20/06/2025
๐ฅ๐๐ถ๐บ๐๐ฒ ๐๐ผ๐ผ๐ฟ ๐ฎ๐๐๐ถ๐๐บ๐ฒ - ๐ฒ๐ฒ๐ป ๐ธ๐ถ๐ท๐ธ๐ท๐ฒ ๐ถ๐ป ๐ผ๐ป๐ ๐๐ฒ๐ฟ๐ธ ๐ฒ๐ป ๐๐ฎ๐ ๐๐ฒ ๐ด๐ฟ๐ฎ๐ฎ๐ด Eigen- ๐ชijs ๐๐ถ๐น๐น๐ฒ๐ป ๐๐ถ๐๐ฑ๐ฟ๐ฎ๐ด๐ฒ๐ป โฅ๏ธ
In het kader van de NVA Autismeweek 2025 wilden wij als Eigen-Wijs in Zorg graag wat licht schijnen op onze visie rondom autismespectrumstoornissen.
Het thema van dit jaar was: "Ruimte voor Autisme" en de autismeweek werd gehouden van 29 maart tot 5 april 2025.
In een toelichting van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) lazen we het volgende:
In Nederland hebben meer dan 200.000 mensen autisme. Hun manier van denken, waarnemen en communiceren stuit vaak op onbegrip in de maatschappij. Hierdoor moeten mensen met autisme zich vaak aanpassen en komen hun unieke kwaliteiten en talenten niet goed tot hun recht. Mensen met autisme hebben een grotere kans om in hun leven met serieuze problemen te maken te krijgen dan mensen die geen autisme hebben. Dit moet anders. De maatschappij moet ruimte bieden voor mensen met autisme zodat zij zichzelf kunnen zijn.
Al lezende roept dit allerlei vragen op en daarover gaan we het in dit artikel hebben.
In hoeverre moet de maatschappij ruimte maken voor autisme?
Als het gaat over ruimte maken voor mensen met autisme, als specifieke groep, ligt direct het label als zijnde anders dan de rest. De nadruk wordt op verschillen gelegd in een poging tot erkenning te komen. Vanuit een norm rond wat als normaal gezien wordt, komt aandacht voor hen die niet mee kunnen komen met daarbij horende verwachtingen.
Wat als we die verwachtingen veranderen en gaan kijken naar de overeenkomsten?
We zijn allen mens, met behoeften aan verbinding, individuele talenten en uitdagingen โ bij de een voorzien van een label, bij de ander niet. We kunnen het anders zijn gaan normaliseren als iets dat voor iedereen geldt. Ieder mens heeft iets unieks nodig om zich in deze maatschappij staande te houden. Een brede verdraagzaamheid van alle mensen, precies zoals ze zijn, maakt te zeer in hokjes-denken overbodig. De manier waarop we ons gedragen is een uitdrukking van ons menszijn โ met vaak een onderliggende behoefte.
Hoe kijken we Eigen-Wijs naar autisme?
Hoewel het hebben van een diagnose autisme voordelen kan hebben, zegt dit ons als professionals doorgaans weinig. Bij iedereen die onderzocht wordt, worden karakteristieken gevonden โ waar een label op geplakt kan worden.
Mensen met autisme zijn vooral mensen. Dit geldt eveneens voor elk andere diagnose. In onze praktijk zijn we erg nieuwsgierig naar wie die mens is, wat er aan beleving of bedoeling schuil gaat onder het uiterlijk gedrag, en wat nodig is om tot optimaal welzijn te komen.
Acceptatie is vaak de kern van het proces. Zelfkennis, weten wat helpend is om goed te gedijen en dat in het leven van alledag vorm geven. Dit is tegengesteld aan de beweging die we vaak zien van mensen met autisme die enorm hun best aan het doen zijn zich aan te passen aan wat ze denken dat de maatschappij van hen verwacht. Ondertussen raken zij zichzelf kwijt.
Wij gunnen het iedereen om zichzelf terug te brengen bij hun kern, leren erkennen wie ze werkelijk zijn en daar voor durven gaan staan. Dit vraagt om samen door een laag van overtuigingen en oordelen, afkeuring en onbegrip heen te werken, om die prachtige zo mooi โandereโ mens weer naar boven te halen.
De kracht van taal
We betrappen onszelf er op dat we vaak woorden gebruiken die geen recht doen aan bovenstaande. Wij willen daar kritisch naar gaan kijken.
Woorden als (licht verstandelijke) โbeperkingโ, โproblematiekโ, โstoornisโ โ wie bepaalt dat? En wat doen die met een mens? Wij willen ze gaan vervangen door taal die zelfwaarde en vertrouwen stimuleren.
Wij willen eraan bijdragen dat we mensen als volwaardig zien, en dat zij hun eigen manier van zijn gaan zien als mooi en precies zoals het moet zijn. Dit brengt zelfrespect.
Eigen-Wijs in Zorg wil het volgende uitdragen: โOntdek wie je bent, erken je behoeften, doe de dingen die bij je passen en accepteer dat je je voelt zoals je voeltโ. Dit doen wij met een glimlach verwonderend naar wie wij voor ons hebben.
๐ช๐ถ๐ท ๐๐ฟ๐ฎ๐ด๐ฒ๐ป ๐: ๐ ๐ฎ๐ด ๐ฒ๐ฟ ๐ฟ๐๐ถ๐บ๐๐ฒ ๐๐ถ๐ท๐ป ๐๐ผ๐ผ๐ฟ ๐ถ๐ฒ๐ฑ๐ฒ๐ฟ๐ ๐ฒ๐ถ๐ด๐ฒ๐ป๐ต๐ฒ๐ถ๐ฑ ๐ถ๐ป ๐ฒ๐ฒ๐ป ๐๐ฒ๐ฟ๐ฑ๐ฟ๐ฎ๐ฎ๐ด๐๐ฎ๐บ๐ฒ ๐บ๐ฎ๐ฎ๐๐๐ฐ๐ต๐ฎ๐ฝ๐ฝ๐ถ๐ท?
