28/10/2025
Naar aanleiding van de positieve gezondheidsmarkt is onderstaand bericht een mooie aanvulling.
Hoe gelukkig moet je zijn om gezond te zijn?
Andrei Stiru
Redacteur
Gelukkiger zijn is gezonder, maar alleen als je een bepaalde minimumdrempel overschrijdt. Dat hebben Roemeense onderzoekers ontdekt. Maar waar ligt die drempel dan?
De onderzoekers van de universiteit van Alba Iulia hebben de gegevens van duizenden mensen uit 123 landen doorgespit. De gegevens werden verzameld tussen 2006 en 2021. De onderzoekers ontdekten uit deze data een duidelijke kanteling rond de score van 2,7 op de zogenoemde Life Ladder-schaal. Dat is een meetinstrument waarmee mensen aangeven hoe tevreden ze zijn met hun leven op een schaal van 0 tot 10.
Onder de drempelwaarde van 2,7 boeken mensen nauwelijks gezondheidswinst als het gemiddelde geluksniveau stijgt. Boven deze grens verandert het plaatje echter drastisch: elke procentuele toename in geluk hangt samen met een daling van 0,43 procent in voortijdige sterfte door chronische ziekten. Dat staat te lezen in de studie die is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Frontiers in Medicine.
De onderzoekers troffen deze kanteling aan in zowel hun hoofdanalyse als in aanvullende tests waarin ze het verband tussen geluk en sterfte over meerdere jaren volgden. Leuk om te weten is dat ze binnen het waargenomen bereik (tot bijna 8 op de schaal) geen bewijs vonden voor een “te veel geluk”-effect. Anders gezegd: hoe gelukkiger je bent, hoe groter de kans dat je ook gezond bent (zodra je boven de drempel zit). Er is geen punt waarop extra geluk minder gezondheidswinst oplevert.
Niet alleen geluk telt
De studie keek niet alleen naar geluksniveaus. De onderzoekers hielden ook rekening met tal van andere factoren die de sterfte door chronische ziekten beïnvloeden, zoals alcoholgebruik, gezondheidsuitgaven, kwaliteit van bestuur, luchtvervuiling, obesitas, verstedelijking en welvaart.
Twee gedragsfactoren bleken in alle scenario’s consistente risicofactoren: obesitas en alcoholgebruik verhoogden het risico om te overlijden aan chronische ziekten. Dat was zo ongeacht het geluksniveau van een land.
Ook bleek dat het effect van sommige factoren veranderde afhankelijk van het geluksregime. Verstedelijking bijvoorbeeld bleek schadelijk voor de gezondheid in landen met lage geluksscores, maar werkte juist beschermend in gelukkigere landen. Ook luchtvervuiling door fijnstof bleek vooral problematisch in minder gelukkige landen. Het effect was wel aanwezig maar was minder sterk in gelukkigere samenlevingen.
Een zichzelf versterkend effect
Niet alleen voorspelt meer geluk minder sterfte, ook omgekeerd lijkt een daling van sterfte door chronische ziekten samen te gaan met een stijging van het gemiddelde geluksniveau. Dat creëert een positieve spiraal waarin gezondheid en welzijn elkaar versterken.
Kanttekeningen
De onderzoekers wijzen wel op enkele beperkingen van hun studie. Ten eerste zijn de geluksmetingen gebaseerd op zelfrapportage. Ze zijn dus mogelijk gevoelig voor culturele verschillen. In sommige culturen drukken mensen bijvoorbeeld op een andere manier geluk uit en dat kan deze schaal minder goed meten. Ook ontbreken sommige conflictgebieden en zeer arme landen in de dataset.
Daarnaast kijkt de studie naar landelijke gemiddelden. Verschillen binnen landen tussen regio’s, leeftijdsgroepen of inkomensklassen blijven daarom niet zichtbaar. Het is dus goed mogelijk dat de relatie tussen geluk en gezondheid niet overal even sterk is, ook niet in bijvoorbeeld Nederland of België.
Tijdens toekomstig onderzoek kan worden onderzocht via welke exacte biologische en gedragsmechanismen geluk zich vertaalt in gezondheid. Speelt het immuunsysteem een rol? Leiden gelukkigere mensen consequent een gezondere levensstijl? Of zijn er nog andere verklaringen? Deze vragen blijven voorlopig onbeantwoord.
