10/05/2019
Omega-3-vetzuren van belang bij infertiliteit
De kwaliteit van het sperma is de afgelopen 50 jaar met 40% gedaald, mede veroorzaakt door voedingsfactoren. Uit onderzoek blijkt duidelijk dat onvruchtbare mannen met onverklaarbare infertiliteit baat hebben bij toediening van omega-3-vetzuren. De kwaliteit van het spermamembraan is namelijk bepalend voor de vorm, structuur en beweeglijkheid van het sperma. Onvruchtbare mannen laten een hoger gemiddelde arachidonzuur/DHA-ratio en arachidonzuur/EPA-ratio zien dan vruchtbare mannen [1].
Spermatogenese wordt positief beïnvloed door essentiële vetzuren
Meervoudig onverzadigde vetzuren, zoals omega-3 en omega-6-vetzuren, zijn essentiële vetzuren. Ze kunnen niet door het menselijk lichaam worden gesynthetiseerd. Docosahexaanzuur (DHA), eicosapentaeenzuur (EPA) en α-linoleenzuur (ALA) zijn de belangrijkste omega-3 vetzuren. Linolzuur (LA), y-linoleenzuur (GLA) en arachidonzuur (AA) de belangrijkste omega-6-vetzuren. Deze essentiële vetzuren beïnvloeden positief de spermatogenese, dit door de opname in het spermatozoommembraan. Omega-3 en omega-6 vetzuren zijn dan ook structurele componenten van celmembranen. De lipide dubbellaag van celmembranen wordt onderhouden door de aanwezigheid van deze vetzuren. Ook een succesvolle bevruchting van spermatozoa is logischerwijs afhankelijk van de lipidensamenstelling van het spermatozoamembraan. Gedurende de afgelopen 100 jaar zijn omega-6 vetzuren (LA) in de westerse voeding dramatisch toegenomen. Dit resulteert in een omega-6/omega-3-verhouding van 25: 1 tot 40:1; terwijl de ideale verhouding ligt bij 1:1 tot 1:3.
Verhoogde verhouding zorgt voor verminderde spermakwaliteit
Een verhoogde omega-6/omega-3-verhouding in spermatozoa is dan ook één van de oorzaken van een verminderde spermakwaliteit. Mannen die te weinig beweeglijk sperma of te lage aantallen van spermatozoa vertonen, hebben veelal verlaagde DHA-concentraties in vergelijking met die van normo-spermische mannen. Onderzoekers Safarinejad en anderen onderzochten de vetzuursamenstelling van het bloedplasma en spermatozoa bij mannen met fertiliteitsaandoeningen. Ze ontdekten dat vruchtbare mannen hogere niveaus van omega-3-vetzuren hadden in bloed- en spermatozoïden in vergelijking met de onvruchtbare mannen. Ook de serum omega-6/omega-3 vetzuurratio was significant hoger bij onvruchtbare mannen [2].
Ander klinisch onderzoek van Attaman en anderen evalueerde de relatie tussen voedingsvetten en spermakwaliteit bij 99 mannen. Ze concludeerden dat een hogere inname van omega-3-vetzuren positief correleerde met de morfologie van het sperma [3]. In een andere gerandomiseerde klinische studie werden 238 onvruchtbare mannen met fertiliteitsproblemen willekeurig ingedeeld in twee groepen, de ene groep kreeg EPA en DHA toegediend, zijnde 1,84/dag, de andere groep enkel placebo. Beide groepen werden geëvalueerd na 32 weken. Een significante verbetering van het totale aantal spermacellen en spermaceldichtheid werd waargenomen in de omega-3-groep [4].
Conclusie
De algehele conclusie is dat een ideale omega-6/omega-3-verhouding in spermatozoommembranen van het allergrootste belang is voor behoud van de integriteit en functie van normaal sperma.