22/11/2025
कानको केलायड (Keloid) —
केलायड के हो?
केलायड भनेको घाउ निको हुने क्रममा अतिरिक्त मासु (fibrous tissue) अत्यधिक वाढ भई बनेको उठेको, कडा र चम्किलो दाग हो।
यो खासगरी कान पिअर्सिङ पछि बढी देखिन्छ।
⸻
केलायड कसरी देखिन्छ?
• छालामा उठेको वा गोलो/लम्बोटे गाँठो
• धमिलो वा गाढा रङ
• बिस्तारै ठूलो हुँदै जाणे
• कहिलेकाहीँ पोल्ने, दुख्ने वा चिलाउने
• सौन्दर्यमा असर पर्ने
⸻
किन बन्छ? (कारणहरू)
• पिअर्सिङ वा चोटपटकपछि घाउको गलत उपचार
• संक्रमण
• बारम्बार छुनु, तान्नु वा रिंगले घाउलाई रन्थनाउनु
• पारिवारिक (जेनेटिक) प्रवृत्ति
• गाढा छालाका व्यक्तिमा बढी देखापर्छ
⸻
केलायडको जोखिम कसमा धेरै हुन्छ?
• पहिले केलायड भइसकेको व्यक्तिमा
• कान, छाती, काँध, पछाडि जस्ता स्थानमा चोट लाग्दा
• 10–30 वर्ष उमेर समूहमा
• पिअर्सिङ बारम्बार गराउनेहरूमा
⸻
उपचार विकल्पहरू
केलायड पूर्ण रूपमा नहट्न सक्छ तर धेरै कम गर्न वा नियन्त्रण गर्न सकिन्छ।
१. स्टेरोइड (Tramcinolone) इन्जेक्सन
• सबैभन्दा प्रभावकारी र सामान्य विकल्प
• महिनामा 1–2 पटक, आवश्यकताअनुसार
२. सिलिकन जेल / सिलिकन प्याड
• दैनिक प्रयोगले आकार घटाउन मद्दत
३. लेजर थेरापी
• रङ र मोटाई घटाउन उपयोगी
४. सर्जरी
• ठूला केलायड हटाउन, तर फेरि आउने जोखिम रहन्छ
• सर्जरीपछि स्टेरोइड वा प्रेशर प्याड प्रयोग आवश्यक
५. प्रेशर इयररिङ (Pressure Earrings)
• सर्जरीपछि पुनः वृद्धि रोक्न अत्यन्त उपयोगी
⸻
घरेलु हेरचाह र सावधानी
• पिअर्सिङको घाउ सफा राख्नु
• रिङ/स्टडलाई बारम्बार नछुने
• हाइजनिक पिअर्सिङ मात्र गराउने
• कुनै गाँठो देखिनासाथ चाँडै चिकित्सकसँग परामर्श गर्ने
• आफूले मन लाग्दो तेल/क्रीम प्रयोग नगर्ने
⸻
ल्याउनुपर्ने बेलाः
तपाईंलाई यी मध्ये कुनै भए तुरुन्त अस्पताल जाँनुहोस्:
• गाँठो छिटो ठूलो हुँदै गएको
• धेरै दुख्ने/पोल्ने
• रातो र तातो देखिने
• पस देखिने
• दैनिक काम वा सौन्दर्यमा ठूलो बाधा पर्ने
⸻
निष्कर्ष
केलायड हानिकारक नभए पनि सौन्दर्य र आत्मविश्वासमा असर पार्न सक्छ। शीघ्र पहिचान, नियमित हेरचाह र उपयुक्त उपचारले यसलाई धेरै हदसम्म नियन्त्रण गर्न सकिन्छ।