01/03/2023
Buiten slapen, een beetje gek?
Toen ik een klein meisje was woonde ik in een klein dorpje in de buurt van Groningen, door mijn ouders werd ik in een Lutje Potje gelegd om buiten te slapen. Ik heb heel wat foto’s van dit kleine houten huisje die als bedje dient voor baby’s en peuters. Voor mij was het dan ook heel normaal een zelfde huisje in onze tuin te zetten toen onze dochter werd geboren. Onze oudste sliep iedere dag buiten, vanaf het moment dat ze nog heel klein was tot dat ze geen middagdutje meer nodig had. In de zomer in haar romper met een dun lakentje, het huisje in de schaduw. In de winter in een voorverwarmd bedje d.m.v. een kruik, in haar skipakje, onder een warme deken en wollen mutsje op haar hoofdje.
Ik herinner me nog de bezoekers uit Vlaanderen, de vrienden van mijn partner. Zij kwamen onze dochter bewonderen en waren zeer verbaasd dat zij lag te slapen in onze tuin. Met grote verbaasde ogen keken ze naar het hokje in onze tuin en lacherig werd het een konijnenhokje genoemd.
Ondertussen krijgt buiten slapen in de kinderopvang steeds meer aandacht. Er zijn heel wat verschillende bedjes op de markt gebracht die het buiten slapen mogelijk maken en steeds meer ouders zijn geïnteresseerd en willen dat gerust eens proberen.
Maar waarom zou je, je kind buiten laten slapen? Zijn daar voordelen aan verbonden en waar komt het eigenlijk vandaan?
Het officiële Lutje Potje (Gronings woord voor kleine baby), of baby slaaphuisje is een idee van huisarts Jitze Posthumus (1895-1963) een huisarts in Eenrum. In de jaren 30 van de vorige eeuw waren vele Groningse Arbeidershuizen klein, donker en bedompt, niet de meest gezonde omgeving voor baby’s en peuters. Omdat juist frisse buitenlucht en zonlicht zo essentieel zijn voor het opgroeien tot gezonde volwassenen zocht huisarts J. Posthumus een manier om ieder kind op een veilige manier voldoende frisse buitenlucht te kunnen bieden.
Met behulp van een timmerman ontwierp hij daarvoor een babyhuisje, de zogenoemde Lutje Potje. Deze houten huisjes waren voorzien van wielen, zodat ze verplaatst konden worden en uit de felle zon of koude wind gezet konden worden. De voorkant is voorzien van gaas, zodat de insecten niet in het huisje kunnen komen en de baby veilig ligt. (Bron Wadapatja, 101 Groninger tradities van M. Hillenga)
Wist je trouwens dat de officiële Lutje Potjes nog altijd bestaan, bij het bedrijf Lutje Potje in Saaxumhuizen kun je deze slaaphuisjes huren. Ideaal voor thuis of in de kinderopvang: https://www.lutjepotje.nl/ ze leveren overigens door heel Nederland en België!
Toch is Dr. Pothumus niet de enige die ouders adviseerde hun jonge kinderen buiten te laten slapen. Ook Dr. Emmi Pikler (1902-1984) gaf rond deze zelfde periode ouders in Budapest hetzelfde advies. Omwille van gezondheidsredenen adviseerde zij ouders ook om hun jonge kinderen overdag buiten te laten slapen. Ten tijde dat zij werkzaam was als directeur van het Lòczy Weeshuis, vanaf 1946, liet zij daar ook alle kinderen overdag buiten slapen.
Ook nu nog slapen in Budapest in het Lòczy – Pikler huis, (nu kinderdagverblijf) alle kinderen iedere dag buiten. Niet in een speciaal babyhuisje, zoals de Lutje Potje, maar in een ijzeren spijlenbedje die allemaal onder een afdak staan.
Men heeft ervaren binnen het Pikler tehuis dat de slaap van de kinderen veel dieper en tevens rustiger is wanneer zij buiten slapen, dan wanneer zij met verschillende kinderen slapen in een kamer. De kinderen hebben minder last van elkaar en elkaars geluiden tijdens het buiten slapen. Tevens worden kinderen buiten vaak vrolijker wakker. Door het langere en diepere slapen zijn ze beter uitgerust en kunnen de dag op het kinderdagverblijf beter aan. Een bijkomend voordeel is, dat ieder kind op deze manier iedere dag buiten komt ook de baby’s en ieder kind dus kan genieten van de gezonde buitenlucht en zonneschijn.
Naast Groningen en Budapest zijn er heel wat landen waarbij buiten slapen voor baby’s als norm wordt gehanteerd en zelfs nu nog geadviseerd wordt door het consultatiebureau. Denk hierbij aan Finland, Denemarken en ook IJsland, landen waar het in de winter een stuk kouder is dan bij ons en men baby’s tot zelfs 10 graden onder nul buiten laat slapen in een kinderwagen.
Misschien toch niet zo gek dat buiten slapen!
(foto familie en levensloop Groningen- antieke foto's foto uit 1946)
