Faculteit Diergeneeskunde

04/12/2025

Kittens met vogelgriep - wat kun je als dierenarts doen?

Op 19 november 2025 werden twee kittens van ongeveer 2 maanden oud positief getest op hoogpathogene vogelgriep (HPAI), H5N1. Dit is de eerste bekende casus van een vogelgriepbesmetting bij katten in Nederland. In verschillende andere landen zijn eerder besmettingen gemeld van vogelgriep bij katten.

Wageningen Bioveterinary Research, Royal GD, KNMvD, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht werkten samen aan een artikel met duiding rond deze casus, met adviezen voor zowel eigenaren met huisdieren als dierenartsenpraktijken. Daarnaast wordt meer informatie gegeven over diagnostiek: bij acute, klinische infectie wordt diagnostiek op basis van PCR geadviseerd.

Dit bericht bevat adviezen voor dierenartsen. Bekijk ook ons andere bericht met adviezen voor eigenaren van huisdieren.

👉 Adviezen voor dierenartsenpraktijken
Katten en honden kunnen in theorie besmet raken met vogelgriep. Het risico is vooral groter als ze:

🟡 jagen op wilde vogels,
🟡 wilde vogels opeten, of
🟡 rauw vogelvlees te eten krijgen.

Krijgt een kat of hond binnen een week na contact met een (mogelijk besmette) vogel klachten? Dan is het belangrijk om een dierenarts te bellen.

👉 Mogelijke symptomen bij katten met H5N1 (vogelgriep)
De klachten zijn vaak niet heel duidelijk en kunnen sterk verschillen:

🟡 Soms zijn er helemaal geen klachten.
🟡 Soms wordt een kat ernstig ziek.

Vanaf één dag na besmetting kan hoge koorts ontstaan. Na een paar dagen kunnen andere klachten optreden, zoals:

🟡 sloomheid of weinig energie
🟡 ontstoken ogen
🟡 snot uit de neus
🟡 hijgen of benauwdheid

In ernstige gevallen kunnen er neurologische klachten optreden, zoals:

🟡 trillen
🟡 wankel lopen
🟡 bewustzijnsverlies
🟡 toevallen (convulsies)

Bij milde klachten kan de dierenarts ondersteunende behandeling geven, zoals pijn- en koortsremmers (bijv. NSAID’s) en vochttoediening. Bij ernstige neurologische klachten is de prognose helaas erg slecht.

Antivirale middelen mogen niet worden gegeven, omdat deze wettelijk alleen voor mensen zijn toegestaan.

👉 Opname in de praktijk
Als een kat met (mogelijke) vogelgriep moet worden opgenomen, is het belangrijk dat:

🟡 de kat zoveel mogelijk apart wordt gehouden van andere dieren,
🟡 de dierenarts en assistenten beschermingsmiddelen gebruiken, zoals handschoenen, veiligheidsbril en een FFP2-masker.

👉 Reiniging en desinfectie
Voor schoonmaken en ontsmetten gelden de normale hygiëne- en desinfectieregels die in de dierenartspraktijk gebruikelijk zijn.

👉 Diagnostiek
Bij een acute (plotseling optredende) infectie wordt aangeraden om met behulp van PCR-onderzoek vast te stellen of er sprake is van vogelgriep. De dierenarts kan hiervoor droge swabs afnemen — zonder transportvloeistof — zoals keel-, neus- of rectaalswabs. Deze kunnen worden vervolgens rechtstreeks opgestuurd naar het WBVR voor verder onderzoek.

👉 Lees het nieuwsbericht met meer info op onze website: https://www.uu.nl/nieuws/kittens-besmet-met-hoogpathogene-vogelgriep-h5n1-in-nederland

👉 Eergisteren beantwoorde hoofddocent Infectieziekten Els Broens enkele vragen over vogelgriep bij kittens bij RTV Utrecht. Volgens haar is het nieuws van de overleden kittens geen reden voor alle katteneigenaren om hun huisdieren binnen te houden. De symptomen in de gaten houden is belangrijker, en dat is ook de oproep van landbouwminister Wiersma: https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/3974354/alles-wat-je-moet-weten-over-jouw-kat-en-de-vogelgriep

👉 Gisteren gaf hoogleraar Arjan Stegeman duiding bij EenVandaag. Katteneigenaren die in stedelijke gebieden wonen hoeven zich wat dat betreft minder zorgen te maken, vertelt hij. "Als een huiskat uit de stad bijvoorbeeld een dode mus mee naar huis neemt, dan is er weinig kans dat die vogel drager is van het vogelgriepvirus. Het virus komt vooral bij wilde vogels voor." https://eenvandaag.avrotros.nl/artikelen/kitten-in-nederland-overleden-aan-vogelgriep-kan-het-virus-ook-op-mensen-overslaan-en-4-andere-vragen-beantwoord-162111

Op 19 november 2025 werden twee kittens positief getest op het vogelgriepvirus. Dit is de eerste casus van een HPAI H5N1-besmetting bij katten in Nederland.

04/12/2025

Kittens met vogelgriep - wat kun je als eigenaar doen?

Op 19 november 2025 werden twee kittens van ongeveer 2 maanden oud positief getest op hoogpathogene vogelgriep (HPAI), H5N1. Dit is de eerste bekende casus van een vogelgriepbesmetting bij katten in Nederland. In verschillende andere landen zijn eerder besmettingen gemeld van vogelgriep bij katten.

Wageningen Bioveterinary Research, Royal GD, KNMvD, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht werkten samen aan een artikel met duiding rond deze casus, met adviezen voor zowel eigenaren met huisdieren als dierenartsenpraktijken. Daarnaast wordt meer informatie gegeven over diagnostiek: bij acute, klinische infectie wordt diagnostiek op basis van PCR geadviseerd.

Dit bericht bevat adviezen voor eigenaren van huisdieren. Bekijk ook ons andere bericht met adviezen voor dierenartsen.

👉 Adviezen voor eigenaren
Het is verstandig om te voorkomen dat huisdieren in contact komen met (dode) wilde vogels, vooral wanneer er in de omgeving besmettingen met vogelgriep zijn gevonden. In dat geval kunnen honden het beste worden aangelijnd en is het raadzaam om katten — waar mogelijk — binnen te houden. In ons nieuwsbericht staan links naar de meest recente overzichtskaarten, van locaties waar vogelgriep werd geconstateerd.

👉 Verspreiding binnen het huishouden
Overdracht van vogelgriep tussen huisdieren onderling lijkt niet waarschijnlijk, maar kan niet volledig worden uitgesloten. Daarom is het verstandig om een ziek dier zoveel mogelijk apart te houden van andere dieren in huis. Een dierenarts kan bevestigen of een dier daadwerkelijk vogelgriep heeft, of dat het om een andere ziekte gaat.

👉 Risico voor mensen
Er zijn geen gevallen bekend waarbij huisdieren vogelgriep hebben overgedragen op mensen. Toch is het belangrijk om bij een ziek huisdier goede hygiëne toe te passen:

🟡 houd het dier binnen zolang het ziek is
🟡 was de handen na elk contact
🟡 laat het dier niet aan mensen likken
🟡 laat het dier niet in bed slapen

👉 Lees het nieuwsbericht op onze website: uu.nl/nieuws/kittens-besmet-met-hoogpathogene-vogelgriep-h5n1-in-nederland

👉 Eergisteren beantwoorde hoofddocent Infectieziekten Els Broens enkele vragen over vogelgriep bij kittens bij RTV Utrecht. Volgens haar is het nieuws van de overleden kittens geen reden voor alle katteneigenaren om hun huisdieren binnen te houden. De symptomen in de gaten houden is belangrijker, en dat is ook de oproep van landbouwminister Wiersma: rtvutrecht.nl/nieuws/3974354/alles-wat-je-moet-weten-over-jouw-kat-en-de-vogelgriep

👉 Gisteren gaf hoogleraar Arjan Stegeman duiding bij EenVandaag. Katteneigenaren die in stedelijke gebieden wonen hoeven zich wat dat betreft minder zorgen te maken, vertelt hij. "Als een huiskat uit de stad bijvoorbeeld een dode mus mee naar huis neemt, dan is er weinig kans dat die vogel drager is van het vogelgriepvirus. Het virus komt vooral bij wilde vogels voor." eenvandaag.avrotros.nl/artikelen/kitten-in-nederland-overleden-aan-vogelgriep-kan-het-virus-ook-op-mensen-overslaan-en-4-andere-vragen-beantwoord-162111

Op 19 november 2025 werden twee kittens positief getest op het vogelgriepvirus. Dit is de eerste casus van een HPAI H5N1-besmetting bij katten in Nederland.

25/11/2025

Promovenda Marit van den Berg is er als eerste wereldwijd in geslaagd om in het laboratorium een miniversie van een bijniermergtumor van een hond te kweken: een zogenoemde feochromocytoom-organoïde.

Deze doorbraak vormt een belangrijke eerste stap richting een model waarmee in de toekomst nieuwe medicijnen getest kunnen worden voor zowel honden als mensen. In haar promotieonderzoek onderzocht Van den Berg verschillende aspecten van feochromocytomen bij honden, wat heeft geleid tot verbeterde diagnostiek, een nauwkeuriger prognose en nieuwe therapeutische aanknopingspunten. Van den Berg promoveert op 25 november aan de Universiteit Utrecht, onder supervisie van promotor Hans Kooistra en co-promotor Sara Galac.

Van den Berg: “Wat ooit als een zeldzame tumor bij honden werd gezien, blijkt veel vaker voor te komen”, besluit Van den Berg. “Dankzij dit onderzoek komt hoop in zicht voor toekomstige generaties honden én mensen met deze ziekte.”

Lees het nieuwsbericht op onze website: https://www.uu.nl/nieuws/promovenda-ontwikkelt-eerste-mini-bijniermergtumor-ter-wereld

24/11/2025

Wij zijn blij met deze boodschap van NVWA. Want (ook) bij het Expertisecentrum Genetica van Diergeneeskunde werken we elke dag aan een gezondere toekomst voor onze honden en katten. We onderzoeken erfelijke ziekten en ongezonde uiterlijke kenmerken, en helpen fokkers, dierenartsen en -liefhebbers met kennis en hulpmiddelen om verantwoord te fokken.

Ons doel: sterke, gezonde dieren én behoud van genetische diversiteit. Samen zetten we stappen naar een beter dierenwelzijn! 💛

21/11/2025

Poster met tips helpt dierenasiel om hondenwelzijn te verbeteren 🐕

Hoe is het voor een hond om in een dierenasiel te verblijven? Promovenda Janneke van der Laan houdt zich met deze vraag bezig en onderzoekt of honden aan hun nieuwe leefomgeving kunnen wennen aan de hand van het meten van hun rustpatroon. Ondanks de goede zorgen van medewerkers en vrijwilligers kan het asiel een heftige ervaring zijn voor honden. Daarom heeft ze een aantal belangrijke bevindingen gecombineerd in één overzichtelijke poster die gebruikt kan worden binnen dierenasiels.

Janneke en haar team zagen dat honden meer onrust en stress vertoonden gedurende de eerste periode in het asiel in vergelijking met huishonden. Ze ontdekte ook dat honden de eerste nachten na adoptie minder actief waren dan de eerste nachten in het asiel, al waren ze nog wel actiever dan de gemeten huishonden. De cijfers wijzen ook op een ‘inhaalslag’ van rust tijdens de tweede nacht in het nieuwe huis voor sommige honden. Het lichaamsgewicht nam af in het asiel, maar nam weer toe na adoptie.

Deze en andere inzichten over stress, slaap en herstel bij asielhonden heeft Van der Laan samengebracht in een overzichtelijke, wetenschappelijk onderbouwde poster. Zo kunnen medewerkers en vrijwilligers in dierenasielen nog beter tegemoet komen aan de welzijnsbehoeften van honden. Met de prachtige illustraties van Flo de Goede!

👉 De poster werd onlangs opgestuurd naar een groot aantal dierenasielen in Nederland en België en is hier gratis te downloaden: https://www.uu.nl/nieuws/poster-met-tips-helpt-dierenasiel-om-hondenwelzijn-te-verbeteren

20/11/2025

💡Tips: minder stress bij de kat in de kliniek

Wil je meer weten over het verminderen van stress bij de kat? Lees via onderstaande link de tips voor thuis en onderweg 👇

20/11/2025

Gespot: wild op het Utrecht Science Park 🐿️ 🌳 🦌

Vossen, dassen en eekhoorns: op het Utrecht Science Park is meer natuur te vinden dan je op het eerste gezicht zou denken. Onderzoekers Marijke van Kuijk en Yannick Wiegers brengen het wildleven op het Science Park in kaart met twintig camera’s, verstopt in de struiken.

Vooral rond onze faculteit Diergeneeskunde bruist het van het leven. ‘Daar zijn veel beschutte plekken met struiken waar dieren zich thuis voelen,’ zegt Yannick. ‘Hoe meer van dat soort stukken we behouden of kunnen creëren, hoe beter het is voor de biodiversiteit op de campus.’

‘Je verwacht het misschien niet met al die bebouwing, maar er is verrassend veel natuur te vinden op het Science Park,’ zegt Marijke van Kuijk, universitair hoofddocent Tropische Bosecologie van de faculteit Bètawetenschappen. Onder leiding van Marijke en PhD-student Yannick Wiegers hangt een groep bachelorstudenten sinds 2020 elk voorjaar twintig wildcamera’s op. De camera’s worden in struiken geplaatst, verspreid over het Science Park en Landgoed Oostbroek. Zo kunnen Marijke en Yannick zien welke dieren er leven, en of ze de overstap durven maken tussen het Science Park en het landgoed.

De camera’s hebben inmiddels heel wat dieren vastgelegd: dassen, boom- en steenmarters, reeën, muizen, eekhoorns, roofvogels en reigers. Af en toe komt er ook een verdwaalde huiskat of nieuwsgierige labrador voorbij. ’s Nachts zijn veel dieren actiever, daarom zitten er ook veel nachtfoto’s tussen.

Marijke: 'We willen vooral begrijpen hoe dieren zich over de campus bewegen. Dat zegt iets over de verbinding tussen het Science Park en de omliggende natuurgebieden. Die inzichten kunnen ons helpen om maatregelen te nemen om de campus aantrekkelijker te maken voor andere diersoorten. De ecologische verbindingszones (https://www.uu.nl/organisatie/duurzaamheid-bij-de-universiteit/ecologische-verbindingszones) die nu worden aangelegd, zijn daar een mooi voorbeeld van.’

De Universiteit Utrecht wil de biodiversiteit op het USP herstellen en versterken. Onze onderwijsboerderij De Tolakker beheert 40 procent van het totale oppervlak van het Utrecht Science Park en speelt hierbij een cruciale rol. In ons Vetscience magazine schreven we hier een verhaal over, en over de rol die onze onderwijsboerderij De Tolakker daarin speelt: https://www.uu.nl/achtergrond/we-rollen-de-groene-loper-uit

19/11/2025

❤️‍🩹

Heb je de lintjes al gespot in ons Universitair Dierenziekenhuis? Onze dierenartsen, paraveterinairen en studenten dragen ze in het kader van de Pet Cancer Awareness Month, om kanker bij huisdieren extra onder de aandacht te brengen.

Vang je signalen op die kunnen wijzen op kanker bij jouw huisdier, zoals bobbels of wondjes die niet willen genezen? Neem dan contact op met een dierenarts voor vervolgonderzoek. Hoe eerder we weten dat er wat speelt, des te beter de kansen.

Zo kunnen we samen een vuist maken tegen kanker en onze huisdieren de beste zorg geven! 💪

18/11/2025

Afgelopen week gaf Hille Fieten een lezing voor leden van de Labrador Kring Nederland en de Nederlandse Labrador Vereniging over koperstapeling bij labradors 🐕 De lezing was waardevol en interactief, met veel vragen van geïnteresseerde fokkers en eigenaren. Op één van de foto’s is te zien dat Hille als “copper specialist” een heel toepasselijk bedankje mocht ontvangen 💛

Al meer dan 20 jaar doen we onderzoek naar deze aandoening - in nauwe samenwerking met de rasverenigingen én met de vele betrokken eigenaren en honden. Dankzij het grote aantal DNA-monsters dat in de afgelopen jaren is verzameld, hebben we de genetische mutaties geïdentificeerd die koperstapeling beïnvloeden.

Hierdoor weten we nu precies hoe we klinische ziekte kunnen voorkomen, en hoe we met gerichte DNA-tests en een gezond fokbeleid kunnen helpen om de mutatie uiteindelijk te laten verdwijnen. Ook is het nu mogelijk om ziekte te voorkomen door aan de hand van het DNA-profiel het risico op koperstapeling te kunnen inschatten en vervolgens de voeding aan te passen.

👉 Wat is koperstapeling?
Koperstapeling is een ernstige leveraandoening. Door een genetische mutatie kunnen sommige labradors koper uit voeding niet goed uitscheiden. Het koper hoopt zich op in de lever, veroorzaakt ontstekingen en kan fataal zijn. Binnen het Expertisecentrum Genetica Diergeneeskunde voeren we dit onderzoek uit als onderdeel van het programma Gezond Gefokt van de Universiteit Utrecht.

👉 Ook bijdragen aan dit onderzoek? Rasverenigingen en particulieren ondersteunen ons langdurige onderzoek naar koperstapeling. Bijdragen kan via de website van Vrienden Diergeneeskunde: https://gezondgefokt.vriendendiergeneeskunde.nl/project/labradors

👉 Je labrador laten testen op koperstapeling? Lees meer via: https://www.uu.nl/onderzoek/expertisecentrum-genetica-diergeneeskunde/onderzoek/lever

👉 Consult of afspraak inplannen?
Bij vragen over de interpretatie van DNA-tests of vragen over erfelijke aandoeningen kunnen eigenaren, fokkers en dierenartsen een genetisch telefonisch consult boeken via het Universitair Dierenziekenhuis 030 - 253 9411 of mail: receptieukg@uu.nl.

Direct een afspraak met uw hond bij Hille? Maak dan een afspraak op de poli van de Universiteitskliniek Gezelschapsdieren: https://diergeneeskunde.nl/telefoonnummers/

14/11/2025

❤️‍🩹

November is Pet Cancer Awareness maand. Daarom besteden we extra aandacht aan kanker bij huisdieren. Er is gelukkig steeds meer mogelijk, maar de boodschap blijft: hoe eerder we weten dat er wat speelt, des te beter de kansen. Vang je signalen op die kunnen wijzen op kanker bij jouw huisdier, zoals bobbels of wondjes die niet willen genezen? Neem dan contact op met de dierenarts voor vervolgonderzoek.

In deze video legt dierenarts oncoloog Maurice Zandvliet uit hoe vervolgonderzoek eruit kan zien.

👀 Meer weten over de onderzoeken die we doen en hoe u kunt bijdragen? Klik op deze link: kanker.vriendendiergeneeskunde.nl

13/11/2025

Hulphond helpt niet alleen veteranen met PTSS, maar ook hun partners 🐕‍🦺

Een hulphond blijkt het leven van veteranen met therapieresistente PTSS ten goede te veranderen. Daarnaast ervaren de partners van veteranen een hogere relatiekwaliteit. De honden zelf lijken geen stress te ondervinden van hun werk. Promovenda Ilse de Lange onderzoekt de invloed van hulphonden op veteranen met PTSS en hun gezin.

Vanmiddag vond een tussenevaluatie plaats van het project, waarbij De Lange de voorlopige resultaten deelde. Hierbij was een groot aantal van de betrokken veteranen aanwezig. De Lange: “Het is indrukwekkend om te zien hoeveel verschil een hulphond kan maken. Niet alleen helpt de hond de veteraan om beter om te gaan met stress en slaapproblemen, maar ook de relatie binnen het gezin lijkt erdoor te versterken. Dat laat zien dat de positieve impact van een hulphond verder reikt dan alleen de veteraan zelf.”

Het is nog te vroeg om volledig gevalideerde conclusies te trekken. Er zijn nog enkele gegevens die bij een ander laboratorium in het buitenland onderzocht worden. De Lange: “Deze eerste resultaten zijn veelbelovend. We zien duidelijke verbeteringen bij veteranen met een hulphond, zowel in hun dagelijks functioneren als in hun relaties. Tegelijkertijd is het belangrijk om voorzichtig te blijven: de laatste data komen binnenkort binnen, en pas daarna kunnen we definitieve conclusies trekken over het effect van hulphonden op veteranen met PTSS.”

Volgend jaar promoveert De Lange op dit onderwerp. Lees het nieuwsbericht op onze website: https://www.uu.nl/nieuws/hulphond-helpt-niet-alleen-veteranen-met-ptss-maar-ook-hun-partners

KNGF Geleidehonden Hulphond Nederland

11/11/2025

Labrador Luuk kan bijna niet stilzitten, zoveel zin heeft hij in zijn afspraak met dierenfysiotherapeut Jil de Graaf. “Dan mag hij het water weer in”, vertelt eigenaar Francine. Luuk komt al acht maanden naar de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren (UKG) om te revalideren.

Wil je meer weten over Luuk's behandeling? Lees het hele artikel via de link in onze bio.