Yogastudio Unmani

09/12/2025

In de yogafilosofie, waaronder de Yoga Sutra’s van Patanjali, wordt gesproken over het 8 voudige pad om tot innerlijke vrijheid en zelfverwezenlijking te komen (een gevoel van eenwording en totale acceptatie van jezelf en met alles wat is). Ik zal de 8 stappen beschrijven (1 voor 1):

7. Dhyāna
Dit wordt meestal vertaald als meditatie, maar in de Yoga Sūtra’s betekent iets nog specifieker en subtieler dan het algemene woord "mediteren". Dhyāna is ononderbroken, vloeiende aandacht op één object.
Waar in Dhāraṇā (stap 6) de aandacht telkens terug moet worden gebracht als ze afdwaalt, is er in Dhyāna een continue stroom van bewustzijn richting het meditatieobject - kalm, stabiel en moeiteloos.
Het is de overgang van gerichte concentratie naar innerlijke absorptie. Een metafoor is: zoals een dun straaltje olie dat zonder onderbreking blijft vloeien.
Geen haperingen, geen breuken, geen omzwervingen.
In Dhyāna is de geest genoeg gekalmeerd en gestabiliseerd dat de aandacht niet meer voortdurend wegschiet.
Dhāraṇā = inspanning
Dhyāna = ontspanning in gerichtheid, meer vanuit overgave en loslaten. Het wordt moeiteloos.

In Dhyāna gebeurt er fysiek en mentaal het volgende:
-de adem wordt subtiel, valt soms bijna weg
-gedachten worden minimaal of transparant
-tijdsbesef vervaagt meer
-je ervaart een zachte, heldere aanwezigheid
-aandacht rust als vanzelf op het object
Je bent nog steeds bewust dat jij mediteert op iets - het onderscheid tussen waarnemer en object bestaat nog.

Dhyāna bereidt de yogi voor op Samādhi (8e stap), waarin:
het meditatieobject oplicht in zijn essentie en de grens tussen waarnemer, waarneming en object wegvalt. Dhyāna hoort daarom tot de innerlijke yoga en is een van de drie hoogste stappen.

Dhyāna is als de stilgevallen rivier die overgaat in de oceaan van Samādhi.

08/12/2025

In de yogafilosofie, waaronder de Yoga Sutra’s van Patanjali, wordt gesproken over het 8 voudige pad om tot innerlijke vrijheid en zelfverwezenlijking te komen (een gevoel van eenwording en totale acceptatie van jezelf en met alles wat is). Ik zal de 8 stappen beschrijven (1 voor 1):

6. Dhāraṇā
Dit gaat over éénpuntige concentratie: het bewust vasthouden van de geest op één gekozen object, zonder te laten afdwalen.
Dit is de ingang tot de innerlijke yoga, waarin de geest wordt gescherpt, gestabiliseerd en gefocust. De focus kan gericht zijn op:
-een innerlijk object (bv. het hart, een chakra, een gedachte)
-een extern object (bv. een vlam, beeld, geluid)
-een abstract principe (bv. compassie, leegte, licht)
Het belangrijkste is dat de aandacht niet meer van object naar object springt. Het verschil met Pratyāhāra (stap 5) waarin de zintuigen stil worden en de aandacht naar binnen keert, is dat in Dhāraṇā de aandacht bewust vastgezet wordt op één enkel punt.
Pratyāhāra is als het dichtvallen van de ruis.
Dhāraṇā is het richten van de bundel licht.

Dhāraṇā is nog geen meditatie maar de fase waarin:
-je een object kiest
-je je aandacht erop zet
-je afgeleid raakt
-je opnieuw terugkeert
-en dit herhaalt, steeds geduldig en subtieler
De kracht zit in de herhaalde terugkeer. Dit maakt de geest scherp, stil en helder.

Dhāraṇā verfijnt de aandacht, bouwt mentale stabiliteit op, bereidt voor op spontane meditatie en maakt de geest geschikt voor diep inzicht. Het is de basis, de toegangspoort tot de hogere staten.

Deze stap in het achtvoudige pad helpt mentale stabiliteit actief te trainen en dat is noodzakelijke voorbereiding voor meditatie en Samādhi.

04/12/2025

In de yogafilosofie, waaronder de Yoga Sutra’s van Patanjali, wordt gesproken over het 8 voudige pad om tot innerlijke vrijheid en zelfverwezenlijking te komen (een gevoel van eenwording en totale acceptatie van jezelf en met alles wat is). Ik zal de 8 stappen beschrijven (1 voor 1):

5. Pratyāhāra

De vijfde stap is Pratyāhāra, meestal vertaald als terugtrekken van de zintuigen of innerlijke gerichtheid. Het is de overgang van de uiterlijke naar de innerlijke yoga. Pratyāhāra is het vermogen om de zintuigen van hun objecten los te maken, zodat de geest niet langer automatisch naar buiten wordt getrokken door prikkels. Het gaat niet om onderdrukking, afsluiting of vermijding van zintuigen. Het is een natuurlijk terugkeren van de aandacht naar binnen. De zintuigen gaan pas naar buiten als de geest dat doet. Wordt de geest stil en naar binnen gericht, dan worden de zintuigen stil en naar binnen gericht.

Normaal reageren de zintuigen automatisch:
-Je hoort een geluid & je aandacht schiet erheen
-Je voelt een sensatie & je volgt het
-Een gedachte roept een herinnering op & je gaat erin mee

Bij pratyāhāra ontstaat een subtiele innerlijke autonomie:
-Geluiden zijn er, maar je wordt ze niet.
-Gevoelens zijn er, maar je volgt ze niet.
-Prikkels zijn er, maar je bewustzijn blijft bij zichzelf.

Je zintuigen functioneren normaal, maar trekken je aandacht niet langer weg.
Het proces wordt ook wel onthechting genoemd. Zoals het bewustzijn (Purusha) zich losmaakt van de denkstof (Citta), zo maken de zintuigen (Indrya's) zich los van hun eigen voorwerpen.

Patañjali plaatst pratyahara op de vijfde plaats in het achtvoudige pad na Pranayama, omdat verfijnde adem eerst de geest stil maakt, dan keert de stille geest naar binnen en dan volgen de zintuigen vanzelf. Pratyāhāra is dus een spontaan gevolg, geen geforceerde techniek.

Beheersing van de zintuigen betekent:

✨je ervaart minder afleiding

✨je bent minder manipuleerbaar door externe prikkels

✨je meditatie wordt stabieler en dieper

✨je innerlijke vrijheid ervaart

Door de zintuigen onder controle te krijgen en te zuiveren, krijg je de kans je echte innerlijke wereld te ontdekken (de ziel of Atman).

03/12/2025

In de yogafilosofie, waaronder de Yoga Sutra’s van Patanjali, wordt gesproken over het 8 voudige pad om tot innerlijke vrijheid en zelfverwezenlijking te komen (een gevoel van eenwording en totale acceptatie van jezelf en met alles wat is). Ik zal de 8 stappen beschrijven (1 voor 1):

4. Pranayama

Volgens de Yoga Sūtra’s van Patañjali is Prāṇāyāma niet simpelweg “ademhalingsoefeningen”, maar een subtiel proces dat de overgang vormt tussen de uiterlijke en innerlijke delen van yoga. De essentie is dat de adem de brug is tussen lichaam en geest.

Prāṇāyāma staat in het achtvoudige pad als vierde stap — ná āsana en vóór pratyāhāra.
Dit betekent dat het de beoefenaar voorbereidt op innerlijke stilte, concentratie en meditatie.
In de meeste yogastijlen wordt Prāṇāyāma gezien als werken met de adem. Door de adem te reguleren, wordt het zenuwstelsel gekalmeerd en wordt de aandacht van buiten naar binnen geleid. Prāṇāyāma gaat dan over het bewust verlengen, verkorten of stilzetten van:

Pūraka — inademing

Recaka — uitademing

Kumbhaka — de pauze (retentie)

Deze drie kunnen worden aangepast in:

-duur
-frequentie
-plaats (waar in het lichaam de adem als het ware wordt "geleid")

Het gaat dus om bewuste controle en verfijning van de adem, niet om krachtig ademen.

Prāṇa is de levensenergie. In ons en om ons heen. Volgens Patañjali zorgt de adem voor rimpelingen in de geest (citta-vṛtti). Door de adem te reguleren worden die rimpelingen rustig, waardoor het bewustzijn stabieler wordt en een staat van kalmte ontstaat.

Patañjali zegt dat door regelmatige prāṇāyāma:

“De sluier die het innerlijk licht bedekt wordt dunner.” (Yoga Sūtra II.52)
De aandacht keert moeiteloos naar binnen en de zintuigen verliezen hun constante drang om naar externe prikkels te grijpen. De subtiele verfijning van grofstoffelijk (lichamelijke oefeningen) naar steeds meer fijnstoffelijk, maakt het lichaam klaar voor concentratie en meditatie. Door de adem ritmisch, gelijkmatig en stil te maken, raakt de geest op natuurlijke wijze gefocust — de noodzakelijke basis voor meditatie.

Vanuit de Raja yoga is me ook geleerd vooral te werken met de levensenergie, die groter is dan alleen de ademhaling, de subtiele. Dit betekent dat prāṇa in essentie een mentale energie is die de geest aandrijft. Waar de adem beweegt, beweegt de geest. En waar de geest beweegt, beweegt prāṇa.
Het is dus:
🍀een subtiele mentale/energetische kracht,
🍀die via aandacht en concentratie gestuurd kan worden,
🍀waardoor prāṇāyāma op gevorderd niveau zonder fysieke ademtechniek kan plaatsvinden.

Prāṇāyāma is daar dus vooral mentale regulatie van energie, niet fysieke ademhaling. En wil bijdragen aan het tot stilstand of in beweging brengen van de geest - citta-nirodhaḥ.

Prachtige tool dus om jezelf te kunnen geven wat je nodig hebt, soms meer levensenergie (bij zwaarte of moeheid) en soms juist minder (bij overprikkeling bijvoorbeeld of als meer gronding nodig is), zonder afhankelijk te zijn van koffie of andere externe factoren. ;-)

02/12/2025

In de yogafilosofie, waaronder de Yoga Sutra’s van Patanjali, wordt gesproken over het 8 voudige pad om tot innerlijke vrijheid en zelfverwezenlijking te komen (een gevoel van eenwording en totale acceptatie van jezelf en met alles wat is). Ik zal de 8 stappen beschrijven (1 voor 1):

3. Asana

In Patanjali’s Yoga Sutra’s verwijst asana niet naar een grote variëteit van fysieke houdingen, maar naar één essentieel principe: een lichaamshouding die stabiel (Sthira) en comfortabel (Sukha) is. Een aantal aspecten hieraan zijn:

Stabiliteit: de houding moet stevig, gegrond en onverstoorbaar zijn.

Ontspanning in inspanning: zelfs wanneer het lichaam “werkt”, blijft er innerlijke lichtheid en moeiteloze ademhaling.

Voorbereiding op meditatie: de fysieke discipline helpt om het lichaam zo rustig en vrij van onrust te maken dat het de geest niet afleidt tijdens concentratie en meditatie.

Eenvoud: bij Patanjali gaat het niet om complexiteit maar om simpele houdingen. De moderne variatie van talloze yogahoudingen is veel later ontstaan.

Het doel van Asana is het zenuwstelsel kalmeren, het lichaam sterker en stiller maken voor langere periodes van meditatie, aandacht leren richten door fysieke aanwezigheid en een houding cultiveren waarin lichaam en geest in balans zijn

Sat Chit Ananda: Asana is de kunst om met je lichaam stilte te leren vinden, zodat de geest dezelfde richting op kan bewegen

01/12/2025

In de yogafilosofie, waaronder de Yoga Sutra’s van Patanjali, wordt gesproken over het 8 voudige pad om tot innerlijke vrijheid en zelfverwezenlijking te komen (een gevoel van eenwording en totale acceptatie van jezelf en met alles wat is). Ik zal de 8 stappen beschrijven (1 voor 1). Gisteren de Yama's, vandaag de Niyama's.
Beide gaan over de ethische en psychologische mindset (houding) waarmee je in het leven staat. Het zijn waardes die je innerlijk kalmte geven. Ze worden niet opgelegd (zoals in religie) maar je kiest ervoor uit vrije wil, omdat het natuurlijk voelt en je harmonie geeft. Yama’s werken als richtlijnen voor gezonde omgang met anderen en de wereld en gaan over wat je laat om te doen. Niyama’s gaan over wat je juist wel doet, persoonlijke disciplines die je innerlijke wereld ordenen.

1. Saucha: gaat over zuiverheid van lichaam, gedachten en omgeving. Een zuivere omgeving schept een zuivere geest.

2. Santosha: gaat over tevredenheid, waarderen wat er wel is (ipv focussen op wat er niet is). De bron van tevredenheid zit in je, het is geen resultaat maar een houding. Werkelijke tevredenheid komt wanneer je ziet dat je al heel bent.

3. Tapas: gaat over discipline, bewuste inspanning en bereidheid om ongemak te doorstaan. Discipline zet innerlijke groei in gang en maakt je karakter sterker.

4. Svadhyaya: gaat over zelfonderzoek en studie van jezelf en van spirituele teksten. Inzichten in je patronen en in de aard van de werkelijkheid.

5. Ishvara Pranidhana: gaat over overgave aan wat groters. Vertrouwen en loslaten van controle, je aanvaardt dat je niet (alles) kunt besturen. Dit ervaar ik zelf als overgave aan het Goddelijke van het leven.

Door zowel de Yama’s als Niyama’s na te leven krijg je een kalme geest. Hierdoor kan meditatie diep worden en herken je je ware natuur. Daarom noemen we yoga ook wel een lifestyle ipv een sport lid. Een levensstijl die je geest vrijmaakt, je hart opent en je ontvankelijk maakt voor diepe rust en vrijheid.

30/11/2025

In de yogafilosofie, waaronder de Yoga Sutra’s van Patanjali, wordt gesproken over het 8 voudige pad om tot innerlijke vrijheid en zelfverwezenlijking te komen (een gevoel van eenwording en totale acceptatie van jezelf en met alles wat is). Ik zal de 8 stappen beschrijven (1 voor 1).

Stap 1: Yama’s

Dit gaat over de ethische en psychologische mindset (houding) waarmee je in het leven staat. Het zijn waardes die je innerlijk kalmte geven. Ze worden niet opgelegd (zoals in religie) maar je kiest ervoor uit vrije wil, omdat het natuurlijk voelt en je harmonie geeft. Yama’s werken als richtlijnen voor gezonde omgang met anderen en de wereld.

Ahimsa: gaat over niet schaden in gedachten, woorden en daden (geweldloosheid). Als je innerlijk veilig bent, dan hoef je geen geweld te gebruiken. Niemand is wezenlijk anders dan jij, iedereen wil geluk en geen pijn, dus doe dat een ander ook niet aan.

Satya: gaat over eerlijkheid die is afgestemd op welzijn, waarheid spreken zonder scherpte (waarheidsliefde). Waarheid brengt helderheid, vertrouwen en innerlijke eenvoud.

Asteya: gaat over niet nemen wat niet van jou is (niet stelen), ook geen energie, aandacht of kansen. Het cultiveren van innerlijke volheidin plaats van tekort.

Brahmacarya: gaat over kuisheid maar in de brede zin van het woord, voorzichtigheid en beheerste inzet van levensenergie en aandacht.. Je energie laten stromen naar groei en niet naar afleiding.

Aparigraha: niets meer vasthouden dan je nodig hebt, geen hebzucht of te altijd meer willen bezitten. Openheid en vertrouwen in overvloed in plaats van angstige controle en vasthouden.

Dit naleven geeft innerlijke rust en helderheid en ontlast je geest doordat er minder ruis is. Het zijn geen beperkingen maar keuzes, inzichten en zelfkennis. Het verbind je sterker met anderen, je relaties met een partner, familie of vrienden wordt daardoor zachter en authentieker.

26/11/2025

Nieuwe nieuwsbrief! 🙏

Goed nieuws ! Na een moeilijke periode van de scheiding, verhuizing en afscheid van de prachtige yogabarn en lieve yogi’s in Haaften gaat het steeds beter. Vanaf mei geef ik op weer live yoga op een nieuwe, inspirerende locatie in Oirschot. De naam ‘yogabarn’ is opnieuw toepasselijk omdat het ...

10/05/2025

Ik vertel weleens dat yoga niet alleen op de mat gebeurt maar ook met name van de mat af. Door de dag heen of in mijn geval ook aan mijn altaartje. En wat ik dan zoal doe? Mediteren, mantra’s zingen, ademwerk, visualiseren, denken aan waar ik dankbaar voor ben, dansen, schudden, reflectie, soms schrijven, vertragen, verzachten. Ook pauzemomenten in mijn werkdag in de corporate omgeving en diepe ademhalingen en wat bewegingen tussen calls door. Genieten van de natuur en stilte opzoeken.
Leven met aandacht, integriteit en compassie (Yama’s en Niyama’s naleven).
Yoga is een levenswijze (filosofie) en manier van zingeving geven aan je leven maar ook hoe je omgaat met tegenslagen en hoe je kan leren groeien (in plaats van enkel de houdingen op een mat)…
Wat is voor jou yoga en wat vind jij fijn om te doen op dat vlak of wat inspireert jou?
Geniet van het zonnige weekend! Namasté 🙏

08/05/2025

Ik geef vanaf maandag 12 mei yogales op maandagavond van 20:00-21:15 uur in de Heistal (Koningshof 3 Oirschot). Wil je gratis een keer mee doen, schrijf je in via de volgende link www.unmani.nl/proefles. Ook meer informatie daar te vinden op mijn website of PM me als je vragen hebt! Leuk je te ontmoeten.
Hartelijke groet,
Josine

04/04/2025

Zoals je misschien al weet geef ik aanstaande zondag 6 april een Yoga & Oneness Retraite Dag. Op het Land van Licht in Oirschot (Brabant) die bekend staat als een krachtplek met een hoge trillingsfrequentie. Ik wilde het eigenlijk als verrassing houden, maar verklap het toch maar dat we als afsluiting nog een live klankschalen sessie hebben. Dus na een dag met yoga, meditatie, een workshop over het thema oneness en in stilte wandelen langs de Beerze sluiten we de dag helemaal zen af. De diepe resonante geluiden van klankschalen hebben een kalmerend effect op de geest. In het lichaam en chakra's (energiecentra) kunnen eventuele blokkades oplossen en alles kan emotioneel en mentaal makkelijker stromen. De vibraties produceren trillingen die het zenuwstelsel nog meer in overgave brengen waardoor een eenheidsgevoel kan ontstaan...
Ben je ook toe aan een dagje balans, verstillen, rust en lichtheid?
Ik heb er zoveel zin in! Wil je er nog bij zijn, er zijn nog enkele plekken beschikbaar. Lees meer informatie en hoe te boeken op mijn site! Https://unmani.nl/workshops

30/07/2023

Dat was weer een bijzondere yoga retraite dag met Irene Wijnants over myofascia en yin yoga. Had je dit ook graag willen bijwonen? Volgende datum volgt gauw!