30/06/2020
De zes sleutels voor een succesvol samengesteld gezin
Maar al te vaak zijn samengestelde gezinnen vrij snel na het samenvoegen gevuld met onbegrip, wrok, gekibbel en verwijten. Ik kan niet genoeg benadrukken als relatie
therapeut: de basis voor samengesteld gezin berust op het principe van emotionele verbondenheid en samenwerking tussen beide partners. Zonder deze emotionele intimiteit wordt elk gezinscontact een last, omdat niemand zich op zijn gemak voelt om zoveel tijd met “vreemden” door te brengen. Als je wilt dat jullie gezinsleden elkaar liefdevol leren kennen en accepteren, dan moeten jullie beginnen met jullie eigen emotionele eerlijkheid en openheid in een veilige setting naar elkaar leren te bespreken. En het is niet raar als jullie daar hulp bij willen hebben, maak dan vooral een afspraak voor een coachend relatiegesprek.
In dit artikel versta ik onder een samengesteld gezin, als je opnieuw een relatie aangaat, waarbij er kinderen in het spel zijn (jouw kinderen en/of de kinderen van je partner).
Neem samen de uitdaging aan om een team te creëren
Een goede samenwerking is het meest effectief als dit berust op emotionele verbondenheid tussen beide partners. In een samengesteld gezin is dit een absolute noodzaak, omdat er veel onzekerheid, angst en stress speelt vanwege ervaringen met echtscheidingen, affaires, in de steek gelaten zijn en conflicten. Maar je kunt de angst en stress voor het gezin verminderen door goed samen te werken en emotioneel af te stemmen met je nieuwe partner.
1
Neem de tijd
De eerste stap is: erken dat het tijd kost om erachter te komen hoe jullie nieuwe gezinseenheid zal omgaan met de vele uitdagingen en problemen die zich kunnen voordoen. Als beide partners er vol voor gaan is dat prima te doen, anders wordt het een lijdensweg. Neem samen de uitdaging aan om een team te creëren. De taak van het ouderschap in een samengesteld gezin komt niet met een eenvoudige handleiding, het komt met duizenden kleine leermomenten en ouderschapsbeslissingen. Dit vraagt om continue afstemming tussen de partners en dat kan alleen als er een emotionele verbondenheid is met betrokkenheid, openheid en de wil om met aandacht te reageren op je partner als die je nodig heeft. Neem bijvoorbeeld regelmatig een paar minuten de tijd om dingen te zien door haar of zijn ogen.
2
Ondersteun elkaar in je nieuwe rol
In samengestelde gezinnen vinden relaties vaak plaats in driehoeken: een kind, de biologische ouder en de stiefouder. Blijf zoveel mogelijk uit deze driehoek door twee personen de ruimte te geven om samen dingen uit te zoeken. Achteraf kun je er met je partner in een persoonlijk gesprek over praten. Als je bereid bent om met empathie te luisteren en je fouten of tekortkomingen toe te geven, wordt zo’n persoonlijk gesprek effectief. Er zijn ook twee andere manieren om met deze situaties om te gaan. Stiefkinderen zijn vaak sceptisch over een nieuwe stiefouder en zullen zich verzetten tegen regels of veranderingen, ook al hebben ze deze veranderingen mogelijk van hun eigen ouder geaccepteerd. Geef de kinderen een samenwerkend ouderschap. Dit kan op twee manieren:
De eerste is als de stiefouder de biologische ouder de leiding laat nemen in het ouderschap.
De tweede manier is (als kinderen moeite hebben om het gezag van een stiefouder te accepteren) door de medewerking van je kind aan te moedigen om specifieke regels na te komen. Nadat het kind getuige is geweest van het feit dat zijn ouder deze autoriteit heeft verleend, kan de stiefouder het kind herinneren aan de regels van de biologische ouder en het kind om naleving vragen.
3
Accepteer: jij én je partner zijn niet perfect
Vroeg of laat ontdekken we allemaal dat onze partners niet perfect zijn. Het is moeilijker om toe te geven dat we net zo onvolmaakt zijn. Vergeet niet dat jij ook opvoedfouten maakt. Misschien ontdek je soms achteraf dat je iets helemaal verkeerd hebt gedaan. Spijt betuigen, vergeven en je richten op wat je nu kunt doen, is dan de meest effectieve manier om met tekortkomingen om te gaan. Je partner is net als jij heel menselijk. En net als jij heeft hij of zij veel te bieden.
Geef je fouten toe. Dit is niet zo gemakkelijk om te doen als je wordt bekeken door je partner. Maar het delen van je angsten, zorgen en tekortkomingen als ouder is een manier om emotionele intimiteit met je geliefde te bewaren en als een team te groeien.
4
Deel samen hoe je je voelt
Communiceer openlijk met je partner over hoe je je voelt en de spanningen die je ervaart rond de integratie van de nieuwe gezinseenheid. Het kost tijd om nieuwe relaties te ontwikkelen voor alle gezinsleden en je aan te passen aan de veranderingen in de gezinsstructuur. Wees daarom geduldig en nieuwsgierig naar hoe je partner zich voelt.
Het is belangrijk dat jullie de zorg voor jullie kind(eren) en de verantwoordelijkheid (zo gelijkwaardig mogelijk) delen. Combineer jullie sterke kanten en kom tot een taakverdeling waar jullie beiden achter staan.
Geef elkaar de ruimte om ieder zijn eigen weg te vinden in de rol als ouder. Steun elkaar in hoe je beiden met jullie kinderen omgaan, zodat je het gevoel krijgt – en geeft – dat ieders rol als ouder wordt gewaardeerd.
De ouderrelatie is een andere relatie dan de partnerrelatie. Je moet elkaar leren kennen in deze nieuwe relatie. Het is van belang om jullie verschillende opvoedideeën uit te wisselen. Val elkaar niet aan, maar praat ieder vanuit je eigen beleving en perspectief. Wees nieuwsgierig en vraag elkaar naar de beweegredenen en denkwijzen.
5
Bespreek je opvoedingsstijl
Iedereen heeft andere ideeën over de opvoeding en soms zit of kom je dan ook niet op één (opvoed)lijn. Dat is ook niet nodig. Het is niet erg als kinderen weten dat hun vader anders denkt over zaken dan hun moeder. Het is van belang dat je elkaars mening respecteert en dat aan jullie kinderen laat blijken.
Met mama andere dingen doen en leren dan met papa is voor een kind oké. Het is belangrijk dat jullie als ouders apart tijd en energie steken in het omgaan, spelen en verzorgen van de kinderen.
6
Samenwerking met je ex
Een van de belangrijkste bronnen van problemen van kinderen na een echtscheiding is het onvermogen van de ouders om hun negatieve gevoelens over hun ex (of de nieuwe partner van hun ex) voor zichzelf te houden. Vergeet niet dat kinderen de emotionele signalen van hun ouders oppakken. Negatieve opmerkingen over wat er gebeurt in dat andere huishouden maakt het gewoon moeilijker voor je kinderen. Als je je er moeilijk bij voelt, bespreek dit dan persoonlijk met je nieuwe partner en ventileer het niet in het bijzijn van jullie kind(eren).
Voor meer tips over samengestelde gezinnen èn relaties kan je kijken op de website van de Stichting EFT waar ik bij ben aangesloten: www.eft.nl
