Sense & Touch, Praktijk voor Aanraking

13/11/2025

𝔼𝕞𝕠𝕥𝕚𝕖 𝕠𝕗 𝕘𝕖𝕧𝕠𝕖𝕝?

Is het een semantische discussie of een wezenlijk vraagstuk?

Regelmatig komt de vraag (of opmerking) voorbij over het verschil tussen gevoel en emotie. Die twee worden voor het gemak nogal eens door elkaar gebruikt (en ja, daar maak ik me ook schuldig aan). Maar is er verschil?

Zelf zie ik emoties als zuivere, directe, fysieke reacties op je omgeving. Zodra daar gedachten bij komen, wanneer het raakt aan eerdere ervaringen of wanneer verschillende emoties zich met elkaar vermengen, ontstaat er iets dat ik gevoel noem. Gevoel gaat voor mij een laag dieper dan emotie: het is niet langer slechts een primaire reactie op de buitenwereld.

Is dit de waarheid? Nee, zeker niet. Het is iets wat ik onderzoek en waarop ik het antwoord nog niet heb.

Er bestaan namelijk verschillende visies op het onderscheid tussen emotie en gevoel. De visie van Antonio Damasio (auteur van o.a. 𝘋𝘦 𝘷𝘦𝘳𝘨𝘪𝘴𝘴𝘪𝘯𝘨 𝘷𝘢𝘯 𝘋𝘦𝘴𝘤𝘢𝘳𝘵𝘦𝘴: 𝘨𝘦𝘷𝘰𝘦𝘭, 𝘷𝘦𝘳𝘴𝘵𝘢𝘯𝘥 𝘦𝘯 𝘩𝘦𝘵 𝘮𝘦𝘯𝘴𝘦𝘭𝘪𝘫𝘬 𝘣𝘳𝘦𝘪𝘯) wordt naar mijn idee breed gedragen.

Damasio stelt dat emotie een primaire, fysieke reactie is. Angst bijvoorbeeld doet iets met je lichaam: je ademhaling verandert, je hartslag versnelt, je speekselproductie vermindert, je spijsvertering vertraagt, enzovoort. De bewuste beleving van die lichamelijke reactie noemt hij het gevoel: 'ik ben bang'.

Vera Helleman (auteur van o.a. 𝘋𝘦 𝘦𝘮𝘰𝘵𝘪𝘦 𝘦𝘯𝘤𝘺𝘤𝘭𝘰𝘱𝘦𝘥𝘪𝘦) benadert het anders. Zij zegt: emotie ontstaat op het persoonlijkheids- of ego-niveau, vaak als reactie op een gedachte of overtuiging. Gevoel daarentegen komt van binnenuit, uit je wezenlijke zelf, je essentie. Helleman richt zich op innerlijke bewustwording en de overgang van emotie (ego) naar gevoel (zijn).

Frans Veldman, grondlegger van de haptonomie, ziet dat weer anders. Volgens hem is gevoel niet alleen iets wat je vanbinnen ervaart, maar een manier van in contact zijn met jezelf en met anderen. Het is open, belichaamd en vooral relationeel.
Emotie ontstaat wanneer de open gevoelsverbinding geblokkeerd raakt en je het belichaamd contact verliest.

Misschien vraagt dit om wat toelichting.

Stel je voor: iemand raakt je aan op je schouder.

✨️ Als je open bent, voel je die aanraking als vriendelijk of geruststellend (gevoel).
✨️ Als je gespannen of onzeker bent, kun je diezelfde aanraking ervaren als bedreigend of te dichtbij. Je kunt dan regaeren met schrik, irritatie of afweer (emotie).

Het verschil zit dus niet in wat er gebeurt, maar in hoe je in contact bent: open of verdedigd (gesloten).

Emotie kan een signaal zijn van een verstoring in het affectieve contact. Gevoel brengt ons weer terug bij onszelf én bij de ander.

En laat ik er dan nog even een haptonomisch begrip ingooien...
𝘈𝘧𝘧𝘦𝘤𝘵𝘪𝘦𝘷𝘦 𝘣𝘦𝘷𝘦𝘴𝘵𝘪𝘨𝘪𝘯𝘨 is daarbij de sleutel: de ervaring dat je er mag zijn, precies zoals je bent, in contact met een ander mens.

Maar daarover een volgende keer meer.

08/11/2025

ℙ𝕣𝕠𝕛𝕖𝕔𝕥 𝕀𝕜

Pas geleden luisterde ik naar de NPO/Max podcast “Het mysterie van de boze mensen” van . Wij Nederlanders schijnen nogal een kort lontje te hebben.

"Dat is interessant!", dacht ik. Daar wilde ik meer over weten. Naar aanleiding van het interview in de podcast met emeritus-hoogleraar klinische psychologie Jan Derksen, kocht ik zijn boek 'Persoonlijkheid, hechting en narcisme in een veranderende wereld'.

Want hoe kan het dat we, ondanks onze groeiende vrijheid en welvaart, ondanks alle kansen om ons als individu te ontplooien, niet gelukkiger lijken te zijn? En wat kunnen we daar aan doen?

We worden steeds meer ik-gericht, maar lijken tegelijkertijd minder te weten wat ons écht beweegt. We reageren primair vanuit de onderbuik. Onze diepere gevoelens en motieven worden onderdrukt of juist gebruikt voor directe behoeftebevrediging.

Ik wil dit, ik wil dat. En ik wil het nu. Het lijkt alsof 'ik wil' de plaats heeft ingenomen van 'ik moet'. En beide klinken even dwingend.

Die ik is vaak ons ego dat spreekt. Op zich niks mis mee — het ego beschermt ons en draagt bij aan ons autonome zelf. Maar ons ego is inmiddels ons belangrijkste project geworden: meer consumptie, meer groei, meer vrijheid, meer succes.

Wij zijn managers geworden van ons eigen 𝘗𝘳𝘰𝘫𝘦𝘤𝘵 𝘐𝘬. En wie ons daarin frustreert, wordt gecanceld, uitgejouwd of gepsychologiseerd - mijn baas, mijn ex, mijn buurvrouw is een narcist, borderliner, psychopaat. Maar wij herkennen onszelf daar natuurlijk nooit in.

En toch verlangen we ook allemaal naar verbinding. Naar een wij. Die dikke ik voelt namelijk behoorlijk leeg en eenzaam. Succes, geld, dat perfecte huis, het eigen gelijk, levert dan wel kortstondige bevrediging op, maar het vervult ons niet.

Als haptotherapeut vroeg ik me ineens af: voed ik, door mensen te helpen meer bewust te worden van hun gevoel, niet juist nóg meer de ik-gerichtheid?

Want ook voelen kan een nieuw instrument worden binnen 𝘗𝘳𝘰𝘫𝘦𝘤𝘵 𝘐𝘬: “ik voel het, dus het is waar(heid)."

En hoe voorkomen we dat bewustwording van het innerlijk verandert in navelstaarderij?
Dat we voelen niet verwarren met egobehoeften?
Dat bewustwording van ons innerlijk niet leidt tot nóg meer ikkigheid?

Hoe kunnen we er een 𝘗𝘳𝘰𝘫𝘦𝘤𝘵 𝘞𝘪𝘫 van maken? Een relationeel project, waarin voelen niet alleen vertelt wat goed is voor mij, maar ook dient als moreel en relationeel kompas. Zonder dat we onze individualiteit en autonomie verliezen.

Het draait tenslotte niet enkel om het individu dat voelt, maar juist om het voelen in relatie, in verbinding met de ander en de wereld. Gevoel krijgt pas betekenis in de context van ontmoeting: in aanraking, in nabijheid, in contact.

We hebben onze individuele vrijheid bevochten, maar zolang vrijheid vooral betekent dat ieder zijn eigen project najaagt, blijft leegte - en boosheid - aan ons knagen.

Misschien moeten we niet méér worden wie we zijn, maar opnieuw leren wie we samen kunnen zijn.

06/11/2025

ℍ𝕒𝕡𝕥𝕠𝕥𝕙𝕖𝕣𝕒𝕡𝕚𝕖, éé𝕟 𝕧𝕒𝕟 𝕧𝕖𝕝𝕖𝕟... 𝕠𝕗 𝕖𝕖𝕟 𝕓𝕖𝕟𝕒𝕕𝕖𝕣𝕚𝕟𝕘 𝕒𝕡𝕒𝕣𝕥?

Het aanbod aan lichaamsgerichte therapieën groeit en de variatie is groot. Toch neemt haptotherapie binnen dit veld een bijzondere plek in. In deze post nog eens een uitleg over wat haptotherapie ánders maakt.

Waar veel methoden mét het lichaam werken, richt haptotherapie zich op het voelen. Op de directe ervaring die via het lichaam tot uitdrukking komt.

✨️ Niet klachtgericht, maar contactgericht
Een van de verschillen is dat het in haptotherapie niet draait om het oplossen van klachten, maar om hoe jij in contact bent, met jezelf, met anderen en met de wereld om je heen. Een klacht wordt gezien als een signaal van verstoring in dat contact.

Je zou haptotherapie daarom kunnen zien als een mensgerichte of contactgerichte therapie, waarin het gaat om echt voelen, in plaats van doen, verbeteren of presteren.

✨️ Hoe het werkt
Via aanraking en beleving word je uitgenodigd om te ervaren hoe je in contact bent. De aanraking is niet sturend of ‘helend’, zoals in veel andere therapieën, maar bevestigend. Aanraking kun je daarbij zien als een vorm van communicatie, die je helpt om te voelen wat er al in jou leeft.

Je kunt ook bij haptotherapie adem en houding inzetten als interventie, als ervaring, maar wanneer je meer gevoel krijgt voor jezelf, volgt je houding, ademhaling en beweging vanzelf. Daar hoef je eigenlijk niets in te doen.

✨️ De therapeut als mens
Een haptotherapeut brengt zichzelf mee in het contact. Niet als ‘hulpverlener op afstand’, maar als mens die voelbaar aanwezig is. Zo ontstaat een echt, gelijkwaardig contact waarin je kunt ervaren wat het is om werkelijk geraakt en gezien te worden.

✨️ Het doel
Nog een verschil met andere lichaamsgerichte therapieën is dat het doel van haptotherapie geen ontspanning of herstel op zich is, maar het vergroten van je gevoelsbewustzijn.
Van daaruit kun je keuzes maken die bij je passen, dichter bij jezelf komen en je uiteindelijk rustiger en meer in balans voelen.

En dáár voel je je beter door.

03/11/2025

𝕎𝕖𝕖𝕣𝕤𝕡𝕚𝕖𝕘𝕖𝕝𝕚𝕟𝕘𝕖𝕟

Mijn cliënten zijn grote spiegels. Ik leer enorm veel van hen. In onze verschillen, maar vooral in de overeenkomsten. Bij iedereen vind ik wel ergens herkenning. Soms zelfs op het bizarre af: dan lijken delen van ons leven parallel te lopen, of kopieën van elkaar te zijn.

Die herkenning is superfijn, bevestigend en leerzaam. Toch moet ik oppassen voor valkuilen: dat ik de ander als de ander blijf zien, dat ik mijn eigen verhaal niet op hen projecteer, of dat ik het verhaal van de ander me toe-eigen.

Als ik niet oppas, kan ik verstrikt raken in mijn eigen interpretaties en aannames. Ik kan denken dat ik de ander begrijp, terwijl ik eigenlijk mijn eigen gevoelens en patronen op de ander plak. Ik kan meegesleept worden door herkenning en daardoor voorbijgaan aan wat de ander werkelijk nodig heeft of ervaart.

De leermomenten zitten juist in die bewustwording: dat ik mijn reacties observeer en check wat van mij is en wat van hen. Dat ik ruimte laat voor het unieke verhaal van de ander, ook als het lijkt te resoneren met het mijne. Dat ik nieuwsgierig blijf in plaats van oordelend, ontvankelijk in plaats van projecterend.

Juist door die herkenning leer ik niet alleen over mezelf, maar ook over hoe universeel menselijke ervaringen kunnen zijn. Hoe diepe verbindingen kunnen ontstaan, zonder dat ik mijzelf of mijn perspectief verlies.

Dat herinnert me aan een prachtig citaat van Rumi:

“Actually, your soul and mine are the same,
we appear and disappear in each other.”

Jij en ik zijn tijdelijke, afgescheiden vormen. De ziel is dat niet; zij is deel van één en dezelfde realiteit. Jij en ik zijn ergens hetzelfde en toch uniek.

Het is een subtiel balanceren: me laten raken en tegelijk scherp blijven, me laten spiegelen en toch dienstbaar blijven aan de ander. Elke sessie biedt een kans om die balans te oefenen, om mezelf beter te leren kennen, om écht in de spiegel te kijken, én om de ander werkelijk te zien.

Daarin ligt de schoonheid van mijn werk: leren en begeleiden gaan hand in hand, en spiegeling wordt een kans voor groei. Zowel voor mij als voor degene die tegenover mij zit.

Foto: eigen archief

28/10/2025

Wil jij weer lekker in je vel zitten?
Je niet langer (alleen) laten leiden door je hoofd, maar leven vanuit gevoel, vertrouwen en innerlijke vrijheid?

En heb je geen zin in langdurige therapie of diep graven in je verleden?

Misschien is dan het 100-dagen-traject 𝗧𝗵𝘂𝗶𝘀 𝗶𝗻 𝗷𝗲 𝗹𝗶𝗷𝗳 iets voor jou!

Binnenkort nieuw in het aanbod van Sense & Touch.
Wil je op de hoogte gehouden worden, meld je dan vrijblijvend aan voor de wachtlijst!

Wil jij je niet langer laten leiden door je hoofd, maar leven vanuit gevoel, vertrouwen en innerlijke vrijheid? Thuis in je Lijf is een uniek en transformerend traject van 100 dagen

25/10/2025

𝔻𝕖 𝕥𝕙𝕖𝕖𝕡𝕣𝕠𝕖𝕧𝕖𝕣 𝕖𝕟 𝕕𝕖 𝕤𝕥𝕖𝕖𝕟

Ik hou van verhalen.
Sprookjes, mythes, legendes… Het liefst zou ik elke avond voor het slapengaan nog een verhaaltje voorgelezen krijgen. Misschien luister ik daarom zo graag naar podcasts. Vooral die waarin onderzoeksjournalistiek wordt bedreven. Heerlijk om meegevoerd te worden in het mysterie, de ontdekkingsreis. In een wereld waarin alles nog mogelijk is, zolang je de uitkomst nog niet kent.

Tijdens mijn onderzoek naar voelen kwam ik ook prachtige verhalen tegen. Over voelen en ervaren; ontroerende, grappige of juist filosofische vertellingen.

Zoals deze:

Er was eens een oude theeproever in een bergdorp. Mensen van heinde en verre kwamen naar hem toe om te leren hoe ze smaken konden herkennen: de nootachtige tonen van oolong, de grassigheid van groene thee, de rokerige nasmaak van pu-erh.

Op een dag kwam een jonge monnik bij hem.
“Meester,” zei hij, “ik wil leren om alle smaken te onderscheiden zoals u.”

De theeproever schonk zwijgend een kopje in.
“Drink,” zei hij.

De monnik dronk.
“Bitter,” zei hij. “En een beetje wrang.”
De meester glimlachte.
“Je hebt geproefd met je tong, maar niet met je hart.”

De volgende dag schonk de meester weer thee in – dit keer zwijgend.

De monnik dronk.
“Het smaakt... warm. Als herfst. Alsof iemand iets ouds terugvindt.”

De meester knikte.
“Nu begin je te voelen.”

Verbaasd vroeg de monnik:
“Maar wat is het verschil tussen proeven en voelen?”

De meester tilde een steen van de grond. “Als ik deze op je voet laat vallen,” zei hij, “weet je dan dat het pijn doet, of voel je het?”

De monnik zweeg.

De meester liet de steen niet vallen.
“Voelen,” zei hij, “is geen analyse. Het is aanwezigheid. Geen gedachte over wat is, maar contact met wat ís.”

***

Voelen is niet hetzelfde als begrijpen. Soms begint voelen pas écht, als je stopt met uitleggen.

We leven vaak alsof alles begrepen moet worden. Alsof het pas écht telt als het in woorden past. Verdriet moet een reden hebben. Angst moet logisch zijn. Maar voelen, in z’n puurste vorm, is een ervaring wat vóór de woorden uit gaat.

Zoals een kind huilt zonder te weten waarom. Zoals je in stilte naar een vallende ster kijkt en plots een brok in je keel krijgt. Het is er gewoon. En het betekent misschien alles — of niets.

De filosoof Kierkegaard zei:

“Het leven moet voorwaarts geleefd worden, maar kan slechts achterwaarts begrepen worden.”

Voelen is dat voorwaarts leven: rauw, ongeremd, onverklaard. Begrijpen komt later. Als het al komt. Soms wil voelen helemaal niet begrepen worden.

En soms, heel soms, schuilt in dat ongemakkelijke niet-weten precies de poort naar iets groters.

25/10/2025

𝕎𝕒𝕒𝕣𝕠𝕞 𝕨𝕖 𝕧𝕠𝕖𝕝𝕖𝕟: 𝕖𝕖𝕟 𝕖𝕧𝕠𝕝𝕦𝕥𝕚𝕠𝕟𝕒𝕚𝕣𝕖 𝕓𝕝𝕚𝕜 𝕠𝕡 𝕖𝕞𝕠𝕥𝕚𝕖𝕤

Het is weer tijd voor een volgende stap in mijn mini-onderzoekje naar voelen: hoe kijkt de biologie en evolutieleer hiernaar?

Gevoelens zijn meer dan momentopnames van geluk of verdriet. Ze zijn volgens de biologie en evolutieleer fundamentele mechanismen die ons helpen overleven. Emoties zijn geëvolueerd als adaptieve reacties op prikkels uit onze omgeving en ons lichaam.

𝐎𝐧𝐭𝐰𝐢𝐤𝐤𝐞𝐥𝐢𝐧𝐠 𝐯𝐚𝐧 𝐝𝐞 𝐭𝐚𝐬𝐭
Eerst wil ik even stilstaan bij de wijze waarop de haptonomie kijkt naar de evolutie van het gevoelsleven.

Veldman stelde dat de Hapsis – de oertast – de oorsprong is van ons gevoelsleven. De tast hielp bij overleving door onderscheid te maken tussen wat goed of slecht was voor het voortbestaan.

Dit lust-onlustprincipe lag aan de basis van de ontwikkeling van onze zintuigen. Zintuiglijke ervaringen werden opgeslagen, waardoor een intuïtief voelen ontstond: een vermogen om te anticiperen op de omgeving. Hieruit ontwikkelde zich de rede en het bewustzijn, waarmee de mens niet alleen bestaat, maar ook bewust is.

Voor deze ontwikkeling is affectieve bevestiging nodig: erkenning van het eigen bestaan en authenticiteit. Uiteindelijk ontstaat hieruit het gemoed, het bewuste gevoelsleven, waarmee de mens zichzelf als authentiek individu kan uitdrukken, onder andere via houding en (hapto)mimiek.

𝐁𝐢𝐨𝐥𝐨𝐠𝐢𝐬𝐜𝐡𝐞 𝐛𝐚𝐬𝐢𝐬 𝐯𝐚𝐧 𝐯𝐨𝐞𝐥𝐞𝐧
Aan de basis van voelen ligt ons zenuw- en hormoonstelsel. Ons lichaam streeft voortdurend naar homeostase, een stabiel intern evenwicht. Gevoelens zijn signalen die aangeven dat dit evenwicht verstoord is: zo wijst dorst op uitdroging en angst op gevaar.

Hormonen en neurotransmitters spelen hierbij een sleutelrol. Adrenaline roept angst op, dopamine een gevoel van beloning en oxytocine gevoelens van verbondenheid.

𝐖𝐚𝐚𝐫𝐨𝐦 𝐳𝐢𝐣𝐧 𝐠𝐞𝐯𝐨𝐞𝐥𝐞𝐧𝐬 𝐠𝐞ë𝐯𝐨𝐥𝐮𝐞𝐞𝐫𝐝
Vanuit de evolutionaire psychologie zijn gevoelens te begrijpen als strategieën om te overleven. Volgens onderzoeker Paul Ekman zijn emoties als angst, boosheid, walging en vreugde universeel en hebben ze directe overlevingsvoordelen. Angst helpt ons gevaar te vermijden, terwijl verdriet sociale steun kan oproepen.

Daarnaast zijn sociale emoties zoals empathie, schaamte en liefde cruciaal voor samenwerking binnen groepen. Essentieel voor een soort als de mens, die sterk afhankelijk is van sociale netwerken.

Gevoelens zijn niet uniek voor de mens. Onderzoek toont aan dat dieren ook rouw, speelsheid, verlatingsangst en sociale verbondenheid ervaren. Dit ondersteunt het idee dat gevoelens een evolutionaire oorsprong hebben die teruggaat tot ver voor de mens.

Dus, waarom zou je eigenlijk voelen?
Voelen is geen luxe, maar noodzaak. Emoties helpen ons te reageren op bedreigingen en kansen, sturen ons gedrag én versterken onze sociale banden. In evolutionaire zin is voelen dus een vorm van overleven.

16/10/2025

𝔾𝕠𝕖𝕕 𝕟𝕚𝕖𝕦𝕨𝕤!

Na een langere pauze dan ik zelf had gedacht, ga ik mijn werk binnenkort weer oppakken.

Herstellen kost tijd. Meer tijd dan ik had ingeschat. Het is geen rechte lijn en al helemaal niet iets wat je van tevoren precies kunt plannen. Ik dacht: “Twee maanden, dat moet genoeg zijn.” Maar uiteindelijk werden het er ruim vier.

Eerlijk gezegd heb ik een tijdje getwijfeld of ik weer zou beginnen. Ik voelde druk — vooral van binnenuit. Allerlei overtuigingen staken de kop op: Mag ik financieel nog wel op mijn partner leunen? Komen mijn cliënten wel terug als ik nog langer tijd neem? Ben ik wel ‘ziek genoeg’ om nog langer thuis te blijven?

Maar ik voelde ook duidelijk dat het nog niet het moment was. Ik was vooral bezig met mijzelf overeind te houden, de pijn te overleven. De eerste behandelingen voor de migraine sloegen helaas niet aan en ik had ook veel last van de bijwerkingen. Inmiddels mag ik de allernieuwste migrainemedicijnen gaan proberen. En ook al is het nog afwachten of die gaan helpen, ik ben hoopvol. Het gaat beter dan vier maanden geleden en voel ik dat ik nu eindelijk aan herstel toe kom.

In mijn hoofd werd het een alles of niets verhaal: óf ik ging weer volledig aan het werk, óf helemaal niet.Tot ik besefte dat ook ik gewoon klein mocht beginnen. In mijn eigen tempo. Stap voor stap. Voelen wat gaat en wat niet. En juist daardoor kan ik er weer echt zijn. Met aandacht, rust en toewijding. Voor mijzelf én voor jou.

Daarom ben ik voorlopig alleen op dinsdagochtend en vrijdagochtend beschikbaar. Dat geeft mij de ruimte om goed te zorgen voor mezelf én tegelijk de kwaliteit en aanwezigheid te bieden die ik belangrijk vind in mijn werk. Zo kan ik er echt weer voor je zijn.

Wil je weer een afspraak maken? Dat kan eenvoudig via de online agenda op mijn website.

Heb je liever eerst even contact of een vraag vooraf?
Stuur me gerust een mailtje.

Ik kijk ernaar uit om je (weer) te zien!

12/10/2025

Hoe ver mag je gaan in therapie?

Omgaan met trauma vraagt zorgvuldigheid en ondanks dat bij deze organisatie vast ook mensen geholpen zijn, is het nooit one-size-fits-all. Traumabehandeling is geen quick-fix. Dat is mijns inziens ook het gevaar van nieuwe hypes in behandelland, interessante modellen en behandelmethoden die goed klinken en soms klakkeloos worden toegepast.

In dit geval exposure (wat op zich een goede behandelmethode is, naar wat ik begrepen heb en geen hype) maar wat op deze manier meer op hertraumatisering lijkt dan therapie. Dit wordt dan wel vergoed door de verzekeraars, maar niet gecontroleerd. En daar betalen we met zijn allen ook nog eens heel veel geld voor. Over de rug van kwetsbare mensen.

Ik heb de pijnlijke verhalen helaas ook uit de eerste hand vernomen. Afschuwelijk. En ja, dat maakt me boos.

Deskundigen maken zich zorgen over de effecten van hoog-intensieve traumatherapie bij mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Vooral de behand...

09/10/2025

𝔾𝕖𝕝𝕦𝕜𝕜𝕚𝕘 𝕧𝕖𝕚𝕝𝕚𝕘, 𝕧𝕖𝕚𝕝𝕚𝕘 𝕘𝕖𝕝𝕦𝕜𝕜𝕚𝕘

Je gelukkig voelen lijkt het hoogste goed. Toch? We streven er allemaal naar. Maar ons lichaam is daar eigenlijk niet op ingesteld. Ons zenuwstelsel houdt zich niet bezig met geluk. Het is gericht op veiligheid. Want veilig zijn betekent: overleven.

En toch blijven we streven naar geluk. Maar wanneer voel je je eigenlijk gelukkig?

Als je je veilig voelt?
Dat zou zomaar kunnen... maar wanneer voel je je eigenlijk veilig? Als je omgeving geen enkel gevaar vormt? Is dat ooit helemaal het geval?

Kunnen we onze omgeving zo beïnvloeden dat we alle risico’s vermijden? En maakt dat ons dan gelukkig?

Misschien zit veiligheid wel niet in de wereld om ons heen, maar in onszelf. Misschien kunnen we iets in onszelf ontwikkelen waardoor we ons veiliger voelen. Innerlijke stevigheid. Zodat we de wereld aankunnen, ook als die onveilig of chaotisch is.

Dat vraagt om contact met jezelf. Leren luisteren naar de signalen van je lijf. Herkennen wat je nodig hebt. Weten wat je aan jezelf hebt. Vertrouwen dat, wat er ook gebeurt, jij een veilige plek in jezelf kunt vinden.

Hetzelfde geldt voor geluk. Geluk zit niet in je omgeving, maar in jezelf. In leven naar jouw waarden. In keuzes maken die écht kloppen voor jou. In radicaal eerlijk zijn naar jezelf. Wat klopt er voor mij? Wat is voor mij écht belangrijk?

Het gaat dan niet over die perfecte baan, die jurk of die geweldige relatie. Het gaat over iets diepers: wat zijn de voorWAARDEN waaronder jij gelukkig kunt zijn met die baan, die relatie, die jurk?

Misschien heb je daar nog geen antwoord op. Maar denk eens terug aan een moment waarop je je oprecht gelukkig voelde.

Wat klopte er toen? Wat viel er op z’n plek? Hoe voelde dat? Was het de situatie zelf, of stond die voor iets groters? Voor iets dat resoneerde met wie jij in de kern bent?

Ook hier gaat het om voelen wat klopt voor jóu. Je richten op je binnenwereld brengt je vaak verder dan proberen grip te krijgen op de buitenwereld. Misschien begint geluk wel simpelweg met jezelf durven ontmoeten.

Wanneer was jij écht gelukkig?

05/10/2025

𝔻𝕖 𝕤𝕥𝕖𝕞 𝕠𝕡 𝕕𝕖 𝕤𝕥𝕣𝕚𝕛𝕜𝕡𝕝𝕒𝕟𝕜

De strijkplank, met daarop een groeiende stapel gewassen kleding en handdoeken, roept me toe. Of ik nu toch maar eens de boel wil opruimen. Het is zondag, ik heb verder niets te doen, dus geen excuus om het te laten liggen. Maar ik heb geen zin. En eerlijk gezegd voel ik me ook een beetje schuldig daarover. Wat ben ik nou voor huisvrouw?

Huisvrouw??
Waar komt dat ineens vandaan?
Wiens stem is dat?

Ik moet denken aan het supervisietraject tijdens mijn afstudeerperiode als haptotherapeut. Mijn therapeut stelde een tarief voor dat hoger lag dan ik had verwacht. Ik was uitgegaan van een uurtarief én ervan uitgegaan dat onze sessie een uur zou duren. Dat bleek niet het geval. Anderhalf uur zou het zijn.

Ze zag mijn aarzeling en vroeg wat er bij me gebeurde. Ik besloot eerlijk te zijn. Ik had op dat moment weinig inkomen, dus geld was wel een 'dingetje'.

"Oke, welk bedrag stel je dan voor?" vroeg ze. "Wat wil jij mij betalen?"

Dat antwoord had ik niet verwacht. Ik raakte acuut in verwarring.
"Euh…" stamelde ik. "Geen idee."
"Oké," zei ze, "heb je wel eens van Voice Dialogue gehoord? We hebben allemaal stemmetjes die van alles roepen. Wat zeggen jouw stemmetjes?"

Samen ontleedden we ze, stap voor stap. Stemmetjes van vroeger, van mijn vader, van mijn moeder. Stemmetjes vanuit de maatschappij, die de norm vertegenwoordigen, die vertellen hoe het ‘hoort’. Stemmetjes die mijn eigen waarden weerspiegelen, over wat ik belangrijk vind. Strenge stemmetjes, vergoelijkende stemmetjes, afkeurende, pleasende, liefdevolle...

Door ze allemaal hardop uit te spreken, door ze stuk voor stuk evenveel ruimte te geven, kregen ze bestaansrecht. En dat gaf me helderheid. Niet meteen trouwens, de keuze maken vond ik op dat moment nog te spannend. Maar de keuze kwam er wel. Een keuze die goed voelde. Waar ik achter stond.

We hebben allemaal stemmetjes. Veroordelende, afwijzende, beschermende, liefdevolle. Door ze allemaal een plek te geven, hoef je niks te onderdrukken. Het maakt je vrij. En dat voelt best lekker, al zeg ik het zelf.

En die was op de strijkplank?
Die blijft vandaag gewoon liggen.
Deze huisvrouw heeft een vrije dag.

05/10/2025

"𝕎𝕠𝕣𝕕𝕖𝕟 𝕛𝕠𝕦𝕨 𝕓𝕖𝕙𝕒𝕟𝕕𝕖𝕝𝕚𝕟𝕘𝕖𝕟 𝕧𝕖𝕣𝕘𝕠𝕖𝕕?"

Een veel gestelde vraag. Veel mensen denken dat ze voordeliger uit zijn, als hun behandeling wordt vergoed door de zorgverzekering. Dat kan zo zijn, maar het tegenovergestelde kan ook waar zijn.

Vanaf half november tot en met 31 december kun je overstappen naar een andere zorgverzekering. Een mooi moment om niet alleen je basisverzekering te vergelijken, maar ook kritisch te kijken naar eventuele aanvullende verzekeringen. Welke dekking past écht bij jouw situatie? Loont een aanvullende verzekering eigenlijk nog wel?

En waarom kies ik ervoor om niet te werken met zorgverzekeraars?

Lees hier mijn antwoord op deze vragen, en meer over haptotherapie en vergoedingen:

Veel mensen denken dat ze voordeliger uit zijn, als hun behandeling wordt vergoed door de zorgverzekering. Dat kan zo zijn, maar het tegenovergestelde kan ook waar zijn.