust, bezieling en respect.

Dat de eigenaar van de grond in Bathmen/Lettele serieus omgaat met de plek, blijkt uit het feit dat men de geschiedenis ingedoken is. Men wil hier het oorspronkelijke sterrenbos herstellen, vandaar ook de naam.
Al snel wordt er geroepen: "De één zijn dood,..." Natuurlijk is hier geld mee gemoeid, maar dat is het bij een algemene begraafplaats net zo goed.

Vanaf het begin dat wij in 1995 in Bathmen kwamen wonen, voelden we 'het grote hart' van de Bathmeners. Dat hart en een open-mind mis ik wel in de benadering van een natuurbegraafplaats.

01/08/2025

Laten we 'bij de weg blijven'

De laatste tijd valt het mij op dat er bij overlijden steeds vaker op het gemoed wordt ingespeeld.

Een trigger voor mij was een advertentie van een verzekeringsmaatschappij met de tekst:
Nu
Wensen vastgelegd
Later
Herinnerd zoals je wilt
Altijd
Duurzame keuzes

Ik viel vooral over de tweede zin. Je kunt niét herinnerd worden zoals jíj wilt. Iedereen heeft immers een eigen ervaring mét jou en dus een eigen herinnering áán jou. En dat is helemaal goed. We zijn allemaal mensen met mooie en minder mooie kanten.

Als duurzame keuze wordt daarna de bloemenband genoemd. Of zo'n band met bloemen echt duurzamer is dan een (eigengemaakt) rouwstuk, durf ik te betwijfelen. De bloemen worden er vaak niet mooier op als ze na gekocht te zijn, een tijdje liggen en dan in de band gedaan worden.
Één rouwstuk en een opmerking 'de familie zorgt voor bloemen' is dan misschien zelfs duurzamer en goedkoper.

Een bloemenband is te koop vanaf 225 euro. Daar komen de losse bloemen nog bij.
Een rouwstuk is verkrijgbaar vanaf 125 euro.

In mijn ogen is de bloemenband vooral 'hip' en de vele foto's van uitvaartverzorgers hiervan helpen daar bij.
Trouwens, bij sommige uitvaartbedrijven kan de band gehuurd worden. Dat betekent dan wel dat de band vóór cremeren of begraven weer verwijderd moet worden.

De eerste opmerking 'je uitvaartwensen vastleggen' is natuurlijk wél een goed en praktisch idee!

25/07/2025

Mijn advertentie stond deze week opnieuw in de Bathmense Krant. Na 6 maanden ben ik ben weer 24/7 te bereiken voor het begeleiden van uitvaarten.

08/07/2025

Een kritische noot.

Er is iets dat mij stoort aan recente artikelen, die een connectie hebben met de uitvaart. Er wordt zó vaak op het sentiment gespeeld.
Begrijp me goed. Ik weet dat er naast berusting vaak veel verdriet kan zijn rondom een overlijden. Nabestaanden hebben hiermee te dealen en dat is voor sommigen een hele kluif. Een kluif die soms behoorlijk wat tijd en aandacht vraagt.

Maar..! We zijn allemaal sterk en hebben (levens)kracht genoeg om dat verdriet aan te kunnen.
Dan hebben we géén teksten nodig die op ons gemoed werken. Ze zijn vast geruststellend bedoeld, maar naar mijn idee wordt onze kracht juist óntkracht.

Het gaat bijvoorbeeld om het volgende:
Op de website van Natuurbegraven Nederland wordt geschreven 'u weet dus altijd waar uw dierbare rust' (in het kader van een asnatuurgraf).
In een advertentie voor de Cocoon (een urn), staat 'in de zachte omhulling vindt je geliefde een plek van rust'.

Als uitvaartbegeleidster zie ik zowel de spirituele kant van een overlijden als de aardse kant. Maar ik blijf ondanks het spirituele graag 'met de voeten op de grond'.
Naar mijn idee beschrijf je de twee tekstvoorbeelden dan als volgt:
- je weet waar de as begraven is, en
- de zachte urn is fijn om vast te houden.

Een natuurgraf vind ik mooi en de genoemde urn is prachtig, maar een geliefde dierbare vindt op die plekken geen rust.
Die rust vinden, doet hopelijk diens ziel.
En wie weet krijg je daar als nabestaande nog eens een teken van. 🎶🪶🦋💡🌬

01/07/2025

Een grafsteen.

Eigenlijk bemoei ik me nooit met een grafsteen. Ik heb wel een aanrader wat betreft een steenhouwer; down to earth en betaalbaar.
Heb ik een uitvaart waarbij begraven wordt, ga ik na verloop van tijd wel kijken voor welke grafbekleding is gekozen. Gewoon uit belangstelling en als afsluiting voor mijzelf.

Gelukkig wordt er steeds meer een grafsteen gekozen naar eigen idee, mits de regels van de begraafplaats dat toelaten.
En zoals woorden op de rouwkaart en in de afscheidsdienst met zorg gekozen worden, verdient de tekst op een grafsteen dezelfde aandacht.

Tijdens onze vakantie bezochten we twee begraafplaatsen elders in het land, omdat ik benieuwd was wat daar de gebruiken zijn.

Twee stenen heb ik hier uitgelicht.
De bovenste vanwege de persoonlijke woorden over de overledene. Hierdoor wordt er toch een herinnering levend gehouden, omdat het tot de verbeelding spreekt.
Bij de onderste had men kunnen kiezen voor 'Hier rust' en dan de naam. Door te benoemen dat de overledene een 'lieve tante en vriendin' was, besef je dat deze vrouw harten heeft geraakt. En dát raakt mij dan weer.

Dus laten we vooral een persoonlijke keus houden in woord en uitvoering als het gaat om iemand gedenken via een grafsteen.

Henny Leemkuil Uitvaartbegeleiding

28/11/2025

22/11/2025

06/11/2025

11/10/2025

28/09/2025

19/09/2025

18/09/2025

17/09/2025

01/08/2025

25/07/2025

08/07/2025

01/07/2025

Adres

Website

Meldingen

Contact De Praktijk

Snelkoppelingen

Delen

Type