01/12/2021

मुख्य समाचार
डक्टर्स आर्टिकल
विचार/विश्लेषण
नर्सिङ
अन्तर्वार्ता
ब्रेन एन्ड ब्युटी
टिप्स/जानकारी
भान्सामै औषधि
जीवनशैली
English
समाचार
ब्लग
सौन्दर्य
विश्व स्वास्थ्य
प्रवास
वैकल्पिक चिकित्सा
यौन स्वास्थ्य
प्रोफाइल
प्यारेन्टिङ
मल्टिमिडिया
टेक्नोलोजी
कभर स्टोरी
भिडियो
ऐन-नियम-रिपोर्ट
सूचना-नतिजा
स्वास्थ्य साहित्य
हाम्रो बारेमा
हाम्रो टिम
हाम्रो बारेमा
गोपनीयता नीति
प्रयोगका सर्त
बुधबार, मंसिर १५, २०७८Wed, Dec 01, 2021१० : २८ : ३३



डक्टर्स आर्टिकल
हाइपरहाइड्रोसिस जनचेतना महिनाके हो धेरै पसिना आउने रोग 'हाइपरहाइड्रोसिस', कसरी हुन्छ समाधान?
डा मोहन भुसालसोमबार, मंसिर १३, २०७८, १९:१०:००
4.2kShares




हाइपरहाइड्रोसिस भन्नुको अर्थ हाम्रो शरीरबाट धेरै पसिना निस्कनु हो। आवश्यकभन्दा बढी पसिना निस्कियो भने शरीरका लागी त्यो हानिकारक हुन्छ।
सामान्यतया हाम्रो शरीरले तापक्रम नियन्त्रणको लागि पसिना निकालिरहेको हुन्छ। हामी तनाबमा हुँदा वा अत्तालिँदा यो प्रकृया स्वभाविक रुपमा बढ्ने गर्छ। तर, हाइपरहाइड्रोसिस अर्थात् धेरै पसिना आउने भन्नुको अर्थ त्यो मात्रा पाँच गुणाभन्दा बढी हुनु पर्छ।
यो रोगको कारण संसारमा ३६५ मिलियन मानिस प्रभावित छन्। यो धेरैजस्तो केटाकेटी वा बयस्कमा हुने गर्छ। मुख्यतया: यो दुई प्रकारको हुन्छ। एउटालाई फोकल भनिन्छ। यो हात, खुट्टा वा काखीमा मात्र हुन्छ। यसको थोरै वंशानुगत पक्षबाहेक कुनै कारण हुँदैन।
अर्को जेनेरालाइज्ड हो। यो सबै शरीरभरि नै हुन्छ। कतिपय औषधि (ज्वरो वा दुखाई कम गर्ने, हर्मोनका औष्धीहरु) खाँदा वा कुनै रोग (थाईराइड, हर्मोन सम्बन्धी रोगहरु र संक्रामक रोग (जस्तै टीबी, मुटुको इन्फेक्सन) हुँदा यस्तो हुन्छ।
यो लेखमा फोकल हाइपरहाइड्रोसिसबारे चर्चा गर्ने छौँ। फोकल हाइपर्हाईड्रोसिस आफैँमा कुनै घातक रोग होइन। तर, हाइपरहाइड्रोसिसले मानिसको दैनिकीमा ठूलो असर पारेको हुन्छ। अत्यधिक पसिनाले गर्दा काममा बाधा हुने, पढाइ वा लेखाइमा कठिनाइ आउने, हात मिलाउँदासमेत अप्ठ्यारो हुने, कपडाहरुमा दाग बस्ने, नराम्रो गन्ध आउने हुन्छ।
यो सबै कारण मानिसमा अत्मविस्वासको कमी हुने, अतालिने र सामाजिक एकाग्रतातर्फ लाग्ने समस्या हुन्छ। कतिपय त डिप्रेसनमा समेत गएको पाइन्छ। साथै हाइपरहाइड्रोसिस भएकाहरुमा छालासम्बन्धी समस्य तीन गुणासम्म बढी हुन्छ। जस्तो, ढुसीको संक्रमण, एलर्जी र भाइरल इन्फेक्सन हुन्छ।
यसरी हुन्छ उपचार
यो समस्याका विभिन्न उपचार विधि छन्। यसका लागि झोल औषधि, खाने औषधि, करेन्ट विधि, इन्जेक्सन विधि, लेजर प्रविधि र शल्यकृया गर्न सकिन्छ।
लगाउने झोल औषधीमा २०% अल्मुनियम क्लोराइड हुन्छ। यसमा भएको अल्मुनियम साल्टले पसिना निकल्ने ग्रन्थीको नली थुनिदिन्छ। जसकारण पसिना निस्किन कम हुन्छ।
करेन्ट विधिलाई हामी मेडिकल भाषामा आयोन्टोफोरेसिस पनि भन्छौ। यसले नियन्तृत तरिकाले पसिना निकाल्ने ग्रन्थीको कृयाकलाप कम गर्छ। यो हप्तामा तीन पटकसम्म चारदेखी ६ हप्ताको लागि गर्नुपर्ने हुन्छ। पछी हरेक दुई-दुई हप्तामा गर्दै कम गर्न सकिन्छ। एक पटक २०-३० मिनेटको लागी गर्नु पर्ने हुन्छ।
विभिन्न अध्ययनअनुसार यसको प्रभावकारिता ८५% सम्म छ। यो प्रविधि सुरुसुरुमा चिकित्सकको निगरानीमा गरेर पछि आफैँ घरमा पनि गर्न सकिन्छ।
अर्को निक्कै प्रभावकारी, तर महँगो विधि हो बटुलिनम टक्सिन इन्जेक्सन। यो एक प्रकारको नेउरोटक्सिन हो, जसले पसिना निकाल्ने ग्रन्थीलाई उत्तेजित गर्ने स्नायु रसायनको कमी गराउँछ। विभिन्न अध्ययनअनुसार यो शतप्रतिशतसम्म प्रभावकारी देखीएको छ।
यो हरेक १-२ सेन्टिमिटरको अन्तरालमा लगाइन्छ र एकपल्ट लगाएपछी ६ महिनासम्म काम गर्छ। धेरै पटक लगाइराख्यो भने लामो अन्तरालमा लगाउँदा पनि प्रभावकारी हुन्छ। खाने औषधिहरुको भने साइड इफेक्ट बढी हुने हुनाले प्राय: 'जेनेरालाइज्ड टाइप'मा मात्र प्रयोग गरिन्छ।
अत्याधुनिक लेजर प्रविधि पनि छ, जसलाई 'मिरा ड्राई' पनि भनिन्छ। यसले 'माइक्रोवेब रेन्ज'को किरणमार्फत पसिना निकाल्ने ग्रन्थीको सकृयतालाई कम गर्छ। यो हात, खुट्टाभन्दा पनि काखीमा हुने हाइपरहाइड्रोसिसको लागि बढी प्रभावकारी मानिन्छ। यो प्रविधि नेपालमा सर्वत्र उपलब्ध भने छैन।
माथिको कुनै उपचार विधिले नभए वा दैनिकीमा साह्रै असर गरे मात्र शल्यकृया गरिन्छ। किनभने यो रोगको शल्यकृया निकै जटिल मानिन्छ। काखी नजिक प्वाल पारेर दुर्बिनमार्फत छातीको स्नायुलाई नस्ट गर्नु पर्ने हुन्छ।
यी कुरामा ध्यान दिनुपर्छ
१. धेरै पसिना निस्कने माहोल नबनाउने। जस्तो, गर्मीबाट बच्ने, धेरै नअत्तालिने।
२. जुत्ता र मोजा दैनिक फेर्ने। कटनको कपडा, मोजा र छालाको जुत्ता प्रयोग गर्ने।
३. पसिना सोस्ने खालको जुत्ताको सोल प्रयोग गर्ने।
४. पसिना सोस्नको लागि पाउडरको प्रयोग गर्ने।
५. धेरै कसिलो जुत्त्ता नलागाउने ।
यति धेरै जनसंख्यालाई प्रभावित गर्ने, काममा समेत बाधा हुने, मनोबल कमजोर हुने र मानसिक समस्यासमेत उत्पन्न हुने हुनाले सन् २०१८ देखी नोभेम्बर महिनालाई अन्तराष्ट्रिय हाइपरहाइड्रोसिस समाजले विभिन्न जनचेतनामूलक कार्यक्रम गरेर मनाउँदै आएको छ। जसले गर्दा लुकाएर राखिने गरेको यो समस्या लिएर धेरै बिरामीहरु चिकित्सकसम्म आउने गरेका छन्। धेरै जना उपचार लिएर निको भएका पनि छन्। यदि तपाईं पनि यो समस्याबाट ग्रसित हुनुहुन्छ भने छाला रोग विशेषज्ञसँग परामर्श गरी लाभ लिन सक्नुहुन्छ।
(छाला, यौन तथा सौन्दर्य विशेषज्ञ डा भुसाल माल्दिभ्समा कार्यरत छन्।)
तपाइँको प्रतिक्रिया ?
खुसी
0%
अचम्मित
8%
उत्साहित
72%
दुःखी
0%
आक्रोशित
20%
प्रतिक्रिया दिनुहोस्
सम्बन्धित समाचार
कोरोना भाइरसको नयाँ स्वरुप बी.१.१.५२९ 'ओमिक्रोन भेरियन्ट'- खतराको घन्टी दक्षिण अफ्रिकामा कोरोना संक्रमणका नोभेम्बरमा संकलन गरिएका नमुनाको भाइरसको जेनेटिक सिक्वेन्सिङ (आनुवंशिक) अन्तर्गत अनुसन्धान र विश्लेषण गर्दा सार्स कोभ-२ को आरएनए अक्षरहरुमा उत्परिवर्तन पहिलेको डेल्टा भेरियन्ट (९ वटा परिवर्तन) को तुलनामा भन्दा ३ गुणा बढी (३२ परिवर्तन) देखिएकोले छ।
निद्राका अनेक समस्या र आरामदायी निद्राका घरेलु उपायनिद्रा कम लाग्ने समस्या धेरै मानिसमा पाइन्छ। खासगरी वृद्धावस्थामा निद्रा नलाग्ने समस्या बढी देखिन्छ। ओछ्यानमा गएपछि निदाउन धेरै समय लाग्ने, बारम्बार बिउँझने, बिहान चाँडै निद्राले छाड्ने जस्ता समस्या देखिन्छन्।
चिसोमा छालामा देखिने रोग 'चिलब्लेन्स' के हो? कसरी जोगिने?वातावरण प्रदूषण, मौसम परिवर्तन र चिसोका कारण छालमा विभिन्न खालका रोग र समस्याहरु देखिन थालेका छन्। यी मध्ये जाडोमा चिसोले खाने छालाको रोग अर्थात् 'चिलब्लेन्स' धेरै मानिसमा देखिने गरेको छ।
ताजा समाचारसबै
यी २० देशमा भेटियो कोरोनाको नयाँ भेरियन्ट ओमिक्रोन
कोरोनाको नयाँ भेरियन्टको जोखिम बढेसँगै जापान र अस्ट्रेलियाको सीमा पुनः बन्द
आज कोभ्याक्समार्फत ९ लाख ७२ हजार डोज कोभिसिल्ड खोप नेपाल आउँदै
दक्षिण कोरियामा देखियो कोरोनाको नयाँ भेरियन्ट ‘ओमिक्रोन’
एचआईभी परीक्षण, उपचार र निगरानीमा जोड दिऔं
९ हजार ४१७ एचआईभी संक्रमित कहाँ छन्?, थाहा छैनः सरकार
डिएम/एमसिएचको प्रवेश परीक्षा १८ गतेबाट, कम्प्यूटर प्रविधिबाट हुने
चीनमा १०६ बर्षे वृद्धलाई लगाइयो कोभिड-१९ विरुद्धको खोप
ओमिक्रोन देखिएका देशबाट आउने यात्रुको व्यवस्थापन सम्बन्धी अध्यादेश जारी गर्ने निर्णय
 पछिल्लो २४ घण्टामा २५५ जना कोरोना संक्रमित, २५६ जना डिस्चार्ज
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
स्वास्थ्यका कर्मचारी सरुवाको फाइल तयार, कसको सरुवा कहाँ हुँदै?
अष्ट्रेलियामा दुई यात्रुमा ओमिक्रोन भेरियन्ट भेटियाे
के हो धेरै पसिना आउने रोग 'हाइपरहाइड्रोसिस', कसरी हुन्छ समाधान?
यी हुन् पिसिएल नर्सिङ अध्यापनका लागि अनुमति पाएक