14/11/2025
Overprikkeling in de drukke Sint- en kerstperiode
De periode rondom Sinterklaas en kerst is voor veel kinderen erg gezellig, maar óók ontzettend prikkelrijk. De klas is anders ingericht, er zijn verrassingen, liedjes, cadeautjes, drukke winkels, feestdagen, lichtjes, spanning en veel energie om hen heen. Voor gevoelige of visueel ingestelde kinderen kan dit alles net even te veel zijn.
Wat doet deze drukte met kinderen?
Door de hoeveelheid prikkels staat het zenuwstelsel van kinderen in deze periode vaak “aan”. Ze verwerken meer indrukken dan normaal, waardoor hun hoofd sneller vol raakt. Ze hebben minder ruimte om flexibel te reageren, te luisteren of samen te spelen.
Veelvoorkomende reacties van kinderen
Je kunt bij kinderen verschillende reacties op overprikkeling zien:
• Druk gedrag: niet stil kunnen zitten, rondjes lopen, wiebelen.
• Emotionele uitbarstingen: sneller huilen, boos worden of ineens “ontploffen”.
• Terugtrekken: stil worden, wegkruipen, onder tafel duiken, niet mee willen doen.
• Slepende vermoeidheid: sneller moe zijn, kortere concentratie, hangerigheid.
• Minder flexibel: moeilijk tegen veranderingen kunnen, sneller gefrustreerd zijn.
Kinderen die juist voorspelbaarheid nodig hebben
Voor kinderen die graag een vaste structuur hebben, bijvoorbeeld beelddenkers, kinderen met ASS-kenmerken, hoogsensitieve kinderen of kinderen met behoefte aan duidelijkheid, kan deze periode extra uitdagend zijn.
Zij varen goed op:
• duidelijke dagindeling
• visuele ondersteuning
• vaste rituelen
• vooraf weten wat er komt
Wat kunnen wij doen om kinderen te helpen?
In de klas
• Voorbereiden met picto’s of een visuele dagplanning.
• Prikkelarme momenten inbouwen na drukke activiteiten.
• Rustig hoekje creëren waar kinderen zich even kunnen terugtrekken.
• Rituelen behouden: dezelfde volgorde van de dag, dezelfde leerkrachtensignalen.
• Bewegingspauzes geven, zodat spanning kan ontladen.
En natuurlijk:
Pepernotenmassage in de Sint-tijd en kerstballenmassage in december, heerlijke, speelse manieren om het lijf te laten ontspannen. Kinderen genieten van deze rustige, voorspelbare aanrakingen en kunnen er echt door “zakken uit hun hoofd”.
Tips voor ouders vanuit praktijk Beeldenstorm
Thuis kun je veel doen om je kind te helpen in deze prikkelrijke weken:
1. Zorg voor een voorspelbare dag
• Vertel ’s ochtends wat er komt.
• Gebruik een eenvoudige tekening of picto.
• Houd zoveel mogelijk vaste rituelen aan (eten, naar bed, rustmomenten).
2. Plan bewust rust in
Kinderen hebben in deze periode méér dan anders herstelmomenten nodig.
Denk aan:
• samen thee drinken
• even op de bank met een boekje
• korte stilte- of ademhalingsoefening
• een warm bad of do**he
3. Doe lichaamsgerichte ontspanning
Bij Beeldenstorm werk ik veel met ontspannende technieken die ook thuis makkelijk kunnen:
• De “pepernotenmassage” of “kerstballenmassage” kun je thuis ook doen.
• Hoofdmassage (milde druk rondom het voorhoofd en achterhoofd).
• Armen en benen ‘afstrijken’ van boven naar beneden: dit helpt ontladen.
4. Beperk prikkels wanneer het kan
• Eén activiteit per dag is genoeg.
• Vermijd te drukke winkels of plan ze op rustige momenten.
• Leg cadeautjes pas laat neer, zodat de spanning niet te lang oploopt.
5. Geef woorden aan wat ze voelen
Veel kinderen kunnen niet goed uitleggen dat hun hoofd “vol zit”.
Je kunt ze helpen door te zeggen:
“Ik zie dat je moe bent van alles wat er gebeurt. Kom, we maken je hoofd even rustig.”
6. Geef ruimte voor emoties
Als een kind van streek is, hoeft dat niet opgelost te worden.
Soms is een knuffel, nabijheid en rust voldoende.
